fizjologia przewodnik dydaktyczny

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO

NA WYDZIALE LEKARSKIM I

ROK AKADEMICKI 2012/2013

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla II roku

NAZWA PRZEDMIOTU

: Fizjologia

NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot

Katedra i Zakład Fizjologii

3 . Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę

Adres: Święcickiego 6, 60-781 Poznań, Col. Anatomicum

tel. (0-61) 854-65-40 (41), fax. (0-61) 854-65-39
Strona WWW kzf.amp.edu.pl

E-mail fizjologia@umed.poznan.pl

Kierownik jednostki

Prof. UM. dr hab. med. Hanna Krauss

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I (koordynator

przedmiotu) :

Dr n. przyr. Zofia Soszyńska

Tel. kontaktowy: (0-61) 854-65-38

Możliwość kontaktu od poniedziałku do czwartku

w godzinach od 9.00 do 13.00 (pokój nr 16)

E-mail: fizjologia@umed.poznan.pl

Miejsce przedmiotu w programie studiów

Rok: II

Semestr: I i II

Liczba godzin ogółem

: 180

liczba pkt.ECTS:

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr zimowy liczba godzin
W

Ćwiczenia

kategoria

Katedra i Zakład Fizjologii

Razem:

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr letni liczba godzin

Ćwiczenia

kategoria

Razem:

8 .

Cel nauczania przedmiotu

Poznanie podstawowych funkcji organizmu oraz procesów regulujących przebieg
czynności życiowych u człowieka, a szczególnie zachowania homeostazy. Rozumienie
znaczenia równowagi wewnętrznej oraz kontrolnej i regulacyjnej roli układu
nerwowego i hormonalnego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Znajomość
fizjologii krwi, budowy i działania układu krążenia, układu oddechowego, mięśni
poprzecznie prążkowanych i gładkich, układu pokarmowego, roli składników
pokarmowych oraz witamin w żywieniu, działania układu moczowego, znaczenia
nerki w utrzymywaniu homeostazy organizmu. Opanowanie umiejętności odróżniania
prawidłowego przebiegu procesów życiowych od przebiegu nieprawidłowego,
chorobowego. Poznanie i zdolność do samodzielnej interpretacji podstawowych norm
fizjologicznych. Umiejętność wykonania podstawowych badań funkcji życiowych.
Rozumienie powiązań fizjologii z dyscyplinami klinicznymi.

Efekt kształcenia – umiejętności i kompetencje:

Opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu jako w sytuacji zaburzenia homeostazy,
w szczególności określa jego zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny,
ekspozycję na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację,
przejście od snu do stanu czuwania
Wykonuje proste testy czynnościowe oceniające organizm człowieka jako układ
regulacji stabilnej /testy obciążeniowe, wysiłkowe/; interpretacja danych liczbowych
dotyczących podstawowych zmiennych fizjologicznych

Korzysta z baz danych, w tym internetowych, i wyszukuje potrzebną informację za
pomocą dostępnych narzędzi
planowania i wykonywania prostych badań naukowych oraz interpretacji wyniki i
wyciągania wniosków.
potrafi przedstawić wybrane problemy medyczne w formie ustnej w sposób
adekwatny do poziomu odbiorców;
posiada świadomość własnych ograniczeń;
rozumie potrzebę stałego uzupełniania wiedzy
potrafi pracować w zespole

9. SYLABUS

W załączeniu

10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów

Wykłady - Semestr zimowy

Tematyka wykładów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Wykład 1.

Homeostaza organizmu.

Prof. Teresa Torlińska
Prof. UM Hanna Krauss
Dr hab. Henryk Witmanowski
Dr hab. Jacek Koźlik
Dr hab. Jacek Piątek

Wykład 2.

Gospodarka wodno-elektrolitowa.

Wykład 3.

Termoregulacja.

Wykład 4.

Fizjologia wydzielania dokrewnego (I).

Wykład 5.

Czynność wewnątrzwydzielnicza trzustki

Wykład 6.

Fizjologiczne funkcje układu nerwowego.

Wykład 7.

Neurohormonalne mechanizmy adaptacji do
zmian środowiska .

Wykład 8.

Mechanizm analgezji podczas stresu.

Wykład 9.

Neurofizjologiczne i neurochemiczne
podłoże zachowania się człowieka .

Wykład 10.

Ośrodki motywacyjne podwzgórza.

Wykład 11.

Wyższa czynność nerwowa – cykl sen-
czuwanie.

Wykład 12.

Kora mózgowa jako najwyższe piętro OUN.

Wykład 13.

Termoregulacja .

Wykład 14.

Równowaga cieplna w organizmie.

Wykład 15.

Rytmy biologiczne jako cykliczne zmiany
procesów fizjologicznych w czasie.

Wykład 16.

Melatoniana jako hormon i lek.

Wykład 17.

Fizjologia wysiłku fizycznego .

Wykłady - Semestr letni

Tematyka wykładów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Wykład 1.

Hipokineza. Zmęczenie.

Prof. Teresa Torlińska
Prof. UM Hanna Krauss
Dr hab. Henryk Witmanowski
Dr hab. Jacek Koźlik
Dr hab. Jacek Piątek

Wykład 2.

Fizjologiczne podstawy treningu
sportowego.

Wykład 3.

Wydolność fizyczna.

Wykład 4.

Fizjologia układu krążenia 1 .

Wykład 5.

Fizjologia układu krążenia 2.

Wykład 6.

Fizjologia układu krążenia 3.

Wykład 7.

Hemostaza.

Wykład 8.

Limfocyty jako główne komórki układu
odpornościowego.

Wykład 9.

Fizjologia przewodu pokarmowego 1 .

Wykład 10.

Fizjologia przewodu pokarmowego 2

Wykład 11.

Wątroba jako narząd wieloczynnościowy.

Wykład 12.

Cholesterol – fakty i mity.

Wykład 13.

Układ oddechowy – regulacja oddychania.

Ćwiczenia - Semestr zimowy

Tematyka ćwiczeń

Osoba odpowiedzialna

Ćwiczenie 1.

Fizjologia układu nerwowego

Asystenci KZF

Ćwiczenie 2.

Fizjologia układu mięśniowego

Ćwiczenie 3.

Fizjologia narządów zmysłów

Ćwiczenie 4.

Repetytorium układ hormonalny

Ćwiczenie 5.

Repetytorium układ nerwowy

Ćwiczenie 6.

Repetytorium układ mięśniowy i zmysły

Ćwiczenia - Semestr letni

Tematyka ćwiczeń

Osoba odpowiedzialna

Ćwiczenie 1.

Fizjologia krwi

Asystenci KZF

Ćwiczenie 2.

Fizjologia układu krążenia

Ćwiczenie 3.

Fizjologia układu oddechowego

Ćwiczenie 4.

Repetytorium krew

Ćwiczenie 5.

Repetytorium krążenie i układ oddechowy

Ćwiczenie 6.

Repetytorium układ moczowy i żywienie

Seminaria - Semestr zimowy

Tematyka seminariów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Seminarium 1.

Fizjologia układu hormonalnego cz. 1

Asystenci KZF

Seminarium 2.

Fizjologia układu hormonalnego cz. 2

Seminarium 3.

Fizjologia układu nerwowego cz. 1

Seminarium 4.

Fizjologia układu nerwowego cz. 2

Seminarium 5.

Fizjologia narządów zmysłów

Seminarium 6.

Fizjologia krwi cz. 1

Seminarium 7.

Fizjologia układu krążenia

Seminarium 8.

Fizjologia układu oddechowego

Seminaria - Semestr letni

Tematyka seminariów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Seminarium 1.

Fizjologia krwi cz. 2

Asystenci KZF

Seminarium 2.

Fizjologia żywienia

Seminarium 3.

Fizjologia układu moczowego

11.

Organizacja zajęć:

Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki :

www.kzf.amp.edu.pl

REGULAMIN ZAJĘĆ:

1/. Organizacja zajęć

Zajęcia kontrolowane odbywają się zgodnie z planem i obejmują: seminaria,
ćwiczenia, repetytoria i testy. Ich uzupełnieniem są wykłady, których tematyka
integruje i uzupełnia omawiane treści. Student zobowiązany jest do odbywania zajęć
kontrolowanych w białym fartuchu ochronnym.

2/. Program seminariów, ćwiczeń i zaliczeń cząstkowych

a) seminaria: Fizjologia układu hormonalnego cz. I
Fizjologia układu hormonalnego cz. II
Fizjologia układu nerwowego cz. I

Fizjologia układu nerwowego cz. II

Fizjologia układu mięśniowego

Fizjologia narządów zmysłów

Fizjologia krwi cz. I

Fizjologia krwi cz. II

Fizjologia układu krążenia

Fizjologia układu oddechowego

Fizjologia żywienia

Fizjologia układu moczowego

b) ćwiczenia: Fizjologia układu nerwowego
Fizjologia układu mięśniowego

Fizjologia narządów zmysłów

Fizjologia krwi

Fizjologia układu krążenia

Fizjologia układu oddechowego

3/. Zasady szczegółowe

A. Sprawdziany wejściowe – odbywają się na początku każdego seminarium i
obejmują zagadnienia z danego tematu (można uzyskać 0 – 5 pkt.).
W czasie trwania seminarium, student wykazujący się szczególną znajomością
materiału może otrzymać premię od 1 – 3 pkt. wg uznania osoby prowadzącej.
B. Ćwiczenia:
a) za przygotowanie teoretyczne i wykonanie ćwiczenia można uzyskać 1 – 3 pkt., a
za wyróżniające przygotowanie dodatkowo 1 pkt. premii.
b) student nieprzygotowany teoretycznie do zajęć nie może być do nich dopuszczony
i nie otrzymuje punktów.
c) za nieobecność odlicza się po 2 pkt. za każde ćwiczenie.
C. Repetytoria: stanowią powtórzenie wybranych zagadnień z uwzględnieniem
implikacji klinicznych. Student wykazujący się dużą aktywnością i zaangażowaniem
może uzyskać premię w postaci 1-3 pkt za temat.
D. Testy: za każdy sprawdzian obejmujący 30 pytań można uzyskać 0-30 punktów.
E. UWAGA: punkty uzyskane jako premia dolicza się do punktów obowiązkowych.

4/. Nieobecności

a. Student nie usprawiedliwia nieobecności na zajęciach kontrolowanych, ale nie ma
możliwości ich odrobienia.
b. W uzasadnionych przypadkach za zgodą kierownika danego tematu, student
może odrobić (z inną grupą) wyłącznie do dnia sprawdzianu testowego z danego
tematu.

5/. Zaliczenie zajęć

W związku z zapisem w Regulaminie Studiów, dającym prawo do 2-krotnego
poprawiania sprawdzianów cząstkowych, wyjaśnia się, iż w stosowanym w Katedrze
systemie oceny, ten sam zakres materiału sprawdzany jest kilkakrotnie: na
sprawdzianach wejściowych, ćwiczeniach i testach, a kryterium zaliczenia jest:

SUMA WSZYSTKICH OCEN, wyrażona w punktach.
W CIĄGU ROKU AKADEMICKIEGO MOŻNA UZYSKAĆ MAKSYMALNIE 258
PKT (=100%) PLUS 78 PKT PREMII

a. Warunkiem uzyskania zaliczenia zajęć z fizjologii i dopuszczenia do egzaminu
końcowego jest uzyskanie minimum 155 pkt (=60%).
b. Student, który uzyskał mniej niż 155 pkt, lecz co najmniej 103 pkt (=40%), może
ubiegać się o zaliczenie zajęć na podstawie sprawdzianu z całego materiału
obowiązującego na seminariach i ćwiczeniach /WYJŚCIÓWKA/.Studentowi
przysługuje 1 poprawka wyjściówki / terminy w/wym. sprawdzianów ustala
Kierownik Katedry/.
c. Student, który uzyskał mniej niż 103 pkt NIE OTRZYMA ZALICZENIA zajęć z
fizjologii BEZ MOŻLIWOŚCI ODROBIENIA zaległości w danym roku
akademickim.
d. Punkty uzyskane w ciągu roku akademickiego zostaną przeliczone na punkty
egzaminacyjne wg. następującego wzoru:
punkty egzaminacyjne = ( suma punktów zaliczenia – 155) x 0,1
( czyli po 0,1 pkt egzaminacyjnego za każdy cały punkt powyżej progu zaliczenia ) i
jako premia za systematyczne i dobre postępy w nauce zostaną doliczone do wyniku
egzaminu. Dotyczy to tylko studentów, którzy zdają egzamin w pierwszym terminie,
nie dotyczy egzaminów poprawkowych.

6/. Egzamin

a. Do egzaminu dopuszcza się tylko studentów, którzy uzyskali zaliczenie zajęć z
fizjologii.
b. Termin egzaminu wybiera student, zapisując się na jeden z proponowanych
terminów ustalonych w porozumieniu z Radą Roku. Niezgłoszenie się w ustalonym
terminie jest jednoznaczne z utratą jednego z terminów zdawania egzaminu.
c. Egzamin ma formę pisemną i składa się z części testowej /80 pytań/
i części opisowej, z których łącznie można uzyskać 100 punktów.
Do uzyskanego wyniku egzaminu /w pierwszym terminie !/ zostaną doliczone
punkty, o których mowa w pkt 5 d niniejszego REGULAMINU.

Suma uzyskanych punktów wyrażona zostanie jako słowna ocena egzaminu z
fizjologii i wpisana do indeksu:

- bardzo dobry od 95,0 pkt
- ponad dobry od 90,0 - 94,9 pkt
- dobry od 80,0 – 89,9 pkt
- dość dobry od 70,0 – 79,9 pkt
- dostateczny od 60,0 – 69,9 pkt
- niedostateczny poniżej 60,0 pkt

d. O ocenie pozytywnej egzaminu w terminach poprawkowych decyduje otrzymanie
co
najmniej:
- w pierwszym terminie poprawkowym - 55 pkt
- w drugim terminie poprawkowym – 50 pkt
W terminach poprawkowych NIE DOLICZA SIĘ punktów, o których mowa w pkt 5
d niniejszego regulaminu.

7/. Uwagi końcowe

a. Studenta obowiązuje ponadto:
- przestrzeganie ogólnie przyjętych norm zachowania
- uporządkowanie stanowisk pracy po zakończeniu ćwiczeń
- poszanowanie aparatury, sprzętu i wyposażenia sal dydaktycznych
- przestrzeganie bieżących zarządzeń Kierownika Katedry i prowadzących
zajęcia
b. Regulamin niniejszy oparty jest na STATUCIE UM w Poznaniu oraz
REGULAMINIE STUDIÓW UM w Poznaniu z dnia 31.03.2010 r, które obowiązują
w sprawach nie objętych REGULAMINEM Katedry Fizjologii.

PROGRAM ZAJĘĆ

A. GODZINY ZAJĘĆ

SEMESTR I

PONIEDZIAŁEK

WTOREK

GODZINA

GRUPY

SALE

GODZINA

GRUPY

SALE

– 12

1, 2, 3, 8

5, 6, 7, 21

– 11

10, 11, 12, 7

5, 6, 7, 21

– 15

4, 5, 6, 9

5, 6, 7, 21

– 14

13, 14, 15,

5, 6, 7, 21

SEMESTR II

PONIEDZIAŁEK

WTOREK

GODZINA

GRUPY

SALE

GODZINA

GRUPY

SALE

– 11

2, 1, 4, 3

5, 6, 7, 21

– 12

14, 13, 16,

5, 6, 7, 21

– 14

6, 5, 10, 9

5, 6, 7, 21

– 17

8, 7, 12, 11

5, 6, 7, 21

B. GRAFIK ZAJĘĆ

– hormony podwzgórza, przysadki mózgowej, szyszynki, hormony płciowe

– hormony tarczycy, hormony nadnerczy

– pobudliwość, przewodzenie w układzie nerwowym, odruchy

– układ wegetatywny

M – fizjologia mięśni
Z – fizjologia narządów zmysłów
K

– fizjologia krwi - serologia

–

fizjologia krwi -

krwinki

Krąż. – fizjologia układu krążenia
O – fizjologia układu oddechowego
Mocz. – fizjologia układu moczowego
Żyw. – żywienie człowieka

s – seminaria
ćw – ćwiczenia

SEMESTR I

DATA

GRUPY:

1, 4, 10, 13

GRUPY:

2, 5, 11, 14

GRUPY:

3, 6, 12, 15

GRUPY:

8, 9, 7, 16

01.10.-
02.10.2012

(s)

08.10.-09.10.
2012

(s)

15.10.-16.10.
2012

Repetytorium

22.10.-23.10.
2012

Test

H1, H2

Test

H1, H2

Test

H1, H2

Test

H1, H2

29.10.-30.10.
2012

N1 (s)

05.11.-06.11.
2012

M (s)

12.11.-13.11.
2012

Z (s)

19.11.-20.11.
2012

N1 (ćw)

N2 (s)

26.11.-27.11.
2012

M (ćw)

Z (ćw)

N2 (s)

N1 (ćw)

03.12.-04.12.
2012

Z (ćw)

N2 (s)

N1 (ćw)

M (ćw)

10.12.-11.12.
2012

(s)

N1 (ćw)

M (ćw)

Z (ćw)

17.12.-18.12.
2012

Repetytorium

N1, N2

Repetytorium

N1, N2

Repetytorium

M, Z

Repetytorium

M, Z

07.01.-08.01.
2013

Repetytorium

N1, N2

Repetytorium

N1, N2

14.01.-15.01.
2013

Test

N1, N2

Test

N1, N2

Test

N1, N2

Test

N1, N2

21.01.-22.01.
2013

Test M, Z

28.01.-29.01.
2013

(s)

04.02.-05.02.
2013

Krąż (s)

SEMESTR II

DATA

GRUPY:

2, 6, 8, 14

GRUPY:

1, 5, 7, 13

GRUPY:

4, 10, 12, 16

GRUPY:

3, 9, 11, 15

11.02.-12.02.
2013

O (s)

25.02.-26.02.
2013

Krąż (ćw)

K1 (ćw)

K2 (s)

O (ćw)

04.03.-05.03.
2013

O (ćw)

Krąż (ćw) K1 (ćw)

K2 (s)

11.03.-12.03.
2013

K2 (s)

O (ćw)

Krąż. (ćw)

K1 (ćw)

18.03.-19.03.
2013

K1 (ćw)

K2 (s)

O (ćw)

Krąż. (ćw)

25.03.-26.03.
2013

Repetytorium

K1, K2

Repetytorium

K1, K2

Repetytorium

08.04.-09.04.
2013

Repetytorium

K1, K2

Repetytorium

K1, K2

15.04.-16.04.
2013

Test

K1, K2

Test

K1, K2

Test

K1, K2

Test

K1, K2

22.04.-23.04.
2013

Test Krąż.,

29.04.-30.04.
2013

Żyw.

(s)

Żyw.

(s)

Żyw.

(s)

Żyw.

(s)

06.05.-07.05.
2013

Mocz. (s)

13.05.-14.05.
2013

Repetytorium

Żyw., Mocz

Repetytorium

Żyw., Mocz

Repetytorium

Żyw., Mocz

Repetytorium

Żyw., Mocz

20.05.-21.05.
2013

Test

Żyw.,Mocz.

Test

Żyw.,Mocz.

Test

Żyw.,Mocz.

Test

Żyw.,Mocz.

PROGRAM NAUCZANIA

1/. Fizjologia układu hormonalnego część 1 (H1)
Wymagania wstępne: Ogólne wiadomości z anatomii i histologii na temat gruczołów
wydzielania wewnętrznego, budowy i molekularnego mechanizmu działania
hormonów białkowych i steroidowych.
Wymagania podczas zajęć: Fizjologia podwzgórza i przysadki. Fizjologia szyszynki,
hormony szyszynkowe. Czynność hormonalna jajnika i jądra. Cykl płciowy kobiety.
Przeło-my hormonalne u kobiet i mężczyzn.
Wymagania końcowe: Znajomość fizjologii omawianych hormonów umożliwiająca
zrozu-mienie procesów patologicznych (nadczynności i niedoczynności) omawianych
grup hormonów

2/. Fizjologia układu hormonalnego część 2 (H2)
Wymagania wstępne: ogólne wiadomości z anatomii i histologii na temat gruczołów
wydzielania wewnętrznego, budowy i molekularnego mechanizmu działania
hormonów białkowych i steroidowych.
Wymagania podczas zajęć: Fizjologia tarczycy, metabolizm jodu. Przytarczyce.
Hormony nadnerczy - rdzenia i kory.
Wymagania końcowe: znajomość fizjologii omawianych hormonów umożliwiająca
zrozumienie procesów patologicznych (nadczynności i niedoczynności) omawianych
grup hormonów.

3/. Fizjologia układu nerwowego część 1 (N1)
Wymagania wstępne: Podstawy chemii nieorganicznej. Elektroujemność i
elektrodadat-ność jonów. Kanały jonowe. Pobudliwość, komórki pobudliwe.
Rodzaje transportów.
Wymagania podczas zajęć: Pobudliwość komórki nerwowej. Potencjał spoczynkowy
i czynnościowy. Przewodzenie informacji w układzie nerwowym. Rola synaps.
Odruch, łuk odruchowy.
Wymagania końcowe: Opanowanie podstaw fizjologii układu nerwowego
umożliwiające przejście do zrozumienia fizjologii układu nerwowego ośrodkowego i
wegetatywnego.

4/. Fizjologia układu nerwowego część 2 (N2)
Wymagania początkowe: Budowa i organizacja układu wegetatywnego. Budowa
zwoju autonomicznego. Układ współczulny i przywspółczulny.
Wymagania podczas zajęć: Rola poszczególnych części układu wegetatywnego.
Zjawiska neurotransmisji, neuromodulaacji i kotransmisji. Receptory układu
wegetatywnego. Część adrenergiczna i cholinergiczna. Odruchy układu
autonomicznego.
Wymagania końcowe: Rozumienie kontroli narządów wewnętrznych przez układ
nerwowy. Przygotowanie do farmakoterapii: pobudzanie i hamowanie receptorów
AUN, agoniści i antagoniści receptorów.

5/. Fizjologia układu mięśniowego (M)
Wymagania wstępne: Anatomiczna i histologiczna budowa mięśni, mięśnie
poprzecznie prążkowane i gładkie. Białka kurczliwe, sarkomer. Zjawiska

bioelektryczne, błonowy system kontroli mięśni.
Wymagania podczas zajęć: Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni. Podział
czynnościowy, jednostka motoryczna. Energetyka mięśni. Napięcie mięśniowe.
Mięśnie gładkie, mecha-nizm skurczu, automatyzm, plastyczność. Podział
czynnościowy.
Wymagania końcowe: Znajomość fizjologii mięśni jako punkt wyjścia dla poznania
czyn-ności motorycznej człowieka.

6/. Fizjologia narządów zmysłów (Z)
Wymagania wstępne: Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu optyki,
akustyki. Budowa i czynność receptorów czuciowych, podział lokalizacyjny i według
energii działa-jącej na receptory zmysłów. Budowa oka, ucha.
Wymagania podczas zajęć: Rodzaje receptorów, adaptacja receptorów, czucie,
percepcja. Czucie bólu. Narząd wzroku, układ optyczny oka. Wady wzroku i ich
korekcja. Narząd Cortiego, narząd równowagi, inne narządy zmysłów: smak, węch.
Wymagania końcowe: Znajomość funkcjonowania narządów zmysłów oraz
sposobów korekcji ich dysfunkcji.

7/. Fizjologia krwi część 1 (K1)
Wymagania wstępne: Charakterystyka krwi. Antygeny i przeciwciała.
Wymagania na zajęciach: Układy grupowe krwi. Diagnostyka konfliktu
serologicznego.
Wymagania końcowe: Znajomość zasad krwiolecznictwa.

8/. Fizjologia krwi część 2 (K2)
Wymagania wstępne: Rodzaje krwinek, hematopoeza.
Wymagania na zajęciach: Fizjologia krwinek czerwonych i białych. Regulacja erytro
i leukopoezy. Czynność leukocytów i limfocytów.
Wymagania końcowe: Znajomość funkcji krwinek czerwonych w transporcie gazów
oddechowych. Czynność krwinek białych w procesach zapalnych i odpornościowych.

9/. Fizjologia układu krążenia (Krąż.)
Wymagania wstępne: Budowa anatomiczna i histologiczna układu krążenia i jego
struktur. Wiadomości z zakresu fizyki cieczy. Ciśnienia, zasady przepływu.
Wymagania na zajęciach: Podział czynnościowy. Czynność hemodynamiczna układu
krążenia. Ciśnienie, tętno Elektrofizjologia serca. Kontrola układu krążenia przez
układ nerwowy, wybrane reakcje odruchowe.
Wymagania końcowe: Znajomość zasad funkcjonowania układu krążenia jako wstęp
do zrozumienia patologii a następnie kliniki chorób układu krążenia.

10/. Fizjologia układu oddechowego (O)
Wymagania wstępne: Budowa układu oddechowego, mięśnie oddechowe. Fizyka
przepły-wu gazów, napięcie powierzchniowe.
Wymagania na zajęciach: Drogi oddechowe. Wentylacja płuc. Spirometria.
Podatność płuc, rola surfaktantu. Krążenie płucne. Cykl oddechowy. Geneza rytmu
oddechowego, regulacja oddychania.
Wymagania końcowe: Znajomość zasad funkcjonowania układu oddechowego jako
pierwszy etap na drodze do zrozumienia patologii i kliniki chorób układu
oddechowego

11/. Fizjologia układu moczowego (Mocz.)

Wymagania wstępne: Anatomia i histologia układu moczowego. Unaczynienie i
unerwienie nerek. Transporty zachodzące w nerkach, dyfuzja, osmoza, filtracja
transport aktywny.
Wymagania na zajęciach: Powstawanie moczu pierwotnego i moczu ostatecznego.
Czyn-ność poszczególnych elementów nefronu. Badania czynnościowe nerek.
Czynność wewnątrzwydzielnicza nerki.
Wymagania końcowe: Znajomość funkcjonowania nerki jako narządu wydalniczego.
Znajomość roli nerki jako głównego narządu odpowiedzialnego za utrzymanie
homeostazy organizmu człowieka.

12/. Fizjologia żywienia (Żyw.)
Wymagania wstępne: Źródła energii organizmu człowieka. Wartość kaloryczna
pożywie-nia, współczynniki kaloryczne.
Wymagania na zajęciach: Przemiana materii, rola składników odżywczych. Rola
witamin, składników mineralnych i pierwiastków śladowych.
Wymagania końcowe: Umiejętność oceny zapotrzebowania energetycznego
organizmu oraz ustawienia diety pod względem składu i kaloryczności. Znajomość
skutków niedoboru składników pokarmowych w diecie.

Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny

Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: egzamin testowy

Zasady i forma oceny wyników nauczania i zaliczenia zajęć oraz przedmiotu w roku
akademickim 2011/2012 znajdują się w regulaminie zajęć. Egzamin z fizjologii człowieka w
tzw. „przedterminie”; dla osób które spełniły warunki zapisane w regulaminie odbędzie się
w ostatnim tygodniu maja. Terminy pozostałych egzaminów przewidziane są na czerwiec
(3 terminy).

13Literatura:

Zalecana literatura:

1./ Ganong W.F. Fizjologia. WL PZWL, 2007.
2./ Traczyk W.Z., Trzebski A. (red). Fizjologia człowieka z elementami fizjologii
stosowanej i klinicznej. WL PZWL, 2007.
3./ Konturek S. Fizjologia człowieka. Elsevier Urban & Partner, 2007.

14Studenckie koło naukowe

Opiekun koła dr n. med. Jacek Nikisch

Tematyka : Badania stanu układu oddechowego studentów UM

spirometrycznymi próbami czynnościowymi. Poziom wydolności fizycznej i

sprawności ogólnej studentów UM. Aktyw-ność ruchowa studentów UM.

Ocena żywienia (diety) studentów UM.

Miejsce spotkań : Katedra i Zakład Fizjologii,

ul. Święcickiego 6, 60-781 Poznań.

15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora

16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)