Uniwersytet Warszawski

Wydział Prawa i Administracji

Przemysław Birus

Nr albumu: 234678

Gospodarowanie zasobami częstotliwości

na gruncie Prawa telekomunikacyjnego i

Kodeksu postępowania administracyjnego

Praca magisterska

na kierunku prawo

Praca wykonana pod kierunkiem

dr hab. prof. UW Aleksandry Feliksy Wiktorowskiej

Instytut Nauk Prawno- Administracyjnych WPiA UW

Warszawa, grudzień 2010

Oświadczenie kierującego pracą

Oświadczam, że niniejsza praca została przygotowana pod moim kierunkiem i
stwierdzam, że spełnia ona warunki do przedstawienia jej w postępowaniu o nadanie
tytułu zawodowego.

Data Podpis kierującego pracą

Oświadczenie autora (autorów) pracy

Świadom odpowiedzialności prawnej oświadczam, że niniejsza praca dyplomowa została
napisana przez mnie samodzielnie i nie zawiera treści uzyskanych w sposób niezgodny z
obowiązującymi przepisami.

Oświadczam również, że przedstawiona praca nie była wcześniej przedmiotem procedur związanych z

uzyskaniem tytułu zawodowego w wyższej uczelni.

Oświadczam ponadto, że niniejsza wersja pracy jest identyczna z załączoną wersją
elektroniczną.

Data Podpis autora (autorów) pracy

Streszczenie

Praca dotyczy trzech podstawowych aspektów gospodarowania częstotliwościami: rezerwacji

częstotliwości,

pozwoleń

radiowych

oraz

uprawnień

do

obsługi

urządzeń

radiotelekomunikacyjnych. Pierwsza części pracy służy wyjaśnieniu potrzeby reglamentowania

dostępu do częstotliwości oraz zawiera ogólne informacje o głównym polskim organie

regulacyjnym- Prezesie UKE. Kolejne rozdziały opisują kolejno, trzy wcześniej wskazane

kwestie. Zaś ostatnia część pracy dotyczy prawa międzynarodowego, oraz związanych z nim

planowanych zmian dotychczasowej polityki częstotliwościowej.

Słowa kluczowe

częstotliwość, konkurs, operator, pozwolenie, przetarg, rezerwacja, telekomunikacja, UKE,

Dziedzina pracy (kody wg programu Socrates-Erasmus)

10000 (Prawo)

Klasyfikacja tematyczna

Tytuł pracy w języku angielskim

Management of frequency resources on the basis of Telecommunications Law and Code

of Administrative Procedure.

4

W

YKAZ SKRÓTÓW

.......................................................................................... 8

1. Zagadnienia wstępne ............................................................................... 10

1.1. C

HARAKTER ZASOBÓW CZĘSTOTLIWOŚCI ŚWIADCZĄCY

O

KONIECZNOŚCI REGULACJI SPOSOBU ICH WYKORZYSTANIA

...................... 10

1.2. P

REZES

U

RZĘDU

K

OMUNIKACJI

E

LEKTRONICZNEJ

,

JAKO ORGAN

REGULACYJNY W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA CZĘSTOTLIWOŚCIAMI

......... 11

1.3. P

LANY ZAGOSPODAROWANIA CZĘSTOTLIWOŚCI

................................. 17

1.4. R

EZERWACJA CZĘSTOTLIWOŚCI

,

POZWOLENIE RADIOWE ORAZ

ŚWIADECTWO OPERATORA URZĄDZEŃ RADIOWYCH JAKO GŁÓWNE

NARZĘDZIA KSZTAŁTOWANIA WARUNKÓW DLA EFEKTYWNEGO

WYKORZYSTANIA CZĘSTOTLIWOŚCI

............................................................. 18

2. Rezerwacja częstotliwości ....................................................................... 19

2.1. D

OKONYWANIE REZERWACJI CZĘSTOTLIWOŚCI

.................................. 19

2.1.1. Przesłanki dokonania rezerwacji częstotliwości ........................ 19

2.1.2. Terminy wydania decyzji rezerwacyjnej ..................................... 22

2.1.3. Dokonywanie rezerwacji częstotliwości na rzecz kilku

użytkowników ........................................................................................... 22

2.2. E

LEMENTY DECYZJI REZERWACYJNEJ

................................................. 23

2.2.1. Elementy obligatoryjne decyzji rezerwacyjnej ........................... 23

2.2.2. Elementy fakultatywne decyzji rezerwacyjnej ............................ 25

2.2.3. Elementy decyzji rezerwacyjnej, a elementy decyzji

administracyjnej z art. 107 Kpa .............................................................. 26

2.3. P

OSTĘPOWANIE W PRZYPADKU BRAKU DOSTATECZNYCH ZASOBÓW

CZĘSTOTLIWOŚCI

......................................................................................... 27

2.3.1. Brak dostatecznych zasobów częstotliwości ............................... 27

2.3.2. Przetarg ....................................................................................... 28

5

2.3.2.1. Postępowanie przetargowe jako postępowanie funkcjonalnie

sprzężone z postępowaniem rezerwacyjnym ....................................... 28

2.3.2.2. Ogłoszenie przetargu ............................................................... 29

2.3.2.3. Dokumentacja przetargowa ..................................................... 30

2.3.2.4. Ocena ofert w przetargu ........................................................... 33

2.3.2.5. Ogłoszenie wyników przetargu ............................................... 41

2.3.2.6. Kontrola rozstrzygnięć podejmowanych w przetargu ............. 41

2.3.2.7. Pozostawienie przetargu bez rozstrzygnięcia .......................... 42

2.3.2.8. Wadium .................................................................................... 42

2.4. D

OKONANIE REZERWACJI CZĘSTOTLIWOŚCI NA KOLEJNY OKRES

,

NA

WNIOSEK PODMIOTU

,

KTÓRY W CZASIE WYKORZYSTYWANIA

CZĘSTOTLIWOŚCI NIE NARUSZYŁ WARUNKÓW UŻYTKOWANIA

CZĘSTOTLIWOŚCI

......................................................................................... 44

2.5. Z

MIANA PODMIOTU DYSPONUJĄCEGO REZERWACJĄ CZĘSTOTLIWOŚCI

NA WNIOSEK TEGOŻ PODMIOTU

.................................................................... 45

2.6. Z

MIANA LUB COFNIĘCIE REZERWACJI CZĘSTOTLIWOŚCI Z URZĘDU

,

W

DRODZE DECYZJI

P

REZESA

U

RZĘDU

K

OMUNIKACJI

E

LEKTRONICZNEJ

......... 48

2.7. O

DMOWA UDZIELENIA REZERWACJI CZĘSTOTLIWOŚCI

....................... 49

2.8. R

EZERWACJA CZĘSTOTLIWOŚCI PRZEZNACZONYCH

DO

ROZPOWSZECHNIANIA PROGRAMÓW RADIOFONICZNYCH

LUB

TELEWIZYJNYCH

................................................................................... 50

2.8.1. Konieczność działania w porozumieniu z Krajową Radą

Radiofonii i Telewizji ............................................................................... 50

2.8.2. Konkurs ....................................................................................... 51

2.8.2.1. Unormowania wspólne dla przetargu i konkursu .................... 51

2.8.2.2. Unormowania specyficzne dla konkursu ................................. 51

3. Pozwolenia radiowe oraz świadectwo operatora urządzeń radiowych ... 53

3.1. U

RZĄDZENIA

,

KTÓRYCH UŻYTKOWANIE NIE WYMAGA POZWOLENIA

RADIOWEGO

................................................................................................. 53

6

3.2. I

STOTA I TREŚĆ POZWOLENIA RADIOWEGO

......................................... 56

3.2.1. Elementy pozwolenia radiowego ................................................ 57

3.2.2. Warunki wykorzystywania częstotliwości ................................... 58

3.3. P

RZESŁANKI WYDANIA POZWOLENIA RADIOWEGO

............................. 59

3.4. P

RZESŁANKI COFNIĘCIA LUB ZMIANY POZWOLENIA RADIOWEGO

....... 60

3.5. P

OZWOLENIA RADIOWE DLA SŁUŻBY RADIOKOMUNIKACYJNEJ

AMATORSKIEJ

............................................................................................... 61

3.6. Ś

WIADECTWO OPERATORA URZĄDZEŃ RADIOWYCH

........................... 63

3.6.1. Rodzaje i wzory świadectw operatora urządzeń radiowych ....... 64

3.6.2. Niezbędne szkolenia i praktyki .................................................... 66

3.6.2.1. Zakres wymogów egzaminacyjnych oraz niezbędnych szkoleń

w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej ............................................. 66

3.6.2.2. Zakres wymogów egzaminacyjnych oraz niezbędnych szkoleń

w służbie radiokomunikacyjnej morskiej i żeglugi śródlądowej ......... 67

3.6.2.3. Zakres wymogów egzaminacyjnych oraz niezbędnych szkoleń

w służbie amatorskiej ........................................................................... 73

4. Przepisy międzynarodowe i europejskie ................................................. 77

4.1. R

OZWÓJ MIĘDZYNARODOWYCH I WSPÓLNOTOWYCH REGULACJI

DOTYCZĄCYCH GOSPODAROWANIA CZĘSTOTLIWOŚCIAMI

............................ 77

4.1.1. Gospodarowanie zasobami częstotliwości na szczeblu

międzynarodowym ................................................................................... 77

4.1.2. Potrzeba koordynacji gospodarowania zasobami częstotliwości

na szczeblu Unii Europejskiej ................................................................. 79

4.1.3. Zielona księga polityki w zakresie widma częstotliwości

radiowych w kontekście polityk Wspólnoty Europejskiej w zakresie

telekomunikacji, radiodyfuzji, transportu i działalności badawczo

rozwojowej ............................................................................................... 80

4.1.4. Akty prawa wspólnotowego kształtujące politykę

częstotliwościową .................................................................................... 82

7

4.2. P

OTRZEBA ZMIAN PRZEPISÓW DOTYCZĄCYCH GOSPODAROWANIA

ZASOBAMI CZĘSTOTLIWOŚCI ZE WZGLĘDU NA DYNAMICZNY ROZWÓJ USŁUG

TELEKOMUNIKACYJNYCH

............................................................................. 90

P

ODSUMOWANIE

.......................................................................................... 92

W

YKAZ LITERATURY

................................................................................... 94

8

Wykaz skrótów

art. ……………….. artykuł
BEREC ………….. Body of European Regulators of Electronic

Communications

BIP …………......... Biuletyn Informacji Publicznej
CCE ……………… Electronic Communications Committee
CEPT……………... European Conference of Postal and

Telecommunications Administrations

częst. …………….. częstotliwość
DA ……………….. Dyrektywa autoryzacyjna 2002/20/WE
DK ……………….. Dyrektywa o konkurencji 2002/77/WE
dł. ………………... długość
DR ……………….. Dyrektywa ramowa 2002/21/WE
DSC………………. Digital Selective Calling
DSB-AM ………… double sideband amplitude modulation
Dz.U. …………….. Dziennik Ustaw
Dz.Urz. …………... Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich
e.r.p. ……………... Effective Radiated Power
EFTA…………….. European Free Trade Association
ETSI ……………... European Telecommunications Standards Institute
GHz ……………… gigaherc
GMDSS …………. Global Maritime Distress and Safety System
Hz ……………….. herc
IARU ……………. International Amateur Radio Union
ITU …………........ International Telecommunication Union
kHZ ……………… kiloherc
km ……………….. kilometr
Kpa …………......... Kodeks postępowania administracyjnego
KRRiT …………… Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
lit. ………………... litera
m ………………… metr
MHz ……………... megaherc
mW ……………… miliwat
n. ………………… następny
np. ……………….. na przykład
nr ………………… numer
NSA ……………... Naczelny Sąd Administracyjny

9

p.p.s.a. …………… Prawo o postępowaniu przed sądami

administracyjnymi

pkt ……………….. punkt
PLL ……………… Phase Locked Loop
PMP ……………... point to multipoint
PMR ……………... private mobile radio
poz. …………......... pozycja
późn. ……………... późniejszy
Pt ………………… Prawo telekomunikacyjne
r. ……………......... rok
red. ………………. redaktor
RSC ……………… Radio Spectrum Committee
s ………………….. sekunda
s. ……………......... strona
SI ………………… Système International d'Unités
SOLAS …………... International Convention for the Safety of Life at Sea
SSB-AM ………… Single sideband amplitude modulation
UHF ……………... Ultra high frequency
UKE ……………... Urząd Komunikacji Elektronicznej
UOKiK …………... Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
VHF ……………... Very high frequency
W ………………… wat
zm. …………......... zmiana

10

1. Zagadnienia wstępne

Posiadanie dostępu do informacji jest obecnie podstawowym

warunkiem odniesienia sukcesu w prawie każdej dziedzinie działalności.

Zapewnienie odpowiedniego systemu dystrybucji informacji uwarunkowane

jest z kolei, istnieniem odpowiedniego systemu komunikacji.

Jednym z podstawowych sposobów komunikacji jest komunikacja

radiowa, dlatego też istotnym problemem jest sposób wykorzystywania fal

radiowych, tak aby jak najwięcej informacji mogło być przenoszonych

tą właśnie drogą.

1.1.

Charakter zasobów częstotliwości świadczący

o konieczności regulacji sposobu ich wykorzystania

Częstotliwość

określa

liczbę

cykli

zjawiska

okresowego

występujących w jednostce czasu. W układzie SI jednostką częstotliwości

jest herc (Hz). Częstotliwość 1 herca odpowiada występowaniu jednego

zdarzenia (cyklu) w ciągu 1 sekundy. Najczęściej rozważa się częstotliwość

w ruchu obrotowym, częstotliwość drgań, napięcia, fali

1

.

Częstotliwość jest podstawową jednostką opisującą fale, czyli

zaburzenia

pól

fizycznych

(np.

ośrodka

sprężystego,

pola

elektromagnetycznego) rozchodzące się ze skończoną prędkością

i przenoszące energię

2

.

1

http://pl.wikipedia.org/wiki/Cz%C4%99stotliwo%C5%9B%C4%87 2010-08-29

2

http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3899715 2010-08-29

11

Szczególnym rodzajem fal są fale radiowe, czyli promieniowanie

elektromagnetyczne o dł. 10

–4

–10

5

m (częst. 3 · 10

12

–3 · 10

3

Hz):

1) długie (1–100 km);

2) średnie (100–1000 m);

3) krótkie (10–100 m);

4) ultrakrótkie (1–10 m) i

5) mikrofale (10

–4

–1 m),

których źródłem są nadajniki radiowe i radioźródła

3

.

Fale radiowe wykorzystywane są w wielu dziedzinach działalności

człowieka, przede wszystkim jako środek komunikacji. Dzięki falom

radiowym funkcjonują media elektroniczne, takie jak telewizja czy radio,

sieci telefonii komórkowej, rozprowadzany jest Internet. Fale radiowe są

także skutecznym środkiem komunikacji na odległość w sytuacjach

zagrożenia bezpieczeństwa.

Jednocześnie obecny stan techniki pozwala na wykorzystywanie tylko

stosunkowo niewielkiej części ogólnego zakresu fal.

Tak szerokie zastosowanie fal radiowych, powiązane z istnieniem

technicznych ograniczeń w ich wykorzystaniu, sprawia, że konieczna staje

się reglamentacja zasobów częstotliwości.

1.2.

Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, jako organ

regulacyjny w zakresie gospodarowania częstotliwościami

4

W celu usprawnienia gospodarowania zasobami częstotliwości

powołane zostały krajowe organy regulacyjne.

3

http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3965483 2010-08-29

4

http://www.uke.gov.pl/uke/index.jsp?place=Lead24&news_cat_id=360&news_id=448&layout=9&page=t

ext, 2010-12-01

12

W Polsce organem regulacyjnym w zakresie działalności pocztowej,

telekomunikacyjnej i gospodarki częstotliwościowej oraz kontroli spełniania

wymagań dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej jest Prezes

UKE.

Zakres zadań Prezesa UKE został określony w

5

:

1) ustawie z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach

w podziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych

w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz.U. Nr 267, poz. 2258);

2) ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171,

poz. 1800 z późn. zm.);

3) ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz.U. z 2003 r.

Nr 130, poz. 1188 z późn. zm.).

Ponadto ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności

(Dz.U. z 2002 r. Nr 166, poz. 1360 z późn. zm.) ustanowiła Prezesa UKE

organem wyspecjalizowanym w zakresie kontroli wyrobów emitujących

lub podatnych na emisję pola elektromagnetycznego, w tym aparatury

i urządzeń telekomunikacyjnych wprowadzonych do obrotu handlowego

6

.

Przepisy ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne

stanowią, że organy administracji łączności, czyli minister właściwy

do spraw łączności (obecnie Minister Infrastruktury) i Prezes UKE prowadzą

politykę regulacyjną, mając na celu w szczególności

7

:

1) wspieranie

konkurencji

w

zakresie

dostarczania

sieci

telekomunikacyjnych, udogodnień towarzyszących lub świadczenia usług

telekomunikacyjnych, w tym:

5

Ibidem.

6

Ibidem.

7

Ibidem.

13

a) zapewnienie

użytkownikom,

także

użytkownikom

niepełnosprawnym, osiągania maksymalnych korzyści w zakresie

cen oraz różnorodności i jakości usług,

b) zapobieganie zniekształcaniu lub ograniczaniu konkurencji,

c) efektywne inwestowanie w dziedzinie infrastruktury oraz promocję

technologii innowacyjnych,

d) wspieranie

skutecznego

wykorzystania

oraz

zarządzania

częstotliwościami i numeracją;

2) wspieranie rozwoju rynku wewnętrznego, w tym:

a) usuwanie istniejących barier rynkowych w zakresie działalności

telekomunikacyjnej,

b) wspieranie

tworzenia

i

rozwoju

transeuropejskich

sieci

oraz interoperacyjności usług ogólnoeuropejskich,

c) zapewnienie

równego

traktowania

przedsiębiorców

telekomunikacyjnych,

d) współpracę

z

innymi

organami

regulacyjnymi

państw

członkowskich i Komisją Europejską, w celu spójnego wdrażania

i stosowania przepisów;

3) promocję interesów obywateli Unii Europejskiej, w tym:

a) zapewnienie

wszystkim

obywatelom

dostępu do usługi

powszechnej,

b) zapewnienie ochrony konsumenta w ich relacjach z przedsiębiorcą

telekomunikacyjnym, w szczególności ustanawiając proste

i niedrogie procedury rozwiązywania sporów przed organem

niezależnym od stron występujących w danym sporze,

c) przyczynianie się do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony

danych osobowych,

14

d) udostępnianie

informacji

dotyczących

ustanawiania

cen

i warunków

użytkowania

publicznie

dostępnych

usług

telekomunikacyjnych,

e) identyfikację

potrzeb

określonych

grup

społecznych,

w szczególności użytkowników niepełnosprawnych,

f) zapewnienie integralności i bezpieczeństwa publicznej sieci

telekomunikacyjnej;

4) realizację polityki w zakresie promowania różnorodności kulturowej

i językowej, jak również pluralizmu mediów;

5) zagwarantowanie neutralności technologicznej przyjmowanych norm

prawnych.

Do zakresu działania Prezesa UKE należy w szczególności:

1) wykonywanie,

przewidzianych

ustawą

Prawo

telekomunikacyjne i przepisami wydanymi na jej podstawie, zadań

z zakresu regulacji i kontroli rynków usług telekomunikacyjnych,

gospodarki w zakresie zasobów częstotliwości, zasobów orbitalnych

i zasobów numeracji oraz kontroli spełniania wymagań dotyczących

kompatybilności elektromagnetycznej;

2) wykonywanie zadań z zakresu regulacji działalności pocztowej,

określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe

(Dz.U. Nr 130, poz. 1188 z późn. zm.);

3) opracowywanie wskazanych przez ministra właściwego do spraw

łączności projektów aktów prawnych w zakresie łączności;

4) analiza i ocena funkcjonowania rynków usług telekomunikacyjnych

i pocztowych;

5) podejmowanie interwencji w sprawach dotyczących funkcjonowania

rynku usług telekomunikacyjnych i pocztowych oraz rynku aparatury,

w tym rynku urządzeń telekomunikacyjnych, z własnej inicjatywy

lub wniesionych przez zainteresowane podmioty, w szczególności

15

użytkowników

i

przedsiębiorców

telekomunikacyjnych,

w tym podejmowanie decyzji w tych sprawach w zakresie określonym

w Pt;

6) rozstrzyganie sporów między przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi,

w zakresie właściwości Prezesa UKE;

7) rozstrzyganie w sprawach uprawnień zawodowych w dziedzinie

telekomunikacji;

8) tworzenie

warunków

dla

rozwoju

krajowych

służb

radiokomunikacyjnych przez zapewnianie Rzeczypospolitej Polskiej

niezbędnych przydziałów częstotliwości oraz dostępu do zasobów

orbitalnych;

9) wykonywanie obowiązków na rzecz obronności, bezpieczeństwa

państwa i porządku publicznego;

10) prowadzenie rejestrów w zakresie ujętym w Pt;

11) koordynacja rezerwacji częstotliwości w zakresach częstotliwości

przeznaczonych dla podmiotów, o których mowa w art. 4 Pt

8

,

w szczególności w zakresach częstotliwości przez nich zwalnianych

lub dla nich nowo udostępnianych albo współwykorzystywanych

z innymi użytkownikami;

12) inicjowanie oraz wspieranie badań naukowych i prac badawczo-

rozwojowych w zakresie łączności;

13) współpraca z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami

telekomunikacyjnymi i pocztowymi oraz właściwymi organami innych

państw, w zakresie jego właściwości;

14) współpraca

z Prezesem UOKiK w sprawach dotyczących

przestrzegania praw podmiotów korzystających z usług pocztowych

i telekomunikacyjnych, przeciwdziałania praktykom ograniczającym

8

Art. 4 Pt wymienia podmioty zwolnione z obowiązku posiadania pozwoleń radiowych.

16

konkurencję oraz antykonkurencyjnym koncentracjom operatorów

pocztowych, przedsiębiorców telekomunikacyjnych i ich związków;

15) współpraca z KRRiT w zakresie określonym w Pt i przepisami

odrębnymi (ustawa o radiofonii i telewizji);

16) wykonywanie zadań w sprawach międzynarodowej i wspólnotowej

polityki telekomunikacyjnej z upoważnienia ministra właściwego

do spraw łączności;

17) współpraca z Komisją Europejską i instytucjami wspólnotowymi

oraz organami regulacyjnymi innych państw członkowskich;

18) przedstawianie Komisji Europejskiej i organom regulacyjnym innych

państw informacji z zakresu telekomunikacji, w tym wykonywanie

obowiązków notyfikacyjnych, obejmujących przekazywanie treści

postanowienia określającego rynek właściwy oraz występowanie na

nim skutecznej konkurencji, oraz informacje o przedsiębiorcach

telekomunikacyjnych, którzy zostali uznani za posiadających znaczącą

pozycję rynkową, świadczących usługę powszechną i realizujących

połączenia sieci telekomunikacyjnych oraz nałożonych na nich

obowiązkach;

19) przeprowadzanie konsultacji środowiskowych z zainteresowanymi

podmiotami, w szczególności z operatorami, dostawcami usług,

użytkownikami, konsumentami oraz producentami, w sprawach

związanych z zasięgiem, dostępnością oraz jakością usług

telekomunikacyjnych;

20) przedstawianie Komisji Europejskiej informacji z zakresu poczty,

w tym danych dotyczących operatora świadczącego powszechne usługi

pocztowe, informacji o sposobie udostępniania korzystającym

z powszechnych usług pocztowych szczegółowych i aktualnych

informacji dotyczących charakteru oferowanych usług, warunków

dostępu, cen i wskaźników terminowości doręczeń, informacji

17

o systemie

rachunku kosztów stosowanym przez operatora

świadczącego powszechne usługi pocztowe, a na żądanie Komisji

Europejskiej - informacji o przyjętych wskaźnikach terminowości

doręczeń dla powszechnych usług pocztowych w obrocie krajowym.

1.3.

Plany zagospodarowania częstotliwości

Jednym z podstawowych instrumentów kształtowania sposobu

wykorzystywania częstotliwości, są plany zagospodarowania częstotliwości.

Wyjaśnienie funkcji i treści planów zagospodarowania częstotliwości

znaleźć można w jednym z orzeczeń NSA. Według tego orzeczenia są one

instrumentem realizacji polityki państwa w zakresie gospodarki

częstotliwościami a także radiofonii i telewizji, jak również zapewniają

spełnienie wymagań dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej,

obronności i bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku

publicznego. Ponadto plany uwzględniają uzgodnienia dokonane w ramach

Unii Europejskiej oraz potrzebę efektywnego wykorzystania częstotliwości,

a także założenia polityki wydawania uprawnień wymagających rezerwacji

częstotliwości

9

.

Plany zagospodarowania częstotliwości nie są aktami prawa

powszechnie obowiązującego, ponieważ nie spełniają wymagań zawartych

w art. 87 i 92 Konstytucji

10

. Nie są to także akty wewnętrzne, w rozumieniu

art. 93 Konstytucji, gdyż skutki planu zagospodarowania częstotliwości nie

zamykają się w ramach organizacyjnych administracji rządowej.

W szczególności,

postanowienia

planu

są

brane

pod

uwagę

przy podejmowaniu rozstrzygnięć dotyczących rezerwacji częstotliwości

9

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 maja 2006 r., II GSK 43/06

10

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997 Nr 78 poz. 483

18

oraz pozwoleń radiowych, można je zatem zaliczyć do swoistych aktów

administracyjnych zwanych aktami planowania

11

.

1.4.

Rezerwacja częstotliwości, pozwolenie radiowe oraz

świadectwo operatora urządzeń radiowych jako główne

narzędzia kształtowania warunków dla efektywnego

wykorzystania częstotliwości

Dla

stwarzania

warunków

do

jak

najefektywniejszego

wykorzystywania częstotliwości, oprócz planów, konieczne jest

odpowiednie dysponowanie częstotliwościami poprzez przydzielanie

określonych

pasm

podmiotom

gwarantującym

jak

najlepsze

ich wykorzystanie, stanowienie wymogów technicznych, jakie muszą być

spełnione przez urządzenia radiowe, oraz stanowienie przepisów

dotyczących kwalifikacji koniecznych do obsługi rządzeń radiowych. Te trzy

aspekty

kształtowania

sposobu

wykorzystywania

częstotliwości

odzwierciedlone są odpowiednio w przepisach o rezerwacjach

częstotliwości, pozwoleniach radiowych, oraz świadectwach operatora

urządzeń radiowych. Tych właśnie narzędzi dotyczy niniejsza praca,

przyjmując jednocześnie istnienie, innych nieopisanych w niej aspektów

gospodarowania częstotliwościami, takich jak problem konkurencyjności

na rynkach telekomunikacyjnych oraz problem dostępu do środków

komunikacji, a w szczególności tzw. usługi powszechnej.

11

J. Zimmermann, Prawo administracyjne, Kraków 2005, s. 86 i n.

19

2. Rezerwacja częstotliwości

Rezerwacje

częstotliwości

są

decyzjami

administracyjnymi

przydzielającymi odpowiednie części widma częstotliwości radiowych do

wykorzystania, przez określony podmiot, w celu prowadzenia działalności

telekomunikacyjnej. Są podstawowym instrumentem stosowanym przez

państwo w celu reglamentacji działalności gospodarczej w sferze

telekomunikacji.

2.1.

Dokonywanie rezerwacji częstotliwości

Przydzielanie częstotliwości, w celu ich odpowiedniego użytkowania,

musi następować w drodze specjalnej procedury. Procedura ta musi

gwarantować, takie rozdysponowanie częstotliwości, aby działalność

prowadzona z ich użyciem nie powodowała zakłóceń innych częstotliwości,

oraz aby jak najwydajniej korzystać z dostępnych części widma.

2.1.1. Przesłanki dokonania rezerwacji częstotliwości

Przesłanki, po których spełnieniu Prezes UKE powinien dokonać

rezerwacji częstotliwości mają dwojaki: przedmiotowy i podmiotowy

charakter

12

. Przesłanki te wymienione są w art. 114 ust. 3 Pt. Dokładne

wskazanie przesłanek ma na celu ograniczenie uznania administracyjnego,

12

A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2010, s. 447.

20

a przez to umożliwienie podmiotom starającym się o rezerwację roszczenia

wobec organu o przydział wnioskowanych częstotliwości

13

.

Pierwszą przesłanką konieczną do spełnienia przy dokonywaniu

rezerwacji częstotliwości jest dostępność częstotliwości. Dostępność

częstotliwości nie należy rozumieć wyłącznie jako nie zajmowanie

wnioskowanego pasma częstotliwości przez inny podmiot, ale także należy

badać czy częstotliwości wymienione we wniosku mogą być

wykorzystywane przez wnioskodawcę. Prezes UKE zobowiązany jest wziąć

pod uwagę, czy częstotliwości przeznaczone są do wykorzystywania

w służbie cywilnej, oraz sprawdzić w Krajowej Tablicy Przeznaczeń

Częstotliwości czy częstotliwości, których dotyczy wniosek, mogą być

wykorzystane w celach związanych z prowadzeniem działalności

gospodarczej

14

.

Należy także zbadać czy częstotliwości przeznaczone są

dla wnioskowanej

służby

radiokomunikacyjnej,

oraz

czy

plan

zagospodarowania częstotliwości przewiduje ich wykorzystanie zgodnie

z wnioskiem.

Kolejnym wymogiem, niezbędnym do dokonania rezerwacji

częstotliwości,

jest

zapewnienie

ochrony

przed

zaburzeniami

elekromagnetycznymi. Spełnienie tego wymogu wiąże się z pojęciem

kompatybilności elektromagnetycznej, rozumianej jako „zgodność urządzeń

oraz systemów elektrycznych i elektronicznych, wyrażająca się w tym,

że mogą one działać w środowisku telekomunikacyjnym efektywnie

i bez zakłócania innych urządzeń”

15

.

Następną

przesłanką

konieczną

do

udzielenia

rezerwacji

częstotliwości jest sprawdzenie czy wnioskowane częstotliwości zostały

13

Ibidem.

14

Ibidem, s. 447-448.

15

A. Dalkiewicz, Kompatybilność Elektromagnetyczna, Twoja Komórka, nr 1, 1999, s. 8 i n.

21

międzynarodowo

uzgodnione

w

zakresie

i

formie

określonej

w międzynarodowych przepisach radiokomunikacyjnych lub umowach

międzynarodowych,

których

Rzeczpospolita

Polska

jest

stroną.

Częstotliwości znajdujące się w Krajowej Tablicy Przeznaczeń

Częstotliwości są częstotliwościami uzgodnionymi

16

.

Częstotliwości powinny być także zgodne z uzgodnionymi

przeznaczeniami częstotliwości w ramach Unii Europejskiej. Zagadnienia

dotyczące harmonizacji częstotliwości zostały określone w decyzji

676/2002/WE o porządku regulacyjnym w sprawie polityki widma

radiowego we Wspólnocie

17

.

Przed ostatnią przesłanką wymienioną w art. 114 ust. 3 Pt jest brak

kolizji z udzielonymi rezerwacjami częstotliwości. Przesłankę tę można

rozumieć jako wskazanie, iż częstotliwości raz udzielone nie mogą być

udzielone innemu podmiotowi w okresie ważności decyzji rezerwacyjnej,

lub jako wskazanie, iż niemożliwe jest dokonanie rezerwacji częstotliwości

w taki sposób, aby ograniczała ona technicznie korzystanie z częstotliwości

wcześniej zarezerwowanych

18

.

Ostatnim, siódmym, wymogiem dokonania rezerwacji jest

niedopuszczenie do nieefektywnego wykorzystania częstotliwości.

Przesłanka ta konieczna jest, ze względu na to, iż częstotliwości są dobrem

niezwykle rzadkim, o czym wspomniano w rozdziale 1 niniejszej pracy.

Ocena spełnienia tej przesłanki należy do Prezesa UKE i oparta jest

na doświadczeniu organu administracji

19

.

16

A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne…, s. 448.

17

O przepisach europejskich i międzynarodowych więcej w rozdziale 4 niniejszej pracy.

18

A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne…, s. 449.

19

Ibidem.

22

2.1.2. Terminy wydania decyzji rezerwacyjnej

W art. 114 Pt został także ustalony maksymalny termin wydania

decyzji rezerwacyjnej. Termin ten wynosi 6 tygodni od dnia złożenia

wniosku przez podmiot ubiegający się o rezerwacje częstotliwości. Termin

ten ma charakter instrukcyjny. Uchybienie mu nie powoduje umorzenia

wygaśnięcia lub innych form zakończenia postępowania, jednakże po jego

upływie stronie przysługuje skarga na bezczynność organu

20

.

Termin 6 tygodni nie ma jednakże zastosowania, gdy wymagane są

przetarg, konkurs lub zakończenie uzgodnień międzynarodowych.

2.1.3. Dokonywanie rezerwacji częstotliwości na rzecz kilku

użytkowników

Przepisy Pt dopuszczają dokonywanie rezerwacji częstotliwości

na rzecz kilku użytkowników. Umożliwia to realizację przedsięwzięć

wymagających

porozumienia

przedsiębiorców

telekomunikacyjnych

(np. spółka cywilna)

21

.

W trakcie dokonywania rezerwacji częstotliwości na rzecz kilku

użytkowników oceniany jest oddzielnie każdy z wnioskodawców.

Niespełnienie

warunków

koniecznych

do

udzielenia

rezerwacji

przez jednego z wnioskodawców skutkuje brakiem możliwości przydzielenia

częstotliwości temu podmiotowi

22

.

20

Ibidem.

21

Ibidem, s. 450.

22

Ibidem.

23

2.2.

Elementy decyzji rezerwacyjnej

Elementy decyzji rezerwacyjnej wymienione zostały w art. 115 Pt.

Budowa tego artykułu wskazuje, iż w ust. 1 wymienione zostały elementy

obligatoryjne, zaś w ust. 2 elementy fakultatywne.

2.2.1. Elementy obligatoryjne decyzji rezerwacyjnej

Pierwszym wymienionym w art. 115 ust. 1 Pt elementem

obligatoryjnym decyzji rezerwacyjnej jest określenie uprawnionego

podmiotu, na rzecz którego dokonano rezerwacji częstotliwości, oraz jego

siedziby i adresu. Podmiotem tym będzie wnioskodawca. Jak stwierdził

NSA „Przepis art. 107 § 1 Kpa przewiduje, że decyzja administracyjna

powinna zawierać oznaczenie strony. Na oznaczenie to składa się imię

i nazwisko, a w odniesieniu do osób prawnych - nazwa i siedziba. W razie

potrzeby podać można także datę i miejsce urodzenia osoby fizycznej oraz

imiona jej rodziców, czy - jak w sprawach dotyczących statusu uchodźcy -

obywatelstwo. Informacja o narodowości nie jest elementem oznaczenia

strony w decyzji administracyjnej”

23

.

Drugim składnikiem decyzji rezerwacyjnej jest określenie zasobu

częstotliwości lub pozycji orbitalnych objętych rezerwacją. Element

ten określa zakres częstotliwości, do wykorzystania których uprawniony jest

wnioskodawca w ramach wydanej decyzji (np. 2500 – 2570 MHz).

Przedmiot rezerwacji częstotliwości może być określony przez podanie

częstotliwości, zakresu częstotliwości, kanału lub kanałów częstotliwości

24

.

23

Wyrok NSA z 6 grudnia 2000, V SA 1568/00.

24

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2005, s.649.

24

Trzecim

elementem

koniecznym

decyzji

rezerwacyjnej

jest

wyznaczenie obszaru, zgodnie z administracyjnym podziałem kraju

25

,

na którym mogą być wykorzystywane częstotliwości. Obszarem takim może

być całe terytorium kraju, lub jego część, odpowiadające planom

zagospodarowania częstotliwości

26

.

Kolejnym elementem koniecznym decyzji rezerwacyjnej jest

wskazanie rodzajów służby radiokomunikacyjnej, sieci telekomunikacyjnej

lub usługi telekomunikacyjnej, w której częstotliwości objęte rezerwacją

mogą być wykorzystywane. Ten element decyzji rezerwacyjnej ma zapewnić

efektywność użytkowania częstotliwości poprzez wskazanie celu jej

wykorzystywania

27

.

Niezbędnym elementem decyzji rezerwacyjnej jest także termin

rozpoczęcia wykorzystywania częstotliwości. Który wyznacza moment,

w którym wnioskodawca może rozpocząć korzystanie z częstotliwości.

Kolejnym elementem obligatoryjnym rezerwacji częstotliwości jest

wskazanie warunków do wydania pozwolenia radiowego

28

.

Siódmym

elementem

obligatoryjnym

decyzji

rezerwacyjnej

wymienionym w art. 115 ust. 1 Pt jest informacja o możliwości i warunkach

przenoszenia z inicjatywy dysponującego częstotliwością uprawnień do tej

częstotliwości, z zachowaniem warunków ustawowych. Tylko organ

regulacyjny może zadecydować o możliwości przenoszenia uprawnień

do częstotliwości. Co więcej, organ regulacyjny określa wymagania jakie

podmiot posiadający rezerwację częstotliwości musi spełniać, aby mógł

25

Według

Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału

terytorialnego państwa. Dz. U. 1998 Nr 96 poz. 603.

26

A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne…, s. 458-459.

27

Ibidem.

28

Kwestie związane z pozwoleniem radiowym opisane zostaną w rozdziale 3, tam też opisane będą

warunki wydania pozwolenia radiowego.

25

przenieść uprawnienia wynikające z decyzji rezerwacyjnej. Przykładami

takich warunków są: obowiązek zawiadomienia o przejściu praw na rzecz

osoby trzeciej, oraz wyznaczenie terminu tego zawiadomienia, uzależnienie

przejścia uprawnień od zgody organu, konieczność wykorzystywania

częstotliwości przez podmiot na rzecz, którego przeniesiono uprawnienie

w tym samym celu, jaki wskazany był w rezerwacji. Należy zauważyć,

iż wprowadzenie powyższych warunków następuje w drodze decyzji

administracyjnej co implikuje, że skuteczne są one tylko wobec strony

uprawnionej na mocy decyzji i nie mają wpływu na skuteczność czynności

prawnej przenoszącej uprawnienia. Oczywiście podmiot przenoszący

uprawnienia nie może przekazać więcej uprawnień niż otrzymał w decyzji

rezerwacyjnej, czyli np. nie może zawrzeć umowy na okres dłuższy

niż na jaki częstotliwość została udzielona

29

.

Przedostatnim obligatoryjnym elementem decyzji rezerwacyjnej jest

okres wykorzystywania częstotliwości. Termin ten określa ramy czasowe

ważności decyzji. Po jego upływie decyzje wygasają, a przez to wygasają

uprawnienia do korzystania z częstotliwości.

Ostatnim elementem obligatoryjnym decyzji rezerwacyjnej są

zobowiązania podmiotu podjęte w ramach przetargu, albo konkursu,

o ile zostały podjęte. Charakter tychże zobowiązań przybliżony zostanie

w części dotyczącej przetargu oraz konkursu

30

.

2.2.2. Elementy fakultatywne decyzji rezerwacyjnej

W ust. 2 art. 115 Pt wymienione są natomiast elementy fakultatywne

decyzji rezerwacyjnej. Elementy te mogą, lecz nie muszą znaleźć się w treści

decyzji. Elementami tymi są: warunki wykorzystywania częstotliwości,

29

A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne…, s. 459-460.

30

Patrz części 2.3.2 i 2.8.2 niniejszej pracy.

26

o których mowa w art. 146 Pt

31

, wymagania dotyczące zapobiegania

szkodliwym zaburzeniom elektromagnetycznym, obowiązki ochronne

w zakresie promieniowania elektromagnetycznego oraz ustalenia będące

wynikiem przetargu albo konkursu.

2.2.3. Elementy decyzji rezerwacyjnej, a elementy decyzji

administracyjnej z art. 107 Kpa

Decyzja rezerwacyjna jak każda decyzja administracyjna powinna

zawierać elementy wymienione w art. 107 § 1 Kpa, czyli: oznaczenie organu

administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron,

powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne

i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis

z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby

upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została

w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym

podpisem

elektronicznym

weryfikowanym

za

pomocą ważnego

kwalifikowanego certyfikatu. Decyzja, w stosunku do której może być

wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu

administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności

wniesienia powództwa lub skargi. Ponadto art. 107 §2 Kpa stanowi,

że przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna

zawierać decyzja, takimi składnikami są elementy z art. 115 Pt

32

.

Trudno jest wytłumaczyć, dlaczego ustawodawca sformułował tak

elementy obligatoryjne decyzji rezerwacyjnej, iż w art. 115 Pt wymienił

niektóre elementy decyzji z art. 107 § 1 Kpa, pomijając inne. Bardziej

przejrzyste wydaje się albo stworzenie katalogu elementów obligatoryjnych

31

Więcej o nich w części 3.2.2 niniejszej pracy.

32

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, Dz.U. 1960 Nr 30 poz. 168.

27

na podstawie art. 107 § 1 Kpa albo odesłanie do katalogu z art. 107 § 1 Kpa

oraz dodanie elementów charakterystycznych dla decyzji rezerwacyjnej

33

.

2.3.

Postępowanie w przypadku braku dostatecznych

zasobów częstotliwości

Bardzo często o wykorzystanie danego zakresu częstotliwości ubiega

się więcej niż jeden podmiot. Sytuacje takie muszą być rozwiązywane,

tak aby zmaksymalizować korzyści płynące z przydzielenia częstotliwości.

Najczęściej do osiągnięcia tego celu konieczny jest wybór jednego

z podmiotów konkurujących o dostęp do częstotliwości. Właśnie w takim

wypadku konieczne jest zastosowanie przepisów dotyczących braku

dostatecznych zasobów częstotliwości.

2.3.1. Brak dostatecznych zasobów częstotliwości

Brak dostatecznych zasobów częstotliwości jest główną przesłanką

dokonania przetargu lub konkursu. Zasoby częstotliwości nie są dostateczne,

gdy z danej częstotliwości nie mogą korzystać wszystkie zainteresowane jej

użytkowaniem podmioty. Sytuacja taka zachodzi także, gdy dana

częstotliwość nie jest dostępna z powodu przyznania jej do wyłącznego

korzystania

innemu

podmiotowi

na

mocy

ostatecznej

decyzji

administracyjnej. Aby częstotliwości stały się znowu dostępne konieczne

jest wyeliminowanie z obrotu wcześniejszej decyzji rezerwacyjnej

34

.

W pozostałych przypadkach, to znaczy gdy nie została wydana

wcześniejsza decyzja rezerwacyjna lub została ona usunięta z obiegu,

33

A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne…, s. 457.

34

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 stycznia 2008 r., II GSK 339/07.

28

przewidziana jest specjalna procedura sprawdzająca dostępność

częstotliwości.

Procedura ta rozpoczyna się wraz ze złożeniem pierwszego wniosku

w sprawie rezerwacji danej częstotliwości. Zgodnie z art. 116 ust. 3 nie jest

wymagane złożenie wniosku o rezerwację częstotliwości. Po wpłynięciu

pierwszego wniosku Prezes UKE ogłasza na stronie BIP UKE dostępność

tych częstotliwości i wyznacza 14 dni na zgłoszenie zainteresowania

ich rezerwacją. Jeżeli zainteresowanie tymi częstotliwościami będzie

większe niż możliwości ich wykorzystania, Prezes UKE stwierdza brak

dostatecznych zasobów częstotliwości. Sytuacja ta zaś powoduje

konieczność przeprowadzenia przetargu lub konkursu.

2.3.2. Przetarg

Stwierdzenie braku dostatecznych zasobów częstotliwości skutkuje

koniecznością podjęcia rozstrzygnięcia, któremu podmiotowi udzielić

rezerwacji częstotliwości. Służy temu specjalnie skonstruowane

postępowanie- przetarg.

2.3.2.1. Postępowanie przetargowe jako postępowanie

funkcjonalnie sprzężone z postępowaniem rezerwacyjnym

Na gruncie pierwotnego brzmienia art. 116 Pt powstały wątpliwości

co do charakteru postępowania przetargowego w stosunku do postępowania

w sprawie rezerwacji częstotliwości. W doktrynie oraz w orzecznictwie

prezentowane były sprzeczne stanowiska w tej sprawie. Niemożliwe było

ustalenie czy postępowanie przetargowe jest częścią postępowania

rezerwacyjnego, czy też jest oddzielnym postępowaniem. Z sytuacji takiej

wynikały wątpliwości związane ze stosowaniem przepisów Kpa, składaniem

29

wniosków o rezerwacje częstotliwości oprócz ofert, załatwianiem odmownie

wniosków o rezerwacje częstotliwości złożonych przed przetargiem,

oraz treści i adresatów decyzji wydanych po zakończeniu przetargów

35

.

Problemy powyższe zostały rozwiązane poprzez nowelizację Pt

z 2007 roku

36

. Zmiany wprowadzone wyżej wymienioną ustawą

jednoznacznie przesądziły o odrębności postępowania przetargowego

i jego wpływie na postępowanie w sprawie rezerwacji częstotliwości,

poprzez wprowadzenie do art. 116 Pt ust. 6 stwierdzającego wprost

odrębność postępowania przetargowego i jednoznacznie rozstrzygającego

o niestosowaniu do tego postępowania przepisów Kpa.

2.3.2.2. Ogłoszenie przetargu

Tryb ogłoszenia przetargu na mocy art. 120 Pt został określony

w drodze Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 17 lipca 2009 r.

w sprawie przetargu oraz konkursu na rezerwację częstotliwości

lub zasobów orbitalnych

37

zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie

przetargu”.

Przetarg ogłasza Prezes UKE nie później niż w terminie 21 dni

od dnia ogłoszenia wyników postępowania konsultacyjnego w tej sprawie.

Przetarg rozpoczyna się w dniu opublikowania ogłoszenia o przetargu

w prasie codziennej o zasięgu ogólnokrajowym. Z dniem tym Prezes UKE

udostępnia w siedzibie UKE dokumentację przetargową

38

.

35

Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne, Druk Sejmowy nr 1016, 2006,

s. 10 i n.

36

Ustawa z dnia 12 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy- Prawo telekomunikacyjne. Dz. U. 2007 Nr 23

poz. 137.

37

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 lipca 2009 r. w sprawie przetargu oraz konkursu

na rezerwację częstotliwości lub zasobów orbitalnych, Dz. U. 2009 Nr 118 poz. 990.

38

Ibidem.

30

W ogłoszeniu o przetargu określa się przedmiot i zakres przetargu,

podając w szczególności: częstotliwości lub zasoby orbitalne oraz rodzaj

służby radiokomunikacyjnej, sieci, lub usługi telekomunikacyjnej, w której

będą one wykorzystywane; obszar, na którym częstotliwości lub zasoby

orbitale będą wykorzystywane; okres rezerwacji częstotliwości lub zasobów

częstotliwości; warunki uczestnictwa w przetargu, podając w szczególności:

sposób nabycia oraz wysokość opłaty za dokumentację przetargową, miejsce

i formę złożenia oferty, termin złożenia oferty, który nie może być krótszy

niż 45 dni od dnia opublikowania ogłoszenia o przetargu, wysokość wadium

oraz sposób i termin jego wniesienia; kryteria oceny oferty oraz czy

w ramach przetargu będzie przeprowadzona aukcja

39

.

2.3.2.3. Dokumentacja przetargowa

Dokumentacji przetargowej dotyczą art. 118 ust. 3, 4, 6 i 7 Pt, a także

rozporządzenie w sprawie przetargu. Przepisy te są szczególnie istotne

z punktu

widzenia potencjalnego uczestnika przetargu, ponieważ

w powiązaniu z przepisami o treści ogłoszenia przetargu obligują Prezesa

UKE

do

przedstawienia

najistotniejszych

warunków korzystania

z częstotliwości objętych przetargiem przed jego rozpoczęciem, co jest

decydujące dla podjęcia decyzji o przystąpieniu do przetargu

40

.

Dokumentacja przetargowa może określać warunki prowadzenia

działalności telekomunikacyjnej wymagającej wykorzystania częstotliwości

objętych przetargiem. W doktrynie uważa się, że warunki te wskazane są

w art. 115 Pt jako elementy treści decyzji rezerwacyjnej. Treść warunków

wskazanych w dokumentacji przetargowej wiąże Prezesa UKE, gdyż decyzja

39

Ibidem.

40

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2005, s. 674.

31

o uczestnictwie w przetargu jest podejmowana na podstawie całokształtu

warunków związanych z wykorzystaniem częstotliwości.

41

Koniecznymi elementami treści dokumentacji przetargowej są

warunki uczestnictwa w przetargu, wymagania jakim powinna odpowiadać

oferta, a także kryteria oceny ofert. Określone muszą być również części

oferty uczestnika przetargu, które będą stanowiły zobowiązania, o których

mowa w art. 115 ust.1 pkt 9 Pt. Szczegółowy opis dokumentacji

przetargowej znajduje się w rozdziale 3 rozporządzenia w sprawie przetargu.

Według tego rozporządzenia dokumentacja zwiera

42

:

1) warunki uczestnictwa w przetargu, a w szczególności: nabycia

dokumentacji przetargowej, złożenia oferty w miejscu, formie

oraz terminie określonych w ogłoszeniu o przetargu oraz zachowania

zgodności oferty z wymaganiami określonymi w pkt 2, wniesienia

wadium na rachunek bankowy w sposób oraz w wysokości i terminie

określonych w ogłoszeniu o przetargu, podania numeru rachunku

bankowego, na który następuje zwrot wadium, podania adresu

właściwego do doręczeń;

2) wymagania, jakim powinna odpowiadać oferta, w szczególności

dotyczące: opisu sposobu przygotowania oferty, określenia przedmiotu

oferty zgodnie z ogłoszeniem, określenia zawartości oferty poprzez

wskazanie informacji i dokumentów niezbędnych do oceny oferty;

3) w zakresie kryteriów oceny: listę i szczegółowy opis kryteriów oceny

ofert, określenie maksymalnej liczby punktów, jaką może uzyskać oferta

w zakresie każdego z kryteriów oceny ofert, opis sposobu oceny ofert

w zakresie każdego z kryteriów oceny ofert, informacje o minimum

kwalifikacyjnym, a w przypadku przetargu, w którym badanie ofert

41

Ibidem, s. 675.

42

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 lipca 2009 r. w sprawie przetargu oraz konkursu

na rezerwację częstotliwości lub zasobów orbitalnych, Dz. U. 2009 Nr 118 poz. 990.

32

odbywa się w trzech etapach- dodatkowo informacje o minimum

kwalifikacyjnym

będącym warunkiem zakwalifikowania oferty

do etapu III.

W przypadku przetargu, w ramach którego będzie przeprowadzona

aukcja, dokumentacja przetargowa zawiera ponadto

43

:

1) warunki uczestnictwa w aukcji, w szczególności dotyczące: miejsca

przeprowadzenia aukcji, harmonogramu aukcji, sposobu reprezentacji

uczestników przetargu w trakcie aukcji oraz sposobu postępowania

z ofertą w przypadku niewłaściwej reprezentacji, procedur i środków

bezpieczeństwa w celu zapewnienia prawidłowego przebiegu aukcji,

w tym łączności dozwolonej w trakcie aukcji, kontroli dostępu do miejsca

przebiegu aukcji oraz innych zabezpieczeń;

2) sposób przedstawiania przez uczestników przetargu wysokości

deklarowanych w aukcji kwot;

3) informacje o wysokości minimalnej kwoty postąpienia ustalonej

dla drugiej rundy aukcji;

4) procedurę

i kryteria ustalenia minimalnej kwoty postąpienia

przez komisję przetargową dla kolejnych rund aukcji oraz ogłaszania listy

uczestników przetargu, którzy skorzystali z rund, w których mogli

nie określać wysokości zadeklarowanej kwoty;

5) opis postępowania komisji przetargowej oraz uczestników przetargu

w trakcie aukcji oraz sposób ogłaszania przez komisję przetargową

minimalnej kwoty postąpienia oraz listy, o których mowa w pkt 4.

Dokumentacja jest odpłatna. Opłata nie może być większa niż koszty

wykonania dokumentacji i jest pobierana przez UKE.

43

Ibidem.

33

2.3.2.4. Ocena ofert w przetargu

Kryteria oceny przetargu wymienione są w art. 118a ust. 1 i 2 Pt.

W ramach przetargu wyróżnia się dwa typy kryteriów, tj. kryterium

najistotniejsze i pozostałe kryteria. Kryterium najistotniejszym jest kryterium

wskazane przez Prezesa UKE spośród zachowania warunków konkurencji

oraz wysokości kwoty zadeklarowanej przez podmiot ubiegający się

o dokonanie rezerwacji częstotliwości. Prezes UKE dokonuje wyboru

najistotniejszego kryterium oceny ofert w dokumentacji przetargowej

z uwzględnieniem celów regulacyjnych i stanu konkurencji na rynku

44

.

Szczegółowo

przeprowadzenie

przetargu

opisane

jest

w rozporządzeniu w sprawie przetargu w rozdziale 4.

Do przeprowadzenia przetargu powoływana jest komisja przetargowa

składająca się co najmniej z 5 członków, w tym z przewodniczącego

i jego zastępcy wyznaczanych przez Prezesa UKE. Członkami komisji mogą

zostać tylko pracownicy UKE posiadający niezbędną wiedzę.

Po sporządzeniu listy oferentów, którzy złożyli oferty w terminie,

każdy członek komisji zobowiązany jest do złożenia pisemnego

oświadczenia, że:

1) nie pozostaje w związku małżeńskim albo w stosunku pokrewieństwa

lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa

w linii bocznej do drugiego stopnia oraz nie jest związany z tytułu

przysposobienia, opieki lub kurateli z żadnym uczestnikiem przetargu,

jego zastępcą prawnym, lub członkami władz osób prawnych

ubiegających się o rezerwację częstotliwości lub zasobów orbitalnych;

44

A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2010, s. 470-471.

34

2) przed upływem jednego roku od daty rozpoczęcia przetargu

nie pozostawał w stosunku pracy lub zlecenia z żadnym uczestnikiem

przetargu;

3) przed upływem jednego roku od daty rozpoczęcia przetargu nie był

członkiem władz osób prawnych ubiegających się o rezerwację

częstotliwości lub zasobów orbitalnych;

4) nie pozostaje z żadnym uczestnikiem przetargu jego zastępcą prawnym,

lub członkami władz osób prawnych ubiegających się o rezerwacje

częstotliwości lub zasobów orbitalnych w takim stosunku prawnym

lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do jego

bezstronności

45

.

Oświadczenie to odbierane jest przez przewodniczącego komisji

i przekazywane Prezesowi UKE. Członek komisji zobligowany jest

do niezwłocznego powiadomienia przewodniczącego komisji o każdej

zmianie stanu przedstawionego w oświadczeniu, informacja ta jest

także przekazywana Prezesowi UKE

46

.

Członka komisji odwołuje Prezes UKE, gdy członek komisji nie złoży

oświadczenia opisanego w poprzednim akapicie lub zmianie ulegnie stan

objęty tym oświadczeniem lub z powodu długotrwałej choroby członka

komisji uniemożliwiającej mu udział w pracach komisji. Ponadto mandat

członka komisji wygasa w przypadku jego śmierci lub ustania stosunku

pracy w UKE. Gdy w wyniku odwołania członka komisji lub wygaśnięcia

jego mandatu komisja będzie mniejsza niż 5 osób, Prezes UKE wyznacza

kolejnego członka komisji z zachowaniem tych samych przepisów

45

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 lipca 2009 r. w sprawie przetargu oraz konkursu

na rezerwację częstotliwości lub zasobów orbitalnych, Dz. U. 2009 Nr 118 poz. 990.

46

Ibidem.

35

co do pierwotnych

członków. Po uzyskaniu pisemnej informacji

o ostatecznym ustaleniu składu komisja wznawia prace

47

.

Komisja pracuje na posiedzeniach, odbywających się w terminie

i miejscu wyznaczonym przez przewodniczącego komisji, w których biorą

udział tylko jej członkowie. Jednakże, gdy w ramach przetargu

przeprowadzana jest aukcja komisja obraduje zgodnie z harmonogramem

aukcji oraz opisem postępowania w trakcie aukcji, a także poszerzony jest

krąg uczestników obrad o przedstawicieli podmiotów biorących udział

w przetargu i inne osoby upoważnione przez Prezesa UKE zgodnie z opisem

postępowania w trakcie aukcji

48

.

Poza posiedzeniami komisji jej członkowie mogą zapoznawać się

ze złożonymi

ofertami

w

wyznaczonym

do

tego

celu

przez przewodniczącego pomieszczeniu

49

.

Z posiedzenia komisji sporządzany jest protokół, czynności tej

dokonuje wyznaczony przez przewodniczącego członek komisji. Protokół

z posiedzenia komisji zawiera w szczególności: datę i miejsce posiedzenia,

listę uczestników posiedzenia oraz ustalenia komisji. Protokół podpisywany

jest przez wszystkich obecnych na posiedzeniu członków komisji i ponadto

co najmniej jeden członek komisji parafuje każda stronę protokołu

oraz załączników do protokołu. Dokumentację z prac komisji obejmującą

w szczególności: protokoły z posiedzeń komisji, uchwały komisji

oraz informacje o pracach komisji sporządzane dla Prezesa UKE, do czasu

zakończenia przetargu, przechowuje wyznaczony przez przewodniczącego

członek komisji. Do czasu zakończenia przetargu dostęp do dokumentacji

47

Ibidem.

48

Ibidem.

49

Ibidem.

36

z prac komisji posiadają tylko Prezes UKE członkowie komisji,

oraz upoważnieni przez Prezesa UKE pracownicy UKE

50

.

Szczególną rolę w pracach komisji przetargowej odgrywa

jej przewodniczący. Kieruje on pracami komisji. Do jego zadań należy:

organizowanie prac komisji, reprezentowanie komisji przed Prezesem UKE,

wyznaczanie

terminów

posiedzeń

komisji

i

przewodniczenie

tym posiedzeniom a także wyznaczanie poszczególnym członkom komisji

zadań, w tym zlecenie przygotowania dokumentów przyjmowanych

przez komisję

51

.

Główne decyzje komisja podejmuje w formie uchwał. Uchwały

komisji konieczne są w sprawach: zakończenia badania ofert w I, II lub III

etapie

52

, przyjęcia protokołu z przebiegu przetargu oraz w innych,

na wniosek przewodniczącego lub członka komisji. Uchwały komisji

przyjmowane są w głosowaniu jawnym, zwykłą większością głosów,

w obecności co najmniej połowy składu komisji. W przypadku równej liczby

głosów o wyniku głosowania decyduje głos przewodniczącego komisji

53

.

Niezwłocznie po upływie terminu do składania ofert przewodniczący

komisji zwołuje posiedzenie, podczas którego komisja otwiera oferty

złożone w terminie, a następnie, z zachowaniem kolejności złożenia ofert,

sporządza listę oferentów, którzy złożyli oferty w terminie. Lista ta jest

niezwłocznie przekazywana Prezesowi UKE w celu ogłoszenia w BIP UKE.

Oferty złożone po upływie terminu do ich złożenia przekazywane są

Prezesowi UKE bez ich otwierania, a następnie zwracane są, także bez

otwierania oferentowi

54

.

50

Ibidem.

51

Ibidem.

52

O etapach prac komisji w dalszej części niniejszego rozdziału.

53

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 lipca 2009 r. w sprawie przetargu oraz konkursu

na rezerwację częstotliwości lub zasobów orbitalnych, Dz. U. 2009 Nr 118 poz. 990.

54

Ibidem.

37

Badanie ofert przeprowadza się w dwóch, a w przypadku przetargu,

w ramach którego przeprowadzana jest aukcja- w trzech etapach.

Etap I obejmuje sprawdzenie:

1) nabycia dokumentacji przetargowej;

2) złożenia oferty w miejscu i formie określonych w ogłoszeniu;

3) zgodności złożonej oferty z wymaganiami formalnymi określonymi

w dokumentacji;

4) wniesienia wadium w sposób oraz w wysokości i terminie określonych

w ogłoszeniu o przetargu oraz w dokumentacji przetargowej

55

.

Po zakończeniu badania ofert w etapie I, komisja podejmuje uchwałę,

w której wskazuje oferty zakwalifikowane do etapu II oraz oferty

niezakwalifikowane do etapu II, podając przyczyny ich niezakwalifikowania.

Warunkiem zakwalifikowania oferty do etapu II przetargu jest spełnienie

warunków i wymagań sprawdzanych w etapie I. Niezwłocznie po

zakończeniu etapu I komisja przekazuje Prezesowi UOKiK po jednym

egzemplarzu każdej z ofert zakwalifikowanych do etapu II w celu uzyskania

opinii w sprawie zachowania warunków konkurencji wymaganej zgodnie z

art. 118a ust. 4 Pt

56

.

Etap II obejmuje szczegółową ocenę kryteriów wskazanych

w dokumentacji przetargowej, określenie liczby punktów za spełnienie

określonych kryteriów, opis sposobu oceny oferty w zakresie każdego

z kryteriów, zbadanie osiągnięcia minimum kwalifikacyjnego, a także ocenę

zobowiązań koniecznych do spełnienia przez podmiot, na rzecz którego

zostanie dokonana rezerwacja częstotliwości lub zasobów orbitalnych.

Ocenę oferty w etapie II stanowi suma punktów uzyskanych w tym etapie.

Po zakończeniu etapu II komisja podejmuje uchwałę, w której wskazuje

liczbę punktów uzyskanych przez poszczególne oferty, a w przypadku

55

Ibidem.

56

Ibidem.

38

przetargu, w ramach którego przeprowadzana jest aukcja, również oferty

zakwalifikowane i oferty niezakwalifikowane do etapu III, podając

przyczyny ich niezakwalifikowania. Każda z ofert zakwalifikowanych

do etapu III przystępuje do tego etapu z sumą punktów uzyskanych

w etapie II

57

.

Etap III obejmuje przeprowadzenie aukcji podzielonej na rundy.

W pierwszej i kolejnych rundach aukcji każdy uczestnik przetargu określa

wysokość zadeklarowanej kwoty, przy czym dla pierwszej rundy określa ją

w ofercie. W każdej kolejnej rundzie aukcji wysokość zadeklarowanej kwoty

musi być wyższa od poprzednio zadeklarowanej kwoty co najmniej

o minimalną kwotę postąpienia, wskazaną w dokumentacji przetargowej.

Od powyższych zasad przeprowadzania aukcji ustawodawca ustanowił dwa

wyjątki. Pierwszy polega na umożliwieniu uczestnikom przetargu

nie określanie

wysokości zadeklarowanej kwoty przez określoną

w dokumentacji przetargowej liczbę rund, począwszy od rundy drugiej.

Wówczas, gdy uczestnik przetargu skorzysta z tego uprawnienia,

do obliczenia wyników przetargu po danej rundzie komisja przyjmuje kwotę

zadeklarowaną przez danego uczestnika przetargu w ostatniej rundzie,

w której określił wysokość zadeklarowanej kwoty. Drugi wyjątek dotyczy

uczestnika przetargu, którego oferta, zgodnie z wynikami rundy poprzedniej

znajduje się na pozycji o numerze mniejszym lub równym liczbie rezerwacji

częstotliwości stanowiących przedmiot przetargu. Uczestnik przetargu

pozostający w takiej sytuacji nie ma obowiązku określenia wysokości

zadeklarowanej kwoty. Także w tym przypadku komisja bierze pod uwagę

ostatnio określoną przez ten podmiot kwotę

58

.

Jeżeli uczestnik przetargu zadeklaruje kwotę niższą niż minimalna

kwota postąpienia, określona odpowiednio dla kolejnej rundy, lub wcale

57

Ibidem.

58

Ibidem.

39

nie określi kwoty zadeklarowanej, komisja uznaje, że uczestnik skorzystał

z uprawnienia do niewskazywania zadeklarowanej kwoty. Po wykorzystaniu

przez uczestnika przetargu określonej w dokumentacji przetargowej liczby

rund aukcji bez określania wysokości zadeklarowanej kwoty nie przysługuje

mu prawo dalszego deklarowania kwoty.

Po każdej rundzie aukcji komisja dokonuje oceny punktowej ofert,

uwzględniając sumę punktów uzyskanych przez ofertę w etapie II i III,

w sposób określony w dokumentacji przetargowej. Ocena punktowa ofert,

minimalna kwota postąpienia oraz lista uczestników przetargu, którzy

skorzystali z uprawnienia do niewskazywania wysokości kwoty

zadeklarowanej, są ogłaszane przez komisję niezwłocznie po zakończeniu

każdej rundy aukcji. Komisja może udzielać odpowiedzi na pytania

uczestników przetargu dotyczące ogłoszonych informacji, po kolejnych

rundach

59

.

Etap III kończy się po zakończeniu trzeciej kolejnej rundy aukcji,

po której nie nastąpiła względem dwóch rund poprzednich zmiana

co najmniej o minimalną kwotę postąpienia kwoty zadeklarowanej przez

uczestnika, którego oferta, zgodnie z ogłoszonymi wynikami rundy

poprzedniej, znajduje się na pozycji o numerze mniejszym lub równym

liczbie rezerwacji częstotliwości stanowiących przedmiot przetargu.

Po zakończeniu etapu III komisja podejmuje uchwałę, w której wskazuje

liczbę rund aukcji, zadeklarowane kwoty w każdej rundzie aukcji

przez każdego uczestnika przetargu lub kwoty przyjęte przez komisję

w związku z niewskazaniem przez podmiot kwoty w danej rundzie,

a dla ostatniej rundy dodatkowo wynikające z nich oceny punktowe

uzyskane przez poszczególne oferty

60

.

59

Ibidem.

60

Ibidem.

40

Niezwłocznie po zakończeniu etapu II albo etapu II komisja sporządza

protokół z przebiegu przetargu oraz przekazuje go Prezesowi UKE wraz

z ofertami oraz dokumentacją z prac komisji. Protokół z przebiegu przetargu

zawiera w szczególności:

1) oznaczenie czasu i miejsca przeprowadzenia etapów oceny ofert;

2) imiona i nazwiska członków komisji, ze wskazaniem czynności,

w których brali udział;

3) listę ofert zwróconych bez otwierania;

4) listę ofert poddanych badaniu w etapie I;

5) listę ofert zakwalifikowanych oraz niezakwalifikowanych do oceny

w etapie II, z podaniem przyczyn ich niezakwalifikowania;

6) listę ofert zakwalifikowanych oraz niezakwalifikowanych do etapu III,

z podaniem przyczyn ich niezakwalifikowania- w przypadku przetargu,

w którym przeprowadzona była aukcja;

7) listę ofert, które nie uzyskały minimum kwalifikacyjnego- w przypadku

przetargu, w którym nie była przeprowadzona aukcja;

8) szczegółowe uzasadnienie rozstrzygnięć i ocen dokonywanych w czasie

przetargu;

9) liczbę punktów, jaką uzyskała każda oferta, w zakresie spełnienia

poszczególnych kryteriów etapu II oceny ofert;

10)

ocenę punktową, jaką uzyskała każda z ofert w III etapie-

w przypadku przetargu, w którym przeprowadzona była aukcja;

11)

kolejność ofert wraz z ich oceną punktową;

12)

podpisy wszystkich członków komisji, a w przypadku braku podpisu-

wzmiankę o przyczynie jego braku

61

.

Komisja kończy prace z dniem przyjęcia protokołu przez Prezesa

UKE

62

.

61

Ibidem.

41

2.3.2.5. Ogłoszenie wyników przetargu

Wyniki przetargu ogłasza się w siedzibie UKE oraz na stronie BIP

UKE, w formie ogłoszenia, niezwłocznie po otrzymaniu przez Prezesa UKE

protokołu z przebiegu przetargu

63

.

Ogłoszenie to zawiera w szczególności:

1) oznaczenie terminu, miejsca i przedmiotu przetargu;

2) listę ofert zakwalifikowanych oraz niezakwalifikowanych do oceny

w etapie II;

3) listę ofert zakwalifikowanych oraz niezakwalifikowanych do oceny

w etapie III- w przypadku przetargu, w którym przeprowadzona była

aukcja;

4) kolejność ofert wraz z ich oceną punktową

64

.

Ogłoszenie kończy przetarg. NSA w postanowieniu z 13 listopada

2007 r.

65

orzekł, iż ogłoszenie wyników przetargu „nie stanowi aktu

lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Nie ma ono

bowiem przymiotu samodzielnego orzeczenia, oderwanego od właściwego

postępowania administracyjnego, a jedynie poprzedza wydanie przez organ

decyzji administracyjnej”, nie podlega więc kontroli działalności

administracji publicznej przez sądy administracyjne.

2.3.2.6. Kontrola rozstrzygnięć podejmowanych w przetargu

62

Ibidem.

63

Ibidem.

64

Ibidem.

65

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 listopada 2007 r., II GSK 209/07.

42

Prezes UKE z urzędu lub na wniosek uczestnika przetargu złożony

w terminie 21 dni od ogłoszenia wyników przetargu w drodze decyzji

unieważnia przetarg, jeżeli zostały rażąco naruszone przepisy prawa

lub interesy uczestników przetargu. Rozpatrując, jakie naruszenie prawa jest

rażące należy odnieść się do orzecznictwa i wypowiedzi doktryny

dotyczących art. 156 § 1 pkt 2 Kpa

66

.

W celu unieważnienia przetargu konieczne jest rozpoczęcie nowego

postępowania

administracyjnego

odrębnego

od

postępowania

przetargowego, kończącego się wydaniem decyzji administracyjnej.

Decyzja dotycząca unieważnienia przetargu może być zaskarżona

poprzez złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez Prezesa

UKE,

a

po

wyczerpaniu

tego

trybu

poprzez złożenie skargi

do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Unieważnienie przetargu stanowi podstawę wznowienia postępowania

w sprawie rezerwacji częstotliwości dokonanej po przeprowadzeniu

tego przetargu.

2.3.2.7. Pozostawienie przetargu bez rozstrzygnięcia

Prezes UKE pozostawia przetarg bez rozstrzygnięcia, jeżeli żaden

z uczestników nie spełnił warunków uczestnictwa bądź nie osiągną

minimum kwalifikacyjnego, jeżeli zostało określone lub jeżeli nikt

nie przystąpił do przetargu w wyznaczonym w dokumentacji terminie.

2.3.2.8. Wadium

66

A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne..., s. 475.

43

Art. 119 ust. 1 Pt stanowi, iż w ogłoszeniu o przetargu określa się

wysokość wadium. Pt nie zawiera definicji wadium należy więc założyć,

że wadium należy rozumieć tak jak zdefiniowane jest ono w kodeksie

cywilnym

·, czyli

jako określona suma wypłacana organizatorowi przetargu

przez przystępującego do pod rygorem niedopuszczenia do przetargu

67

.

Uczestnik przetargu wnosi wadium na rachunek bankowy UKE podany

w ogłoszeniu o przetargu.

Wysokość wadium nie może być niższa niż 5% jednorazowej opłaty

za dokonanie rezerwacji częstotliwości, w kwocie zadeklarowanej

w tym postępowaniu, nie niższej niż 50% opłaty rocznej za prawo

do dysponowania częstotliwością ustalonej zgodnie z warunkami podanymi

w rezerwacji częstotliwości, i wyższa niż 20% tej opłaty, jednakże nie niższa

niż 500 złotych.

Wadium może być zaliczone, zwrócone lub utracone. Wadium

wniesione przez podmiot wyłoniony zaliczane jest na poczet opłaty

za rezerwację częstotliwości. Wadium zostaje utracone, gdy oferta zostanie

wycofana po upływie terminu na składanie ofert lub podmiot wyłoniony,

w rozumieniu art. 118b ust. 1 i 2 Pt, zrezygnuje z uzyskania rezerwacji

częstotliwości, w tym nie złoży wniosku o rezerwację częstotliwości

w terminie 7 dni roboczych od dnia ogłoszenia wyników przetargu.

Jeżeli wadium zostało określone w dokumentacji i wniesione

przez uczestnika przetargu, który spełnił warunki uczestnictwa oraz osiągnął

minimum kwalifikacyjne, podlega zwrotowi w terminie 14 dni od dnia

doręczenia decyzji o dokonaniu rezerwacji częstotliwości dla podmiotu

wyłonionego. Także gdy wadium zostało wniesione przez uczestnika

przetargu, który nie spełnił warunków uczestnictwa w przetargu

lub nie osiągnął minimum kwalifikacyjnego, jeżeli zostało określone

67

Art. 70

4

Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz. U. 1964 Nr 16 poz. 93.

44

w dokumentacji, podlega zwrotowi w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia

wyników przetargu albo uznania go za nierozstrzygnięty.

Wadium zwracane jest wraz z odsetkami wynikającymi z umowy

prowadzenia rachunku bankowego, na którym było ono przechowywane,

pomniejszone o koszty prowadzenia rachunku oraz prowizji bankowej

za przelew wadium.

2.4.

Dokonanie rezerwacji częstotliwości na kolejny okres,

na wniosek podmiotu, który w czasie wykorzystywania

częstotliwości nie naruszył warunków użytkowania

częstotliwości

Prezes UKE, na mocy art. 116 ust. 6 Pt, ma możliwość dokonania

rezerwacji częstotliwości na kolejny okres na wniosek podmiotu, który

w czasie

wykorzystywania częstotliwości nie naruszył warunków

wykorzystywania częstotliwości określonych w ustawie, przepisach

wykonawczych i decyzji o rezerwacji częstotliwości z zastrzeżeniem art. 114

ust. 3 Pt. Przy udzielaniu rezerwacji częstotliwości w powyższym trybie nie

przeprowadza się przetargu lub konkursu. Wniosek o dokonanie ponownej

rezerwacji częstotliwości może być złożony nie wcześniej niż 12 miesięcy

przed upływem okresu wykorzystywania częstotliwości i nie później

niż 6 miesięcy przed upływem tego okresu. Jeżeli wniosek zostanie

wniesiony wcześniej, Prezes UKE pozostawia go bez rozpoznania, natomiast

gdy zostanie złożony później Prezes UKE nie może dokonać ponownej

rezerwacji częstotliwości.

45

2.5.

Zmiana podmiotu dysponującego rezerwacją

częstotliwości na wniosek tegoż podmiotu

Zgodnie z art. 122 ust. 1 Pt Prezes UKE może, z wyłączeniem

rezerwacji częstotliwości na cele rozpowszechniania programów

radiofonicznych

lub

telewizyjnych,

dokonać

zmiany

podmiotu

dysponującego rezerwacją częstotliwości. Zgodnie z art. 122 ust. 2 Pt

zmiana taka może dotyczyć także części zakresu częstotliwości lub pozycji

orbitalnych objętych rezerwacją lub części obszaru, na którym mogą być

wykorzystywane częstotliwości.

Zmiana uprawnień może nastąpić tylko na wniosek, przy czym

wnioskodawca nie ma bezpośrednio roszczenia o dokonanie zmiany,

gdyż ostateczna decyzja należy do Prezesa UKE

68

.

Wniosek powinien określać: podmiot, który będzie dysponował

rezerwacją w wyniku jej zmiany oraz pisemną zgodę na przejęcie uprawnień

i obowiązków wynikających ze zmiany podmiotu dysponującego rezerwacją.

Wniosek dotyczący zmiany części zakresu częstotliwości lub pozycji

orbitalnych objętych rezerwacją lub części obszaru, na którym mogą być

wykorzystywane częstotliwości powinien ponadto określać: zakres

częstotliwości lub pozycji orbitalnych, z których będzie korzystał podmiot,

dysponujący rezerwacją w wyniku jej zmiany; obszar, zgodnie

z administracyjnym podziałem kraju, na którym będą mogły być

wykorzystywane częstotliwości oraz propozycje podziału pozostałych

uprawnień i obowiązków wynikających z rezerwacji, w tym zobowiązań

podjętych w ramach przetargu, odpowiednio do zakresu częstotliwości

68

A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne…, s. 488.

46

lub pozycji orbitalnych objętych rezerwacją lub obszaru, na którym będą

mogły być wykorzystywane częstotliwości.

W ust. 3 art. 122 Pt wskazane są natomiast trzy przesłanki odmowy

zmiany podmiotu dysponującego rezerwacją częstotliwości.

Pierwsza przesłanka dotyczy wypełniania celów ustawy. Zmiana

podmiotu dysponującego rezerwacją częstotliwości nie może spowodować

utrudnień lub uniemożliwić spełniania celów ustawy wymienionych w art. 1

ust. 2 Pt.

Druga przesłanka dotyczy wątpliwości czy podmiot, który będzie

dysponował rezerwacją w wyniku jej zmiany, wywiąże się z obowiązków

wynikających z rezerwacji częstotliwości, w tym ze zobowiązań

przetargowych.

Trzecia przesłanka dotyczy nieodpowiedniego podziału uprawnień

oraz obowiązków wynikających z rezerwacji częstotliwości w stosunku

do zakresu częstotliwości lub pozycji orbitalnych objętych rezerwacją

lub obszaru, na którym mają być wykorzystywane częstotliwości przez

podmiot, który będzie dysponował rezerwacją w wyniku jej zmiany.

Nie ulegają zmianie inne, poza wskazanymi w Pt, elementy decyzji

rezerwacyjnej.

Przepisów o zmianie podmiotu dysponującego rezerwacją

częstotliwości nie stosuje się do

69

:

1) komórek organizacyjnych i jednostek organizacyjnych podległych

Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych

oraz organów

i

jednostek

organizacyjnych

nadzorowanych

lub podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych-

dla własnych potrzeb;

69

Katalog z art. 4 Pt.

47

2) organów i jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu

do spraw wewnętrznych - w odniesieniu do sieci telekomunikacyjnej

eksploatowanej przez te organy i jednostki dla potrzeb Kancelarii

Prezydenta, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu i administracji

rządowej;

3) jednostek sił zbrojnych obcych państw oraz jednostek organizacyjnych

innych zagranicznych organów państwowych, przebywających czasowo

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umów, których

Rzeczpospolita Polska jest stroną - na czas pobytu;

4) jednostek organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego – dla własnych

potrzeb;

5) jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw

zagranicznych- dla własnych potrzeb;

6) przedstawicielstw

dyplomatycznych,

urzędów

konsularnych,

zagranicznych misji specjalnych oraz przedstawicielstw organizacji

międzynarodowych, korzystających z przywilejów i immunitetów

na podstawie ustaw, umów i zwyczajów międzynarodowych, mających

swe siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - wyłącznie

w zakresie związanym z działalnością dyplomatyczną tych podmiotów;

7) jednostek organizacyjnych Służby Więziennej - dla własnych potrzeb;

8) komórek organizacyjnych przeprowadzających czynności wywiadu

skarbowego, które wchodzą w skład jednostek organizacyjnych kontroli

skarbowej nadzorowanych lub podległych ministrowi właściwemu

do spraw finansów publicznych- dla własnych potrzeb.

48

2.6.

Zmiana lub cofnięcie rezerwacji częstotliwości z urzędu,

w drodze decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji

Elektronicznej

70

Rezerwacja częstotliwości może zostać zmieniona lub cofnięta, w drodze

decyzji Prezesa UKE, w przypadku:

1) stwierdzenia, że używanie urządzenia radiowego zgodnie z rezerwacją

powoduje szkodliwe zaburzenia elektromagnetyczne;

2) zmiany w Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości przeznaczenia

częstotliwości objętych rezerwacją częstotliwości;

3) wystąpienia okoliczności prowadzących do zagrożenia obronności,

bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa i porządku publicznego;

4) nierozpoczęcia wykorzystywania częstotliwości objętych rezerwacją

w terminie 6 miesięcy od terminu, o którym mowa w art. 115 ust. 1 pkt 5

Pt, z przyczyn leżących po stronie podmiotu dysponującego rezerwacją

częstotliwości;

5) zaprzestania wykorzystywania częstotliwości przez co najmniej

6 miesięcy, z przyczyn leżących po stronie podmiotu dysponującego

rezerwacją częstotliwości;

6) wystąpienia powtarzających się naruszeń warunków wykorzystania

częstotliwości lub obowiązku wnoszenia opłat za częstotliwości;

7) niewywiązywania się z zobowiązań, o których mowa w art. 115 ust. 1 pkt

9 Pt, z przyczyn leżących po stronie podmiotu dysponującego rezerwacją

częstotliwości;

8) częstotliwości objęte rezerwacją są wykorzystywane w sposób

nieefektywny.

70

Art. 123 ust. 1 i 2 Pt.

49

Niezależnie od powyższych przesłanek Prezes UKE może zmienić

rezerwację w zakresie warunków wykorzystywania częstotliwości, o których

mowa w art. 146 Pt

71

, również jeżeli praca urządzenia radiowego jest

zakłócana przez inne urządzenia lub sieci telekomunikacyjne.

2.7.

Odmowa udzielenia rezerwacji częstotliwości

72

Odmowa udzielenia rezerwacji częstotliwości następuje, w przypadku

gdy:

1) wnioskodawca nie jest w stanie wywiązać się z warunków związanych

z wykorzystaniem częstotliwości lub zasobów orbitalnych;

2) występują okoliczności prowadzące do

zagrożenia obronności,

bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa i porządku publicznego;

3) powodowałoby to naruszenie umów międzynarodowych, których

Rzeczpospolita Polska jest stroną;

4) zachodzi konieczność przeprowadzenia przetargu albo konkursu,

a wniosek o rezerwację częstotliwości złożony został przed ogłoszeniem

przetargu albo konkursu;

5) w przetargu albo konkursie podmiot nie został wyłoniony jako ten,

dla którego zostanie dokonana rezerwacja częstotliwości.

71

Art. 146 zostanie omówiony w rozdziale dotyczącym pozwolenia radiowego.

72

Art. 123 ust. 6 Pt.

50

2.8.

Rezerwacja częstotliwości przeznaczonych

do rozpowszechniania programów radiofonicznych

lub telewizyjnych

Z uwagi na szczególna rolę radia i telewizji dla kształtowania postaw

społecznych, regulacje dotyczące tych mediów odnoszą się nie tylko

do kwestii technicznych związanych z efektywnym wykorzystaniem

częstotliwości, ale dotyczą także treści, które są nimi przesyłane. Organem

odpowiedzialnym za nadzór nad treściami przekazywanymi przez radio

i telewizję jest KRRiT.

2.8.1. Konieczność działania w porozumieniu z Krajową Radą

Radiofonii i Telewizji

Procedury

dotyczące

częstotliwości

przeznaczonych

do rozpowszechniania

programów radiofonicznych i telewizyjnych

wymagają

w

wielu

kwestiach

współdziałania

Prezesa

UKE

z Przewodniczącym KRRiT.

Współdziałanie takie wymagane jest między innymi przy ustalaniu

planów

zagospodarowania

częstotliwości

przeznaczonych

do rozpowszechniania

programów

radiowych

i

telewizyjnych

oraz rezerwacjach tychże częstotliwości. Najwyraźniej o wyjątkowym

traktowaniu częstotliwości przeznaczonych do rozpowszechniania

programów radiowych i telewizyjnych świadczy ustanowienie konkursu,

jako postępowania w sytuacji braku dostatecznych zasobów częstotliwości.

51

2.8.2. Konkurs

Konkurs jest postępowaniem spełniającym analogiczną do przetargu

funkcję. Specyfika konkursu wypływa ze szczególnej roli radia i telewizji

dla kształtowania postaw społecznych oraz związanych z tym kompetencji

KRRiT.

2.8.2.1. Unormowania wspólne dla przetargu i konkursu

Większość unormowań dotyczących konkursu pokrywa się z tymi,

które stosowane są przy przetargu, dlatego też w niniejszej pracy omówione

zostaną tylko specyficzne dla konkursu regulacje, takie jak brak wadium

oraz aukcji.

2.8.2.2. Unormowania specyficzne dla konkursu

Pierwszym elementem specyficznym dla konkursu jest umieszczenie

w ogłoszeniu o konkursie informacji o przyporządkowaniu częstotliwości

lub zasobów orbitalnych do poszczególnych multipleksów

73

zgodnie

z planem zagospodarowania częstotliwości, oraz brak określenia wadium.

Kolejne różnice między przetargiem i konkursem pojawiają się

w przepisach dotyczących dokumentacji konkursowej. Oczywiście także w

73

Przewiduje sie wprowadzenie zmiany do przepisu art. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne poprzez

dodanie do zawartego w tym przepisie słowniczka ustawowego pojęcia multipleksu, które będzie oznaczało

zespolony strumień danych cyfrowych, przesyłanych w kanale lub bloku częstotliwościowym,

wykorzystywanych w służbie radiodyfuzji, składający sie z dwóch lub więcej strumieni utworzonych

z kodowania programów radiofonicznych, telewizyjnych, danych dotyczących systemu dostępu

warunkowego lub usług dodatkowych. (Za założeniami projektu ustawy o wdrożeniu naziemnej telewizji

cyfrowej.)

52

tym aspekcie nie pojawiają się wymagania dotyczące dokumentacji

związane z wadium. Pojawiają się natomiast wymagania dotyczące

określenia programów telewizyjnych lub radiofonicznych rozprowadzanych

lub rozpowszechnianych w sygnale multipleksu za pomocą rezerwowanej

częstotliwości, uporządkowania w sygnale multipleksu programów wraz

z określeniem udziału każdego z tych programów w tym sygnale, oraz

określenie minimalnego udziału programów w sygnale multipleksu oraz

minimalnego procentowego udziału usług dodatkowych w sygnale

multipleksu

74

.

Komisja konkursowa działa na takich samych zasadach jak komisja

przetargowa, oczywiście z pominięciem przepisów o aukcji i wadium

75

.

74

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 lipca 2009 r. w sprawie przetargu oraz konkursu

na rezerwację częstotliwości lub zasobów orbitalnych, Dz. U. 2009 Nr 118 poz. 990.

75

Ibidem.

53

3. Pozwolenia radiowe oraz świadectwo operatora urządzeń

radiowych

Obok ściśle rozumianego gospodarowania częstotliwościami,

za pośrednictwem rezerwacji częstotliwości, na uwagę zasługują także

przepisy dotyczące urządzeń radiowych, oraz kwalifikacji koniecznych

do ich obsługi. Obie te kwestie mają znaczący wpływ na wykorzystywanie

zasobów częstotliwości. W pierwszych podrozdziałach niniejszego rozdziału

omówione

zostaną

przepisy

dotyczące

urządzeń

radiowych

niewymagających pozwolenia radiowego w dalszej kolejności przedstawiona

zostanie istota i treść pozwolenia radiowego, po czym omówione zostaną

pozwolenia radiowe dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej, a na końcu

przybliżone zostaną regulacje dotyczące świadectw operatora urządzeń

radiowych.

3.1.

Urządzenia, których użytkowanie nie wymaga

pozwolenia radiowego

Zgodnie z art. 144 ust. 1 Pt używanie urządzenia radiowego wymaga

posiadania pozwolenia radiowego. Jednakże ustawodawca wyłączył niektóre

z tych urządzeń z obowiązku posiadania pozwolenia w celu ich użytkowania.

Katalog tych urządzeń zamieszony został w art. 144 Pt.

Nie wymaga pozwolenia używanie wszystkich urządzeń radiowych

przeznaczonych wyłącznie do odbioru, a także niektórych urządzeń

nadawczych i nadawczo- odbiorczych. Katalog urządzeń nadawczych

i nadawczo- odbiorczych, których używanie nie wymaga posiadania

54

pozwolenia radiowego zamieszczony został w art. 144 ust. 2 Pt. Według tego

katalogu urządzeniami tymi są urządzenia:

1) używane

dla

potrzeb

zagranicznej

radiokomunikacji

lotniczej

lub morskiej i żeglugi śródlądowej, zgodnie z międzynarodowymi

przepisami

radiokomunikacyjnymi,

jeżeli

urządzenie

zostało

dopuszczone do

używania

przez

właściwy

organ

krajowy

lub zagraniczny;

2) używane

w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej, zgodnie

z międzynarodowymi przepisami radiokomunikacyjnymi na okres

nieprzekraczający 90 dni;

3) końcowe,

wykorzystujące międzynarodowo uzgodnione zakresy

częstotliwości:

a) dołączane do zakończenia sieci telekomunikacyjnej operatora

publicznego,

b) służące

do

utrzymywania

łączności

z

przebywającym

krótkookresowo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

lub znajdującym się na nim w tranzycie, zagranicznym pojazdem,

statkiem morskim lub statkiem żeglugi śródlądowej albo statkiem

powietrznym, przytwierdzone w sposób trwały do tego pojazdu

lub statku,

c) niewymagające rezerwacji częstotliwości.

Ponadto ust. 3 art. 144 Pt upoważnia ministra właściwego do spraw

łączności do rozszerzenia zakresu urządzeń radiowych nadawczych

lub nadawczo odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia,

kierując się zasadą zwiększenia liczby rodzajów takich urządzeń. Kierując

się tym upoważnieniem minister właściwy do spraw łączności wydał 3 lipca

2007 r. rozporządzenie w sprawie urządzeń radiowych nadawczych

55

lub nadawczo odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia

76

.

Katalog urządzeń znajdujący się w tym rozporządzeniu zawiera urządzenia:

1) końcowe dołączane do zakończeń sieci telekomunikacyjnych inne niż

urządzenia, o których mowa w art. 144 ust. 2 pkt 3 Pt;

2) będące zakończeniami sieci telekomunikacyjnej w systemie typu punkt

— wiele punktów (PMP);

3) z interfejsem umożliwiającym połączenie, współpracę i wymianę

informacji drogą radiową między stacją bazową a telekomunikacyjnym

urządzeniem końcowym, pracujące w ruchomej lub stacjonarnej

publicznej sieci telekomunikacyjnej;

4) typu PMR 446, przeznaczone do używania wyłącznie w zakresie

częstotliwości 446,0—446,1 MHz w ośmiu kanałach radiowych

z odstępem 12,5 kHz, gdzie najniższa częstotliwość fali nośnej wynosi

446,00625 MHz, z zastępczą mocą promieniowaną nadajnika

w odniesieniu

do dipola półfalowego, zwaną dalej „e.r.p.”,

nieprzekraczającą 500 mW, wyposażone tylko w antenę zintegrowaną,

spełniające wymagania określone w normach przenoszących normę ETSI

EN 300 296;

5) cyfrowe noszone typu PMR 446, przeznaczone do używania wyłącznie

w zakresie częstotliwości 446,1—446,2 MHz, w kanałach radiowych

z odstępem 6,25 kHz lub 12,5 kHz, z mocą nadajnika nieprzekraczającą

500

mW

e.r.p.,

wyposażone

tylko

w

antenę

zintegrowaną,

z wymuszonym ograniczeniem czasu nadawania do 180 s, spełniające

wymagania określone w normie przenoszącej normę ETSI EN 300 113,

normę ETSI EN 301 166 lub w równoważnych specyfikacjach

technicznych;

76

Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 3 lipca 2007 r. w sprawie urządzeń radiowych nadawczych

lub nadawczo- odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia radiowego. Dz. U. 2007 Nr 138 poz.

972

56

6) przeznaczone do używania wyłącznie w zakresie częstotliwości 26,96-

27,41 MHz:

a) typu PR27, spełniające wymagania określone w normach

przenoszących normę ETSI EN 300 135,

b) z emisją dwuwstęgową sygnału zmodulowanego amplitudowo,

zwaną dalej „DSB-AM”, lub emisją jednowstęgową sygnału

zmodulowanego

amplitudowo,

zwaną

dalej

„SSB-AM”,

spełniające wymagania określone w normach przenoszących normę

ETSI EN 300 433, przy czym dopuszczalna moc wyjściowa

nadajnika dla DSB-AM wynosi do 4 W, a dla SSB-AM do 12 W

szczytowej mocy obwiedni;

7) bliskiego

zasięgu,

których rodzaje określa załącznik nr 1

do rozporządzenia;

8) naziemne stacje satelitarne, których rodzaje określa załącznik nr 2

do rozporządzenia;

9) przeznaczone do używania w systemach typu punkt- punkt w służbie

stałej, przeznaczone do transmisji sygnałów cyfrowych oraz analogowych

sygnałów wizyjnych, dla których zakresy częstotliwości i parametry

techniczne określa załącznik nr 3 do rozporządzenia;

10)

samochodowe radary bliskiego zasięgu, których rodzaje określa

załącznik nr 4 do rozporządzenia

77

.

3.2.

Istota i treść pozwolenia radiowego

Oprócz rezerwacji częstotliwości, dającej wskazanemu w niej

podmiotowi prawo wykorzystywania częstotliwości, konieczne jest wydanie

77

Ibidem.

57

aktu indywidualnego określającego konkretny sposób wykorzystania

częstotliwości, aktem takim jest pozwolenie radiowe.

3.2.1. Elementy pozwolenia radiowego

Pozwolenie radiowe musi zawierać wiele elementów, aby skutecznie

spełniać swoją rolę. Katalog informacji, które muszą znaleźć się w treści

pozwolenia radiowego można odnaleźć w ust. 1 art. 145 Pt. Według tego

przepisu pozwolenie radiowe określa:

1) uprawniony podmiot oraz jego siedzibę i adres;

2) rodzaj, wyróżnik typu oraz nazwę producenta urządzeń radiowych,

których dotyczy pozwolenie;

3) warunki wykorzystywania częstotliwości;

4) warunki używania urządzenia, w szczególności rodzaj służby

radiokomunikacyjnej lub sieci telekomunikacyjnej, w której urządzenie

może być wykorzystywane;

5) okres ważności;

6) termin rozpoczęcia wykorzystania częstotliwości;

7) zobowiązania, jakie podmiot, któremu przydzielono prawo wykorzystania

częstotliwości, przyjął na siebie podczas przetargu albo konkursu.

Ponadto w pozwoleniu radiowym można określić warunki używania

urządzenia i obowiązki użytkownika w sytuacjach szczególnych zagrożeń.

Pozwolenie radiowe może zawierać przydział sygnałów identyfikacyjnych

lub znaków wywoławczych i uprawnia do ich wykorzystywania.

58

3.2.2. Warunki wykorzystywania częstotliwości

Najważniejszym elementem pozwolenia radiowego są warunki

wykorzystywania częstotliwości. Warunki wykorzystywania częstotliwości

powinny określać w szczególności:

1) dla urządzenia radiowego naziemnego lub rezerwacji częstotliwości

w celu świadczenia usług telekomunikacyjnych za pomocą takich

urządzeń:

a) częstotliwość

lub

częstotliwości

graniczne

kanałów

lub zakresów częstotliwości albo numery kanałów,

b) lokalizację urządzenia albo obszar jego przemieszczania,

c) moc promieniowaną lub moc wyjściową,

d) polaryzację,

wysokość

zawieszenia

i

charakterystykę

promieniowania anteny nadawczej,

e) rodzaj sygnału i parametry techniczne jego nadawania;

2) dla naziemnej stacji satelitarnej lub rezerwacji częstotliwości dla

świadczenia usług telekomunikacyjnych za pomocą nadawczo-

odbiorczego urządzenia radiowego umieszczonego na sztucznym

satelicie Ziemi:

a) nazwę wykorzystywanego satelity i jego położenie,

b) odpowiednio, lokalizację naziemnej stacji satelitarnej lub obszar

jej przemieszczania,

c) częstotliwość lub częstotliwości skrajne zakresów częstotliwości

lub

kanałów

częstotliwości

albo

numery

kanałów,

wykorzystywane do transmisji sygnałów w kierunkach: kosmos-

Ziemia i Ziemia- kosmos,

d) rodzaj sygnału i parametry techniczne jego nadawania

78

.

78

Art. 146 ust. 1 Pt.

59

Warunki wykorzystywania częstotliwości mogą określać także datę

rozpoczęcia wykorzystywania częstotliwości

79

.

3.3.

Przesłanki wydania pozwolenia radiowego

Przesłanki wydania pozwolenia radiowego wskazane są w art. 148 Pt.

Wydanie

pozwolenia

radiowego

uzależnione

jest od spełnienia

przez podmiot starający się o pozwolenie wymagań określonych ustawą,

oraz od istnienia sytuacji, w której:

1) nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 123 ust. 7 pkt 1-3 Pt

80

;

2) częstotliwości objęte wnioskiem:

a) są dostępne,

b) zostały

przeznaczone w Krajowej Tablicy Przeznaczeń

Częstotliwości dla wnioskowanej służby radiokomunikacyjnej

oraz plan

zagospodarowania

częstotliwości

przewiduje

ich zagospodarowanie zgodnie z wnioskiem,

c) mogą być chronione przed zaburzeniami elektromagnetycznymi

w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r.

o kompatybilności elektromagnetycznej

81

,

d) zostały międzynarodowo uzgodnione w zakresie i formie

określonej

w

międzynarodowych

przepisach

radiokomunikacyjnych lub umowach, których Rzeczpospolita jest

stroną;

3) wnioskodawca przedłoży:

a) potwierdzenie spełniania przez urządzenie zasadniczych wymagań,

79

Art. 146 ust. 2 Pt.

80

Opis przesłanek w części 3.4 niniejszej pracy.

81

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o kompatybilności elektromagnetycznej, Dz.U. 2007 Nr 82 poz. 556

60

b) wymagane świadectwo operatora radiowego

82

, w przypadku osoby

fizycznej,

c) zaświadczenie, o ile je posiada,

d) rezerwację częstotliwości, jeżeli została dokonana

83

.

Odstępstwa

od

powyższych

wymagań

dotyczą

służby

radiokomunikacyjnej amatorskiej i opisane są w poświęconym tej służbie

fragmencie 3.5 niniejszej pracy.

3.4.

Przesłanki cofnięcia lub zmiany pozwolenia radiowego

Do cofnięcia lub zmiany pozwolenia radiowego stosuje się

odpowiednio art. 122 i art. 123 Pt, omówione w rozdziale dotyczącym

rezerwacji częstotliwości.

Ponadto Prezes UKE może cofnąć pozwolenie radiowe lub zmienić

warunki wykorzystywania częstotliwości w przypadku:

1) stwierdzenia, że używanie urządzenia radiowego zgodnie z pozwoleniem

zakłóca pracę innych urządzeń lub sieci telekomunikacyjnych;

2) zmiany w Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości przeznaczenia

częstotliwości objętych pozwoleniem;

3) nierozpoczęcia wykorzystywania częstotliwości objętych pozwoleniem

w terminie 12 miesięcy od dnia wydania pozwolenia lub dnia rozpoczęcia

ich wykorzystywania wskazanego w pozwoleniu

84

.

Warunki wykorzystywania częstotliwości mogą być także zmienione,

gdy częstotliwości objęte pozwoleniem są wykorzystywane w stopniu

82

O świadectwach operatora radiowego w części 3.6 niniejszej pracy.

83

Art. 148 Pt.

84

Art. 148 ust. 3 Pt.

61

niewielkim lub w sposób nieefektywny oraz gdy praca urządzenia radiowego

jest zakłócana przez inne urządzenia lub sieci telekomunikacyjne.

Pozwolenie wygasa z mocy prawa w przypadku wygaśnięcia

rezerwacji częstotliwości.

3.5.

Pozwolenia radiowe dla służby radiokomunikacyjnej

amatorskiej

Szczególnie uregulowany został status służby komunikacyjnej

amatorskiej.

Urządzeń przeznaczonych do wyłącznego używania w tej służbie,

niebędących przedmiotem oferty handlowej nie dotyczy obowiązek

potwierdzenia spełniania przez urządzenie zasadniczych wymagań.

Pozwolenia dla służby amatorskiej nie podlegają także ograniczeniu

obowiązywania do 10 lat.

Szczegółowe unormowania dotyczące rodzajów pozwoleń, wymagań

niezbędnych do uzyskania pozwolenia i okresu ważności pozwoleń znajdują

się w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury

85

.

Rozporządzenie to wprowadza definicje legalne:

1) radiostacja amatorska- urządzenie radiowe nadawcze lub nadawczo-

odbiorcze wraz z systemem antenowym używane w służbie

radiokomunikacyjnej amatorskiej;

2) radiostacja

amatorska bezobsługowa- automatyczna radiostacja

amatorska;

3) świadectwo- odpowiedniej klasy świadectwo operatora urządzeń

radiowych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej wydane zgodnie

85

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 grudnia 2008 r. w sprawie pozwoleń dla służby

radiokomunikacyjnej amatorskiej, Dz. U. 2008 Nr 223 poz. 1472.

62

z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r.

w sprawie świadectw operatora urządzeń radiowych (Dz.U. Nr 206, poz.

1290);

4) świadectwo równoważne- świadectwo zgodne z zaleceniem CEPT T/R

61-02 wydane przez uprawniony do tego organ zagraniczny

86

.

Odnośnie rodzajów pozwoleń ustalone zostały 3 kategorie pozwoleń

oraz pozwolenie tymczasowe:

1) pozwolenie kategorii 1 — uprawniające do używania radiostacji

amatorskich pracujących:

a) z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 150 W,

b) z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 500 W- we wszystkich

zakresach

częstotliwości

przeznaczonych

dla

służby

radiokomunikacyjnej amatorskiej na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej;

2) pozwolenie kategorii 3- uprawniające do używania radiostacji

amatorskich pracujących z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 50 W

w zakresach częstotliwości 1810- 2000 kHz, 3500- 3800 kHz, 21000-

21450 kHz, 28000- 29700 kHz, 144- 146 MHz, 430- 440 MHz i 10- 10,5

GHz przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

3) pozwolenie kategorii 5- uprawniające do używania radiostacji

amatorskich bezobsługowych pracujących:

a) z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 50 W dla częstotliwości

poniżej 30 MHz,

b) z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 10 W dla częstotliwości

powyżej 30 MHz- we wszystkich zakresach częstotliwości

86

Ibidem.

63

przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

4) pozwolenie tymczasowe- uprawniające do używania radiostacji

amatorskich pracujących we wszystkich zakresach częstotliwości

przeznaczonych

dla

służby

radiokomunikacyjnej

amatorskiej

na terytorium

Rzeczypospolitej

Polskiej,

wydawane

w

celu

przeprowadzenia eksperymentu technicznego, udziału w zawodach

lub konkursach międzynarodowych, przy czym maksymalna moc

wyjściowa nadajnika określana jest każdorazowo w pozwoleniu

i nie może przekroczyć 1500 W

87

.

W dalszej części rozporządzenia opisane są szczegółowe warunki

uzyskania poszczególnych rodzajów pozwoleń radiowych w służbie

amatorskiej

88

.

3.6.

Świadectwo operatora urządzeń radiowych

Obsługiwanie urządzenia radiowego nadawczego lub nadawczo-

odbiorczego, używanego w radiokomunikacji lotniczej, morskiej i żeglugi

śródlądowej oraz w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej, wymaga

posiadania świadectwa operatora urządzeń radiowych

89

.

Nie jest jednak wymagane posiadanie świadectwa operatora urządzeń

radiowych przez osoby wykonujące obowiązki w zakresie zadań komórek

organizacyjnych i jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony

Narodowej lub podmiotów przez niego nadzorowanych a także jednostki sił

zbrojnych obcych państw oraz jednostki organizacyjne innych zagranicznych

87

Ibidem.

88

Ibidem.

89

Art. 149 ust. 1 Pt.

64

organów

państwowych,

przebywające

czasowo

na

terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umów, których Rzeczpospolita

Polska jest stroną- na czas pobytu

90

.

Świadectwo operatora urządzeń radiowych wydaje Prezes UKE

po pozytywnym zdaniu egzaminu oraz udokumentowaniu wymaganej

praktyki. Egzaminy przeprowadza komisja powołana przez Prezesa UKE.

Wydanie świadectwa operatora urządzeń radiowych jest odpłatne. Rodzaje

i wzory świadectw operatora urządzeń radiowych, zakres wymogów

egzaminacyjnych, zakres, tryb i okres niezbędnych szkoleń oraz praktyki,

a także tryb przeprowadzania egzaminów, w tym poprawkowych, sposób

powoływania

komisji

egzaminacyjnej,

oraz

wysokość

opłat

za przeprowadzenie egzaminu i wydanie świadectwa określone są

w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r.

w sprawie świadectw operatora urządzeń radiowych

91

.

3.6.1. Rodzaje i wzory świadectw operatora urządzeń radiowych

Rodzaje świadectw operatora urządzeń radiowych ustalone są

dla poszczególnych służb radiokomunikacyjnych

92

.

W służbie radiokomunikacyjnej lotniczej są to świadectwo operatora

radiotelefonisty stacji lotniskowej

93

oraz świadectwo ogólne operatora

radiotelefonisty

94

.

W służbie radiokomunikacyjnej morskiej żeglugi śródlądowej:

90

Art. 149 ust. 2 Pt.

91

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie świadectw operatora

urządzeń radiowych Dz. U. 2008 Nr 206 poz. 1290

92

Ibidem.

93

Uprawniające do obsługi wszystkich urządzeń radiotelefonicznych w stacjach lotniskowych

oraz na stanowisku operacyjnym w ośrodkach kontroli ruchu lotniczego.

94

Uprawniające do obsługi wszystkich urządzeń radiotelefonicznych na pokładzie statków powietrznych.

65

1) świadectwo radioelektronika pierwszej klasy

95

;

2) świadectwo radioelektronika drugiej klasy

96

;

3) świadectwo ogólne operatora

97

;

4) świadectwo ograniczone operatora

98

;

5) świadectwo operatora stacji nadbrzeżnej

99

;

6) świadectwo operatora radiotelefonisty w służbie śródlądowej

100

;

7) świadectwo operatora łączności dalekiego zasięgu

101

;

8) świadectwo operatora łączności bliskiego zasięgu

102

;

9) świadectwo operatora radiotelefonisty VHF

103

;

W służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej świadectwo klasy A

operatora urządzeń radiowych

104

oraz świadectwo klasy C operatora

urządzeń radiowych

105

.

95

Uprawniające do obsługi urządzeń GMDSS na wszystkich statkach morskich, wykonywania przeglądów,

konserwacji, diagnostyki i napraw sprzętu elektronicznego na statku oraz pełnienia funkcji operatora

urządzeń radiowych w stacjach nadbrzeżnych.

96

Uprawniające do obsługi urządzeń GMDSS na wszystkich statkach morskich, wykonywania przeglądów,

konserwacji i napraw sprzętu elektronicznego na statku oraz pełnienia funkcji operatora urządzeń

radiowych w stacjach nadbrzeżnych

97

Uprawniające do obsługi urządzeń GMDSS na wszystkich statkach morskich oraz do pełnienia funkcji

operatora urządzeń radiowych w stacjach nadbrzeżnych.

98

Uprawniające do obsługi urządzeń GMDSS na wszystkich statkach morskich, na obszarze morza A1.

99

Uprawniające do pełnienia funkcji operatora urządzeń radiowych w stacjach nadbrzeżnych i morskich

ratowniczych centrach koordynacyjnych.

100

Uprawniające do obsługi urządzeń radiotelefonicznych oraz DSC w służbie śródlądowej pracujących

w zakresach morskich VHF i UHF.

101

Uprawniające do obsługi urządzeń radiowych stosowanych w GMDSS na statkach morskich

niepodlegających przepisom Konwencji SOLAS, pływających na wszystkich obszarach żeglugi.

102

Uprawniające do obsługi urządzeń radiowych wykorzystujących częstotliwości i techniki stosowane

w GMDSS na statkach morskich niepodlegających przepisom Konwencji SOLAS, na obszarze morza A1.

103

Uprawniające do obsługi urządzeń radiotelefonicznych pracujących w zakresie morskim VHF.

104

Uprawniające do obsługi urządzeń radiowych pracujących we wszystkich zakresach częstotliwości.

przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

66

Świadectwa

radioelektronika

pierwszej

klasy,

świadectwa

radioelektronika

drugiej

klasy,

świadectwa

ogólne

operatora

oraz świadectwa ograniczone operatora wydawane są na okres 5 lat.

Pozostałe świadectwa wydawane są na czas nieokreślony.

3.6.2. Niezbędne szkolenia i praktyki

Zakresy wymogów egzaminacyjnych znajdują się odpowiednio

dla służby radiokomunikacyjnej lotniczej, morskiej i żeglugi lądowej oraz

amatorskiej w załącznikach nr: 4, 5 i 6 Rozporządzenia Ministra

Infrastruktury

106

.

3.6.2.1. Zakres wymogów egzaminacyjnych oraz niezbędnych

szkoleń w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej

Osoba ubiegająca się o świadectwo operatora radiotelefonisty stacji

lotniskowej lub świadectwo ogólne operatora radiotelefonisty powinna:

1) znać ogólną budowę i zasady działania urządzeń radiotelegraficznych

stosowanych w służbie ruchomej lotniczej, oraz znać ogólne zasady

wykorzystywania innych urządzeń najczęściej stosowanych w służbie

radiokomunikacyjnej lotniczej;

2) znać podstawowe zasady radiotelefonii;

105

Uprawniające do obsługi urządzeń radiowych pracujących w zakresach częstotliwości 1810—2000 kHz,

3500—3800 kHz, 21000—21450 kHz, 28000—29700 kHz, 144—146 MHz, 430—440 MHz i 10—10,5

GHz przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

.

106

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie świadectw operatora

urządzeń radiowych Dz. U. 2008 Nr 206 poz. 1290.

67

3) znać

procedury

łączności

radiotelefonicznej

zgodnie

z międzynarodowymi przepisami obowiązującymi w telekomunikacji

lotniczej;

4) szczegółowo znać regulaminy stosowane w radiokomunikacji lotniczej,

a w szczególności dotyczące bezpieczeństwa życia ludzkiego

107

.

Zakres szkoleń określa ust. 2 zał. nr 4. Do otrzymania świadectwa

operatora stacji lotniskowej konieczne jest odbycie co najmniej 10 godzin

ćwiczeń na symulatorach kontroli ruchu lotniczego lub przy obsłudze

urządzeń radiotelegraficznych w stacji lotniskowej. Zaś do otrzymania

świadectwa ogólnego operatora radiotelefonisty wymagane jest odbycie

co najmniej 10 godzin ćwiczeń na symulatorach pokładowych urządzeń

radiokomunikacyjnych lub przy obsłudze urządzeń radiotelefonicznych

podczas lotu na statkach powietrznych

108

.

Aby przystąpić do egzaminu o świadectwo operatora urządzeń

radiowych w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej należy ukończyć 15 lat,

oraz, gdy nie ukończyło się 18 lat, otrzymać pisemną zgodę rodziców

lub opiekunów prawnych

109

.

3.6.2.2. Zakres wymogów egzaminacyjnych oraz niezbędnych

szkoleń w służbie radiokomunikacyjnej morskiej i żeglugi

śródlądowej

Osoba ubiegająca się o świadectwo radioelektronika pierwszej klasy

powinna:

1) znać elektrotechnikę, elektronikę, teorię radiotechniki oraz informatyki;

107

Ibidem.

108

Ibidem.

109

Ibidem.

68

2) posiadać

teoretyczną

wiedzę

w

zakresie

wyposażenia

radiokomunikacyjnego przewidzianego dla urządzeń GMDSS, włączając

w to urządzenia wąskopasmowej telegrafii dalekopisowej, urządzenia

radiotelefoniczne i cyfrowego selektywnego wywołania, ziemskie stacje

okrętowe, radiopławy awaryjne, morskie systemy antenowe, wyposażenie

radiowe jednostek ratunkowych oraz wszystkie urządzenia pomocnicze

łącznie z zasilającymi, a także być ogólnie zaznajomiona z zasadami

działania innych urządzeń najczęściej stosowanych w radionawigacji,

ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności utrzymania w stanie

gotowości do pracy wszystkich urządzeń wymienionych powyżej;

3) wykazać się umiejętnościami związanymi z obsługą i bieżącą

konserwacją wyposażenia wymienionego w pkt 2;

4) wykazać się szczegółową znajomość działania wszystkich podsystemów

oraz urządzeń radiowych pracujących w systemie GMDSS;

5) posiadać umiejętności związane z nadawaniem i odbiorem za pomocą

cyfrowego selektywnego wywołania, radiotelefonii oraz automatycznej

radiotelegrafii;

6) wykazać się szczegółową znajomością przepisów dotyczących łączności

radiowej, a w szczególności procedur radiokomunikacyjnych

dotyczących bezpieczeństwa życia na morzu, procedur dotyczących opłat

za łączność radiową oraz wymagań Konwencji SOLAS dotyczących

wyposażenia radiowego i łączności radiowej;

7) biegle znać język angielski w mowie i piśmie

110

.

Osoba ubiegająca się o świadectwo radioelektronika drugiej klasy

(GMDSS) powinna wykazać się:

1) wiedzą w zakresie:

110

Ibidem.

69

a) ogólnej znajomości podstaw: elektrotechniki, elektroniki, teorii

radiotechniki

oraz

informatyki,

w

stopniu

niezbędnym

do spełnienia wymagań podanych w lit. b—d,

b) ogólnych

informacji

dotyczących

radiokomunikacyjnego

wyposażenia w systemie GMDSS, włączając w to urządzenia

wąskopasmowej

telegrafii

dalekopisowej,

urządzenia

radiotelefoniczne i cyfrowego selektywnego wywołania, ziemskie

stacje okrętowe, radiopławy awaryjne, morskie systemy antenowe,

wyposażenie radiowe jednostek ratunkowych oraz wszystkie

urządzenia pomocnicze łącznie z zasilającymi, a także ogólnej

znajomości

innego

wyposażenia

najczęściej

stosowanego

w radionawigacji, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności

utrzymania w stanie gotowości eksploatacyjnej wszystkich

urządzeń wymienionych powyżej,

c) szczegółowej znajomości działania wszystkich podsystemów

i urządzeń radiowych pracujących w systemie GMDSS,

d) szczegółowej znajomości przepisów dotyczących łączności

radiowej, a w szczególności procedur radiokomunikacyjnych

dotyczących bezpieczeństwa życia na morzu, procedur

dotyczących opłat za łączność radiową oraz wymagań Konwencji

SOLAS dotyczących wyposażenia radiowego i łączności radiowej,

e) dobrej znajomości języka angielskiego w mowie i piśmie;

2) umiejętnościami praktycznymi nabytymi podczas szkolenia w zakresie

wykonywania napraw wyposażenia wymienionego w ust. 2 pkt 1 lit. b

załącznika nr 5

111

oraz nadawania i odbioru za pomocą cyfrowego

selektywnego wywołania, radiotelefonii i automatycznej radiotelegrafii,

obejmującego 64 godziny ćwiczeń praktycznych warsztatowych oraz

111

Załącznik nr 5 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie

świadectw operatora urządzeń radiowych Dz. U. 2008 Nr 206 poz. 1290.

70

ćwiczeń na urządzeniach rzeczywistych lub symulatorach urządzeń

radiokomunikacyjnych

112

.

Osoba ubiegająca się o świadectwo ogólne operatora (GMDSS)

powinna wykazać się:

1) wiedzą teoretyczną w zakresie:

a) szczegółowej znajomości działania wszystkich podsystemów oraz

urządzeń radiowych pracujących w systemie GMDSS,

b) szczegółowej znajomości przepisów dotyczących łączności

radiowej, a w szczególności procedur radiokomunikacyjnych

dotyczących bezpieczeństwa życia na morzu, procedur

dotyczących opłat za łączność radiową oraz wymagań Konwencji

SOLAS dotyczących wyposażenia radiowego i łączności radiowej,

c) znajomości języka angielskiego w mowie i piśmie w stopniu

umożliwiającym komunikowanie się;

2) umiejętnościami praktycznymi nabytymi podczas szkolenia w obsłudze

wszystkich urządzeń radiowych pracujących w systemie GMDSS,

obejmującego 44 godziny ćwiczeń praktycznych na urządzeniach

rzeczywistych lub symulatorach urządzeń radiokomunikacyjnych

113

.

Osoba ubiegająca się o świadectwo ograniczone operatora (GMDSS)

powinna wykazać się:

1) wiedzą teoretyczną w zakresie:

a) znajomości działania podsystemów i urządzeń radiowych systemu

GMDSS, wymaganych dla statków pływających wyłącznie

na obszarze morza A1

114

,

112

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie świadectw operatora

urządzeń radiowych Dz. U. 2008 Nr 206 poz. 1290.

113

Ibidem.

114

Zgodnie z definicją z §2 pkt 7 rozporządzenia z przypisu 46: obszar morza A1 — obszar

radiotelefonicznego zasięgu co najmniej jednej stacji nadbrzeżnej VHF, w którym zapewniona jest ciągła

łączność alarmowa za pomocą DSC.

71

b) znajomości przepisów dotyczących łączności radiotelefonicznej,

a w szczególności procedur radiokomunikacyjnych dotyczących

bezpieczeństwa życia na morzu,

c) elementarnej znajomości języka angielskiego w mowie i piśmie;

2) umiejętnościami praktycznymi dotyczącymi obsługi urządzeń radiowych

podsystemów GMDSS wymaganych dla statków pływających

na obszarze morza A1, nabytymi w ramach 36 godzin ćwiczeń

praktycznych na urządzeniach rzeczywistych lub symulatorach urządzeń

radiokomunikacyjnych

115

.

Osoba ubiegająca się o świadectwo operatora stacji nadbrzeżnej

powinna wykazać się:

1) szczegółową

znajomością

działania

wszystkich

podsystemów

oraz urządzeń;

2) szczegółową znajomością przepisów dotyczących łączności radiowej

w relacji brzeg — statek i statek — brzeg, a w szczególności procedur

radiokomunikacyjnych dotyczących bezpieczeństwa życia na morzu oraz

organizacji łączności w akcjach poszukiwawczych i ratowniczych;

3) znajomością języka angielskiego w mowie i piśmie w stopniu

umożliwiającym komunikowanie się

116

.

Osoba ubiegająca się o świadectwo operatora radiotelefonisty

w służbie śródlądowej powinna wykazać się:

1) ogólną znajomością działania i umiejętnością obsługi urządzeń

cyfrowego selektywnego wywołania oraz urządzeń radiotelefonicznych

pracujących w zakresie VHF i UHF, przeznaczonych do wypełniania

zadań określonych w żegludze śródlądowej;

115

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie świadectw operatora

urządzeń radiowych Dz. U. 2008 Nr 206 poz. 1290.

116

Ibidem.

72

2) znajomością przepisów dotyczących łączności radiotelefonicznej

w zakresie VHF i UHF;

3) elementarną znajomością standardowych zwrotów w języku

angielskim stosowanych w łączności radiotelefonicznej w żegludze

śródlądowej

117

.

Osoba ubiegająca się o świadectwo operatora łączności dalekiego

zasięgu powinna wykazać się:

1) ogólną znajomością działania i obsługi podsystemów i urządzeń

radiowych pracujących w systemie GMDSS;

2) znajomością przepisów dotyczących łączności radiotelefonicznej,

a w szczególności

procedur

radiokomunikacyjnych

dotyczących

bezpieczeństwa życia na morzu;

3) elementarną znajomością języka angielskiego w zakresie standardowych

morskich zwrotów radiokomunikacyjnych

118

.

Osoba ubiegająca się o świadectwo operatora łączności bliskiego

zasięgu powinna wykazać się:

1) ogólną znajomością działania i umiejętnością obsługi podsystemów

i urządzeń radiowych podsystemów GMDSS stosowanych na obszarze

morza A1;

2) znajomością

przepisów dotyczących łączności radiotelefonicznej

w zakresie VHF, a w szczególności procedur radiokomunikacyjnych

dotyczących bezpieczeństwa życia na morzu;

3) elementarną znajomością standardowych zwrotów w języku angielskim

stosowanych w łączności radiotelefonicznej w zakresie VHF

119

.

Osoba ubiegająca się o świadectwo operatora radiotelefonisty VHF

powinna wykazać się:

117

Ibidem.

118

Ibidem.

119

Ibidem.

73

1) ogólną znajomością działania i umiejętnością obsługi urządzeń

radiotelefonicznych pracujących w zakresie VHF, przeznaczonych

do wypełniania zadań określonych dla służby radiokomunikacyjnej

morskiej i żeglugi śródlądowej;

2) znajomością

przepisów dotyczących łączności radiotelefonicznej

w zakresie VHF

120

.

Osoba ponownie ubiegająca się o świadectwo operatora urządzeń

radiowych powinna wykazać się wiedzą w zakresie określonym:

1) w ust. 3 pkt 1 lit. B załącznika nr 5

121

oraz umiejętnościami praktycznej

obsługi urządzeń radiowych stosowanych w systemie GMDSS —

w przypadku ubiegania się o świadectwo, o którym mowa w § 4 ust. 1

pkt 1—3 rozporządzenia

122

;

2) w ust. 4 pkt 1 lit. b załącznika nr 5

123

oraz umiejętnościami praktycznej

obsługi urządzeń radiowych stosowanych w systemie GMDSS

na obszarze morza A1 — w przypadku ubiegania się o świadectwo,

o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia

124

.

3.6.2.3. Zakres wymogów egzaminacyjnych oraz niezbędnych

szkoleń w służbie amatorskiej

Osoba ubiegająca się o świadectwo klasy A operatora urządzeń

radiowych powinna wykazać się:

120

Ibidem.

121

Załącznik nr 5 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie świadectw

operatora urządzeń radiowych Dz. U. 2008 Nr 206 poz. 1290.

122

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie świadectw operatora

urządzeń radiowych Dz. U. 2008 Nr 206 poz. 1290.

123

Załącznik nr 5 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie

świadectw operatora urządzeń radiowych Dz. U. 2008 Nr 206 poz. 1290.

124

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie świadectw operatora

urządzeń radiowych Dz. U. 2008 Nr 206 poz. 1290.

74

1) wiedzą techniczną z zakresu radioelektroniki w zakresie:

a) podstaw elektrotechniki, podstaw radiotechniki i promieniowania

elektromagnetycznego:

przewodnictwo

elektryczne,

źródła

elektryczności,

pole

elektryczne,

magnetyczne

i elektromagnetyczne,

sygnały

sinusoidalne,

niesinusoidalne

i zmodulowane, moc i energia,

b) budowy i zastosowania elementów elektronicznych, takich jak:

rezystory, kondensatory, cewki, transformatory, diody, tranzystory,

układy scalone,

c) układów elektronicznych, takich jak: łączenie elementów

obwodów, filtry, zasilacze, wzmacniacze, demodulatory,

generatory, pętla synchronizacji fazowej (PLL),

d) techniki odbioru radiowego, w tym: rodzaju odbiorników,

ich schematów blokowych, budowy, działania poszczególnych

stopni, podstawowych parametrów odbiorników,

e) techniki nadawania, w tym: rodzajów nadajników, ich schematów

blokowych, budowy i działania poszczególnych stopni,

podstawowych parametrów nadajników,

f) rodzajów i charakterystyk anten oraz rodzajów linii zasilających,

g) propagacji fal radiowych,

h) miernictwa radioelektronicznego, w szczególności pomiarów

oraz budowy przyrządów pomiarowych: napięć i prądów stałych,

przemiennych małej i wysokiej częstotliwości, częstotliwości,

rezystancji, indukcyjności i pojemności, mocy, głębokości

modulacji, dopasowania linii przesyłowych,

i) zakłóceń radioelektrycznych, w tym: źródeł zakłóceń, przyczyn

zakłóceń

w

sprzęcie

elektronicznym,

urządzeń

przeciwzakłóceniowych,

75

j) podstawowych wymogów kompatybilności elektromagnetycznej

urządzeń radiowych;

2) wiedzą z zakresu bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach elektrycznych

i nadawczych dotyczącą:

a) przepływu prądu elektrycznego przez ciało człowieka,

b) porażeń i ochrony przeciwporażeniowej,

c) udzielania pierwszej pomocy,

d) wpływu pola elektromagnetycznego na organizm ludzki,

e) ochrony

środowiska naturalnego przed promieniowaniem

elektromagnetycznym,

f) ochrony odgromowej,

g) przepisów przeciwpożarowych przy pracy z urządzeniami

elektrycznymi;

3) znajomością

przepisów

i

procedur

operatorskich,

krajowych

i międzynarodowych, w tym:

a) międzynarodowego alfabetu fonetycznego,

b) kodu Q,

c) skrótów operatorskich,

d) sposobów porozumienia się w przypadku niebezpieczeństwa

i klęsk żywiołowych,

e) znaków

wywoławczych

stosowanych

w

służbie

radiokomunikacyjnej amatorskiej,

f) zakresów

częstotliwości

stosowanych

w

służbie

radiokomunikacyjnej

amatorskiej

—krajowych

i Międzynarodowego Związku Radioamatorów (IARU);

76

4) znajomością międzynarodowych i krajowych przepisów stosowanych

w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej i satelitarnej służbie

radiokomunikacyjnej amatorskiej

125

.

125

Ibidem.

77

4. Przepisy międzynarodowe i europejskie

Gospodarowanie zasobami częstotliwości musi uwzględniać również

uwarunkowania

międzynarodowe.

Efektywne

wykorzystywanie

częstotliwości na obszarach przygranicznych wymaga porozumienia między

krajami sąsiadującymi ze sobą w sprawie takiego podziału widma,

żeby urządzenia radiowe po oby stronach granicy państwowej nie zakłócały

się. Z tego powodu konieczne było uregulowanie podstawowych zasad

gospodarowania częstotliwościami na szczeblu międzynarodowym.

4.1.

Rozwój międzynarodowych i wspólnotowych regulacji

dotyczących gospodarowania częstotliwościami

Szczególne miejsce wśród przepisów międzynarodowych dotyczących

gospodarowania częstotliwościami, odgrywają przepisy wspólnotowe.

Na tych właśnie regulacjach w szczególności skupi się ta część pracy.

4.1.1. Gospodarowanie zasobami częstotliwości na szczeblu

międzynarodowym

Polityka Unii Europejskiej w zakresie częstotliwości radiowych

wpleciona jest w szerszy, międzynarodowy, system zarządzania

częstotliwościami

126

.

Głównymi

organizacjami

międzynarodowymi

zajmującymi się częstotliwościami są Międzynarodowy Związek

126

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty…, s. 230.

78

Telekomunikacyjny (ITU) oraz Europejska Konferencja Administracji

Pocztowych i Telekomunikacyjnych (CEPT), a w jej ramach Komitet

Łączności Elektronicznej (CCE). Natomiast standaryzacją urządzeń i usług

radiokomunikacyjnych

zajmuje

się

Europejski

Instytut

Norm

Telekomunikacyjnych (ETSI).

Zadania ITU wskazane są w Konstytucji ITU

127

, której art. 1 ust. 2

stanowi, że Związek będzie „przeznaczał pasma częstotliwości widma

radiowego, rezerwował częstotliwości i rejestrował przydziały częstotliwości

(…) w sposób pozwalający na uniknięcie szkodliwych zakłóceń między

stacjami radiokomunikacyjnymi różnych krajów”

128

.

Rozstrzygnięcia ITU w zakresie zagospodarowania częstotliwości

zawarte są w Regulaminie Radiowym tworzonym w ramach Światowych

Konferencji Radiokomunikacyjnych. Postanowienia Regulaminu Radiowego

wiążą państwa członkowskie ITU

129

.

Związek zajmuje się także opracowaniem Tablicy Przeznaczeń

Częstotliwości, która pełni analogiczną funkcję do krajowej Tablicy

Częstotliwości. Przeznaczenia częstotliwości w ramach ITU określane są

dla trzech regionów. Region 1 tworzą Europa, wraz z Europejska częścią

Rosji oraz Afryka. Przeznaczenia częstotliwości dla poszczególnych

regionów mogą znacząco się różnić. Różnić się mogą także przeznaczenia

zakresów częstotliwości w poszczególnych państwach tego samego regionu,

jednakże muszą być one zawarte w Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości

dla tego regionu

130

.

127

Konstytucja i Konwencja Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego, sporządzone w Genewie

dnia 22 grudnia 1992 r., Dz.U. 1998 Nr 35 poz. 196.

128

Ibidem.

129

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty…, s. 231.

130

Ibidem.

79

Poza tym ustalenia pojawiające się w Tablicy Przeznaczeń

Częstotliwości tworzonej przez ITU mają dość ogólny charakter, co sprawia,

że państwa członkowskie ITU mają stosunkowo znaczną swobodę określania

sposobu wykorzystywania częstotliwości

131

.

Na sposób wykorzystywania częstotliwości w Europie znaczący

wpływ ma także CEPT. CEPT nie ma podstaw traktatowych, co powoduje,

że wykonanie ustaleń podjętych w ramach CEPT nie jest obligatoryjne

132

.

CEPT zajmuje się strategicznym planowaniem wykorzystania

częstotliwości, harmonizacją przeznaczeń oraz koordynacją przydziałów

częstotliwości i ich warunków. Powyższe zadania konferencja CEPT

wypełnia między innymi poprzez tworzenie i coroczne aktualizowanie

Europejskiej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości

133

. Dokument ten, chociaż

nie jest wiążący dla państw członkowskich CEPT, sugeruje jak powinny

wyglądać przeznaczenia częstotliwości w poszczególnych Krajowych

Tablicach Częstotliwości, aby wykorzystanie widma radiowego było

jak najefektywniejsze, oraz jakie decyzje powinny być podejmowane

przez państwa członkowskie CEPT w zakresie polityki gospodarowania

częstotliwościami

134

.

4.1.2. Potrzeba koordynacji gospodarowania zasobami

częstotliwości na szczeblu Unii Europejskiej

Przedstawione w niniejszej pracy, przepisy dotyczące gospodarowania

częstotliwościami ukształtowały się przede wszystkim pod wpływem

131

Ibidem, s. 231-232.

132

Ibidem, s. 232.

133

Aktualna wersja to Europejska Tablica Przeznaczeń Częstotliwości i Wykorzystania Zakresów 9 kHz-

3000 GHz (Lizbona 02- Dublin 03- Kusadasi 04- Kopenhaga 05- Nicea 07- Baku 08- Kijów 09)

134

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty…, s. 232.

80

regulacji przyjętych na szczeblu Unii Europejskiej. Dlatego też koniecznym

wydaje się, aby przedstawione zostały także mechanizmy kształtowania

obecnie

obowiązujących

przepisów

wspólnotowych

dotyczących

częstotliwości, oraz ich wpływu na przepisy krajowe. Przepisy wspólnotowe

dotyczące zasobów częstotliwości mają zasadniczo dwa cele. Pierwszy

z nich, który pojawił się wcześniej, to cel zliberalizowania rynku usług

telekomunikacyjnych, drugi dotyczy harmonizacji wykorzystania zasobów

częstotliwości w jak najbardziej efektywny sposób.

4.1.3. Zielona księga polityki w zakresie widma częstotliwości

radiowych w kontekście polityk Wspólnoty Europejskiej

w zakresie telekomunikacji, radiodyfuzji, transportu

i działalności badawczo rozwojowej

135

Pierwszym

dokumentem

przedstawiającym

zarys

obecnie

obowiązujących

regulacji

wspólnotowych

dotyczących

zasobów

częstotliwości była opublikowana przez Komisję Europejską w 1998 roku

Zielona księga polityki w zakresie widma częstotliwości radiowych

w kontekście polityk Wspólnoty Europejskiej w zakresie telekomunikacji,

radiodyfuzji, transportu i działalności badawczo rozwojowej

136

.

Początek zielonej księgi poświęcony był ekonomicznemu

i politycznemu znaczeniu zasobów częstotliwości. Podkreślano w nim wagę

oraz rzadkość dobra, jakim są częstotliwości. Przedstawiono w nim trzy

główne powody modernizacji wspólnotowych regulacji dotyczących

wykorzystywania częstotliwości radiowych

137

.

135

Green paper on radio spectrum policy in the context of European Community policies such as

telecommunications, broadcasting, transport, and R&D, COM (1998) 596.

136

Ibidem.

137

Ibidem, s. 1.

81

Pierwszy z argumentów dotyczył wpływu zapewnienia dostępności

do odpowiednio zabezpieczonych przed zakłóceniami częstotliwości

radiowych na sukces bardzo wielu ważnych sektorów gospodarki

138

.

Drugi argument dotyczył konieczności uzgodnienia zasad

wykorzystywania częstotliwości z wieloma horyzontalnymi politykami

wspólnotowymi, zachowując jednocześnie standardy jednolitego rynku

139

.

Trzecim powodem wskazanym w zielonej księdze była konieczność

uwzględnienia w regulacjach unijnych przepisów dotyczących zasad

i zobowiązań związanych z komercyjnym obrotem częstotliwościami

na poziomie międzynarodowym

140

.

W dalszych częściach zielonej księgi przedstawione zostały cele

Wspólnoty Europejskiej związane z dostępnością zasobów częstotliwości.

Najważniejszymi z nich były: umożliwienie rozwoju nowych usług

radiowych spełniających wymagania konsumentów i jednostek rządowych,

zapewnienie rozwoju rynku wewnętrznego oraz konkurencji w zakresie

sprzętu i usług radiokomunikacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem

rozwoju i funkcjonowania systemów pan europejskich i globalnych,

ułatwienie wykonywania zadań publicznych w zakresie bezpieczeństwa,

kultury oraz polityki społecznej, zabezpieczenie interesów Wspólnoty

w trakcie

wielostronnych

i

dwustronnych

negocjacji

dotyczących

częstotliwości

radiowych

oraz

wspomaganie

technologicznej

innowacyjności i konkurencyjności

141

.

Następnie Komisja wymieniła kluczowe kwestie dla sposobu

zabezpieczenia dostępności spektrum radiowego. Były to: zapewnienie

dostępności częstotliwości dla pan europejskich systemów radiowych, usług

138

Ibidem.

139

Ibidem.

140

Ibidem.

141

Ibidem, s. 1.

82

i sprzętu, zapewnienie równowagi między interesami komercyjnymi

i publicznymi w zakresie wykorzystania częstotliwości, podkreślenie

ekonomicznej wartości zasobów częstotliwości jako dobra ograniczonego,

zapewnienie prawnej pewności dotyczącej dostępności i wykorzystywania

częstotliwości radiowych, zapewnienie otwartych, transparentnych,

obiektywnych i nie dyskryminacyjnych procedur dostarczania usług i sprzętu

radiowego, zapewnienie wydajnego używania częstotliwości radiowych,

zapewnienie aby regulacje dotyczące zasobu częstotliwości pobudzały

konkurencje i innowacyjność technologiczną oraz zapewnienie spójności

polityk gospodarowania częstotliwościami i standaryzacyjnej

142

.

4.1.4. Akty prawa wspólnotowego kształtujące politykę

częstotliwościową

Gospodarka częstotliwościami na szczeblu Wspólnoty Europejskiej

uregulowana jest w wielu różnorodnych aktach prawa wtórnego.

Ogólne ramy regulacyjne w sprawach częstotliwości zawiera Decyzja

NR 616/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r.

w sprawie ram regulacyjnych dotyczących polityki spektrum radiowego

we Wspólnocie Europejskiej (decyzja o spektrum radiowym)

143

.

Decyzja określa ogólne zasady prowadzenia polityki gospodarowania

częstotliwościami. Wskazuje konieczność harmonizacji warunków

dostępności i efektywnego korzystania ze spektrum radiowego

dla ustanowienia wspólnego rynku w obszarach: łączność elektroniczna,

transport oraz badania i rozwój. Decyzja wskazuje także, iż konieczne jest

142

Ibidem, s. 2.

143

Decyzja NR 616/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie ram

regulacyjnych dotyczących polityki spektrum radiowego we Wspólnocie Europejskiej (decyzja o spektrum

radiowym)Dz. Urz. L108/1 z 24.4.2002r.

83

takie kształtowanie polityki wykorzystania zasobów częstotliwości,

aby przyczyniała się ona do wolności wypowiedzi, w tym wolności opinii

i wolności otrzymywania i upowszechniania informacji i poglądów

niezależnie od granic, a także wolności i pluralizmu mediów. Decyzja

ta umieszcza

także

politykę

częstotliwościową

w

szerszym,

międzynarodowym kontekście, stanowiąc, iż ograny WE odpowiedzialne

za kształtowanie

polityki częstotliwościowej powinny uwzględniać

w należyty sposób prace ITU i CEPT

144

.

Decyzja powołuje także Komitet ds. Widma Radiowego (RSC).

RSC zajmuje się technicznymi kwestiami związanymi z rozwojem polityki

częstotliwościowej. Zajmuje się również zapewnieniem dokładności

i szybkości przekazywania informacji o wykorzystaniu częstotliwości.

RSC pomaga także Komisji Europejskiej w zakresie współpracy z CEPT,

polegającej na przekazywaniu poszczególnych zadań Komisji w zakresie

harmonizacji przydziału częstotliwości radiowych i dostępności informacji,

poprzez ocenę wyników pracy CEPT, nadawaniu im charakteru

obligatoryjnego dla państw członkowskich oraz stosowania technicznych

środków implementacyjnych wykraczających poza uprawnienia CEPT

145

.

Art. 5 decyzji

146

nakłada na państwa członkowskie obowiązki

dotyczące publikowania informacji o prawach, warunkach, procedurach

opłatach i taryfach dotyczących korzystania ze spektrum radiowego, z kolei

art. 6 dotyczy stosunków z państwami trzecimi oraz organizacjami

międzynarodowymi, zaś art. 8 dotyczy ochrony tajemnicy handlowej.

144

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty…, s. 233-234.

145

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty..., s. 237.

146

Decyzja NR 616/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie ram

regulacyjnych dotyczących polityki spektrum radiowego we Wspólnocie Europejskiej (decyzja o spektrum

radiowym)Dz. Urz. L108/1 z 24.4.2002r.

84

Natomiast szczegółowe przepisy dotyczące polityki wykorzystywania

częstotliwości w łączności elektronicznej znajdują się w kilku dyrektywach

z 2002 roku tworzących tak zwany pakiet telekomunikacyjny

147

.

Pierwszą z tych dyrektyw jest Dyrektywa ramowa

148

(DR).

DR

zawiera

przepisy

dotyczące

usytuowania

gospodarki

częstotliwościowej w ramach ogólnych celów i zasad działalności

regulacyjnej, ogólnych zasad ustalania przeznaczeń częstotliwości,

dokonywania przydziałów częstotliwości oraz warunków transferu

uprawnień do wykorzystywania częstotliwości

149

.

DR mówi także o tym, że dokonywanie przydziałów częstotliwości

powinno następować w oparciu o obiektywne niedyskryminacyjne

i przejrzyste kryteria. Ponadto DR w punkcie 19 preambuły wskazuje

na szczególne znaczenie pozaekonomicznych interesów

związanych

z przeznaczeniami

i

przydziałami

częstotliwości.

Dla

zakresów

częstotliwości wyjątkowo znaczących ze względów ekonomicznych zaleca

się specjalne, konkursowe procedury przydziału

150

.

Dodatkowe wymogi związane z przejrzystością, proporcjonalnością

i niedyskryminacyjnością kryteriów przydziału częstotliwości zawiera art. 4

Dyrektywy o konkurencji

151

(DK). Na mocy tego art. niedopuszczalne jest

ustanawianie praw wyłącznych i specjalnych do częstotliwości służących

świadczeniu usług telekomunikacyjnych. Przepis ten ma na celu

zapobieżenie blokadom lub istotnym ograniczeniom możliwości rozwoju

konkurencji na rynkach usług telekomunikacyjnych. Zakazem tym nieobjęte

147

http://ec.europa.eu/information_society/policy/ecomm/current/index_en.htm, 2010-12-01.

148

Dyrektywa 2002/21/WE parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych

ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.Urz. 2002 L 108/33.

149

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty..., s. 234.

150

Ibidem, s. 234- 235.

151

Dyrektywa Komisji 2002/77/WE z dnia 16 września 2002 r. w sprawie konkurencji na rynkach sieci i

usług łączności elektronicznej, Dz.Urz. 2002 L 249.

85

są procedury przydzielania częstotliwości nadawcom rozumianym jako

dostawca treści, a nie operator sieci

152

.

Kolejną dyrektywą dotyczącą gospodarowania częstotliwościami jest

Dyrektywa Autoryzacyjna

153

(DA). DA zawiera przepisy dotyczące

szczegółowych zasad nabywania uprawnień do wykorzystywania

częstotliwości, warunków i opłat związanych z tymi uprawnieniami.

Uprawnienia do wykorzystywania zasobów częstotliwości mogą,

ale nie muszą być ustanawiane w drodze wydawania aktów indywidualnych.

Stosowanie uprawnień indywidualnych dopuszczalne jest jedynie w sytuacji

niedoboru częstotliwości oraz konieczności ich efektywnego wykorzystania.

Kwestia ta doprecyzowana jest w art. 5 ust. 1 DA. Przepis ten stanowi:

”O ile to jest możliwe a w szczególności, gdy ryzyko szkodliwych

interferencji jest znikome, Państwa Członkowskie nie będą uzależniać

użytkowania częstotliwości radiowych od przyznania indywidualnego prawa

użytkowania, ale będą określać warunki użytkowania takich częstotliwości

radiowych w ogólnym zezwoleniu”.

Jednakże zazwyczaj istnieje konieczność stosowania indywidualnych

uprawnień do częstotliwości.

Dalsze regulacje dotyczące nadawania uprawnień do częstotliwości

znajdują się także w art. 6-8 DA.

Uprawnienia takie mogą być udzielane jedynie na wniosek

zainteresowanego podmiotu. Każde przedsiębiorstwo, które udostępnia

lub użytkuje sieć lub dostarcza usługę telekomunikacyjną musi mieć

zagwarantowane prawo do złożenia wniosku

154

.

152

S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty..., s. 235.

153

Dyrektywa 2002/20/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie zezwoleń

na udostępnianie sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.Urz. 2002 L 108/21.

154

Art. 5 ust 2 DA.

86

DA zawiera także unormowania dotyczące szybkości postępowania

w sprawie wydania decyzji przydzielającej częstotliwości. Decyzja

taka powinna

być podjęta niezwłocznie po złożeniu wniosku.

Ponadto podjęcie decyzji w sprawie częstotliwości, których przeznaczenie

ustalono w krajowym planie zagospodarowania powinno nastąpić w terminie

nie dłuższym niż 6 tygodni. Termin ten ma zastosowanie, także gdy

nie skonkretyzowano sposobu wykorzystywania częstotliwości w innych

dokumentach. Termin 6 tygodni nie ma natomiast zastosowania, gdy umowy

międzynarodowe stanowią inne terminy, lub gdy przyjęte zobowiązania

prawno międzynarodowe uniemożliwiają dotrzymanie tego terminu

155

.

Państwa członkowskie mogą sprawdzić zdolność wnioskodawcy

do spełnienia warunków wykorzystania częstotliwości

156

.

Decyzje przydziałowe powinny być, niezwłocznie po podjęciu,

podawane do wiadomości publicznej np. poprzez zamieszczenie na stronie

internetowej organu regulacyjnego.

Z uwagi na systematyczny wzrost ilości warunków dotyczących

wykorzystywania przydzielonych częstotliwości, nakładanych przez państwa

członkowskie, postanowiono do DA dołączyć załącznik będący maksymalną

listą wymogów, które mogą być związane z prawami użytkowania

częstotliwości radiowych.

Załącznik

157

ten w Części B zawiera następującą listę wymogów:

1) wskazanie usługi lub rodzaju sieci lub technologii, dla których prawo

użytkowania danej częstotliwości zostało przyznane, w tym, w razie

potrzeby, wyłączne prawo użytkowania częstotliwości dla nadawania

specyficznych treści lub specyficznych programów audiowizualnych;

155

Art. 5 ust. 3 DA.

156

Pkt. 13 preambuły do DA.

157

Załącznik do DA.

87

2) skuteczne wykorzystanie częstotliwości zgodnie z postanowieniami DR

w tym, w razie potrzeby, wymogi dotyczące pokrycia;

3) techniczne i operacyjne wymogi niezbędne dla uniknięcia szkodliwych

zakłóceń oraz ograniczenia wystawienia ogółu ludności na działanie pola

elektromagnetycznego,

jeżeli

wymogi

takie

odbiegają

od tych określonych w ogólnym zezwoleniu;

4) maksymalny czas trwania zgodnie z art. 5 DA i zmianami zawartymi

w krajowej tabeli przeznaczeń częstotliwości;

5) przekazanie praw na wniosek uprawnionego, a warunki takiego

przekazania zgodne z postanowieniami DR;

6) opłaty za użytkowanie zgodnie z artykułem 13 DA;

7) wszelkie zobowiązania, jakie przedsiębiorstwo, któremu przydzielono

prawo użytkowania, przyjęło na siebie podczas procedury selekcji

konkurencyjnej lub porównawczej;

8) obowiązki wynikające z odpowiednich umów międzynarodowych,

dotyczących użytkowania częstotliwości

158

.

Uprawnienia indywidualne, których liczba musi być ograniczona

z racji niedoboru częstotliwości, nadawane są na specjalnych zasadach.

Szczegółowy sposób podejmowania decyzji o ograniczeniu ilości

udzielanych uprawnień oraz tryb ich przyznawania także uregulowane są

w DA.

W ust. 1 art. 7 DA wymienione są stepujące powinności państw

członkowskich związane z ograniczaniem liczby przydziałów praw

użytkowania częstotliwości:

1) rozważenie

potrzeby zwiększenia korzyści dla użytkowników

oraz rozwoju konkurencji;

158

Część B załącznika do DA.

88

2) zapewnienie wszystkim zainteresowanym stronom, w tym użytkownikom

i konsumentom, możliwości wypowiedzenia się w kwestii jakichkolwiek

ograniczeń;

3) ogłoszenie każdej decyzji dotyczącej ograniczeń w przyznawaniu praw

użytkowania, wraz z uzasadnieniem;

4) regularne

monitorowanie

konieczności

stosowania

ograniczeń,

także na wniosek zainteresowanych podmiotów

159

.

Jeżeli chodzi o samą procedurę wyboru podmiotów uprawnionych,

DA pozostawia państwom członkowskim dość znaczną swobodę.

Dopuszczalnych

jest

wiele

potencjalnych

metod

przydziału

ograniczonych zasobów częstotliwości- konkurs administracyjny, aukcja,

przydział w kolejności zgłoszeń oraz losowanie

160

. Procedury te muszą,

zgodnie z art. 5 ust. 4 DA oraz art. 7 ust. 4 DA, być selekcjami

konkurencyjnymi lub porównawczymi.

Można przyjąć, że procedury konkurencyjne to takie, w których wybór

podmiotu, któremu zostanie udzielone prawo użytkowania częstotliwości

zależny jest od maksymalizacji określonej wcześniej wartości, np. opłaty

za udzielenie uprawnienia. Procedura ta zakłada możliwość modyfikacji

wniosków w trakcie postępowania, aby umożliwić bezpośrednią rywalizację

wnioskodawców

161

.

Zaś w trakcie procedury porównawczej z góry ustalone są kryteria

i ich znaczenie w procesie wyboru wniosku spełniającego kryteria

w jak największym stopniu. Sytuacja taka uniemożliwia modyfikacje

wniosku w trakcie postępowania

162

.

159

Art. 7 ust 1 DA.

160

Ch. Koenig, A. Neumann, The European Regulatory, s. 531, za S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne

Wspólnoty Europejskiej, Warszawa 2003, s. 243

161

Piątek S., Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty…,s. 243.

162

Piątek S., Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty…, s. 243.

89

Wybór, którą z dwóch wyżej opisanych metod postępowania

stosować, należy do Państwa Członkowskiego

163

.

Oczywiście, gdy zachodzi konieczność stosowania procedury

konkurencyjnej lub porównawczej nie stosuje się przepisu o 6 tygodniowym

terminie wydania decyzji rozstrzygającej o przydziale częstotliwości. Okres

6 tygodni może być przedłużony o czas niezbędny do wypełnienia

wymogów związanych z wyborem podmiotu uprawnionego, lecz nie dłużej

niż o 8 miesięcy

164

.

Jeżeli zaś chodzi o częstotliwości przeznaczone do rozpowszechniania

programów radiowych i telewizyjnych, państwa członkowskie mogą

stosować odmienne procedury wyboru nadawcy, ponieważ wykorzystanie

tychże częstotliwości ma szczególny wpływ na interes publiczny

165

.

Kolejną kwestią poruszaną w przepisach prawa europejskiego,

jest możliwość przenoszenia uprawnień do częstotliwości.

DR w art. 9 ust. 3 daje możliwość ustanowienia przepisów

umożliwiających przedsiębiorstwom przekazanie praw do użytkowania

częstotliwości innym przedsiębiorstwom.

O ile państwa członkowskie nie mają obowiązku stanowienia

przepisów umożliwiających przenoszenie uprawnień do częstotliwości,

to jeżeli te przepisy zostaną ustanowione to muszą one spełniać wymagania

zawarte w ust. 4 art. 9 DR. Przepis ten nakłada obowiązek informowania

organu regulacyjnego przez przedsiębiorstwo, o zamiarze przekazania praw

do użytkowania częstotliwości, oraz wymóg aby to przekazanie odbywało

się zgodnie z procedurami określonymi przez krajowy organ regulacyjny,

wymagana jest także jawność takiego przekazania.

163

Zalety i wady procedur opisane są w pozycji z przypisu nr 64 na s. 532-541.

164

Art. 7 ust. 4 DA.

165

Art. 5 ust 2 DA.

90

Krajowe organy regulacyjne mają natomiast obowiązek sprawdzenia

czy przeniesienie praw do częstotliwości nie zaburzy konkurencji na rynku.

Ponadto

jeżeli

użytkowanie

częstotliwości

radiowych

zostało

zharmonizowane na szczeblu wspólnotowym, przekazanie praw nie powinno

pociągać za sobą zmiany sposobu użytkowania danej częstotliwości

radiowej

166

.

Przepisy prawa wspólnotowego poruszają, także kwestie związane

z opłatami za wykorzystanie częstotliwości. Opłaty z tytułu posiadania

prawa do użytkowania częstotliwości powinny przede wszystkim

dopowiadać ogólnym celom i zasadom regulacyjnym określonym w art. 8

DR, oraz przyczyniać się do optymalizacji wykorzystania częstotliwości

167

.

Opłaty za prawo do wykorzystywania częstotliwości mogą być

okresowe, jednorazowe, lub w systemie mieszanym. Opłata jednorazowa

związana jest z procedurami konkurencyjnymi i porównawczymi.

Przepisy europejskie nie ograniczają sposobu wydawania środków

z opłat

168

.

4.2. Potrzeba zmian przepisów dotyczących gospodarowania

zasobami częstotliwości ze względu na dynamiczny rozwój

usług telekomunikacyjnych

Obecnie obowiązujące regulacje dotyczące gospodarowania

częstotliwościami powstały, na szczeblu Unii Europejskiej w 2002 r.

Jednakże, ze względu na szybkość rozwoju sektora telekomunikacyjnego,

166

Art. 9 ust. 4 DA.

167

Piątek S., Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty…,s. 245- 246.

168

Ibidem, s. 246.

91

konieczny okazał się przegląd dotychczas obowiązujących przepisów,

tak aby ciągle jak najlepiej służyły one konsumentom i przedsiębiorcom

169

.

W związku z powyższym, w listopadzie 2009 r. powstały akty prawa

wspólnotowego reformujące dotychczasową politykę telekomunikacyjną.

Nowe przepisy muszą być przetransponowane do prawodawstwa

krajowego do maja 2011 r.

170

.

Planowane reformy mają na celu lepsze umożliwienie dostarczania

paneuropejskich usług telekomunikacyjnych

171

.

W tym celu powołany został Organ Europejskich Regulatorów

Łączności Elektronicznej (BEREC), który zacieśni, umocni i sprawi bardziej

efektywnymi, dotychczas luźne kontakty między krajowymi organami

regulacyjnymi w zakresie telekomunikacji. Decyzje BEREC podejmowane

są przez Radę Organów Regulacyjnych w skład, której wchodzą szefowie

27 krajowych organów regulacyjnych państw Unii Europejskiej, większością

głosów. Tak podjęte decyzje, muszą być jeszcze zatwierdzone przez rządy.

W Radzie Organów Regulacyjnych uczestniczą, jako obserwatorzy: Komisja

Europejska, kraje EFTA, Turcja, Chorwacja oraz Była Jugosłowiańska

Republika Macedonii

172

.

169

http://ec.europa.eu/information_society/policy/ecomm/tomorrow/index_en.htm, 2010-12-01.

170

Ibidem.

171

Ibidem.

172

http://www.uke.gov.pl/uke/index.jsp?place=Lead24&news_cat_id=380&news_id=5074&layout=9&page

=text, 2010-12-01.

92

Podsumowanie

Celem niniejszej pracy było przybliżenie polskich regulacji prawnych

dotyczących gospodarowania zasobami częstotliwości.

Na początku pracy przedstawione zostały informacje o charakterze

zasobów częstotliwości, o zadaniach i kompetencjach Prezesa UKE,

a także o

planach

zagospodarowania

częstotliwości.

Informacje

o charakterze zasobów częstotliwości mają za zadanie unaocznić

czytelnikowi potrzebę uporządkowanego wykorzystywania częstotliwości.

Wymienienie kompetencji Prezesa UKE, zaś ma na celu przedstawienie

wieloaspektowości regulacji prawnych dotyczących telekomunikacji,

oraz wskazać

umiejscowienie

w

tych

regulacjach

przepisów

o gospodarowaniu częstotliwościami. Natomiast przedstawienie ogólnych

informacji o planach zagospodarowania częstotliwości miało na celu

wprowadzić czytelnika do kolejnych części pracy poprzez wykazanie wagi

przepisów dotyczących gospodarowania częstotliwościami dla gospodarczej

polityki państwa.

Druga część pracy skupiła się na najważniejszym mechanizmie

gospodarowania częstotliwościami, czyli rezerwacjach częstotliwości.

Przedstawiono w niej ogólne informacje na temat kształtu i charakteru

decyzji rezerwacyjnej.

Jeżeli zaś chodzi o procedurę jej podejmowania rozdział 2 skupia się

przede wszystkim na przetargu. Przetarg jest bowiem bardzo często

występującym postępowaniem związanym z rezerwacją częstotliwości

w stosunku do ogólnej liczby udzielanych rezerwacji.

Rozdział 3 dotyczy pozwolenia radiowego, jako aktu umożliwiającego

korzystanie z urządzeń radiowych oraz świadectw operatorów

93

radiokomunikacyjnych jako dokumentów poświadczających uprawnienia

do obsługi urządzeń radiowych.

Opis pozwoleń radiowych rozpoczyna się od wskazania urządzeń,

których użytkowanie niezwiązane jest z koniecznością posiadania

pozwolenia radiowego. Po takim wstępie przedstawione są przepisy

dotyczące istoty i treści pozwolenia radiowego. Następnie wskazane

są przesłani wydania, zmiany i cofnięcia pozwolenia radiowego.

Na zakończenie zaś części pracy poświeconej pozwoleniu radiowemu

opisane są pozwolenia dla służby amatorskiej.

Ostania część rozdziału 3 dotyczy świadectw operatora urządzeń

radiokomunikacyjnych. Wskazane są w nim rodzaje świadectw

operatorskich w zależności od służb radiokomunikacyjnych, których

dotyczą. Opisane w części tej są także wymogi konieczne do spełnienia

w celu uzyskania poszczególnych świadectw operatora.

Rozdział 4, natomiast skupia się na międzynarodowych,

a w szczególności europejskich przepisach dotyczących gospodarowania

częstotliwościami.

Przedstawione w nim są podstawowe informacje o organizacjach

międzynarodowych zajmujących się gospodarowaniem częstotliwości,

założenia reformy polityki częstotliwościowej Wspólnoty Europejskiej

z 2002 r., oraz akty prawa wspólnotowego dotyczące tego zreformowanego

porządku. Na zakończenie tego rozdziału zarysowana została kolejna

reforma europejskiej polityki częstotliwościowej, której implementacja

do krajowych systemów prawnych następuje w chwili obecnej.

94

Wykaz literatury

Książki i artykuły

Cave M., Doyle Ch., Webb W., Essentials of Modern Spectrum

Management, Cambridge 2007.

Dalkiewicz A., Kompatybilność elektromagnetyczna, „Twoja komórka”

1999, nr 1.

Druk Sejmowy z 20 września 2006, nr 1016, Komisyjny projekt ustawy o

zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne.

Europejska Tablica Przeznaczeń Częstotliwości i Wykorzystania Zakresów

9 kHz- 3000 GHz, (Lizbona 02- Dublin 03- Kusadasi 04- Kopenhaga

05-Nicea 07- Baku 08- Kijów 09).

Galewska E., Implementacja dyrektyw telekomunikacyjnych, Warszawa

2007.

Jasiński P., Yarrow G., Konkurencja a regulacja w telekomunikacji,

Warszawa 1995.

Koenig Ch., Neumann A., The European Regulatory Framework for the

Administration of Scare and Finite Resources, w: Koenig CH.,

Bartosch A., Braun J. D. (red.), EC Competition and

Telecommunications Law, Haga- Londyn- Nowy Jork, 2002.

Krasuski A., Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2010.

Piątek S., Prawo telekomunikacyjne Wspólnoty Europejskiej, Warszawa

2003.

Piątek S., Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2005.

95

Piątek S., Prawo telekomunikacyjne. Suplement. Komentarz, Warszawa

2006.

Piątek S., Regulacja rynków telekomunikacyjnych, Warszawa 2007.

Piontek E., Łączność. Wybrane zagadnienia funkcjonowania Jednolitego

Rynku, Warszawa 1998.

Rogalski M., Zmiany w Prawie telekomunikacyjnym, Warszawa 2006.

Wierzbowski M. (red), Postępowanie administracyjne- ogólne, podatkowe,

egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2010.

Założenia do projektu ustawy o wdrożeniu naziemnej telewizji cyfrowej,

przyjęte przez Radę Ministrów decyzją z dnia 4 czerwca 2010.

Zimmermann J., Prawo administracyjne, Kraków 2005.

Akty prawne

Decyzja nr 676/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca

2002 r. w sprawie ram regulacyjnych dotyczących polityki spektrum

radiowego we Wspólnocie Europejskiej (decyzja o spektrum

radiowym), Dz.Urz. 2002 L 108/1.

Dyrektywa 2002/20/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca

2002 r. w sprawie zezwoleń na udostępnianie sieci i usług łączności

elektronicznej, Dz.Urz. 2002 L 108/21.

Dyrektywa 2002/21/WE parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca

2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług

łączności elektronicznej, Dz.Urz. 2002 L 108/33.

Dyrektywa Komisji 2002/77/WE z dnia 16 września 2002 r. w sprawie

konkurencji na rynkach sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.Urz.

2002 L 249.

96

Green paper on radio spectrum policy in the context of European

Community policies such as telecommunications, broadcasting,

transport, and R&D, COM (1998) 596.

Konstytucja

i

Konwencja

Międzynarodowego

Związku

Telekomunikacyjnego, sporządzone w Genewie dnia 22 grudnia 1992

r., Dz.U. 1998 Nr 35 poz. 196.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997

Nr 78 poz. 483 z późn. zm.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 lipca 2009 r. w sprawie

przetargu oraz konkursu na rezerwację częstotliwości lub zasobów

orbitalnych, Dz.U. 2009 Nr 118 poz. 990.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie

świadectw operatora urządzeń radiowych, Dz. U. 2008 Nr 206 poz.

1290.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 grudnia 2008 r. w sprawie

pozwoleń dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej, Dz. U. 2008

Nr 223 poz. 1472.

Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 3 lipca 2007 r. w sprawie

urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo- odbiorczych, które

mogą być używane bez pozwolenia radiowego, Dz. U. 2007 Nr 138

poz. 972.

Ustawa z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe, Dz.U. z 2003 r. Nr 130,

poz. 1188 z późn. zm.

Ustawa z dnia 12 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy- Prawo

telekomunikacyjne. Dz. U. 2007 Nr 23 poz. 137.

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o kompatybilności elektromagnetycznej,

Dz.U. 2007 Nr 82 poz. 556 z późn. zm.

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego,

Dz.U. 1960 Nr 30 poz. 168 z późn. zm.

97

Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, Dz.U. 2004 Nr

171 poz. 1800 z późn. zm.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz.U. 1964 Nr 16 poz.

93 z późn. zm.

Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego

trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, Dz.U. 1998 Nr 96

poz. 603.

Ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale

zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach

łączności, radiofonii i telewizji, Dz.U. Nr 267, poz. 2258.

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, (Dz.U. z

2002 r. Nr 166, poz. 1360 z późn. zm.

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami

administracyjnymi, Dz.U. 2002 Nr 153 poz. 1270 z późn. zm.

Orzecznictwo

Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 listopada 2007 r.,

II GSK 209/07.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 grudnia 2000 r., V SA

1568/00.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 maja 2006 r., II GSK

43/06.

Źródła internetowe

http://ec.europa.eu/information_society/policy/ecomm/

http://encyklopedia.pwn.pl/

98

http://pl.wikipedia.org

http://www.uke.gov.pl/