Projekt „Wiedza i umiejętności kluczem do sukcesu inżynierów Ochrony Środowiska oraz
Odnawialnych Źródeł Energii i Gospodarki Odpadami” współfinansowany przez Unię
Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Związki karbonylowe − aldehydy i ketony

1. Struktura grupy karbonylowej, różnica w strukturze aldehydów i

ketonów. Zasady nazewnictwa (systematyczne i zwyczajowe)

2. Ogólna charakterystyka własności chemicznych aldehydów i ketonów.
3. Reakcje przyłączania do grupy karbonylowej (addycji nukleofilowej):

 Reakcje aldehydów z alkoholami – tworzenie hemiacetali i

acetali

 Reakcje tworzenia cyjanohydryn
 Reakcje addycji związków azotowych (amin, hydroksyloamin,

fenylohydrazyn, semikarbazydu)

 Addycja związków Grignarda (RMgX) – tworzenie alkoholi

4. Reakcje zachodzące w grupie karbonylowej (utleniania i redukcji).
5. Reakcje zachodzące z udziałem sąsiedniego atomu węgla (tzw. atomu

węgla α) i związanych z nim atomów wodoru:

 Enolizacja aldehydów i ketonów
 Reakcja halo formowa

6. Reakcję z odczynnikami Tollensa (Ag

2

O / NH

3

aq.) i Fehlinga (Cu

2+

, OH

-

)

Przykładowe zadania. Aldehydy i Ketony.

1

Wskaż związki dające pozytywny wynik próby Tollensa oraz napisz

reakcję: a)HCHO, b)CH

3

CHO, c) HCOOH, d) CH

3

COOH,

e)CH

3

CH

2

CHO, f) CH

3

COCH

3

.

2

Narysuj wzory strukturalne oraz podaj nazwy pięciu związków

karbonylowych o wzorze C

8

H

8

O, z których każdy zawiera pierścień

benzenowy.

Projekt „Wiedza i umiejętności kluczem do sukcesu inżynierów Ochrony Środowiska oraz
Odnawialnych Źródeł Energii i Gospodarki Odpadami” współfinansowany przez Unię
Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

3

Opisz proste równania chemiczne, które pozwolą odróżnić od siebie

następujące związki: a.) butanol i 2-pentanon, b.) 3-heksanon i 2-heksanon.

4

Napisz i zbilansuj równania, podając wszystkie organiczne produkty

reakcji (jeśli takie reakcje w ogóle zachodzą) fenyloacetaldehydu z

wymienionymi odczynnikami: a.) Odczynnik Tollensa, b.) KMnO

4

, H

+

,

ogrzewanie, c.) LiAlH

4

, d.)Semikarbazyd, e.) NaHSO

3

, f.)fenylohydrazyna

5

Narysuj wzory strukturalne oraz podaj nazwy zwyczajowe i systematyczne

siedmiu związków karbonylowych o wzorze C

5

H

10

O.