PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO

NA WYDZIALE LEKARSKIM I

ROK AKADEMICKI 2014/2015

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla IV roku

1.

NAZWA PRZEDMIOTU

: Patomorfologia

2.

NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot

:

Zakład Patomorfologii Klinicznej

Katedry Patomorfologii Klinicznej

Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę

:

Adres: ul. Przybyszewskiego 49, 60–355 Poznań

Tel. /Fax: [phone]

Strona WWW:

www.patklin.ump.edu.pl

E-mail:

[e-mail]

4.

Kierownik jednostki

:

Prof. dr hab. med.

Przemysław Majewski, prof. zw.

5.

Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I (koordynator

przedmiotu):

Nazwisko: prof. dr hab. med. Przemysław Majewski

Tel. kontaktowy: 61 869 14 66

Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce): w dni robocze od godziny 8

00

do 13

30

poprzez sekretariat Zakładu Patomorfologii Klinicznej

E-mail:

[e-mail]

Osoba zastępująca: dr hab. med. Aldona Woźniak, prof. UM

Kontakt: w dni robocze od godziny 8

00

do 13

30

poprzez sekretariat Zakładu

Patomorfologii Klinicznej

6.

Miejsce przedmiotu w programie studiów

:

Rok: IV

Semestr: VII i VIII

7.

Liczba godzin ogółem

: 67

liczba pkt. ECTS: 4

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr zimowy liczba godzin

W

Ć

Ćwiczenia

kategoria

S

Zakład Patomorfologii Klinicznej

22

0

27

Razem:

22

0

27

Jednostki uczestniczące w nauczaniu

przedmiotu

Semestr letni liczba godzin

W

Ć

Ćwiczenia

kategoria

S

Zakład Patomorfologii Klinicznej

0

0

18

Razem:

0

0

18

8.

Cel nauczania przedmiotu

Zgodnie z treścią zawartą w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych

kierunków oraz poziomów kształcenia, załącznik 54

( proszę wpisać)

Opanowanie wiedzy o zaburzeniach w krążeniu, zmianach wstecznych i

rozplemowych oraz zapaleniach i nowotworach. Znajomość patomorfologii

szczegółowej narządów i układów.

Efekt kształcenia – umiejętności i kompetencje:

Zgodnie z treścią zawartą w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

z dnia 12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych

kierunków oraz poziomów kształcenia, załącznik 54

(proszę wpisać)

Umiejętność ustalania wskazań do wykonania inwazyjnych badań morfologicznych;

rozpoznawania zmian morfologicznych występujących w procesie patologicznym;

interpretacji wyników badań morfologicznych; pobierania i zabezpieczenia materiału

do badań.

9. SYLABUS

Nazwa
przedmiotu/
modułu

Patomorfologia

Założenia i
cele
przedmiotu

Założeniem i celem zajęć z patomorfologii dla studentów IV roku kierunku
lekarskiego jest przyswojenie wiedzy niezbędnej do wykonywania zawodu
lekarza w zakresie patomorfologii szczegółowej narządów i układów ze
szczególnym uwzględnieniem choroby nowotworowej.

Symbol

efektów

kształcenia

zgodnie ze

standardami

OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Metody weryfikacji

osiągnięcia

zamierzonych efektów

kształcenia:

WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI

EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

Grupa treści
podstawowyc
h A. 8.

Wiedza z zakresu patomorfologii szczegółowej
narządów

i

układów.

Ze

szczególnym

uwzględnieniem patomorfologii onkologicznej i
zasad diagnostyki histopatologicznej nowotworów.

Student zdaje
testowy sprawdzian
wyjściowy po
zaliczeniu bloku
zajęć z
patomorfologii
narządowej.

UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI

EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

Grupa treści
podstawowyc
h A. 8.

Umiejętność ustalania wskazań do wykonania
inwazyjnych badań morfologicznych; rozpoznawania
zmian morfologicznych występujących w procesie
patologicznym; interpretacji wyników badań
morfologicznych; pobierania i zabezpieczenia
materiału do badań.

cd.
Stopień na zaliczenie
roku wystawiany jest
na podstawie wyniku
testu wyjściowego i
ocen uzyskanych w
czasie seminariów z
patologii
narządowej.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z

OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)

TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU:

Tematyka

Forma

(wykłady,seminariu,,

ćwiczenia,

zaj.fakultatywne, itp…)

Patomorfologia nowotworów – dane ogólne.

Patomorfologia chorób układu krążenia.

Patomorfologia chorób układu oddechowego.
Patomorfologia chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Patomorfologia chorób dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Patomorfologia chorób wątroby i trzustki
Patomorfologia chorób układu moczowego
Patomorfologia chorób gruczołów wydzielania wewnętrznego
Patomorfologia

nowotworów

układu

krwiotwórczego

i

limfatycznego
Choroby skóry: łagodne i złośliwe rozrosty nabłonkowe, znamiona
barwnikowe, czerniak.

Wykłady

Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe tkanek miękkich.
Nowotwory układu oddechowego.
Nowotwory narządu rodnego.
Nowotwory przewodu pokarmowego.
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego i przysadki.
Nowotwory układu moczowego i prostaty.
Patomorfologia wątroby, trzustki i ślinianek.
Nowotwory układu chłonnego.
Nowotwory gruczołów dokrewnych.
Patomorfologia kłębuszkowych chorób nerek.
Patomorfologia serca.
Patomorfologia płodu, noworodka i dzieci.
Patomorfologia nowotworów Nowotwory sutka sutka.
Nowotwory i zmiany rzekomo nowotworowe skóry

Seminaria
z patologii

narządowej

10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów

Wykłady - Semestr zimowy

Tematyka wykładów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Wykład 1.

Patomorfologia nowotworów – dane ogólne.

Prof. Wiesława

Salwa-Żurawska

Wykład 2.

Patomorfologia chorób układu krążenia.

Prof. Wiesława

Salwa-Żurawska

Wykład 3.

Patomorfologia chorób układu

oddechowego.

Prof. Wiesława

Salwa-Żurawska

Wykład 4.

Patomorfologia chorób górnego odcinka

przewodu pokarmowego.

Prof. Przemysław

Majewski

Wykład 5.

Patomorfologia chorób dolnego odcinka

przewodu pokarmowego.

Prof. Przemysław

Majewski

Wykład 6.

Patomorfologia chorób wątroby i trzustki

Prof. Wiesława

Salwa-Żurawska

Wykład 7.

Patomorfologia chorób układu moczowego –

część 1

Prof. Wiesława

Salwa-Żurawska

Wykład 8.

Patomorfologia chorób układu moczowego –

część 2

Prof. Wiesława

Salwa-Żurawska

Wykład 9.

Patomorfologia chorób gruczołów

wydzielania wewnętrznego

Prof. Wiesława

Salwa-Żurawska

Wykład 10.

Patomorfologia nowotworów układu

krwiotwórczego i limfatycznego

Dr hab. Aldona

Wożniak, prof. UM

Wykład 11.

Choroby skóry: łagodne i złośliwe rozrosty

nabłonkowe, znamiona barwnikowe,

czerniak.

Prof. Przemysław

Majewski

Seminaria - Semestr zimowy

Tematyka seminariów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Seminarium 1.

Nowotwory

i

zmiany

rzekomo

nowotworowe tkanek miękkich

Prof. Wiesława Salwa-
Żurawska / dr hab.
Aldona Woźniak, prof.
UM

Seminarium 2.

Nowotwory

i

zmiany

rzekomo

nowotworowe tkanek miękkich (c.d. )

Prof. Wiesława Salwa-
Żurawska / dr hab.
Aldona Woźniak, prof.
UM

Seminarium 3.

Nowotwory układu oddechowego

Prof. Wiesława Biczysko
/ prof. Przemysław
Majewski

Seminarium 4.

Nowotwory narządu rodnego

Dr med. Katarzyna
Iwanik / dr med. Donata
Jarmołowska-Jurczyszyn

Seminarium 5.

Patomorfologia

wątroby,

trzustki

i

ślinianek

Prof. Wiesława
Biczysko/ dr hab. Aldona
Woźniak, prof. UM

Seminarium 6.

Nowotwory gruczołów dokrewnych

Dr med. Małgorzata
Janicka-Jedyńska / prof.
Przemysław Majewski

Seminarium 7.

Nowotwory przewodu pokarmowego

Prof. Przemysław
Majewski / prof.
Wiesława Salwa-
Żurawska

Seminarium 8.

Nowotwory układu moczowego i prostaty

Prof. Wiesława Salwa-
Żurawska/dr hab. Aldona
Woźniak, prof. UM

Seminarium 9.

Patomorfologia

kłębuszkowych chorób

nerek

Dr hab. Aldona
Woźniak, prof. UM/prof.
Wiesława Salwa-
Żurawska

Seminaria - Semestr letni

Tematyka seminariów

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej zajęcia

Seminarium 10.

Nowotwory

ośrodkowego

układu

nerwowego i przysadki

Dr med. Donata
Jarmołowska –
Jurczyszyn/ Prof.
Wiesława Biczysko

Seminarium 11.

Nowotwory sutka

Dr med. Janusz
Kaczmarek/ dr
Małgorzata Janicka-
Jedyńska

Seminarium 12.

Patomorfologia serca

Prof. Przemysław
Majewski / prof.
Wiesława Salwa-
Żurawska

Seminarium 13.

Patomorfologia płodu, noworodka i dzieci

Prof. Wiesława Biczysko
/ dr med. Donata
Jarmołowska-Jurczyszyn

Seminarium 14.

Nowotwory

i

zmiany

rzekomo

nowotworowe skóry

Dr med. Małgorzata
Janicka-Jedyńska / prof.
Przemysław Majewski

Seminarium 15.

Nowotwory układu chłonnego

Zaliczenie zajęć – sprawdzian testowy

Dr hab. Aldona
Woźniak, prof. UM / dr
hab. Grzegorz Dworacki,
prof. UM

11.

Organizacja zajęć:

Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki (proszę

wpisać): www.patklin.ump.edu.pl

REGULAMIN ZAJĘĆ:

Regulamin zajęć z patomorfologii narządowej dla studentów IV roku Wydziału

Lekarskiego I w roku akademickim 2014/2015

1. Seminaria z patomorfologii narządowej studenci IV roku Wydziału Lekarskiego I

odrabiają „w bloku” trwającym 3 tygodnie, wg planu ustalonego przez Dziekanat

WLI począwszy od dnia 29 września 2014 roku.

2. Seminaria dla grupy: 1, 2, 3, 4, 7, 8 i 10 (w okresie od 29-09-2014 do 20-03-2015)

rozpoczynają się o godz. 8

15

i kończą się o godz. 10

30

.

3. Seminaria dla grupy: 5, 6 i 9 (w okresie od 23-03-2015 do 29-05-2015)

rozpoczynają się o godz. 7

45

i kończą się o godz. 10

00

.

4. Na zakończenie zajęć seminaryjnych obowiązuje zdanie sprawdzianu wyjściowego,

obejmującego materiał omówiony w czasie seminariów. Zdanie wyjściówki i

odrobienie wszystkich seminariów jest warunkiem zaliczenia zajęć. Sprawdzian

końcowy ma miejsce w ostatnim dniu zajęć.

5. Do sprawdzianu wyjściowego może przystąpić wyłącznie student, który zaliczył

wszystkie seminaria.

6. Nieobecność usprawiedliwia na podstawie przedłożonych dokumentów osoba

odpowiedzialna za organizację zajęć z patomorfologii na IV roku Wydziału

Lekarskiego I dr hab. med. Aldona Woźniak, prof. UM lub prof. dr hab. Przemysław

Majewski. W przypadku trzech nieusprawiedliwionych nieobecności zgłasza się

studenta do Dziekanatu Wydziału Lekarskiego I i ponowne przyjęcie na ćwiczenia

uzależnia się od decyzji Dziekana.

7. W przypadku nieobecności na zajęciach seminaryjnych, odrobienie zajęć

umożliwia się tylko tym studentom, którzy przedstawią udokumentowane

usprawiedliwienie. Termin odrabiania zaległych zajęć uzgadnia się z osobą

odpowiedzialną za organizację zajęć z patomorfologii na IV roku Wydziału

Lekarskiego I, dr hab. med. Aldoną Woźniak, prof. UM lub prof. dr hab.

Przemysławem Majewskim. Student ten może przystąpić do sprawdzianu

wyjściowego dopiero po uzupełnieniu i zaliczeniu zaległości.

8. W wypadku nie zdania sprawdzianu wyjściowego student ma prawo do dwukrotnego

poprawienia oceny, w terminie uzgodnionym z osobą kierującą organizacją zajęć. Nie

zgłoszenie się w tym terminie powoduje nie zaliczenie zajęć.

9. Jeżeli student nie uzyska wymaganej przez regulamin zaliczeń oceny pozytywnej do

czasu zakończenia zajęć dydaktycznych w danym roku akademickim, ma prawo do

zaliczenia sprawdzianu z całości materiału objętego zajęciami u Kierownika Zakładu

Patomorfologii Klinicznej.

10. Student może przystąpić do egzaminu końcowego z patomorfologii po uzyskaniu

zaliczenia zajęć na IV roku, na które składa się: zdanie sprawdzianu wyjściowego i

zaliczenie wszystkich seminariów.

PROGRAM ZAJĘĆ

:

Program zajęć:

Szczegółowy program zajęć opracowany przez Dziekanat WLI podano powyżej. W trakcie

zajęć na IV roku student powinien opanować umiejętności rozważania przyczyn,

mechanizmów i skutków wybranych (najczęściej spotykanych) chorób, zwłaszcza

nowotworowych oraz rozumienia na tej podstawie zaburzeń czynnościowych; opanować

umiejętności ustalenia rokowania; rozumienia i prawidłowej interpretacji wyników badań

diagnostycznych morfologicznych; znajomości wskazań do wykonywania badań

morfologicznych; znajomości możliwości stosowania technik specjalnych oraz zasad

pobierania i zabezpieczania materiału tkankowego.

Opis przedmiotu:

Histoklinika i kliniczno-morfologiczne aspekty chorób zwłaszcza nowotworowych: tkanek

miękkich, układu krążenia, układu oddechowego, ośrodkowego układu nerwowego,

przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki, ślinianek, narządów płciowych, narządów

dokrewnych, układu moczowego, układu krwiotwórczego, układu chłonnego, skóry oraz

patomorfologii płodu, noworodka i dzieci.

PROGRAM NAUCZANIA

Wymagania wstępne: W Zakładzie Patomorfologii Klinicznej nie prowadzimy

wejściówek, czy też innych form sprawdzenia wiadomości przed przystąpieniem do cyklu

seminariów z patologii narządowej.

Przygotowanie do zajęć: Student na seminaria z patomorfologii narządowej przychodzi

przygotowany, w oparciu o wiedzę zdobytą podczas zajęć z patomorfologii na III roku

studiów i podczas wykładów na IV roku studiów, które odbyły się przed rozpoczęciem

bloku. Wstępne przygotowanie studentów umożliwia prowadzenie zajęć w formie dyskusji

studentów z prowadzącym zajęcia. Stopnie zdobywane podczas seminariów zostaną

uwzględnione w ocenie końcowej za IV rok studiów.

Wymagania końcowe: Student zobowiązany jest do opanowania wiedzy w zakresie

podanym w programie zajęć. Stopień opanowania wiedzy sprawdzany jest w czasie

wyjściówki po zakończeniu trzech tygodni zajęć seminaryjnych z patologii narządowej.

12

.

Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny

Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny,

testowy):

1. Egzamin końcowy w pierwszym terminie jest egzaminem testowym, z pytaniami

jednokrotnego wyboru. Do pierwszego terminu egzaminu muszą przystąpić

obowiązkowo wszyscy studenci 4 roku. Po konsultacji z samorządem studenckim

ustala się trzy terminy egzaminu testowego.

2. Ostateczną ocenę z przedmiotu ustalamy na podstawie oceny z testu

egzaminacyjnego stanowiącej 70% oceny egzaminacyjnej i średniej ocen

uzyskanych w czasie dwóch lat zajęć z patomorfologii stanowiącej 30% oceny

egzaminacyjnej.

3. Zgodnie z regulaminem studenci, którzy uzyskali na egzaminie testowym ocenę

bardzo dobrą, zalicza się egzamin na ocenę bardzo dobrą niezależnie od średniej z

zajęć na III i IV roku.

4. Student, który nie przystąpił do egzaminu końcowego w żadnym z 3 terminów i nie

przedstawił dokumentów uzasadniających usprawiedliwienie nieobecności na

egzaminie będzie miał wpisaną ocenę niedostateczną. Dla studentów z

nieobecnością usprawiedliwioną zostanie zorganizowany dodatkowy termin

egzaminu testowego.

5. Egzaminy poprawkowe są egzaminami ustnymi. Termin egzaminu ustala się za

pośrednictwem sekretariatu Katedry Patomorfologii Klinicznej.

Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia: nie dotyczy IV roku

Zaliczenie – kryterium zaliczenia: student otrzymuje zaliczenie IV roku po zaliczeniu

bloku zajęć z patomorfologii narządowej i zdaniu testowego sprawdzianu wyjściowego.

Stopień na zaliczenie IV roku wystawiany jest na podstawie wyniku testu wyjściowego i

ocen uzyskanych w czasie seminariów z patologii narządowej. Szczegółowe zasady

zaliczania zajęć na IV roku zostały podane w regulaminach zajęć.

13. Literatura:

Zalecana literatura:

I. Obowiązkowa:

1. Kumar, Cotran, Robbins: „Robbins Patologia.” Wydanie II polskie pod redakcją

Włodzimierza T. Olszewskiego. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner

Wrocław, 2014.

II. Uzupełniająca:

1. Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała: „Patologia znaczy słowo o chorobie”.

Wydanie drugie, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 2009.

2. Stefan Kruś, Ewa Skrzypek-Fakhoury: „Patomorfologia kliniczna”. Wydanie

III, PZWL, Warszawa, 2007.

14Studenckie koło naukowe

Opiekun koła: dr n. med. Katarzyna Iwanik

Tematyka: głównymi zagadnieniami badań naukowych są: patomorfologia

onkologiczna przewodu pokarmowego, endokrynologiczna, układu moczowego i

mikroskopia elektronowa.

Miejsce spotkań: Zakład Patomorfologii Klinicznej - studenci pracują w

pracowniach Zakładu Patomorfologii Klinicznej, uczestnicząc czynnie w

realizacjach zadań badawczych Katedry.

15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora

16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)