WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

DLA STUDENTÓW I ROKU

KIERUNEK FARMACJA

Rok akademicki 2013/2014



Opracowanie edytorskie: Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Wydrukowano w Oficynie Wydawniczej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Zam. 35/03

nakład 40 egz.

tel. () 570 37

e-mail: [e-mail]

www.oficynawydawnicza.wum.edu.pl



Wstęp

Przewodnik dydaktyczny wprowadza studentów w tok pracy I roku na Wydziale

Farmaceutycznym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Zgodnie z programem ministerialnym, studentów obowiązują następujące

przedmioty: anatomia, biologia z genetyką, botanika farmaceutyczna, biofizyka,

chemia ogólna i nieorganiczna, matematyka, statystyka, przysposobienie biblioteczne,

historia farmacji, język angielski, szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

wychowanie fizyczne i język łaciński.

Oddany do użytku studentów I roku przewodnik dydaktyczny szczegółowo

przedstawia organizację zakładów, które prowadzą zajęcia z wyżej wymienionych

przedmiotów, cele i formy nauczania, regulamin oraz piśmiennictwo w zakresie

podręczników i czasopism naukowych.

Przewodnik dydaktyczny ma pomóc studentom I roku w poznaniu ich obowiązków

i warunków studiowania.

Przewodniczącą Rady Pedagogicznej I roku studiów jest Dr Zdzisława Stefanowicz

z Katedry i Zakładu Chemii Nieorganicznej i Analitycznej.

Dziekan Wydziału Farmaceutycznego

z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej

Dr hab. Piotr Wroczyński



SPIS TREśCI

Władze WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO .... 3
Anatomia ................................................................................................. 5
Bezpieczeństwo i Higiena Pracy ............................................................. 7
Biofizyka .................................................................................................. 8
Biologia z Genetyką ................................................................................ 10
Botanika farmaceutyczna ....................................................................... 13
Chemia ogólna i nieorganiczna .............................................................. 17
Historia Farmacji .................................................................................... 21
Język angielski ......................................................................................... 22
Język łaciński ........................................................................................... 24
Matematyka ............................................................................................. 26
Przysposobienie biblioteczne ................................................................. 29
Statystyka ................................................................................................ 30
Wychowanie fizyczne .............................................................................. 32

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.

3

WłADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO

REKTOR

– prof. dr hab. MAREK KRAWCZYK

PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZYCH

– prof. dr hab. MAREK KULUS

PROREKTOR ds. NAUKI I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ

– prof. dr hab. SłAWOMIR MAJEWSKI

PROREKTOR ds. KLINICZNYCH, INWESTYCJI I WSPÓŁPRACY Z REGIONEM

– prof. dr hab. SłAWOMIR NAZAREWSKI

PROREKTOR ds. KADR

– prof. dr hab. RENATA GÓRSKA

DZIEKAN WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM

MEDYCYNY LABORATORYJNEJ

– dr hab. PIOTR WROCZYŃSKI

Prodziekan ds. dydaktyczno-wychowawczych

– dr hab. AGNIESZKA PIETROSIUK

Prodziekan ds. nauki

– dr hab. MAGDALENA BUJALSKA-ZADROŻNY

Prodziekan ds. Oddziału Medycyny Laboratoryjnej

– prof. dr hab. GRAŻYNA NOWICKA

DZIEKANAT WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO

Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ

ul. Banacha , pok. 06 i 00, 0-097 Warszawa

tel./fax () 570 787, () 570 788, () 570 77, () 570 790,

Pracownicy Dziekanatu:

Kierownik Dziekanatu

– mgr Katarzyna Stańczyk

Zastępca Kierownika

– Wiesław Urbanik

– mgr Grzegorz Wasztewicz

– mgr inż. Joanna Sypuła

– Aneta Markucińska

– Anna Ołtuszewska

– mgr Hanna Woźniak

– mgr inż. Małgorzata Kośmider-Bucka

– mgr Anna Artymiuk

– mgr Beata Spychalska

(Analityka Medyczna )

– Wioleta Widłak

(Analityka Medyczna)

Godziny przyjęć Dziekanatu:

poniedziałek, czwartek

– godz. 0

00

– 4

00

wtorek, środa

– godz. 0

00

– 3

00

piątek

– nieczynne

4

5

ZAKłAD ANATOMII PRAWIDłOWEJ i KLINICZNEJ CENTRUM BIOSTRUKTURY

Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, tel. -68-0-4 w. 00, bezp. tel. i fax -69-5-83,

[e-mail]

Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek

Odpowiedzialny za dydaktykę: lek med. Ewa Rzeźnicka

Godziny przyjęć zostaną podane na tablicy inf. Zakładu na początku roku akademickiego.

1. Nazwa przedmiotu

Anatomia

2. Liczba godzin

Zajęcia obejmują 30 godzin w tym; 5 h wykładów i 5 h ćwiczeń.

Wykłady i ćwiczenia odbywają się w pracowni dydaktycznej Zakładu wg grafiku podawa-

nego do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć.

3. Forma zaliczenia przedmiotu

Zaliczenie ćwiczeń w formie kolokwium z całego materiału ćwiczeniowego jest jednocześ-

nie warunkiem dopuszczenia do egzaminu testowego.

Egzamin testowy obejmuje tematy ćwiczeń i wykładów. Aby uzyskać ocenę pozytywną

należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań.

W przypadku uzyskania na egzaminie oceny niedostatecznej egzamin poprawkowy odbywa

się w sesji poprawkowej.

Zgodnie z regulaminem studiów, nie zgłoszenie się na egzamin w ustalonym terminie bez

usprawiedliwienia jest równoznaczne z uzyskaniem oceny niedostatecznej, którą wpisuje się

do indeksu.

4. Cel nauczania

/ zapoznanie studentów z ogólną budową ciała ludzkiego.

/ umożliwienie posługiwania się prawidłową i jednoznaczną nomenklaturą medyczną przy

opisie części ciała człowieka, narządów i tkanek.

3/ przygotowanie podstaw morfologicznych do nauki o czynności poszczególnych narządów

i tkanek.

4/ zwrócenie uwagi na te elementy anatomii, których znajomość konieczna jest przy udziela-

niu pierwszej pomocy przedlekarskiej.

5. Treść nauczania

Treść nauczania obejmuje zagadnienia omawiane na wykładach i poznawane praktycznie

na ćwiczeniach prowadzonych w pracowni dydaktycznej z użyciem modeli i preparatów mu-

zealnych. W trakcie zajęć nacisk kładziony jest na interaktywne omówienie materiału z wy-

kładów.

Elementy anatomii prawidłowej człowieka dotyczące poszczególnych układów i narządów.

Wykłady są wzbogacone obrazami radiologicznymi, USG, CT i MR oraz uzyskanymi za

pomocą niektórych technik endoskopowych. W tym celu Zakład prowadzi współpracę z wie-

loma Zakładami i Klinikami. Wykłady i ćwiczenia są również wzbogacone metodami wizual-

nymi przez wykorzystanie filmów i nagrań video.

ANATOMIA

6

Podane niżej programy wykładów i ćwiczeń zostały określone w ogólnym i krótkim

brzmieniu.

Program może ulegać niewielkiej modyfikacji w zależności od układu kalendarza.

Szczegółowy program wykładów i ćwiczeń zostanie podany na początku roku.

6. Tematy wykładów

. Ogólna budowa tkanek. Płaszczyzny, osie ciała. Wybrane zagadnienia z układu ruchu.

Ogólna budowa tkanek. Płaszczyzny, osie ciała. Wybrane zagadnienia z układu ruchu.

. Gruczoły dokrewne.

Gruczoły dokrewne.

3. Układ limfatyczny limfa.

Układ limfatyczny limfa.

4. Skóra i narządy zmysłów.

Skóra i narządy zmysłów.

5. Układ moczowy i rozrodczy.

Układ moczowy i rozrodczy.

7. Tematy ćwiczeń

. Osteologia, układ mięśniowy.

Osteologia, układ mięśniowy.

. Układ nerwowy. Narządy zmysłu. Powłoka wspólna.

Układ nerwowy. Narządy zmysłu. Powłoka wspólna.

3. Układ krążenia. Układ oddechowy.

Układ krążenia. Układ oddechowy.

4. Układ trawienny.

Układ trawienny.

5. Układ moczowy. Narządy płciowe żeńskie i męskie.

Układ moczowy. Narządy płciowe żeńskie i męskie.

8. Podręczniki i atlasy

. Sylwanowicz W., Michajlik A., Romatowski W. „Anatomia i fizjologia człowieka”. Podręcz-

nik dla średnich szkół medycznych, wyd. PZWL.

. Aleksandrowicz R. „Mały atlas anatomiczny”, wyd. PZWL.

3. Sobotta „Atlas anatomii człowieka”, wyd. Urban & Partner.

Zalecane

. Anatomia Człowieka W.Sylwanowicz (red.Sokołowska Pituchowa) PZWL.

Anatomia Człowieka W.Sylwanowicz (red.Sokołowska Pituchowa) PZWL.

. Anatomia Człowieka A.Bochenek M.Reicher T I-�� PZWL (wybrane rozdziały).

Anatomia Człowieka A.Bochenek M.Reicher T I-�� PZWL (wybrane rozdziały).

9. Regulamin zajęć studenckich

. Warunkiem zaliczenia semestru i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny

udział w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń.

UWAGA! – na każdym ćwiczeniu obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich po-

przednio odbytych ćwiczeń.

. Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia

przygotowany teoretycznie z aktualnego materiału.

3. Dopuszczalna jest usprawiedliwiona nieobecność na nie więcej niż jednym ćwiczeniu.

4. Ćwiczenia odbywają się na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej. Wprowa-

dzanie osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć, nagrań lub filmów jest niedozwolone.

5. Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji. Jest to egzamin testowy. Aby uzyskać ocenę pozy-

tywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań.

6. Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin testowy.

7. We wszystkich pomieszczeniach Zakładu obowiązuje bezwzględne przestrzeganie zasad

higieny (czystość!!) oraz zasad BHP.

8. Przypomina się, że na terenie Zakładu i całego gmachu obowiązuje zakaz palenia tytoniu.

7

ZAKłAD MEDYCYNY ZAPOBIEGAWCZEJ I HIGIENY

(we współpracy z DZIAłEM OCHRONY PRACY I śRODOWISKA)

Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Longina Kłosiewicz-Latoszek

Odpowiedzialny za dydaktykę – Dr inż. Irena Kosińska

Program nauczania obejmuje 4 godziny wykładów.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy

oraz bezpieczeństwem pożarowym w trakcie studiów w Warszawskim Uniwersytecie Medycz-

nym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z odbywaniem zajęć praktycz-

nych (laboratoryjnych) na kierunku farmacja.

Przedmiot realizowany jest w ramach Rozporządzenia MNiSzW z dnia 5 lipca 007 roku w sprawie

bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz. U. Nr 8, poz. 897).

Tematyka wykładów:

. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i obowiązki studentów w zakresie bez-

pieczeństwa i higieny pracy).

. Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach pracy./nauki w trakcie studiów (fizyczne,

chemiczne i biologiczne) i ochrona przed zagrożeniami. Procedura poekspozycyjna w na-

rażeniu na HI��, WZWB, WZWC.

3. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożar, wybuch, awaria, zagro-

żenie terrorystyczne, powódź itp.), zasady ewakuacji z budynków.

4. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej.

5. Zasady ergonomii na stanowiskach pracy.

Po zakończeniu wykładów – sprawdzian pisemny (test na ocenę).

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na wykładach, rozwiązani ankiety i zalicze-

nie testu.

Literatura obowiązkowa

. Marcinkowski J. (Red.): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych,

PZWL, Warszawa 004.

. Rączkowski B.: BHP w praktyce, poradnik. ODDK Gdańsk, 006.

Literatura uzupełniająca

Kodeks pracy. Praca zbiorowa, Wydawnictwo LexisNxis 009.

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

8

ZAKłAD BIOANALIZY I ANALIZY LEKÓW

0-097 Warszawa, ul. Banacha , tel. () 570 96

Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Piotr Wroczyński

Kierownik Pracowni: dr Marek Wasek

Przyjęcia w sprawach studenckich: poniedziałek od 3–5 (pracownia biofizyki).

Odpowiedzialni za dydaktykę: dr Marek Wasek

Roczny wymiar zajęć: semestr letni – 30 godzin.

• Wykład z biofizyki – 0 godzin.

• Ćwiczenia laboratoryjne – 0 godz.

Miejsce wykładów: aula wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym.

Miejsce ćwiczeń laboratoryjnych: Pracownia Biofizyki, blok 3, sala 0.

Liczba punktów ECTS – 2

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Celem nauczania jest zaznajomienie studentów z najważniejszymi zagadnieniami biofizy-

ki będącej podstawą nauk ścisłych, a więc również nauk farmaceutycznych. Ćwiczenia labora-

toryjne nauczają studentów ścisłego rozumowania, umiejętności posługiwania się podstawo-

wymi przyrządami pomiarowymi, poprawnego przeprowadzenia doświadczeń, wyciągnięcia

logicznych wniosków i właściwego matematycznego zapisu wyników.

PROGRAM NAUCZANIA

1. TEMATY WYKŁADÓW Z BIOFIZYKI

• Metodyka pomiarów wielkości fizycznych. Rachunek niepewności pomiarów. Nie-

pewności typu A i typu B –  godz.

• Elektrochemia komórki, potencjały na błonie komórkowej. Potencjał czynnościowy

komórki –  godz.

• Wpływ promieniowania elektromagnetycznego i magnetycznego na żywy organizm.

O szkodliwości promieniowania jonizującego i niejonizującego (podstawy dozymetrii

jądrowej, hormeza radiacyjna) –  godz.

• Podstawy biofizyczne metod diagnostycznych in vivo. Pomiar sygnałów bioelektrycz-

nych (EEG, EKG, wektokardiografia wysokie rozdzielczości). Metody transmisyjne

(ultrasonografia, metody fotodynamiczne, jadrowy rezonans magnetyczny, rentgeno-

diagnostyka, CT). Metody emisyjne (SPECT, PET, scyntygrafia), terapia izotopowa,

terapia hadronowa, BNCT – 4 godz.

Sposób zaliczenia wykładów – test wielokrotnego wyboru

2. TEMATY ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

Ćwiczenia laboratoryjne trwają 3 godz. i odbywają się raz w tygodniu w grupach

ok. 0 osób i dwuosobowych zespołach ćwiczeniowych.

BIOFIZYKA

9

W ramach minimum programowego proponujemy wykonanie 7 ćwiczeń laboratoryjnych

z biofizyki. Tematyka ćwiczeń z podziałem na godziny zawarta jest w Tabeli .

TABELA 1.

L.p.

Temat ćwiczeń

Liczba

godzin

.

.

3.

4.

5.

6.

7.

Pomiary temperatury metodami elektrycznymi.

Obserwacje i pomiary mikroskopowe.

Refrakcja molekularna.

Pomiar impedancji skóry ludzkiej.

Doświadczalne sprawdzenie rozkładu Poissona rejestracji promienio-

wania gamma.

Badanie własności i absorpcji światła z wykorzystaniem lasera.

Badanie własności pól magnetycznych.

3

3

3

3

3

3

3

METODY I ORGANIZACJA PRACY

. Ćwiczenia laboratoryjne.

Studenci wykonują ćwiczenia w zespołach dwuosobowych. Przed przystąpieniem do zajęć

asystenci sprawdzają teoretyczne przygotowanie studentów za pomocą kartkówki. Tydzień

wcześniej studenci otrzymują instrukcję obejmującą teoretyczne podstawy doświadczeń, jego

przebieg, sposób prezentacji i obliczenia wyników końcowych oraz wykaz literatury uzupeł-

niającej. Po wykonaniu ćwiczenia studenci opracowują w ciągu tygodnia sprawozdanie. Wy-

nik kartkówki, ocena praktycznego przebiegu ćwiczenia oraz ocena sprawozdania stanowią

podstawę do wystawienia oceny końcowej z wykonanego ćwiczenia.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu oraz terminy wykonywanych ćwiczeń, kolo-

kwium końcowego podane są na tablicy ogłoszeń Pracowni.

Wszystkie materiały (wykłady, instrukcje ćwiczeń, programy obliczeniowe) podane będą

w formie skryptu w wersji elektronicznej.

Literatura obowiązkowa

. Biofizyka. Podręcznik dla studentów pod redakcją Feliksa Jaroszyka, Wydawnictwo lekar-

skie PZWL, Warszawa.

0

KATEDRA I ZAKłAD BIOLOGII I BOTANIKI FARMACEUTYCZNEJ

0-097 Warszawa, ul. Banacha , tel. -570983, 570984

Kierownik Katedry i Zakładu: Dr hab. Agnieszka Pietrosiuk

Konsultacje studenckie: poniedziałek 

00

-3

00

.

Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: Dr hab. Agnieszka Pietrosiuk

Mgr Dorota Gajdzis-Kuls

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 60 godz. (wykłady 5 godz., ćwiczenia 39 godz., semi-

naria 6 godz.).

Miejsce wykładów: sala wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym.

Miejsce ćwiczeń: pracownia dydaktyczna Katedry i Zakładu Biologii i Botaniki Farmaceu-

tycznej, ul. Banacha , gmach III, piętro 3.
Liczba punktów ECTS – 4
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Celem nauczania biologii i genetyki jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami

z cytologii, genetyki i parazytologii. Poznanie zagadnień z biologii i genetyki jest niezbędne do zro-

zumienia innych przedmiotów realizowanych w czasie studiów w modułach programowych, tj.:

Biomedyczne i Humanistyczne Podstawy Farmacji; Biofarmacja i Skutki Działania Leków.
PROGRAM NAUCZANIA

Tematyka wykładów

. Zasadnicze różnice w budowie komórek Procaryota i Eucaryota.

. Budowa błon biologicznych. Podstawowe składniki lipidowe i rodzaje białek błonowych.

3. Podstawy transportu substancji przez błony: dyfuzja bierna, dyfuzja ułatwiona, transport

aktywny.

4. Sortowanie białek w komórce. Udział retikulum endoplazmatycznego i aparatu Golgiego

w modyfikacji i sortowaniu białek.

5. Mechanizm transportu pęcherzykowego: kompleksy opłaszczające, adaptyny. Endocyto-

za, fagocytoza i egzocytoza, endosomy, lizosomy.

6. Cytoszkielet.

7. Substancja pozakomórkowa.

8. Adhezja komórek i typy połączeń międzykomórkowych.

9. Jadro komórkowe. Struktura kwasów nukleinowych.

0. Podstawy mechanizmów regulacji cyklu komórkowego. Wybrane białka biorące udział

w regulacji cyklu komórkowego i konsekwencje mutacji kodujących je genów.

. Przyczyny mutacji genowych spontanicznych i indukowanych. Wybrane mutageny che-

miczne i fizyczne wpływające bezpośrednio na DNA.

. Starzenie się i śmierć komórek. Nekroza i apoptoza.

3. Parazytologia – leki przeciwpasożytnicze.
Tematyka ćwiczeń

. Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej.

. Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej c.d. Elementy substancji pozakomór-

kowej w tkankach zwierzęcych.

BIOLOGIA Z GENETYKą



3. Substancje zapasowe komórki roślinnej, struktury komórkowe, w których występują; Re-

akcje mikrochemiczne stosowane do wykrywania substancji zapasowych.

4. Struktury komórkowe w mikroskopie elektronowym.

5. Podziały komórkowe

a) mitoza

b) mejoza

c) struktura chromosomów

d) przykłady kariotypów roślinnych.

6. Wpływ związków chemicznych na podziały komórkowe

a) hamowanie mitozy w stadium metafazy (c-mitoza)

b) hamowanie cytokinezy (statmodiereza)

c) zmiany w strukturze chromosomów (aberracje chromosomowe)

d) mutacje chromosomowe liczbowe u roślin (euploidy).

7. Mutageneza środowiskowa. Określanie wpływu wybranych mutagenów środowiskowych

na podziały komórkowe i na chromosomy.

8. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka

a) chromosomy człowieka; zróżnicowanie ich budowy morfologicznej,

b) aberracje chromosomów płciowych i autosomów jako przyczyna chorób genetycznych.

9. Nowotwory różnych narządów człowieka. Zmiany cytologiczne w komórce nowotworowej.

0. Morfotyczne elementy krwi człowieka.

. Pasożytnicze pierwotniaki – morfologia, fizjologia, chorobotwórczość

a) Wiciowce – Mastigophora (Flagellata)

c) Korzenionóżki – Rhizopoda

d) Zarodnikowce – Sporozoa

e) Orzęski – Ciliata.

. Robaki płaskie

a) Przywry wnętrzniaki – Trematoda (Digenea)

b) Tasiemce – Cestoidea.

0. Pasożytnicze robaki obłe

a) Nicienie – Nematoda.

. Pasożytnicze owady i pajęczaki – Insecta i Arachnida.

Omówienie budowy, rozwoju, chorobotwórczości i metod wykrywania pasożytów. Profilaktyka.

Tematy seminariów

. Cytologia – cykl życiowy komórki.

. Parazytologia: a) klasyfikacja pasożytów na podstawie różnych kryteriów

b) rodzaje współżycia organizmów zwierzęcych

c) metody wykrywania i zwalczania pasożytów

d) drogi i źródła inwazji pasożytów

e) mechanizmy oddziaływania pasożytów na żywiciela

f) morfologiczne i fizjologiczne cechy adaptacyjne pasożytów

g) profilaktyka chorób pasożytniczych.

METODY ORGANIZACJI PRACY

Wykłady odbywają się w semestrze zimowym w wymiarze jednej godziny tygodniowo

(5 wykładów).

Ćwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe i odbywają się w semestrze zimowym w wy-

miarze trzech godzin tygodniowo.

Większość ćwiczeń stanowią ćwiczenia mikroskopowe. Materiał ćwiczeniowy do reali-

zacji poszczególnych tematów stanowią gotowe lub wykonywane przez studentów preparaty



mikroskopowe oraz prezentacje multimedialne. Część preparatów została uzyskana dzięki

uprzejmości różnych placówek badawczych. Praca przy mikroskopach jest indywidualna.
Student zobowiązany jest do:

• samodzielnego przygotowania się do każdych zajęć;

• posiadania na zajęciach instrumentarium (mikroskopowe szkiełka podstawowe i na-

krywkowe, żyletka, igła preparacyjna, ściereczka, ołówek, gumka) oraz fartucha labo-

ratoryjnego;

• prowadzenia w trakcie zajęć dokumentacji swojej pracy w zeszycie (80-00) o gładkich

kartkach. Dokumentację stanowią: temat ćwiczeń i wykonane samodzielnie rysunki

z objaśnieniami oglądanych pod mikroskopem preparatów.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest:

• obecność na wszystkich zajęciach (w przypadku nieobecności studenta na ćwicze-

niach wymagane jest przedłożenie zwolnienia lekarskiego);

• zaliczenie dokumentacji prowadzonej na ćwiczeniach (podpis asystenta);

• aktywny udział w seminariach;

• co najmniej dostateczne (3) oceny z dwóch kartkówek;

• co najmniej dostateczna (3) ocena z zadania pisemnego obejmującego materiał ćwi-

czeniowy z cytologii (termin zadania ustalony przez Radę Pedagogiczną);

• co najmniej dostateczna (3) ocena z zadania pisemnego obejmującego materiał ćwi-

czeniowy z parazytologii połączonego z rozpoznawaniem pasożytów człowieka pod

mikroskopem (termin zadania ustalony przez Radę Pedagogiczną).

Szczegółowy regulamin pracowni podany jest do wiadomości studentów na pierwszych

ćwiczeniach i wywieszony na tablicy ogłoszeń Katedry.

Egzamin z biologii z genetyką jest pisemny i odbywa się w sesji zimowej w terminie za-

twierdzonym przez Radę Pedagogiczną.
LITERATURA OBOWIąZKOWA

. Alberts B., Bray D., Hopkin Kò¸ Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P. Pod-

stawy biologii komorki. PWN Warszawa 007.

. Seminaria z cytofizjologii (red. J. Kawiak, M. Zabla) Elsevier & Partner 008.

3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL Warszawa 999.

4. Reinhard E.; opracowanie Dingermann T., Kreis W., Rimpler H., Zuendorf I.” Biologia

Farmaceutyczna” MedPharm Polska 0.

LITERATURA ZALECANA

. Stevens A., Lowe J. Histologia człowieka. PZWL, Wyd. Medyczne Słowiński ��erlag 000.

. Zabel M. (red.) Histologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii. Urban &

Partner Wrocław 008.

3. Brown T.A. Genomy. PWN Warszawa 009.

4. Passarge E. Genetyka. Ilustrowany przewodnik. PZWL Warszawa 004.

5. Węgleński P. (red.). Genetyka molekularna PWN Warszawa 008.

6. Kilarski W. Strukturalne podstawy biologii komórki. PWN Warszawa 003.

7. Kłyszejko-Stefanowicz L. Cytobiochemia. PWN Warszawa 00.

8. Buczek A. Choroby pasożytnicze; epidemiologia, diagnostyka, objawy. Koliber, Lublin 005.

9. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 005.

0. Deryło A. (Redaktor naukowy) Parazytologia i akaroentomologia medyczna. PWN War-

szawa 00.

3

KATEDRA I ZAKłAD BIOLOGII I BOTANIKI FARMACEUTYCZNEJ

0-097 Warszawa, ul. Banacha , tel. -570983, 570984

Kierownik Katedry i Zakładu: Dr hab. Agnieszka Pietrosiuk

Konsultacje studenckie: poniedziałek 

00

-3

00

.

Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: Dr hab. Agnieszka Pietrosiuk

Mgr Anita śliwińska

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 90 godz. (wykłady 30 godz., ćwiczenia 56 godz., semi-

naria 4 godz.).

Miejsce wykładów: sala wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym.

Miejsce ćwiczeń: pracownia dydaktyczna Katedry i Zakładu Biologii i Botaniki Farmaceu-

tycznej, ul. Banacha , gmach III, piętro 3.

Liczba punktów ECTS = 6

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Celem nauczania botaniki farmaceutycznej jest przygotowanie studentów do zrozumienia

treści nauczania przekazywanych na wyższych latach studiów z przedmiotów: farmakognozja,

lek pochodzenia naturalnego, bromatologia, farmakologia, toksykologia, farmacja stosowana.

Studiowanie systematyki, morfologii, anatomii i chemotaksonomii, a także biotechnologii

roślin stanowiących źródła leku naturalnego oraz omówienie roślin leczniczych i użytkowych

(rośliny jadalne, rośliny stosowane jako przyprawy i używki), a także roślin działających ha-

lucynogennie, teratogennie, toksycznie pozwoli studentom zdobyć wiedzę związaną z lekiem

naturalnym i szeroko pojętą ochroną zdrowia człowieka i jego środowiska naturalnego. Po-

nadto studenci poznają tematykę naukową Zakładu w trakcie tzw. ćwiczeń otwartych, podczas

których mają możliwość obejrzenia aparatury Zakładu i dyskusji naukowej z asystentami.

Umiejętności nabywane przez studentów w czasie zajęć z botaniki farmaceutycznej to:

. posługiwanie się mikroskopem świetlnym,

. wykonywanie preparatów anatomicznych i rozpoznawanie pod mikroskopem roślinnych

struktur komórkowych i tkanek w celu identyfikacji surowców roślinnych,

3. dokumentowanie obserwacji mikroskopowych w formie odręcznych rysunków,

4. określanie przynależności roślin występujących we florze Polski do poszczególnych grup

systematycznych na podstawie cech morfologicznych,

5. posługiwanie się kluczami do oznaczania roślin w celu ich identyfikacji (określanie gatunku),

6. posługiwanie się nazewnictwem roślin i surowców leczniczych ze szczególnym uwzględ-

nieniem gatunków opisanych w Farmakopei Polskiej wyd. IX.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematyka wykładów

. Zasady i metody klasyfikacji roślin, Jednostki systematyczne (takson) różnej rangi. Zasady

nomenklatury botanicznej. Farmakopea Polska wyd. IX.

. Źródła pozyskiwania materiału roślinnego - roślin leczniczych, z których uzyskuje się su-

rowce lecznicze. Uprawy i zbiór ze stanowisk naturalnych. Poszukiwania nowych gatun-

ków i odmian roślin leczniczych. Systemy ochrony roślin.

BOTANIKA FARMACEUTYCZNA

4

3. Taksonomiczny przegląd grzybów i roślin leczniczych dostarczających surowców farma-

kopealnych: diagnostyczne cechy morfologiczne, anatomiczne, chemiczne i ekologiczne.

Kolejno omawiane rośliny okrytozalążkowe, rośliny nagozalążkowe, rośliny zarodnikowe

i grzyby. Wśród roślin okrytozalążkowych są gatunki należące do rodzin: Amborellaceae,

Nymphaeaceae, Illiciaceae, Magnoliaceae, Aristolochiaceae, Ranunculaceae, Berberidaceae,

Papaveraceae, Caryophyllaceae, Amarantaceae, Aizoaceae, Cactaceae, Droseraceae, Poly-

gonaceae, Loranthaceae, Santalaceae, Casuarinaceae, Fagaceae, Betulaceae, Juglandaceae,

Betulaceae, Salicaceae, Cannabaceae, Urticaceae, Guttiferae, Euphorbiaceae, Hammame-

lidaceae, Linaceae, Brassicaceae, Rosaceae, Saxifragaceae, Crassulaceae, Vitaceae, Gera-

niaceae, Malvaceae, Rhamnaceae, Lythraceae, Apiaceae, Araliaceae, Ericaceae, Styracaceae

Primulaceae, Boraginaceae, Lamiaceae, Verbenaceae, Oleaceae, Plantaginaceae, Scrophula-

riaceae, Pedaliaceae, Solanaceae, Caprifoliaceae, Valerianaceae, Gentianaceae, Rubiaceae,

Apocynaceae, Menyanthaceae, Campanulaceae, Asteraceae, Liliaceae sensu lato, Amarylli-

daceae, Iridaceae, Zingiberaceae, Poaceae.

Wśród roślin nagozalążkowych są gatunki lecznicze z rodzin.: Ginkgoaceae, Pinaceae, Cu-

pressaceae, Taxaceae.

Rośliny zarodnikowe: widłaki, skrzypy, paprocie. Krótka charakterystyka grzybów: grzyby

trujące, zagadnienie mykotoksyn, grzyby – producenci leków.

4. Kierunki rozwoju biotechnologii roślin: mikrorozmnażanie, biosynteza i biotransforma-

cja wtórnych metabolitów in vitro.

Tematyka ćwiczeń

. Morfologia grzybów (Mycota) z klasy Ascomycetes

. Struktury komórkowe i tkankowe o znaczeniu diagnostycznym.

3. Morfologia i anatomia organów (liście, łodygi, korzenie, kłącza, kwiaty, owoce i nasiona).

4. Oznaczanie roślin leczniczych w pracowni. Zasady posługiwania się kluczem do oznacza-

nia roślin.

5. Podstawy biotechnologii roślin leczniczych.

6. Zajęcia w Ogrodzie Botanicznym UW – poznanie roślin leczniczych i użytkowych, pol-

skich i obcych florze polskiej.

Tematy seminariów

. Cechy morfologiczne, anatomiczne i chemiczne gatunków leczniczych i użytkowych

z rodzin obcych naszej florze: Myristicaceae, Monimiaceae, Lauraceae, Menispermaceae,

Piperaceae, Theaceae, Mimosaceae, Punicaceae, Loganiaceae, Myrtaceae, Apocynaceae, Lo-

beliaceae, Sterculiaceae, Dioscoreaceae.

. Owoce: powstawanie, budowa i klasyfikacja. Owoce charakterystyczne dla wybranych rodzin.

METODY ORGANIZACJI PRACY

Wykłady odbywają się w semestrze zimowym i letnim w wymiarze jednej godziny tygo-

dniowo (30 wykładów).

Ćwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe i odbywają się w semestrze zimowym i letnim

w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Większość ćwiczeń to ćwiczenia mikroskopowe. Pra-

ca przy mikroskopach jest indywidualna.

Student zobowiązany jest do:

• samodzielnego przygotowania się do każdych zajęć;

• posiadania na zajęciach instrumentarium (mikroskopowe szkiełka podstawowe i na-

krywkowe, żyletka, igła preparacyjna, ściereczka, ołówek, gumka) oraz fartucha labo-

ratoryjnego;

5

• prowadzenia w trakcie zajęć dokumentacji swojej pracy w zeszycie (80-00) o gładkich

kartkach. Dokumentację stanowią: temat ćwiczeń przepisany z Suplementu do skryp-

tu „Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej” do zeszytu przed zajęciami oraz

wykonane samodzielnie i starannie rysunki oglądanych pod mikroskopem prepara-

tów z czytelnymi objaśnieniami.

Szczegółowy regulamin pracowni podany jest do wiadomości studentów na pierwszych

ćwiczeniach i wywieszony na tablicy ogłoszeń Katedry.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

W semestrze zimowym sprawdzianem wiadomości są:

• trzy kartkówki z wiadomości teoretycznych dotyczących materiału przerabianego

na ćwiczeniach;

• zadanie praktyczne połączone ze sprawdzianem znajomości polskich i łacińskich nazw

gatunków, rodzin i surowców, uwzględniającym materiał ćwiczeniowy i wykładowy.

W semestrze letnim sprawdzianem wiadomości są:

• dwa zadania praktyczne, które wymagają znajomości budowy anatomicznej wegeta-

tywnych organów rośliny, umiejętnego formułowania diagnozy, dokładnego jej uza-

sadnienia oraz wykonania rysunków schematycznego i szczegółowego analizowanego

organu i objaśnienia poszczególnych tkanek;

• trzy kartkówki z wiadomości teoretycznych obejmujących materiał przerabiany

na ćwiczeniach z włączeniem seminariów;

• dwa sprawdziany ze znajomości polskich i łacińskich nazw gatunków, rodzin i surow-

ców uwzględniający materiał ćwiczeniowy i wykładowy.

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń w każdym semestrze jest:

• obecność na wszystkich zajęciach (w przypadku nieobecności studenta na ćwicze-

niach wymagane jest przedłożenie zwolnienia lekarskiego),

• znajomość całości przerobionego materiału udokumentowana dokładnie objaśniony-

mi rysunkami, z podpisem asystenta,

• teoretyczne przygotowanie do każdych ćwiczeń, które jest sprawdzane i oceniane

przez asystenta prowadzącego zajęcia,

• aktywny udział w seminariach,

• pozytywne oceny – co najmniej dostatecznie (3) z kartkówek, zadań praktycznych,

i sprawdzianów ze znajomości polskich i łacińskich nazw gatunków, rodzin i surowców.

Egzamin z botaniki farmaceutycznej odbywa się w sesji letniej, w terminie zatwierdzo-

nym przez Radę Pedagogiczną. Obejmuje on część praktyczną z anatomii i systematyki ro-

ślin oraz pisemną część teoretyczną (z całego materiału). Egzamin poprawkowy odbywa się

we wrześniu. Przyjęta skala ocen: ; 3; 3,5; 4; 4,5; 5.

LITERATURA OBOWIąZKOWA

Bukowiecki H., Furmanowa M. Botanika farmaceutyczna. PZWL 97.

Reinhard E.; opracowanie Dingermann T., Kreis W., Rimpler H., Zuendorf I.” Biologia

farmaceutyczna” MedPharm Polska 0.

Michalska Z. Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej. Warszawa, skrypt WUM 0.

Broda B. Zarys botaniki farmaceutycznej. PZWL Warszawa 005.

Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny Polskie. PWN Warszawa 986.

Malepszy S.(pod.red.). Biotechnologia roślin. PWN Warszawa 009.

.

.

3.

4.

5.

6.

6

Olszowska O., Józefowicz J. Gajdzis-Kuls D. Botanika Farmaceutyczna. Suplement

do skryptu: „Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej” wraz z tematami ćwiczeń

dla studentów I roku Wydziału Farmaceutycznego, kierunek Farmacja WUM Warsza-

wa 03/04.

LITERATURA ZALECANA

Kohlmünzer S. Farmakognozja. PZWL Warszawa 007.

Słownik botaniczny (red. Alicja i Jerzy Szweykowscy) Wiedza Powszechna, Warszawa 003.

Szweykowska A., Szweykowski J. Botanika. PWN Warszawa 006.

Ben-Erik van Wyk, Wink M. Rośliny lecznicze świata. MedPharm Polska 008.

Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J. (red.) Fitoterapia i leki roślinne.

PZWL 007.

Frohne D. Leksykon roślin leczniczych. Przewodnik naukowy. MedPharm Polska 00.

Strzelecka H., Kowalski J. (pod red.). Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. PWN

Warszawa 000.

Strasburger E. (i in.). Botanika. PWLiR.

Borkowski B. Zarys farmakognozji. PZWL Warszawa 974.

Malepszy S. (red) Biotechnologia roślin. PWN Warszawa 009.

Zenkteler M. (pod red.). Hodowla komórek i tkanek roślinnych. PWN Warszawa 984.

Rutkowski L. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. . Wydaw-

nictwo Naukowe PWN, Warszawa 004.

Flora ojczysta. System identyfikacji gatunków i atlas. Komputerowy program edukacyjny,

płyta CD. Cortex Nova 004.

7.

.

.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

0.

.

.

3.

7

KATEDRA I ZAKłAD CHEMI NIEORGANICZNEJ I ANALITYCZNEJ

0-907 Warszawa, ul. Banacha , tel. 570784

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. chem. Wacław L. Kołodziejski

Godziny przyjęć w sprawach studenckich: 4

00

-4

45

.

Odpowiedzialni za dydaktykę: prof. dr hab. Wacław Kołodziejski

dr Zdzisława Stefanowicz

dr Tadeusz Chreptowicz

Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 80 godz. (wykł. 60, sem. 30 godz.ćwicz. 90 godz.).

Miejsce wykładów – sale wykładowe w gmachu Wydz. Farm. ul. Banacha ,

Ćwiczeń i seminariów – w Zakładzie Chemii Nieorganicznej i Analitycznej.

Punkty ECTS – 13

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Program przerabiany jest w czasie 30 tygodni dydaktycznych (cały rok akademicki). Wy-

kłady z chemii ogólnej i nieorganicznej obejmują wiedzę z podstaw chemii i przygotowują

do zrozumienia zagadnień chemicznych omawianych w trakcie studiów farmaceutycznych.

Wykłady z chemii analitycznej jakościowej przygotowują do przewidzianych w programie za-

jęć laboratoryjnych.

Zajęcia laboratoryjne z chemii analitycznej jakościowej dają możliwość poznania właś-

ciwości wielu substancji nieorganicznych, reakcji zachodzących między nimi w roztworach

wodnych, uczą dokonywania obserwacji objawów reakcji, wyciągania wniosków i prawidło-

wego opisu w dzienniku laboratoryjnym.

Celem zajęć laboratoryjnych jest też opanowanie praktycznych umiejętności przeprowa-

dzania reakcji chemicznych, zapoznanie się z techniką i metodyką pracy analitycznej, przy-

swojenie zasad bhp i wykształcenie dobrych nawyków w pracy laboratoryjnej.

PROGRAM NAUCZANIA

1. Tematy wykładów z chemii ogólnej i nieorganicznej – prof. dr hab. W.L. Kołodziejski

. Mechaniczno-kwantowa teoria atomu, orbitale atomowe.

. Układ okresowy pierwiastków a budowa atomu. Izotopy promieniotwórcze.

3. Wiązania chemiczne w ujęciu klasycznym.

4. Wiązania chemiczne a orbitale molekularne.

5. Oddziaływania między cząsteczkowe. Elementy krystalografii.

6. Elementy termodynamiki chemicznej, równowaga chemiczna.

7. Układ okresowy pierwiastków a okresowość właściwości chemicznych.

8. Przegląd poszczególnych grup pierwiastków: wodór, helowce, fluorowce, tlenowce, azo-

towce, węglowce, borowce, berylowce, litowce, pierwiastki grup przejściowych.

2. Tematy wykładów z chemii analitycznej jakościowej – dr T. Chreptowicz

. Chemia analityczna jakościowa w ujęciu klasycznym – rys historyczny, podstawowe pojęcia.

. Prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Teoria elektrolitów mocnych Debye’a

i Hückela. Aktywność jonów. Wytrącanie osadów. Iloczyn rozpuszczalności. Wytrąca-

CHEMIA OGÓLNA I NIEORGANICZNA

8

nie frakcjonowane, wpływ wspólnego jonu i innych jonów na rozpuszczalność osadów.

Roztwory koloidalne. Współstrącanie.

3. Analiza systematyczna kationów. Oddzielenie grupy kationów tworzących nierozpusz-

czalne chlorki. Wybór optymalnych warunków strącania. Reakcje analityczne kationów

srebra, ołowiu i rtęci jedno wartościowej. Analiza systematyczna I grupy kationów.

4. Elektrolity sůabe. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody, definicja pH

wg S¸rensena. Oznaczanie kwasowości roztworów, wskaźniki barwne. pH nasyconego

roztworu siarkowodoru. Zależność stężenia jonów siarczkowych od pH roztworu.

5. Minimalne stężenie jonów S

-

wytrącające osady kationów II i III gr analitycznej.

Wybór optymalnego pH do wytrącenia siarczków II gr. Własności siarczków. Reakcje

z HC i HNO

3

. Reakcje siarczków kwasotwórczych z zasadami. Tok systematycznej ana-

lizy II grupy wg Freseniusa.

6. Roztwory buforowe. pH w buforze amonowym. pH roztworu siarczku amonu. Warunki

wytrącania osadu i tok systematycznej analizy III gr kationów.

7. pH roztworu węglanu amonu. Warunki wytrącania osadu i tok systematycznej analizy

I�� grupy. Kationy �� grupy analitycznej wg Freseniusa.

8. Potencjał termodynamiczny. Przewidywanie przebiegu reakcji na podstawie warto-

ści ∆G

0

Potencjały ogniw elektrochemicznych. Równanie Nernsta. Tablice potencjałów

standartowych półogniw. Reakcje utleniania i redukcji anionów na przykładzie redukcji

KMnO

4

i I



oraz utleniania roztworów KI.

9. Podział anionów według Bunsena. Omówienie poszczególnych grup.

0. Identyfikacja prostych związków chemicznych. Wykrywanie związków rozpuszczających

się w wodzie. Postępowanie z substancjami nierozpuszczalnymi.

3. Tematy ćwiczeń laboratoryjnych

. Analiza kationów

.. I grupa kationów/srebro, ołów, rtęć (I)/,

– próby wstępne /mogą polegać na kontrolowanym przerobieniu reakcji poszczególnych

jonów lub na identyfikacji jonów danej grupy/.

– analiza mieszaniny kationów I grupy.

.. IIa grupa kationów /rtęć (II), ołów, miedź, bizmut, kadm/

IIb grupa kationów/arsen, antymon, cyna/

– próby wstępne IIa i IIb

– analiza mieszaniny kationów grupy IIa i IIb.

.3. III grupa kationów/glin, chrom, żelazo (II) i (III), nikiel, kobalt, mangan, cynk/

– próby wstępne,

– analiza mieszaniny kationów grupy III,

.4. I�� i �� grupa kationów /wapń, stront, bar, magnez, sód, potas, amon/

– próby wstępne,

– analiza mieszaniny kationów grupy I�� i ��.

. Analiza anionów

.. I grupa anionów/Cl

-

Br

-

, I

-

,CN

-

, SCN

-

, [Fe (CN)

6

]

4-

, [Fe (CN)

6

]

3-

, C O

-

/

– próby wstępne,

– analiza mieszaniny anionów I grupy.

.. II grupa anionów /S

-

, NO



-

, CH

3

COO

-

/

– próby wstępne,

– analiza mieszaniny anionów II grupy.

.3. III grupa anionów /CO

3

-

, SO

3

-

,C



O

4

-

,BO



-

, winiany/

– próby wstępne,

– analiza mieszaniny anionów grupy III.

9

.4. I�� grupa anionów /PO

4

3-

, AsO

3

3-

, AsO

4

3-

, S



O

3

-

, CrO

4

-

,/

– próby wstępne,

– analiza mieszaniny anionów I�� grupy.

.5. �� grupa anionów /NO

3

-

, C O

3

-

, C O

4

-

, MnO

4

-

/ i ��I grupa anionów/SO

4

-

, F

-

/

– próby wstępne,

– analiza mieszaniny anionów �� i ��I grupy.

.6. próby wstępne anionów grup I -��I.

3. Identyfikacje substancji chemicznych

– 8 identyfikacji pojedynczych substancji (w tym co najmniej 5 trudno rozpuszczalnych

w wodzie).

4. Tematy seminariów:

. Zasady pracy laboratoryjnej, bhp.

. Przypomnienie materiału m.in.: nomenklatura zw. nieorganicznych, kompleksów, rodzaje

roztworów, zapis reakcji, reakcje redoks.

3. Obliczenia chemiczne związane ze stechiometrią reakcji.

4. Stężenia roztworów wyrażone w% i w mol/dm

3

– obliczenia.

5. Obliczenia pH roztworów mocnych kwasów i zasad.

6. Strącanie osadów – iloczyn rozpuszczalności, obliczenia.

7. Przygotowanie do wykonania zaplanowanych analiz.

METODY ORGANIZACJI PRACY

Ćwiczenia laboratoryjne odbywają się raz w tygodniu dla każdej grupy ćwiczeniowej.

W I semestrze zajęcia trwają 5 godzin, a w II – 3 godziny. Studenci I roku podzieleni

są na 4 duże (ok 40- osobowe) grupy odbywające razem zajęcia w laboratorium. Każda duża

grupa rozdzielona jest pod opiekę między trzy osoby, prowadzące taką małą grupę studentów

przez cały semestr lub rok. Prowadzący ćwiczenia mają godziny konsultacyjne dla studentów

(poza godzinami ćwiczeniowymi).

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Studenci są oceniani na podstawie pisemnych kolokwiów (po 3 w każdym semestrze)

z określonego materiału, pisemnych lub ustnych sprawdzianów przed przystąpieniem do ana-

liz (po 6 w każdym semestrze) oraz wykonanych analiz przewidzianych w programie.

Kolokwia obejmują: kolokwium wejściowe z wybranych zagadnień chemii ogólnej z za-

kresu programu liceum oraz 5 kolokwiów z chemii analitycznej jakościowej i obliczeń che-

micznych.

Warunkiem zaliczenia pracowni z chemii analitycznej jakościowej, jest przystąpienie

do obowiązujących kolokwiów i sprawdzianów oraz wykonanie wszystkich przewidzianych

w programie analiz.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu „chemia ogólna i nieorganiczna” jest zaliczenie pracowni

z chemii analitycznej jakościowej i zdanie końcowego egzaminu z materiału realizowanego

na pracowni oraz z wykładów z chemii ogólnej i nieorganicznej. Szczegółowe kryteria ocenia-

nia studentów zawarte są w „Regulaminie pracowni z chemii analitycznej jakościowej” udo-

stępnianym studentom I roku na pierwszych zajęciach.

PIśMIENNICTWO I MATERIAłY OBOWIąZKOWE

 Kołodziejski W.: „Wykłady z chemii ogólnej i nieorganicznej” – materiały w formacie pdf

dostępne na stronie internetowej Katedry i Zakładu Chemii Nieorganicznej i Analitycznej.

. Bielański A.: Chemia nieorganiczna, Wyd.6, PWN Warszawa 00.

3. Żołnowski M.: „Nieorganiczna chemia analityczna” cz.  „Kationy” – Skrypt, Warszawski

Uniwersytet Medyczny 0.

0

4. Żołnowski M.: „Reakcje anionów” – skrypt, Warszawski Uniwersytet Medyczny 0.

3. Żołnowski M.: „Zwięzły opis chemii wybranych pierwiastków: – skrypt, Warszawski Uni-

wersytet Medyczny 0.

5. Kocjan R.: Chemia analityczna”, tom I i II. Wyd. , PZWL Warszawa 008.

6. Chreptowicz T.: Pomocnicze materiały multimedialne do analizy I grupy kationów wg Fre-

seniusa – materiały udostępniane na płycie CD.

7. Chreptowicz T.: „Wykłady z chemii analitycznej jakościowej” – materiały w formacie ppt

dostępne w Katedrze i Zakładzie Chemii Nieorganicznej i Analitycznej.

8. Galus Z.: „Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej”, Wyd. 9, PWN Warszawa 00.

PIśMIENNICTWO UZUPEłNIAJąCE

. Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L.: Chemia nieorganiczna, PWN Warszawa 00.

. Lipiec T., Szmal S.: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, PZWL

Warszawa, 998.

3. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna, T.  – ., Wyd. 9, PWN Warszawa, 00.

4. Pajdowski L.: Chemia ogólna, PWN Warszawa 999.

5. Sołoniewicz R.: Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych, WNT 995.

6. Atkins P., Jones L.; Chemia ogólna, PWN Warszawa 006.



ZAKłAD FARMACJI STOSOWANEJ

KATEDRY FARMACJI STOSOWANEJ I BIOINŻYNIERII

0-097 Warszawa, ul. Banacha , tel./fax -570978; tel. 570977

KIEROWNIK ZAKłADU: PROF. NADZW. DR HAB. EDMUND SIERADZKI

Godziny przyjęć w sprawach studenckich: poniedziałek godz. 

00

-4

00

.

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr hab. Iwona Arabas
Roczny wymiar wykładów: 5 godzin (semestr zimowy).

Miejsce wykładów: sala wykładowa.

Liczba punktów ECTS – 1
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zagadnieniami związanymi z dziejami sze-

roko rozumianej dziedziny, jaką jest farmacja. Przedmiotem historii farmacji są więc zarówno

dzieje aptekarstwa, czyli praktycznie wykonywanego zawodu jak i powstanie dróg, które do-

prowadziły do odkrycia leków, czyli dzieje farmacji naukowej na przestrzeni lat.
PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów obejmują następujące zagadnienia:

I. Źródła historyczne.

II. Dzieje terapii farmakologicznej:

. Początki stosowania leków.

. Medycyna i farmacja w czasach Hipokratesa i Galena.

3. Wkład medycyny arabskiej do rozwoju nauki o leku.

4. Alchemia i jatrochemia.

5. Początki leku wyizolowanego.

6. Początki syntezy organicznej. Narodziny przemysłu farmaceutycznego.

7. Początki chemioterapii. Sulfonamidy. Antybiotyki.

8. Wprowadzenie do lecznictwa witamin i hormonów.

III. Dzieje aptekarstwa:

. Powstanie zawodu aptekarskiego.

. Rozwój aptekarstwa w Polsce od XIII do X��III w.

3. Kodeksy leków – farmakopee.

4. Organizacja aptekarstwa w XIX w i w pierwszej połowie XX w.

I�� Dzieje nauczania farmacji:

. Nauczanie farmacji w Europie. Pierwsze szkoły farmaceutyczne.

. Nauczanie farmacji w Polsce.

3. Dzieje Warszawskiego Wydziału Farmaceutycznego. Sylwetki wybitnych nauczycieli.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

Zaliczenie z całości materiału.

LITERATURA ZALECANA

. R. Rembieliński, B. Kuźnicka „Historia Farmacji”. wyd. III rozsz. W-wa, 987.

. T. Brzeziński – „Historia medycyny”, Warszawa, 988.

HISTORIA FARMACJI



STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH

0-09 Warszawa, ul. Księcia Trojdena a, tel. () 570863, www.sjo.wum.edu.pl;

e-mail: [e-mail]

Kierownik Studium Języków Obcych: dr Maciej Ganczar

Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury lektorów podane są do wiadomości

zainteresowanych na tablicy ogłoszeń w Studium Języków Obcych.

Godziny przyjęć w sprawach studenckich

Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury lektorów podane są do wiadomości

zainteresowanych na stronie internetowej WUM w zakładce Studium Języków Obcych oraz

na tablicy ogłoszeń w Studium Języków Obcych.

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Ludmiła Arkuszewska

Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń (po 30 godzin w I i II semestrze).

Miejsce zajęć: SJO, Centrum Dydaktyczne (ul. Księcia Trojdena a).

Liczba punktów ECTS – 3

Cel nauczania i zakres przedmiotu

Celem lektoratu jest nauka języka specjalistycznego, czyli kształcenie sprawności języko-

wych pozwalających na:

• umiejętność udzielania pacjentom informacji o produktach leczniczych w języku an-

gielskim,

• rozumienie i relacjonowanie tekstów i wypowiedzi o tematyce specjalistycznej,

• umiejętność formułowania własnych wypowiedzi w języku angielskim na tematy za-

wodowe.

Wymogiem wstępnym jest znajomość języka angielskiego na poziomie B+ w odniesieniu

do skali Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ). Absolwent farmacji

powinien posługiwać się językiem obcym na poziomie biegłości C wg skali ESOKJ oraz języ-

kiem obcym specjalistycznym z zakresu farmacji.

Program nauczania

• Słowotwórstwo medyczne w języku angielskim.

• Chemia ogólna – pierwiastki.

• Chemia ogólna – związki.

• Praca farmaceuty: wyposażenie laboratorium; podstawowe czynności.

• Leki: grupy, postacie, drogi podania.

• Układ sercowo-naczyniowy: budowa i czynności; schorzenia, objawy.

• Układ sercowo-naczyniowy: leki.

• Układ oddechowy: budowa i czynności; schorzenia, objawy.

• Układ oddechowy: leki.

• Układ nerwowy: budowa i czynności, schorzenia, objawy.

• Układ nerwowy: leki.

• Układ endokrynologiczny: budowa i czynności, schorzenia, objawy.

JĘZYK ANGIELSKI

3

• Układ endokrynologiczny: leki.

• Układ pokarmowy: budowa i czynności, schorzenia, objawy.

• Układ pokarmowy: leki.

• Układ wydalniczy: budowa i czynności, schorzenia, objawy.

• Układ wydalniczy: leki.

• Antybiotyki.

• Informacje i porady dla pacjentów dot. leków OTC.

Metody organizacji pracy

Lektorat języka angielskiego obowiązuje wszystkich studentów I roku Wydziału Farmacji.

Ćwiczenia odbywają się w wymiarze rocznym 60 godzin (w semestrach: zimowym i let-

nim, po 30 godzin lekcyjnych w każdym semestrze;  ćwiczenia 90-minutowe tygodniowo).

Forma kontroli i ocena wyników nauczania

Podstawę zaliczenia każdego semestru stanowią: udział we wszystkich zajęciach

(30 h/semestr), pozytywna ocena z testu pisemnego oraz prezentacja opracowanego samo-

dzielnie tekstu o tematyce specjalistycznej (druk informacyjny, rozdział z podręcznika spe-

cjalistycznego albo artykuł z czasopisma specjalistycznego lub specjalistycznego źródła in-

ternetowego). Student ma obowiązek zgłosić się na testy pisemne w wyznaczonym terminie

– w przypadku niestawienia się w wyznaczonym terminie, bądź niezaliczenia testu, studento-

wi przysługują dwa terminy poprawkowe.

Ocena końcowa po 60 godzinach ćwiczeń: zal. (ocena)/nzal.

Piśmiennictwo

Zajęcia prowadzone są w systemie autorskim, z wykorzystaniem podręczników oraz materia-

łów własnych opracowanych na podstawie podręczników specjalistycznych, artykułów z czasopism

specjalistycznych i bieżącej prasy oraz źródeł internetowych.

4

STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH

0-09 Warszawa, ul. Księcia Trojdena a, tel. () 570863, www.sjo.wum.edu.pl

e-mail: [e-mail]

Kierownik Studium: dr Maciej Ganczar

Godziny przyjęć w sprawach studenckich

Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury lektorów podane są do wiadomości

zainteresowanych na stronie internetowej WUM w zakładce Studium Języków Obcych oraz

na tablicy ogłoszeń w Studium Języków Obcych.

Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Beata Olędzka

Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń (po 30 godzin w I i II semestrze)

Miejsce zajęć: SJO, Centrum Dydaktyczne ul. Księcia Trojdena a.

Liczba punktów ECTS – 2

Cel nauczania i zakres przedmiotu:

Lektorat języka łacińskiego obowiązuje wszystkich studentów I roku Wydziału Farmacji.

Celem lektoratu jest nauka specjalistycznego języka łacińskiego, która pozwoli na prawid-

łowe posługiwanie się terminami fachowymi farmaceutycznymi i medycznymi, a zwłaszcza

umożliwi prawidłowe rozumienie i realizowanie recept. Lektorat języka łacińskiego ma także

pomóc studentom w przyswajaniu i właściwym używaniu polskich terminów medycznych

pochodzenia łacińsko-greckiego, jak również ułatwić naukę nowożytnych języków obcych.

Nauka języka łacińskiego ma zapewnić studentowi opanowanie podstaw gramatyki łacińskiej,

bądź w przypadku studentów, którzy uczyli się łaciny w szkole, jej przypomnienie oraz opano-

wanie określonego słownictwa w zakresie botaniki, chemii i farmakologii.

Program nauczania

I – Gramatyka

• Uwagi wstępne o języku łacińskim i jego wpływie na języki europejskie. Zasady wy-

mowy, akcent.

• Czasowniki czterech koniugacji w czasie teraźniejszym strony czynnej i biernej, w try-

bie oznajmującym, rozkazującym i przypuszczającym

• Czasownik posiłkowy „być” i orzeczenie imienne. Szyk wyrazów w zdaniu łacińskim.

• Szczegółowe omówienie pięciu deklinacji. Związek zgody i rządu.

• Rzeczowniki greckie w deklinacjach łacińskich.

• Przymiotniki i imiesłowy – ich odmiana i tworzenie.

• Stopniowanie przymiotników. Tworzenie i stopniowanie przysłówków.

• Przyimki.

• Zaimki dzierżawcze, pytające, osobowe, zwrotne.

• Liczebniki.

JĘZYK łACIŃSKI

5

II –Tematy tekstów

• O roślinach, owocach, nasionach

• O chorobach

• O lekach stałych, płynnych i miękkich

• O pierwiastkach chemicznych

• O analizie chemicznej

• Recepta prosta i złożona, skróty recepturowe

• Nazwy związków chemicznych

• O medycynie starożytnej.

Metody organizacji pracy

Metody podające:

• wprowadzenie informacyjne

• objaśnienie lub wyjaśnienie.

Metody problemowe:

• klasyczna metoda problemowa, omówienie problemu pojedynczego lub złożonego.

Metody aktywizujące:

• dyskusja dydaktyczna związana z wykładem.

Metody programowe:

• z użyciem podręcznika programowego.

Metody praktyczne:

• ćwiczenia utrwalające

• ćwiczenia przedmiotowe.

Formy kontroli i ocena wyników nauczania

Podstawę zaliczenia każdego semestru stanowią: udział we wszystkich zajęciach, pozytyw-

ne oceny uzyskane ze sprawdzianów cząstkowych i pisemnych przeprowadzanych pod koniec

każdego semestru. Student ma obowiązek zgłosić się na sprawdziany pisemne w wyznaczo-

nym terminie. W przypadku niestawienia się w wyznaczonym terminie, bądź niezaliczenia

sprawdzianu, studentowi przysługują dwa terminy poprawkowe.

Ocena końcowa po 60 godzinach ćwiczeń: zal. (ocena)/nzal

Piśmiennictwo obowiązkowe:

. Cygan Beata, Język łaciński dla studentów Farmacji, Gdańsk: GUMed 007.

. Filipczak-Nowicka Sabina, Lingua Latina ad usum pharmaciae studentium, Warszawa:

PZWL 00.

6

ZAKłAD CHEMII FIZYCZNEJ – PRACOWNIA MATEMATYCZNA

0-097 Warszawa, ul. Banacha , pokój 8, tel. () 570 963.

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Iwona Wawer

Kierownik Pracowni: dr Jerzy Chmaj

Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na tablicy ogłoszeń Pracow-

ni (przy sekretariacie Zakładu Chemii Fizycznej).

Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Jerzy Chmaj

Roczny wymiar zajęć dla studentów;

I semestr: wykłady 5 godz., ćwiczenia 5 godz.

II semestr: wykłady 5 godz., ćwiczenia 5 godz.

Miejsce wykładów i ćwiczeń: sale wykładowe i seminaryjne Wydziału Farmaceutycznego,

ul. Banacha .

Liczba punktów ECTS – 4

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Matematyka jest jednym z podstawowych narzędzi opisu zjawisk przyrodniczych,

a w szczególności fizycznych, chemicznych i biologicznych. Użycie języka matematyki,

tj. ustalenie modelu matematycznego zjawiska, umożliwia w konsekwencji zastosowanie me-

tod matematycznych do badania zjawiska, rozwiązanie zagadnień z nim związanych jak rów-

nież poprawną i ścisłą interpretację otrzymanych wyników. Program matematyki obejmuje

pojęcia rachunku różniczkowego i całkowego.

PROGRAM NAUCZANIA

I semestr

Wykłady

•

Funkcje. Podstawowe pojęcia. Funkcje liniowa i kwadratowa.

•

Funkcje wielomianowe i wymierne. Potęgi i pierwiastki.

•

Funkcja potęgowa i wykładnicza. Logarytm. Własności logarytmów.

•

Funkcja logarytmiczna. Funkcje trygonometryczne – definicje i własności.

•

Wykresy funkcji trygonometrycznych. Funkcje złożone. Funkcje różnowartościowe.

•

Funkcje odwrotne. Funkcje cyklometryczne. Wykresy.

•

Ciągi liczbowe. Granica ciągu. Działania na granicach. Twierdzenie o trzech ciągach.

•

Ciągi ograniczone i monotoniczne. Liczba e. Logarytm naturalny. Granica funkcji.

•

Granice jednostronne. Twierdzenia o obliczaniu granic.

•

Granice niewłaściwe i w nieskończoności. Ciągłość funkcji.

•

Punkty nieciągłości. Twierdzenia o funkcjach ciągłych.

•

Pochodna funkcji. Obliczanie pochodnych funkcji.

•

Interpretacja geometryczna pochodnej. Różniczkowalność. Różniczka i zastosowania.

•

Pochodna logarytmiczna. Pochodne funkcji uwikłanych. Pochodne wyższych rzędów.

•

Całka nieoznaczona. Definicja. Twierdzenia o całkach. Techniki całkowania.

MATEMATYKA

7

Ćwiczenia

•

Funkcja liniowa. Wartość bezwzględna.

•

Funkcja kwadratowa. Wielomiany.

•

Funkcje wymierne. Potęgi.

•

Funkcje wykładnicze. Logarytmy.

•

Funkcja logarytmiczna.

•

Funkcje trygonometryczne.

•

Funkcje złożone i odwrotne. Funkcje cyklometryczne.

•

Granice ciągu.

•

Granice funkcji.

•

Granice niewłaściwe i w nieskończoności.

•

Ciągłość funkcji.

•

Pochodne funkcji.

•

Całki nieoznaczone.

II semestr

Wykłady

•

Całkowanie funkcji wymiernych. Całka oznaczona − definicja. Całka jako pole.

•

Własności całki. Twierdzenie Podstawowe Rachunku Całkowego.

•

Obliczanie pól figur płaskich. Całki niewłaściwe.

•

Zastosowania pochodnych. Twierdzenie Lagrange’a. Ekstrema.

•

Wypukłość funkcji. Punkty przegięcia. Asymptoty. Badanie funkcji.

•

Badanie funkcji c.d. Funkcje wielu zmiennych. Pojęcia wstępne.

•

Pochodne cząstkowe. Różniczka zupełna i zastosowania.

•

Równania różniczkowe I-go rzędu.

•

Metody rozwiązywania równań różniczkowych.

•

Liczby zespolone.

•

Równania różniczkowe liniowe II-go rzędu.

Ćwiczenia

•

Całki nieoznaczone.

•

Całki funkcji wymiernych.

•

Całki oznaczone i zastosowania.

•

Całki niewłaściwe.

•

Ekstrema funkcji. Wypukłość funkcji. Punkty przegięcia.

•

Asymptoty wykresu funkcji. Reguła de l’Hôpitala.

•

Badanie funkcji.

•

Badanie funkcji c.d. Pochodne cząstkowe.

•

Różniczka zupełna i zastosowania.

•

Równania różniczkowe.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

Kontrola i ocena wyników nauczania w każdym semestrze prowadzona jest w formie 3 ko-

lokwiów, tj. pisemnych sprawdzianów. -sze i -gie kolokwium (śród-semestralne) obejmują

część materiału, a 3-cie (końcowe) – całość materiału w semestrze. Nadto oceniane mogą być

kartkówki, tj. krótkie sprawdziany pisemne, odpowiedzi ustne i prace domowe.

Uwaga. Terminy kolokwiów zostaną ustalone na początku każdego semestru przez Radę

Pedagogiczną w porozumieniu z przedstawicielami studentów.

8

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU

Kolokwia w semestrze

Punktacja

Kolokwium 1 (śród-semestralne z części materiału).

0 ÷ 20 pkt

Kolokwium 2 (śród-semestralne z części materiału).

0 ÷ 20 pkt

Praca w semestrze (kartkówki, aktywność, prace domowe).

0 ÷ 10 pkt

Kolokwium semestralne (z całości materiału w semestrze).

0 ÷ 50 pkt

Razem:

0 ÷ 100 pkt

Uwaga 1. Kolokwiów śród-semestralnych poprawiać nie można.

Uwaga 2. Przedmiot w semestrze zalicza uzyskanie minimum 50 pkt, a w tym co najmniej

5 pkt za kolokwium semestralne. Zaliczenie roczne przedmiotu uzyskuje się

po zaliczeniu I i II semestru.

SKALA OCEN

ZALICZENIA ROCZNEGO PRZEDMIOTU

Ocena

Liczba punktów w %

Nie zaliczony

0 ÷ 49

3

50 ÷ 59

3½

60 ÷ 69

4

70 ÷ 79

4½

80 ÷ 89

5

90 ÷ 100

Literatura zalecana

1. Chmaj J.: Rachunek różniczkowy i całkowy. Teoria, przykłady, ćwiczenia. Wyd. II. Wy-

dawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 000 – podręcznik obowiązkowy.

2. Chmaj J.: Matematyka dla studentów. Kolokwia – zadania, rozwiązania, odpowiedzi. Wy-

dawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 000.

3. Chmaj J.: Matematyka. Kolokwia I i II semestr – zestawy, rozwiązania, odpowiedzi. Mate-

riały przygotowane do druku.

9

BIBLIOTEKA GłÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO

0-09 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, informacja tel. () 66003, 66008

e-mail: [e-mail]; www.biblioteka.wum.edu.pl

Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata

e-mail: [e-mail]

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata

godziny przyjęć: wt., czw. 0

00

-5

00

.

Cel nauczania i zakres przedmiotu: przygotowanie do samodzielnego i efektywnego ko-

rzystania z usług i zasobów Biblioteki Uczelnianej oraz kształtowanie umiejętności wyszu-

kiwania informacji o zbiorach bibliotecznych z wykorzystaniem warsztatu informacyjnego

biblioteki. Uświadomienie korzyści wynikających z sięgania po zasoby i usługi bibliotek na-

ukowych oraz uświadomienie potrzeby ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego.

Treści programowe:

. Organizacja systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni.

. Zakres działania jednostek usługowych Biblioteki Głównej.

3. Charakterystyka zbiorów Biblioteki Głównej – rodzaje gromadzonych dokumentów i ich

wartość informacyjna.

4. Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem katalogów w wersji tradycyjnej i online.

5. Charakterystyka zasobów i rodzaj usług świadczonych przez biblioteki naukowe na tere-

nie Warszawy.

6. Strona www biblioteki – serwis informacyjny prezentujący zasoby i usługi Biblioteki

Uczelnianej.

Metody organizacji pracy: szkolenie online.

Formy kontroli i ocena wyników nauczania: podstawą zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie

z testu wielokrotnego wyboru 70% poprawnych odpowiedzi.

PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE

30

ZAKłAD CHEMII FIZYCZNEJ – PRACOWNIA MATEMATYCZNA

0-097 Warszawa, ul. Banacha , pokój 8, tel. () 570 963.

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Iwona Wawer

Kierownik Pracowni: dr Jerzy Chmaj

Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na tablicy ogłoszeń Pracow-

ni (przy sekretariacie Zakładu Chemii Fizycznej).

Odpowiedzialny za dydaktykę: dr Jerzy Chmaj.
Roczny wymiar zajęć dla studentów: 5 godz. wykłady, 5 godz. seminaria, 5 godz. ćwicze-

nia. Całość zajęć odbywa się w II-gim semestrze.

Miejsce ćwiczeń: sale wykładowe i seminaryjne Wydziału Farmaceutycznego, ul. Banacha .
Liczba punktów ECTS – 3
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Rozważane pojęcia i metody statystyki są ściśle powiązane z konkretnymi zagadnienia-

mi pochodzącymi z nauk farmaceutycznych, medycznych, chemicznych i biologicznych. Na-

uczanie statystyki ma za zadanie przygotować studentów do wykorzystania nabytej wiedzy

do badań statystycznych obserwacji i pomiarów, a także interpretacji wyników tych badań.

Metody statystyki są szczególnie przydatne w pracy laboratoryjnej i badawczej na wyższych

latach studiów. Program statystyki obejmuje pojęcia rachunku prawdopodobieństwa będące

podstawą statystyki oraz pojęcia i metody statystyki.

PROGRAM NAUCZANIA

Wykłady

• Zdarzenia i prawdopodobieństwo.

Zdarzenia i prawdopodobieństwo.

• Zmienne losowe. Dystrybuanta zmiennej losowej.

Zmienne losowe. Dystrybuanta zmiennej losowej.

• Wartość przeciętna i wariancja.

Wartość przeciętna i wariancja.

• Podstawowe rozkłady zmiennych losowych (dwumianowy, Poissona, normalny).

Podstawowe rozkłady zmiennych losowych (dwumianowy, Poissona, normalny).

• Centralne Twierdzenie Graniczne. Rozkłady:

Centralne Twierdzenie Graniczne. Rozkłady: χ



, t – Studenta, F – Snedecora.

• Podstawowe pojęcia statystyki. Estymacja punktowa parametrów.

Podstawowe pojęcia statystyki. Estymacja punktowa parametrów.

• Przedziały ufności (estymacja przedziałowa).

Przedziały ufności (estymacja przedziałowa).

• Testowanie hipotez – podstawowe pojęcia.

Testowanie hipotez – podstawowe pojęcia.

• Testowanie hipotez – zastosowania.

Testowanie hipotez – zastosowania.

• Ogólne pojęcie regresji. Regresja liniowa.

Ogólne pojęcie regresji. Regresja liniowa.

• Analiza korelacji. Współczynnik korelacji.

Analiza korelacji. Współczynnik korelacji.

Ćwiczenia i seminaria

• Obliczanie prawdopodobieństw (zastosowania kombinatoryki).

Obliczanie prawdopodobieństw (zastosowania kombinatoryki).

• Obliczanie prawdopodobieństwa warunkowego i zupełnego. Wzór Bayesa.

Obliczanie prawdopodobieństwa warunkowego i zupełnego. Wzór Bayesa.

• Zdarzenia niezależne.

Zdarzenia niezależne.

• Rozkład i dystrybuanta zmiennej losowej.

Rozkład i dystrybuanta zmiennej losowej.

• Wyznaczanie wartości przeciętnej i wariancji.

Wyznaczanie wartości przeciętnej i wariancji.

• Obliczanie prawdopodobieństw w rozkładach dwumianowym i Poissona.

Obliczanie prawdopodobieństw w rozkładach dwumianowym i Poissona.

STATYSTYKA

3

• Rozwiązywanie zagadnień związanych z rozkładem normalnym.

Rozwiązywanie zagadnień związanych z rozkładem normalnym.

• Zastosowania twierdzeń granicznych Poissona i Moivre’a-Laplace’a.

Zastosowania twierdzeń granicznych Poissona i Moivre’a-Laplace’a.

• Zastosowania Centralnego Twierdzenia Granicznego.

Zastosowania Centralnego Twierdzenia Granicznego.

• Statystyka opisowa. Organizacja danych. Szereg rozdzielczy. Wyznaczanie średniej, me-

Statystyka opisowa. Organizacja danych. Szereg rozdzielczy. Wyznaczanie średniej, me-

diany, mody i wariancji z próby.

• Wyznaczanie przedziałów ufności dla wartości przeciętnej, wariancji i odchylenia stan-

Wyznaczanie przedziałów ufności dla wartości przeciętnej, wariancji i odchylenia stan-

dardowego.

• Testowanie hipotez o wartości przeciętne, wariancji i odchyleniu standardowym.

Testowanie hipotez o wartości przeciętne, wariancji i odchyleniu standardowym.

• Testowanie hipotez o dwóch wartościach przeciętnych i dwóch wariancjach.

Testowanie hipotez o dwóch wartościach przeciętnych i dwóch wariancjach.

• Wyznaczanie prostej regresji. Wyznaczanie wartości prognozowanej.

Wyznaczanie prostej regresji. Wyznaczanie wartości prognozowanej.

• Badanie korelacji zmiennych losowych na podstawie prób.

Badanie korelacji zmiennych losowych na podstawie prób.

• Testy zgodności.

Testy zgodności.

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

Kontrola i ocena wyników nauczania prowadzona jest w formie 3 kolokwiów. Kolokwia

-sze i -gie (śród-semestralne) obejmują część materiału, a 3-cie (końcowe) – całość materia-

łu w semestrze. Nadto oceniane mogą być kartkówki, odpowiedzi ustne i prace domowe.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie co najmniej 50% możliwych do uzyska-

nia w semestrze punktów w tym co najmniej 50% pkt za kolokwium semestralne.

Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa.

Uwaga! Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu podane są do wiadomości studentów

na tablicy ogłoszeń Pracowni.

Literatura obowiązkowa

. J. Chmaj: Statystyka – ćwiczenia. Materiały przygotowane do druku.

. J. Chmaj: Tablice statystyczne. Materiały przygotowane do druku.

Literatura zalecana

. Jóźwiak J., Podgórski J.: Statystyka od podstaw. Wyd. ��. Polskie Wydawnictwo Ekono-

miczne, Warszawa 997.

. J.S. Milton, J.C. Arnold: Introduction to Probability and Statistics. Fourth edition,

McGRAW-HILL 003.

3

STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU WUM

0-09 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 8A, tel.: -570-58; 570-59

Kierownik Studium: mgr Jerzy Chrzanowski

Przyjmuje: wtorek 

00

-3

00

; czwartek 0

30

-

00

.

Sekretariat Studium czynny w sprawach studenckich: poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek

w godz. 9.00-5.00 środa dniem bez interesanta, e-mail: [e-mail],

Zastępca kierownika ds. dydaktycznych: mgr Bożena Glinkowska

Przyjmuje: poniedziałek 0

00

-

00

; czwartek 0

00

-

00

.

Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń.

Punkty ECTS – 2

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Kultura fizyczna, jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu

do ludzkiego ciała, harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabili-

zacja budowy ciała, stymulacja układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego, hartowanie

organizmu na bodźce fizyczne i psychiczne (m.in. odporność na stres), zapoznanie z zasadami

i metodologią programów profilaktycznych w stopniu umożliwiającym czynny udział w ich

projektowaniu, wdrażaniu i realizacji.

PROGRAM NAUCZANIA

Zadaniem przedmiotu jest tworzenie warunków do doskonalenia sprawności fizycznej

i umiejętności ruchowych studenta w nawiązaniu do jego możliwości fizycznych i zdrowot-

nych oraz wyposażenie w wiedzę z zakresu kultury fizycznej i wybranych zagadnień z fizjo-

logii wysiłku sportowego i rehabilitacji ruchowej. Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości,

wytrzymałości, koordynacji ruchowej, zwinności i gibkości. Poznanie nowych i atrakcyjnych

form aktywności ruchowej, w tym „sportów całego życia” (indywidualnych i zespołowych),

zapewniających aktywne uczestnictwo w kulturze fizycznej.

METODY ORGANIZACJI PRACY

Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą

elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Za-

jęcia z Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia praktyczne w I i II semestrze, odbywają się przez

5 tygodni dydaktycznych w wymiarze  godzin tygodniowo.

Studenci mogą wybrać interesującą ich formę zajęć, aktualny plan, wykaz obiektów oraz

system zapisów – za pośrednictwem strony internetowej: www.swfis.superhost.pl/zapisy/

FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA

. Student przestrzega regulamin obiektu, w którym odbywają się ćwiczenia z wychowania

fizycznego i posiada regulaminowy strój sportowy.

. Studenci zwolnieni przez lekarza z zajęć wychowania fizycznego ze względu na stan zdro-

wia są obowiązani zgodnie z kwalifikacją lekarską uczestniczyć w zajęciach rehabilitacji

ruchowej w Studium Wychowania Fizycznego WUM.

WYCHOWANIE FIZYCZNE

33

3. Podstawowym kryterium zaliczenia przedmiotu przez studenta jest 00% frekwencja na za-

jęciach, oraz zaliczenie sprawdzianów w wybranych dyscyplinach rekreacyjno-sportowych.

PIśMIENNICTWO OBOWIąZKOWE

Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – pre-

zentowane na pierwszych zajęciach.

PIśMIENNICTWO ZALECANE

Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – pre-

zentowane na pierwszych zajęciach.