DYNAMIKA
Dział fizyki zajmujący się badaniem
związków
pomiędzy czynnikami wywołującymi zmianę stanu ruchu
ciała, a właściwościami tego ruchu.
PODSTAWOWE WIELKOŚCI W DYNAMICE
1) masa
–
- miara bezwładności ciała
2) pęd
–
V
m
p
3) siła
–
p
F
m
0
F
gdy nie działa na nie żadna siła
(siła wypadkowa jest równa zero).
lub porusza się ruchem jednostajnym po linii prostej
lub działające siły równoważą się
I ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
Ciało pozostaje w spoczynku
1
F
3
F
2
F
2
F
3
F
1
F
0
w
F
0
a
const
V
?
jest równa wypadkowej sile działającej na to ciało.
Szybkość zmiany pędu ciała
II ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
w
F
t
p
F
w
d
d
t
p
F
w
d
d
t
V
m
t
p
F
w
d
d
d
d
t
d
V
d
– szybkość zmiany prędkości ciała w czasie
a
t
d
V
d
t
m
V
t
t
V
m
t
p
F
w
d
V
d
d
dm
d
d
d
d
t
d
dm
– szybkość zmiany masy ciała w czasie
Najczęściej w trakcie ruchu masa ciała nie
ulega zmianie a wówczas
0
d
dm
t
jest równa wypadkowej sile działającej na to ciało.
Szybkość zmiany pędu ciała
w
F
t
p
d
d
g
m
Q
g
a
a
m
t
p
F
m
w
const
d
d
g
m
Q
F
w
II ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
F
do siły z jaką ciało A działa na ciało B.
lecz przeciwnie skierowana
i kierunku,
jest równa co do wartości
to siła wywierana przez ciało B na ciało A
Gdy dwa ciała oddziałują wzajemnie,
AB
F
KZ
ZK
F
F
F
F
BA
AB
F
F
III ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
SIŁY WYSTĘPUJĄCE
W MECHANICE
m
M
proporcjonalną
do iloczynu ich mas
siłą
i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu odległości
pomiędzy nimi.
Dwa ciała o masach i przyciągają się wzajemnie
m
M
2
r
G
F
M
m
r
r
r
SIŁA CIĘŻKOŚCI – PRZYCIĄGANIE
GRAWITACYJNE
Prawo powszechnego ciążenia Newtona:
r
r
r
Mm
G
F
2
Z
R
r
m
R
M
G
F
2
Z
mg
Q
2
Z
R
M
G
g
Siła ciężkości –
do Ziemi
g
m
Q
g
m
Q
Siła ciężkości jest równa iloczynowi masy i
przyspieszenia grawitacyjnego.
NACISK
g
m
Q
0
Q
N
Q
N
mg
N
0
F
Q
N
F
Q
N
F
mg
N
nacisk – działa
do powierzchni styku
N
g
m
Q
N
F
!
!
!
!
mg
N
Q
N
g
m
Q
g
m
Q
cos
cos
mg
Q
N
0
0
w
F
a
0
N
Q
0
N
Q
Q
N
mg
N
N
w
N
Q
Waga wskazuje siłę nacisku wyskalowaną w kilogramach!!!!!
mg
N
w
Q
w
N
Q
N
N
Q
w
w
w
N
N
N
Q
m
g
N
w
kg
75
kg
75
m
TARCIE STATYCZNE
F
T
s
F
T
s
F
T
s
F
T
s
N
μ
F
s
kr
F
kr
N
μ
T
s
s
N
μ
F
T
s
kr
s
max
N
μ
T
s
s
max
TARCIE DYNAMICZNE
N
T
d
d
N
T
d
d
N
T
d
d
m
N
F
a
T
F
ma
N
T
d
d
N
T
d
d
V
V
V
V
V
d
s
kr
F
F
N
d
N
s
T
NAPRĘŻENIE
N
F
N
F
N
F
N
F
N
F
N
F
OPÓR
V
b
F
O
V
O
F
r
b
6
:
kuli
dla
WYPÓR
p
g
V
F
Z
p
W
W
F
Q
Z
p
p
V
m
p
Z
p
m
V
g
m
F
p
W
p
0
0
w
F
a
0
W
F
N
Q
0
W
F
N
Q
Vg
mg
N
N
p
w
W
F
Q
N
g
m
mg
N
pW
w
V
m
p
pW
-
masa płynu wypartego przez zanurzoną w nim
objętość ciała V (równą objętości wypartego płynu)
N
w
N
Q
kg
75
N
w
N
Q
kg
70
W
F
Ciało zanurzone w płynie (cieczy lub gazie) traci na wadze tyle,
ile waży wyparty przez to ciało płyn.
Q
mg
N
w
pW
w
Q
mg
N
x
0
– x
x
k
F
SPRĘŻYSTOŚĆ
Rodzaj
Względna siła
Zasięg
Cząstki oddziałujące
Przejawy
137
1
Grawitacyjne
Silne
1
10
-15
kwarki i hadrony
(p, n)
jądro atomowe
Elektromagnetyczne
posiadające ładunek
elektryczny
wiązania
chemiczne, atom
Słabe
10
-5
10
-18
wszystkie
rozpady
promieniotwórcze
10
-38
wszystkie
Układ Słoneczny
ODDZIAŁYWANIA FUNDAMENTALNE