monter instalator urzadzen technicznych w budownictwie wiejskim 723[05] z1 02 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marek Sawicki

Wykonywanie obróbki ręcznej materiałów 723[05].Z1.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Jolanta Skoczylas
mgr inż. Sylwester Karbowiak

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Marek Sawicki

Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[05].Z1.02
„Wykonywanie obróbki ręcznej materiałów”

zawartego w modułowym programie nauczania

dla zawodu monter – instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Organizacja stanowiska pracy do ręcznej obróbki materiałów oraz

przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Narzędzia pomiarowe i pomiary warsztatowe wielkości kątowych

i liniowych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Trasowanie

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Narzędzia do obróbki ręcznej metali, drewna, tworzyw sztucznych

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Obróbka ręczna metali, podstawowe prace ślusarskie i kowalskie

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Regeneracja części maszyn

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Połączenia nitowane, lutowane, klejone i zgrzewane

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Spawanie gazowe i elektryczne

5.8.1. Ćwiczenia

5.9. Obróbka ręczna drewna

5.9.1. Ćwiczenia

5.10. Obróbka ręczna tworzyw sztucznych

5.10.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela: „Wykonywanie obróbki ręcznej

materiałów”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej
w zawodzie monter – instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne,

–

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

–

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:
–

pokazu z objaśnieniem,

–

tekstu przewodniego,

–

metody projektów,

–

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

–

plan testu w formie tabelarycznej,

–

punktacje zadań,

–

propozycje norm wymagań,

–

instrukcję dla nauczyciela,

–

instrukcję dla ucznia,

–

kartę odpowiedzi,

–

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

723[05].Z1

Technologia

obróbki materiałów

723[05].Z1.01

Rozróżnianie materiałów

konstrukcyjnych i części maszyn

723[05].Z1.02

Wykonywanie obróbki ręcznej

materiałów

723[05].Z1.03

Wykonywanie obróbki

mechanicznej materiałów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozpoznawać podstawowe materiały konstrukcyjne maszyn i urządzeń,

–

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu obróbki ręcznej,

–

wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,

–

przygotowywać narzędzia i sprzęt do pracy,

–

stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

zorganizować stanowisko pracy do ręcznej obróbki materiałów zgodnie z wymaganiami
ergonomii,

–

dobrać narzędzia i przyrządy warsztatowe do ręcznej obróbki materiałów,

–

posłużyć się pomiarowymi narzędziami warsztatowymi,

–

wykonać trasowanie na płaszczyźnie,

–

wykonać podstawowe prace z zakresu ręcznej obróbki metali: cięcie, piłowanie,
fazowanie, wiercenie i rozwiercanie, gwintowanie,

–

wykonać podstawowe prace ślusarskie i kowalskie: przecinanie i gięcie rur, cięcie
i formowanie blach,

–

wykonać za pomocą kucia proste elementy,

–

wykonać regenerację części maszyn i narzędzi rolniczych,

–

dobrać rodzaje połączeń do określonych zespołów i części maszyn oraz określić sposoby
ich wykonania,

–

wykonać połączenia: nitowe, lutowane, klejone i zgrzewane,

–

rozróżnić rodzaje połączeń spawanych oraz określić zasady ich wykonywania,

–

wykonać połączenia spawane,

–

wykonać prace z zakresu ręcznej obróbki drewna: przecinanie, wycinanie, struganie
i frezowanie,

–

posłużyć się elektronarzędziami do obróbki drewna,

–

wykonać proste połączenia elementów drewnianych,

–

wykonać prace z zakresu obróbki tworzyw sztucznych,

–

dobrać środki ochrony indywidualnej odpowiednio do rodzaju wykonywanej pracy,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ręcznej
obróbki metali, drewna i tworzyw sztucznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

...............................................................................

Modułowy program nauczania:

Monter – instalator urządzeń technicznych
w budownictwie wiejskim 723[05]

Moduł:

Technologia obróbki materiałów 723[05].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

obróbki

ręcznej

materiałów

723[05].Z1.02

Temat: Zastosowanie narzędzi pomiarowych w obróbce ręcznej materiałów.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania narzędzi pomiarowych i ich

zastosowania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

rozpoznać narzędzia pomiarowe,

–

dobrać odpowiednie narzędzia pomiarowe do rodzaju wykonywanych pomiarów,

–

dokonać podziału narzędzi pomiarowych ze względu na ich przeznaczenie,

–

zastosować narzędzia do prac pomiarowych w obróbce ręcznej materiałów.

Metody nauczania–uczenia się:
–

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

indywidualna i grupowa.

Czas: 90min.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie monter – instalator urządzeń technicznych

w budownictwie wiejskim.

Środki dydaktyczne:
–

narzędzia pomiarowe,

–

kartki samoprzylepne,

–

duże kartki papieru,

–

przybory do pisania,

–

zeszyt.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:

−

nauczyciel przedstawia kolejno narzędzia pomiarowe,

−

nauczyciel omawia zastosowanie poszczególnych narzędzi pomiarowych,

−

nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe zespoły,

−

każdemu zespołowi rozdaje kartki z ilustracjami narzędzi pomiarowych obrazujące
rodzaje pomiarów,

−

zespoły dopasowują kartki z ilustracjami narzędzi pomiarowych do kartek
z rodzajami pomiarów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w rozwiązaniu zadań, podpowiada
najlepsze rozwiązania.

4. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
5. Nauczyciel analizuje prace poszczególnych zespołów uczniowskich.
6. Uczniowie prezentują swoje prace na dużych arkuszach papieru w kolejności

wykonywania.

7. Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Opisz kilka (przynajmniej 3) zastosowań poszczególnych narzędzi pomiarowych do

określonych rodzajów prac. Ćwiczenie wykonaj w zeszycie.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
—

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

.......................................................................

Modułowy program nauczania:

Monter – instalator urządzeń technicznych
w budownictwie wiejskim 723[05]

Moduł:

Technologia obróbki materiałów 723[05].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie obróbki ręcznej materiałów
723[05].Z1.02

Temat: Wiercenie otworów o dużej dokładności i gładkości na zadany wymiar.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności posługiwania się narzędziami i sprzętem do

wiercenia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

dobrać narzędzia i sprzęt do wiercenia,

–

zorganizować stanowisko do wykonywania pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,

–

zdefiniować pojęcie wiercenie,

–

omówić sposoby wiercenia ręcznego przy użyciu wiertarki elektrycznej,

–

wymienić rodzaje narzędzi i sprzętu do wiercenia,

–

określić kolejność wykonywanych prac podczas z wiercenia,

–

wyjaśnić zastosowanie wiercenia ręcznego z użyciem wiertarki elektrycznej.

Metody nauczania–uczenia się:
–

ćwiczenia praktyczne,

–

testu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

indywidualna.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Czas: 90 min.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie monter – instalator urządzeń technicznych

w budownictwie wiejskim.

Środki dydaktyczne:
–

wiertarka elektryczna,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca wiercenia,

–

zeszyt,

–

przybory do pisania.

Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia

Wykonaj wiercenie otworu o dużej dokładności i określony wymiar.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno-porządkowe, wyjaśnienie tematu zajęć, zaznajomienie uczniów

z pracą metodą przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1. Na czym polega wiercenie i rozwiercanie?
2. Jakie rozróżniamy wiertła i rozwiertaki?
3. Do jakich prac ma zastosowanie dokładne wiercenie?
4. Czy potrafisz dobrać oprzyrządowanie do sposobu wiercenia?

PLANOWANIE
1. Ustal jaki otwór chcesz osiągnąć przez wiercenie.
2. Ustal sposób wiercenia.
3. Ustal sposób rozwiercania.
4. Ustal jakie wykonasz pomiary w trakcie pracy.
5. Zaplanuj kolejność czynności podczas wiercenia i rozwiercania.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Wytrasuj i napunktuj środek otworu.
2. Dobierz parametry wiercenia i rozwiercania.
3. Sprawdź sprawność działania wiertarki.
4. Wykonaj zadane i zaplanowane ćwiczenie zgodnie z zasadami BHP.
5. Zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy.
6. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zostało wykonane trasowanie i punktowanie?
2. Czy prawidłowo zostało wykonane wiercenie?
3. Czy prawidłowo zostało wykonane rozwiercanie?
4. Czy otwór został wykonany zgodnie z zadanymi wymiarami i posiada estetyczny

wygląd?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Jakie operacje występują podczas wiercenia otworów o dużej dokładności.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1.

Organizacja stanowiska pracy do ręcznej obróbki
materiałów oraz przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z planszy dobierz wyposażenie stanowiska pracy ślusarza.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować przepisy: bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

i ochrony środowiska na stanowiskach obróbki ręcznej,

2) obejrzeć uważnie plansze przedstawiające stanowiska pracy,
3) zwrócić uwagę na wyposażenie w narzędzia, przyrządy i dokumentację,
4) zanotować spostrzeżenia,
5) przedstawić własne wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcje bhp dotyczące stanowisk obróbki ręcznej,

–

plansze przestawiające stanowiska obróbki ręcznej,

–

przybory do pisania, papier,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca organizacji stanowiska pracy.

Ćwiczenie 2

Opisz stanowisko pracy do ręcznej obróbki materiałów pod względem bhp i ergonomii na

podstawie obejrzanego filmu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć uważnie film przedstawiający stanowiska pracy,
2) zwrócić uwagę na rozmieszczenie narzędzi, przyrządów, dokumentacji oraz ład

i porządek,

3) opisać stanowisko pracy pod względem bhp i ergonomii,
4) przedstawić własne wnioski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcje bhp dotyczące stanowisk obróbki ręcznej,

–

film przestawiający stanowiska obróbki ręcznej,

–

przybory do pisania, papier,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca organizacji stanowiska pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Narzędzia pomiarowe i pomiary warsztatowe wielkości

kątowych i liniowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz przyrządy pomiarowe spośród przedstawionych na planszach narzędzi

pomiarowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą narzędzi

pomiarowych określoną przez nauczyciela,

2) wybrać narzędzia pomiarowe należące do grupy przyrządów pomiarowych,
3) uzasadnić swój wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zdjęcia, rysunki narzędzi pomiarowych,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca narzędzi pomiarowych.

Ćwiczenie 2

Zmierz średnicę wewnętrzną wskazanego elementu, posługując się suwmiarką.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) umieścić przedmiot w szczękach suwmiarki,
2) dosunąć szczęki do zetknięcia z krawędzią przedmiotu,
3) odczytać z zerowej kreski noniusza ilość całkowitych kresek,
4) odczytać, która kreska noniusza pokrywa się z kreskami na podziałce prowadnicy,
5) odczytać zmierzoną wielkość z dokładnością do 0,1 mm.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

części maszyn i urządzeń,

–

suwmiarka,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca narzędzi pomiarowych.

Ćwiczenie 3

Sprawdź położenie elementu (poziom i pion) posługując się poziomnicą.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przyłożyć poziomnicę do wskazanej płaszczyzny poziomej,
2) odczytać wskazanie poziomnicy,
3) przyłożyć poziomnicę do wskazanej płaszczyzny pionowej,
4) odczytać wskazanie poziomnicy,
5) zaprezentować wyniki pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

badany przedmiot,

–

poziomnica,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca narzędzi pomiarowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Trasowanie

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj wskazany materiał do trasowania według otrzymanego od nauczyciela

rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą trasowania określoną

przez nauczyciela,

2) przeanalizować otrzymany od nauczyciela rysunek elementu,
3) oczyścić otrzymany element i sprawdzić jego stan,
4) sprawdzić główne wymiary materiału,
5) sprawdzić naddatki na późniejszą obróbkę,
6) pomalować materiał,
7) zaprezentować przygotowany do trasowania materiał.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

materiał do trasowania,

–

rysunek elementu do trasowania,

–

stół traserski,

–

narzędzia traserskie,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca trasowania.

Ćwiczenie 2

Wytrasuj osie symetrii otrzymanego od nauczyciela prostokątnego elementu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ułożyć element na płycie traserskiej,
2) wytrasować za pomocą cyrkla środki boków elementu,
3) wypunktować znalezione środki,
4) wytrasować rysikiem osie symetrii,
5) zaprezentować wytrasowany element.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

materiał do trasowania,

–

stół traserski,

–

narzędzia traserskie,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca trasowania.

Ćwiczenie 3

Wytrasuj środek okrągłego elementu otrzymanego od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ułożyć element na płycie traserskiej,
2) wytrasować za pomocą środkownika dwie przecinające się linie,
3) wypunktować znaleziony środek elementu,
4) zaprezentować wytrasowany element.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

materiał do trasowania,

–

stół traserski,

–

narzędzia traserskie,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca trasowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4.

Narzędzia do obróbki ręcznej metali, drewna, tworzyw

sztucznych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz młotki znajdujące się w pracowni, do prac obróbki ręcznej przedstawionych na

rysunkach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą narzędzi do obróbki

ręcznej, określoną przez nauczyciela.

2) obejrzeć rysunki przedstawiające prace obróbki ręcznej,
3) obejrzeć młotki,
4) umieścić młotki przy właściwych rysunkach,
5) uzasadnić swój wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

rysunki przestawiające różne prace obróbki ręcznej,

–

młotki,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca narzędzi do obróbki ręcznej.

Ćwiczenie 2

Skompletuj gwintowniki znajdujące się na stole w pracowni, do ręcznego wykonania

gwintu M8.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć gwintowniki,
2) wybrać właściwe gwintowniki,
3) uzasadnić swój wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

gwintowniki,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca narzędzi do obróbki ręcznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5.

Obróbka ręczna metali, podstawowe prace ślusarskie

i kowalskie

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przetnij otrzymany od nauczyciela płaskownik na zadaną długość.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą cięcia materiałów,

określoną przez nauczyciela,

2) zaplanować kolejność operacji do wykonania,
3) zgromadzić narzędzia do wykonania zadania,
4) wytrasować otrzymany element,
5) wykonać zadanie zgodnie z przyjętym planem,
6) sprawdzić jakość wykonania zadania,
7) zaprezentować wykonany element.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

płaskownik,

–

narzędzia traserskie,

–

piłka ręczna,

–

brzeszczoty,

–

pilniki,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca cięcia materiałów.

Ćwiczenie 2

W elemencie metalowym otrzymanym od nauczyciela wykonaj otwór o dużej

dokładności i gładkości.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą wiercenia , określoną

przez nauczyciela

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) zaplanować kolejność operacji do wykonania ćwiczenia,
3) zgromadzić narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,
4) wytrasować otrzymany element,
5) wykonać zadanie zgodnie z przyjętym planem,
6) sprawdzić jakość wykonanego otworu,
7) zaprezentować wykonany element.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

części maszyn,

–

narzędzia traserskie,

–

wiertarka elektryczna,

–

wiertła,

–

rozwiertaki ręczne,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca wiercenia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj gwint wewnętrzny w elemencie metalowym otrzymanym od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą gwintowania,

określoną przez nauczyciela,

2) zaplanować kolejność operacji do wykonania ćwiczenia,
3) zgromadzić narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,
4) wytrasować otrzymany element,
5) wykonać ćwiczenie zgodnie z przyjętym planem,
6) sprawdzić jakość wykonanego gwintu,
7) zaprezentować wykonany element.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

części maszyn,

–

narzędzia traserskie,

–

wiertarka elektryczna,

–

wiertła,

–

gwintowniki,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca gwintowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Regeneracja części maszyn

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ustal metody regeneracji przedstawionych przez nauczyciela uszkodzonych części.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą regeneracji części

maszyn, określoną przez nauczyciela,

2) uważnie obejrzeć otrzymane części,
3) rozpoznać rodzaj uszkodzeń otrzymanych części,
4) zaproponować metodę regeneracji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

uszkodzone części maszyn,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca regeneracji części maszyn.

Ćwiczenie 2

Wykonaj regenerację wykruszonego koła pasowego metodą napawania ręcznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przygotować element do regeneracji,
3) wykonać napawanie ręczne,
4) obrobić napawany element do wymaganego kształtu i wymiaru,
5) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

uszkodzone koło pasowe,

–

spawarka elektryczna i elektrody,

–

młotek,

–

pilniki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Połączenia nitowane, lutowane, klejone i zgrzewane

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj nitowanie blach otrzymanych od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą nitowania, określoną

przez nauczyciela,

3) dobrać nity i sposób nitowania do otrzymanych blach,
4) przygotować materiały i elementy do wykonania nitowania,
5) wykonać nitowanie,
6) sprawdzić jakość połączenia,
7) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

blachy, nity,

–

narzędzia i sprzęt do wykonywania otworów,

–

narzędzia do nitowania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca nitowania.

Ćwiczenie 2

Wykonaj połączenie klejone elementów otrzymanych od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą klejenia, określoną

przez nauczyciela,

3) dobrać klej odpowiedni do wykonania połączenia,
4) przygotować elementy do klejenia,
5) wykonać klejenie,
6) usunąć nadmiar kleju przed jego utwardzeniem,
7) zapewnić warunki pozwalające na osiągnięcie wytrzymałości połączenia,
8) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

elementy przeznaczone do klejenia,

–

kleje,

–

narzędzia przydatne podczas klejenia,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca klejenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Spawanie gazowe i elektryczne

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj sposób spawania i określ rodzaj spoiny przedstawionych przez nauczyciela

próbek połączeń spawanych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą spawania, określoną

przez nauczyciela,

2) uważnie obejrzeć otrzymane próbki połączeń spawanych,
3) określić metodę spawania otrzymanych próbek,
4) określić rodzaj spoiny elementów,
5) umieścić przy otrzymanych próbkach kartki z nazwą metody spawania i rodzajem spoiny,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

próbki spawanych elementów,

–

kartki papieru,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca spawania.

Ćwiczenie 2

Wykonaj spoinę czołową dwóch płaskowników metodą spawania ręcznego elektrodą

otuloną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą spawania, określoną

przez nauczyciela,

3) przygotować krawędzie płaskowników do spawania,
4) dobrać elektrody do spawanego materiału,
5) dobrać prąd spawania do wybranych elektrod,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) wykonać spawanie elementów,
7) oczyścić wykonaną spoinę,
8) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

elementy przeznaczone do spawania,

–

spawarka i elektrody,

–

narzędzia ślusarskie potrzebne podczas spawania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca spawania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Obróbka ręczna drewna

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przetnij deskę otrzymaną od nauczyciela piłką ręczną pod kątem 45°.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą obróbki ręcznej

drewna, określoną przez nauczyciela,

3) dobrać piłę do wykonania ćwiczenia,
4) wytrasować linię cięcia,
5) umieścić deskę w skrzynce uciosowej,
6) przeciąć deskę prowadząc piłę przez szczeliny skrzynki uciosowej,
7) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

deski,

–

piły do drewna,

–

skrzynka uciosowa,

–

narzędzia do trasowania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki ręcznej drewna.

Ćwiczenie 2

Wykonaj poprzez wiercenie i dłutowanie, gniazdo o wymiarach 50 x 50 mm w desce

otrzymanej od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą obróbki ręcznej

drewna, określoną przez nauczyciela,

3) zgromadzić narzędzia niezbędne do wykonania ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) wytrasować gniazdo i środki wierconych otworów,
5) wywiercić otwory,
6) wyciąć gniazdo,
7) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

deski,

–

wiertarka i wiertła do drewna,

–

dłuta i pobijak,

–

narzędzia do trasowania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki ręcznej drewna.

Ćwiczenie 3

Wykonaj złącze belek na skowy według wskazówek nauczyciela

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą obróbki ręcznej

drewna, określoną przez nauczyciela,

3) zgromadzić narzędzia niezbędne do wykonania ćwiczenia,
4) dobrać skowy do belek i rodzaju połączenia,
5) dobrać gwoździe do wykonania połączenia,
6) wykonać połączenie na skowy,
7) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

belki,

–

skowy,

–

gwoździe,

–

młotek,

–

narzędzia do trasowania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki ręcznej drewna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.10. Obróbka ręczna tworzyw sztucznych

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj fragment instalacji wodociągowej – zgrzewanej z rur i kształtek

z polipropylenu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą obróbki ręcznej

tworzyw sztucznych, określoną przez nauczyciel

3) zgromadzić narzędzia niezbędne do wykonania ćwiczenia,
4) pociąć rury na określone przez nauczyciela odcinki,
5) przygotować powierzchnie do zgrzewania,
6) zgrzać elementy instalacji na zgrzewarce,
7) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

rury i kształtki z polipropylenu,

–

zgrzewarka,

–

narzędzia do cięcia rur,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki ręcznej tworzyw sztucznych.

Ćwiczenie 2

Wykonaj fragment instalacji wodociągowej – klejonej z rur i kształtek z PVC.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą obróbki ręcznej

tworzyw sztucznych, określoną przez nauczyciela,

3) zgromadzić narzędzia do wykonania ćwiczenia,
4) pociąć rury na określone przez nauczyciela odcinki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) przygotować powierzchnie do klejenia,
6) skleić elementy instalacji,
7) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

rury i kształtki z PVC,

–

zmywacz i klej,

–

narzędzia do cięcia rur,

–

narzędzia do zmywania i nanoszenia kleju,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki ręcznej tworzyw sztucznych.

Ćwiczenie 3

Wykonaj fragment instalacji wodociągowej – połączenie instalacji tradycyjnej (stalowej)

z instalacją wykonaną z rur PE.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia zgodnie z przepisami bhp,
2) przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą obróbki ręcznej

tworzyw sztucznych, określoną przez nauczyciela,

3) zgromadzić narzędzia do wykonania ćwiczenia,
4) dobrać kształtki i złączki do wykonania zadania,
5) połączyć elementy instalacji,
6) uporządkować stanowisko po wykonaniu ćwiczenia,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

rury i kształtki do instalacji tradycyjnej – stalowej

–

rury PE i złączki zaciskowe do rur PE,

–

pakuły, pasta uszczelniająca, taśma teflonowa,

–

narzędzia do cięcia rur PE,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki ręcznej tworzyw sztucznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie obróbki
ręcznej materiałów”

Test składa się z 22 zadań, z których:

–

zadania 1–18 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 19–22 są z poziomu ponadpodstawowego

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. d, 4. b, 5. c, 6. a, 7. a, 8. b, 9. a, 10. b, 11. c,
12. d, 13. c, 14. d, 15. c, 16. a, 17. a, 18. a, 19. c, 20. b, 21. a, 22. b.

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić

czynności

jakie

powinien

wykonać pracownik przed przystąpieniem
do pracy

Określić środek ochrony osobistej

Określić

przydatność

narzędzi

pomiarowych

Odczytać wielkość jaką na rysunku
wskazuje suwmiarka

Rozróżnić narzędzia pomiarowe służące do
pomiaru

odchylenia

wartości

nominalnej

Ustalić od czego rozpoczyna się trasowanie

Określić narzędzia służące do kreślenia
linii

Rozróżnić jaki rodzaj młotków stosowany
jest do pobijania przecinaków

Określić nożyce do wycinania elementów z
blach cienkich

Określić narzędzia do nacinania gwintów
rur

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić jakość wykonanych otworów
podczas wiercenia

Ustalić metodę jakiej nie stosuje się do
regeneracji uszkodzonych awaryjnie części

Rozpoznać rodzaj nitu przedstawiony na
rysunku

Określić wadę połączeń klejonych

Rozpoznać lutownicę przedstawioną na
schemacie

Określić temperaturę topnienia lutu

Ustalić

rodzaj

szczelnego

połączenia

zgrzewanego

Rozpoznać rodzaj spoiny przedstawionej
na schemacie

Ustalić przyrząd służący do wycinania
niewielkich łuków

Wykonać pomiar mikrometrem

Ustalić średnicę otworu do dalszego
gwintowania

Ustalić oznaczenie elektrody

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego

wyboru.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za
poprawną.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 35 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przed przystąpieniem do pracy pracownik powinien

a) naszykować napoje i drugie śniadanie.
b) zgromadzić wszystkie dostępne narzędzia i przyrządy.
c) zdjąć osłony i zabezpieczenia, aby ułatwić sobie pracę.
d) zgromadzić niezbędne narzędzia, przyrządy i dokumentację.

2. Niezbędny środek ochrony osobistej na stanowisku do spawania elektrycznego to

a) rękawice.
b) nauszniki.
c) gumowe buty.
d) okulary lub maska.

3. Posługiwanie się narzędziami pomiarowymi

a) skraca czas pracy.
b) wydłuża okres używania narzędzi.
c) pozwala zaoszczędzić zużyte materiały.
d) zapewnia kontrolę wymiarów wykonywanego wyrobu.

4. Podziałka noniusza i prowadnicy suwmiarki (na rysunku) wskazuje wielkość:

a) 50,0 mm.
b) 51,0 mm.
c) 51,5 mm.
d) 60,0 mm.

5. Do dokładnego pomiaru odchylenia od nominalnej wielkości służy

a) mikrometr.
b) szczelinomierz.
c) czujnik zegarowy.
d) sprawdzian płytkowy jednograniczny.

6. Trasowanie zwykle rozpoczyna się od

a) malowania materiału.
b) wyznaczenia głównych osi.
c) wyznaczenia środków okręgów.
d) wyrównania powierzchni materiału

7. Do kreślenia linii używany jest

a) rysik.
b) cyrkiel.
c) punktak.
d) znacznik.

8. Do pobijania przecinaków należy używać młotków

a) gumowych.
b) metalowych.
c) drewnianych.
d) pneumatycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Do wycinania nieskomplikowanych elementów z cienkich blach służą nożyce

a) ręczne.
b) krążkowe.
c) gilotynowe.
d) dźwigniowe.

10. Zewnętrzne gwinty na rurach nacina się

a) narzynkami.
b) gwintownicami.
c) gwintownikami.
d) narzynkami dzielonymi.

11. W wyniku wiercenia otrzymujemy otwory

a) o małej dokładności i gładkiej powierzchni.
b) o dużej dokładności i gładkiej powierzchni.
c) o małej dokładności i chropowatej powierzchni.
d) o dużej dokładności i chropowatej powierzchni.

12. Do regeneracji części uszkodzonych awaryjnie nie stosujemy metody

a) łatania.
b) klejenia.
c) prostowania.
d) nakładania powłok galwanicznych.

13. Na rysunku przedstawiony jest nit

a) płaski.
b) kulisty.
c) rurkowy.
d) soczewkowy.

14. Wadą połączeń klejonych jest mała odporność na

a) wilgoć.
b) drgania.
c) zmienne obciążenia.
d) wysokie temperatury.

15. Na schemacie przedstawiona jest lutownica

a) zwykła.
b) gazowa.
c) elektryczna.
d) benzynowa.

16. Temperatura topnienia lutu w stosunku do temperatury topnienia łączonych elementów

jest
a) niższa.
b) wyższa.
c) dowolna.
d) taka sama.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Szczelne połączenie zgrzewane uzyskuje się przez zgrzewanie

a) liniowe.
b) garbowe.
c) punktowe.
d) wielokrotne.

18. Na schemacie przedstawiona jest spoina

a) czołowa
b) otworowa
c) szczelinowa
d) pachwinowa

19. Do wycinania niewielkich łuków używana jest piła

a) płatnica.
b) ramowa.
c) otwornica.
d) grzbietnica.

20. Wartość zmierzonego wymiaru mikrometrem przedstawiona na rysunku wynosi

a) 14 mm.
b) 14,28 mm.
c) 14,5 mm.
d) 14,55 mm.

21. Średnica otworu do dalszego gwintowania powinna być

a) dobrana z tablic.
b) o 10% mniejsza od średnicy nominalnej gwintu.
c) równa średnicy nominalnej gwintu.
d) mniejsza o 1mm od średnicy nominalnej gwintu.

22. Literą „R” oznaczane są elektrody o otulinie

a) kwaśnej.
b) rutylowej.
c) zasadowej.
d) celulozowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………......................

Wykonywanie obróbki ręcznej materiałów

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie obróbki
ręcznej materiałów”

Test składa się z 22 zadań, z których:

–

zadania 1–18 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 19–22 są z poziomu ponadpodstawowego

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. a, 4. b, 5. c, 6. d, 7. c, 8. b, 9. a, 10. d, 11. c,
12 d, 13. c, 14. a, 15. d, 16. b, 17. c, 18. d, 19. c, 20. c, 21. b, 22. c.

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić

czynności

jakie

powinien

wykonać pracownik po zakończeniu pracy

Rozpoznać środek ochrony osobistej na
stanowisku do spawania elektrycznego

Określić zakres stosowania przymiaru
i jego dokładność

Odczytać wielkość jaką na rysunku
wskazuje suwmiarka

Ustalić narzędzia pomiarowe służące do
sprawdzenia średnicy wałka

Określić sposób wyznaczania czoła wałka

Rozróżnić jaki rodzaj młotków stosowany
jest do pobijania dłut stolarskich

Rozpoznać narzędzia do cięcia rur
grubościennych

Ustalić sposób wykonania gwintów

Ustalić sposób wykonywania otworów
o dużej dokładności i gładkości

Ustalić metodę jaką stosuje się do
naprawy części uszkodzonych awaryjnie

Rozpoznać nit przedstawiony na rysunku

Ustalić, w jakich warunkach nie stosuje
się połączeń klejonych

Rozpoznać lutownicę przedstawioną na
schemacie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ustalić rodzaj zgrzewania stosowany
w praktyce warsztatowej

Rozpoznać spoinę przedstawioną na
schemacie

Ustalić jakiej obróbki ręcznej nie stosuje
się do drewna

Ustalić wadę połączeń klejonych

Wykonać pomiar mikrometrem

Scharakteryzować

cel

malowania

materiału przed trasowaniem

Ustalić które gwinty mają jednakowy
skok

Ustalić

jakiej

temperaturze

przeprowadzane jest lutowanie miękkie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

na udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

wyboru.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za
poprawną.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Po zakończonej pracy pracownik powinien

a) uporządkować stanowisko pracy.
b) jak najszybciej opuścić stanowisko pracy.
c) pozostawić włączone maszyny i urządzenia.
d) założyć zdjęte osłony i zabezpieczenia obrabiarki.

2. Niezbędny środek ochrony osobistej na stanowisku do spawania elektrycznego to

a) rękawice.
b) nauszniki.
c) maska gazowa.
d) okulary lub maska.

3. Przymiar pozwala zwykle mierzyć wielkości

a) do 1 m z dokładnością do 1 mm.
b) do 10 m z dokładnością do 1 cm.
c) do 1 m z dokładnością do 0,1 mm.
d) do 1 cm z dokładnością do 0,1 mm.

4. Podziałka noniusza i prowadnicy suwmiarki (na rysunku) wskazuje wielkość:

a) 50,0 mm.
b) 50,4 mm.
c) 54,0 mm.
d) 59,0 mm.

5. Czy średnica wałka mieści się w granicach zakładanej dokładności, na stanowisku

warsztatowym, najłatwiej sprawdzić
a) suwmiarką.
b) średnicówką mikrometryczną.
c) sprawdzianem płytkowym dwugranicznym.
d) płytkami wzorcowymi i liniałem krawędziowym.

6. Środek czoła wałka najłatwiej wyznaczyć używając

a) cyrkla.
b) przymiaru.
c) kątownika.
d) środkownika.

7. Do pobijania dłut stolarskich należy używać młotków

a) gumowych.
b) metalowych.
c) drewnianych.
d) pneumatycznych.

8. Cięcia rur grubościennych zwykle wykonuje się za pomocą

a) nożyc do rur.
b) obcinarki do rur.
c) nożyc gilotynowych.
d) nożyc dźwigniowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Gwinty wewnętrzne podczas obróbki ręcznej wykonuje się

a) trzema gwintownikami.
b) jednym gwintownikiem.
c) zależnie od materiału – 1, 2 lub 3 gwintowniki.
d) zależnie od średnicy gwintu – 1, 2 lub 3 gwintowniki.

10. Wykonanie otworu o dużej dokładności i gładkiej powierzchni należy wykonać przez

wiercenie
a) jednokrotne.
b) i pogłębianie.
c) i rozwiercanie.
d) i wielokrotne rozwiercanie.

11. Do naprawy części uszkodzonych awaryjnie najczęściej stosujemy metodę

a) elementów dodatkowych.
b) selekcji części używanych.
c) nakładania powłok metalowych.
d) nakładania powłok galwanicznych.

12. Na rysunku przedstawiony jest nit

a) płaski.
b) kulisty.
c) rurkowy.
d) soczewkowy.

13. Połączeń klejonych nie stosuje się do łączenia elementów

a) poddawanych drganiom.
b) ruchomych części maszyn.
c) pracujących w wysokich temperaturach.
d) pracujących pod zmiennym obciążeniem.

14. Na schemacie przedstawiona jest lutownica

a) zwykła.
b) gazowa.
c) elektryczna.
d) benzynowa.

15. W praktyce warsztatowej najczęściej stosowane jest zgrzewanie

a) gazowe.
b) termitowe.
c) ogniskowe.
d) elektryczne.

16. Na schemacie przedstawiona jest spoina

a) czołowa.
b) otworowa.
c) szczelinowa.
d) pachwinowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Do obróbki ręcznej drewna nie zalicza się

a) piłowania.
b) dłutowania.
c) frezowania.
d) rozwiercania.

18. Wadą połączeń klejonych jest

a) mała wytrzymałość.
b) wysoki koszt wykonania.
c) mała odporność na drgania.
d) mała odporność na wysokie temperatury.

19. Wartość zmierzonego wymiaru mikrometrem odczytana z rysunku wynosi

a) 20,3 mm.
b) 21,5 mm.
c) 21,64 mm.
d) 23 mm.

20. Malowanie materiału przed trasowaniem ma na celu

a) zabezpieczenie przed korozją
b) ukrycie poprzedniego trasowania.
c) zwiększenie widoczności trasowanych linii.
d) nadanie trasowanemu materiałowi estetycznego wyglądu.

21. Jednakowy skok mają

a) gwinty calowe.
b) gwinty rurowe.
c) wszystkie gwinty.
d) gwinty metryczne.

22. Lutowanie miękkie przeprowadzane jest w temperaturze do

a) 100°C.
b) 250°C.
c) 500°C.
d) 1000°C.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..............

Wykonywanie obróbki ręcznej materiałów

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 1993
2. Legutko S.: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń. WSiP, Warszawa 2004
3. Lenkiewicz W., Zdziarska–Wis I.: Ciesielstwo. WSiP, Warszawa 1998
4. Mac S.: Obróbka metali. WSiP, Warszawa 1996
5. Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1995