background image

Badania psychologiczne 

Badania psychologiczne 

kandydat

kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w

w

Propozycja metodologii bada

Propozycja metodologii bada

ń

ń

.

.

G

G

ł

ł

os w dyskusji.

os w dyskusji.

Maria Je

Maria Je

ż

ż

ewska

ewska

Gda

Gda

ń

ń

ski Uniwersytet Medyczny

ski Uniwersytet Medyczny

Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej

Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej

Klinika Chor

Klinika Chor

ó

ó

b Zawodowych i Wewn

b Zawodowych i Wewn

ę

ę

trznych

trznych

Medycyna pracy / Psychologia pracy

Studenci VI Roku GUMed

background image

Wypadki drogowe i ich skutki w 

2011 roku 

(raport policji, www.policja.pl)



W 2011 roku wydarzyły si

ę

40 065

wypadków drogowych 



W wyniku wypadków drogowych 

4 189

osób poniosło 

ś

mier

ć



W wypadkach rannych zostało 

49 501

osób



W 2011 roku do jednostek Policji 
zgłoszono 

366 520

kolizji drogowych

background image

Wypadki drogowe i ich skutki w 

2011 roku



w porównaniu z rokiem 2009, kiedy to miały 
miejsce 44 196 wypadki, liczba ta spadła o 4 
131 wypadków (-9,3%), 



w porównaniu z rokiem 2009, kiedy zgin

ę

ły 4 

572 osoby, nast

ą

pił spadek o 383 oso-by (-

8,4%)



w porównaniu z rokiem 2010, w którym 

ś

mier

ć

poniosło 3 907 osób nast

ą

pił wzrost o 282 osoby 

(+7,2%). 



w porównaniu do 2009 roku, kiedy obra

ż

enia 

odniosło 56 046 osób, liczba osób rannych 
zmniejszyła si

ę

o 6 545 osób (-11,7%) 

background image

Wypadki drogowe i ich skutki w 

2011 roku



w porównaniu do 2009 roku, kiedy obra

ż

enia 

odniosło 56 046 osób, liczba osób rannych 
zmniejszyła si

ę

o 6 545 osób (-11,7%),  



w porównaniu do roku 2010 kiedy zanotowano 
48 952 osoby ranne, liczba ta zwi

ę

kszyła si

ę

549 osób tj. (+1,1%). 



w porównaniu do 2009 roku, w którym 
zgłoszono Policji 381 769 kolizji, liczba ta 
zmniejszyła si

ę

o 15 249 (-4%), 



w porównaniu do 2010 roku, w którym 
odnotowano 416 075 kolizji liczba zmniejszyła 
si

ę

o 49 555 (-11,9%) 

background image

Wypadki drogowe i ich skutki 

Wypadki drogowe i ich skutki 

Maj

Maj

ó

ó

wka 2012

wka 2012



938 wypadki



65 osób zabitych 



1218 zostało rannych



Od 27 kwietnia do 6 maja - 5201 
nietrze

ź

wych kierowców

background image

D

D

ł

ł

ugi weekend majowy a alkohol

ugi weekend majowy a alkohol





27.04 

27.04 

-

-

06.05.2012 

06.05.2012 

5201

5201





29.04 

29.04 

-

-

03.05.2011

03.05.2011

-

-

2268

2268





30.04 

30.04 

-

-

03.05.2010

03.05.2010

-

-

2335

2335





30.04 

30.04 

-

-

03.05.2009

03.05.2009

-

-

2046

2046





30.04 

30.04 

-

-

04.05.2008

04.05.2008

-

-

2513

2513





27.04 

27.04 

-

-

06.05.2007

06.05.2007

-

-

4044

4044





28.04 

28.04 

-

-

03.05.2006

03.05.2006

-

-

3520

3520

background image

Wypadki komunikacyjne to jedno z 

Wypadki komunikacyjne to jedno z 

najwi

najwi

ę

ę

kszych zagro

kszych zagro

ż

ż

e

e

ń

ń

cywilizacyjnych 

cywilizacyjnych 





Najliczniejsz

Najliczniejsz

ą

ą

grup

grup

ą

ą

powoduj

powoduj

ą

ą

c

c

ą

ą

wypadki s

wypadki s

ą

ą

m

m

ł

ł

odzi, niedo

odzi, niedo

ś

ś

wiadczeni kierowcy

wiadczeni kierowcy





Kolejno bardzo du

Kolejno bardzo du

żą

żą

liczb

liczb

ę

ę

wypadk

wypadk

ó

ó

w drogowych 

w drogowych 

powoduj

powoduj

ą

ą

nietrze

nietrze

ź

ź

wi kierowcy  

wi kierowcy  

Niski stan bezpiecze

Niski stan bezpiecze

ń

ń

stwa na drogach nasuwa 

stwa na drogach nasuwa 

2 pytania:

2 pytania:

Jakie s

Jakie s

ą

ą

przyczyny niebezpiecze

przyczyny niebezpiecze

ń

ń

stwa na drogach?

stwa na drogach?

Jak mo

Jak mo

ż

ż

na przeciwdzia

na przeciwdzia

ł

ł

a

a

ć

ć

temu zjawisku?

temu zjawisku?

background image

Bezpiecze

Bezpiecze

ń

ń

stwo na drodze 

stwo na drodze 

Co wp

Co wp

ł

ł

ywa na bezpiecze

ywa na bezpiecze

ń

ń

stwo na drodze?

stwo na drodze?





infrastruktura dr

infrastruktura dr

ó

ó





stan techniczny pojazd

stan techniczny pojazd

ó

ó





aktualne warunki klimatyczne i pogodowe 

aktualne warunki klimatyczne i pogodowe 





pory dnia i nocy 

pory dnia i nocy 

ponadto ogromne znaczenie ma

ponadto ogromne znaczenie ma





kondycja psychofizyczna kieruj

kondycja psychofizyczna kieruj

ą

ą

cych pojazdami 

cych pojazdami 

Psycholodzy komunikacji i transportu postuluj

Psycholodzy komunikacji i transportu postuluj

ą

ą

wprowadzenie

wprowadzenie

bada

bada

ń

ń

psychologicznych dla kandydat

psychologicznych dla kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w,

w,

poniewa

poniewa

ż

ż

dyspozycja fizjologiczna i psychologiczna maj

dyspozycja fizjologiczna i psychologiczna maj

ą

ą

wp

wp

ł

ł

yw na bezpieczne zachowania kierowcy 

yw na bezpieczne zachowania kierowcy 

background image

Badania wst

Badania wst

ę

ę

pne dla kierowc

pne dla kierowc

ó

ó

w

w





Przedstawiana propozycja metodologii bada

Przedstawiana propozycja metodologii bada

ń

ń

psychologicznych dla kandydat

psychologicznych dla kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w pozwoli 

w pozwoli 

wskaza

wskaza

ć

ć

typ niebezpiecznego kierowcy na drodze i nie 

typ niebezpiecznego kierowcy na drodze i nie 

dopu

dopu

ś

ś

ci

ci

ć

ć

go do ruchu drogowego.

go do ruchu drogowego.

Badania wst

Badania wst

ę

ę

pne maj

pne maj

ą

ą

poprawi

poprawi

ć

ć

stan bezpiecze

stan bezpiecze

ń

ń

stwa na

stwa na

naszych drogach

naszych drogach

Proponujemy wykorzystanie:

Proponujemy wykorzystanie:





narz

narz

ę

ę

dzi psychologicznych dobrze znanych i dost

dzi psychologicznych dobrze znanych i dost

ę

ę

pnych 

pnych 

psychologom komunikacji 

psychologom komunikacji 





aparatury do badania sprawno

aparatury do badania sprawno

ś

ś

ci psychomotorycznej ju

ci psychomotorycznej ju

ż

ż

funkcjonuj

funkcjonuj

ą

ą

cej w wi

cej w wi

ę

ę

kszo

kszo

ś

ś

ci Pracowni 

ci Pracowni 

background image

Dane o stanie motoryzacji i wypadkach 

Dane o stanie motoryzacji i wypadkach 

drogowych w Polsce

drogowych w Polsce

Od pocz

Od pocz

ą

ą

tku lat dziewi

tku lat dziewi

ęć

ęć

dziesi

dziesi

ą

ą

tych liczba pojazd

tych liczba pojazd

ó

ó

zarejestrowanych w Polsce systematycznie ro

zarejestrowanych w Polsce systematycznie ro

ś

ś

nie:

nie:





1999 rok 

1999 rok 

-

- 13 169 216 

pojazd

pojazd

ó

ó

w silnikowych

w silnikowych





2009 rok 

2009 rok 

-

- 21 336 913 pojazdów silnikowych

Po

Po

ł

ł

o

o

ż

ż

enie Polski na mapie Europy 

enie Polski na mapie Europy 

-

-

jej usytuowanie na szlaku

jej usytuowanie na szlaku

transportowym wsch

transportowym wsch

ó

ó

zach

zach

ó

ó

d generuje bardzo du

d generuje bardzo du

ż

ż

y ruch 

y ruch 

tranzytowy:

tranzytowy:





Transport

Transport





Podr

Podr

ó

ó

ż

ż

e s

e s

ł

ł

u

u

ż

ż

bowe

bowe





Dojazdy do pracy

Dojazdy do pracy





Wyjazdy turystyczne (Polak

Wyjazdy turystyczne (Polak

ó

ó

w i obcokrajowc

w i obcokrajowc

ó

ó

w)

w)

background image

Dane o stanie motoryzacji i wypadkach 

Dane o stanie motoryzacji i wypadkach 

drogowych w Polsce 1995

drogowych w Polsce 1995

-

-

2009 

2009 

(raport policji 2009)

(raport policji 2009)

70.226

6.900

56.904 

1995

71.419

6.359

57.911 

1996

83.162

7.311

66.586 

1997

77.560

7.080

61.588 

1998

68.449

6.730

55.106 

1999

71.638

6.294

57.331 

2000

68.194

5.534

53.799 

2001

67.498

5.827

53.559 

2002

63.900

5.640

51.078 

2003

64.661

5.712

51.069 

2004

61.191

5.444

48.100 

2005

59.123

5.243

46.876 

2006

63.224

5.583 

49.536 

2007

62.097

5.437 

49.054 

2008

56.046

4.572

44.196 

2009

RANNI

ZABICI

WYPADKI 

background image

Raport Komisji Europejskiej o stanie 

Raport Komisji Europejskiej o stanie 

bezpiecze

bezpiecze

ń

ń

stwa na europejskich drogach

stwa na europejskich drogach

Polska pomimo spadku liczby zdarze

Polska pomimo spadku liczby zdarze

ń

ń

drogowych przy sta

drogowych przy sta

ł

ł

ym wzro

ym wzro

ś

ś

cie

cie

liczby pojazd

liczby pojazd

ó

ó

w  jest  

w  jest  

liderem

liderem

w liczbie wypadk

w liczbie wypadk

ó

ó

ś

ś

miertelnych i os

miertelnych i os

ó

ó

b

b

poszkodowanych

poszkodowanych

Najwi

Najwi

ę

ę

ksze zagro

ksze zagro

ż

ż

enia na polskich drogach to :

enia na polskich drogach to :





lekcewa

lekcewa

ż

ż

enie przepis

enie przepis

ó

ó

w ruchu drogowego,

w ruchu drogowego,





nieodpowiedzialne zachowania u

nieodpowiedzialne zachowania u

ż

ż

ytkownik

ytkownik

ó

ó

w dr

w dr

ó

ó

g,

g,





bagatelizowanie ogranicze

bagatelizowanie ogranicze

ń

ń

pr

pr

ę

ę

dko

dko

ś

ś

ci,

ci,





brawura m

brawura m

ł

ł

odych kierowc

odych kierowc

ó

ó

w i prowadzenie pojazd

w i prowadzenie pojazd

ó

ó

w pod wp

w pod wp

ł

ł

ywem alkoholu. 

ywem alkoholu. 

Zagro

Zagro

ż

ż

enie statystycznego Polaka w ruchu drogowym jest bardzo

enie statystycznego Polaka w ruchu drogowym jest bardzo

wysokie i wynosi 12 zabitych na 100 ty

wysokie i wynosi 12 zabitych na 100 ty

ś

ś

. mieszka

. mieszka

ń

ń

c

c

ó

ó

-

-

tj. dwa razy

tj. dwa razy

wy

wy

ż

ż

sze ni

sze ni

ż

ż

w innych krajach europejskich (

w innych krajach europejskich (

dane GUS wg stanu na 30.06.2009 r.)

W Polsce w 100 wypadkach drogowych 

W Polsce w 100 wypadkach drogowych 

ż

ż

ycie traci ponad 11 os

ycie traci ponad 11 os

ó

ó

b

b

Straty spo

Straty spo

ł

ł

eczne i ekonomiczne spowodowane wypadkami drogowymi

eczne i ekonomiczne spowodowane wypadkami drogowymi

wynosz

wynosz

ą

ą

ponad 30 

ponad 30 

mld

mld

z

z

ł

ł

otych rocznie 

otych rocznie 

background image

Statystyki ilo

Statystyki ilo

ś

ś

ci zabitych i rannych 

ci zabitych i rannych 

przypadaj

przypadaj

ą

ą

cych na 2008 rok

cych na 2008 rok

Liczba zabitych w krajach UE 2008

Liczba rannych w krajach UE 2008

background image

M

M

ł

ł

odzi kierowcy a wypadki

odzi kierowcy a wypadki

M

M

ł

ł

odzi kierowcy s

odzi kierowcy s

ą

ą

nara

nara

ż

ż

eni na wi

eni na wi

ę

ę

ksze ryzyko wypadku

ksze ryzyko wypadku





M

M

ł

ł

odzi kierowcy uczestnicz

odzi kierowcy uczestnicz

ą

ą

w wypadkach drogowych cz

w wypadkach drogowych cz

ęś

ęś

ciej ni

ciej ni

ż

ż

by to wynika

by to wynika

ł

ł

o z

o z

ich procentowego udzia

ich procentowego udzia

ł

ł

u w populacji kierowc

u w populacji kierowc

ó

ó

w. 

w. 

Jest to efektem dzia

Jest to efektem dzia

ł

ł

ania dw

ania dw

ó

ó

ch czynnik

ch czynnik

ó

ó

w: 

w: 





wieku kierowcy 

wieku kierowcy 





braku do

braku do

ś

ś

wiadczenia 

wiadczenia 





Kierowcy w wieku 18

Kierowcy w wieku 18

-

-

30 lat, maj

30 lat, maj

ą

ą

cy mniejsze ni

cy mniejsze ni

ż

ż

pi

pi

ę

ę

cioletnie do

cioletnie do

ś

ś

wiadczenie w

wiadczenie w

kierowaniu pojazdami, s

kierowaniu pojazdami, s

ą

ą

-

-

w por

w por

ó

ó

wnaniu do bardziej do

wnaniu do bardziej do

ś

ś

wiadczonych kierowc

wiadczonych kierowc

ó

ó

-

-

od 2 do 5

od 2 do 5

razy cz

razy cz

ęś

ęś

ciej uczestnikami wypadk

ciej uczestnikami wypadk

ó

ó

w drogowych

w drogowych





Styl jazdy

Styl jazdy

, czyli nawyki prowadzenia samochodu rozwijaj

, czyli nawyki prowadzenia samochodu rozwijaj

ą

ą

si

si

ę

ę

u kieruj

u kieruj

ą

ą

cego w miar

cego w miar

ę

ę

up

up

ł

ł

ywu 

ywu 

czasu 

czasu 





W

W

ś

ś

r

r

ó

ó

d m

d m

ł

ł

odych kierowc

odych kierowc

ó

ó

w obserwujemy tendencj

w obserwujemy tendencj

ę

ę

do ryzykownego stylu jazdy, jak 

do ryzykownego stylu jazdy, jak 

np

np

prowadzenie z du

prowadzenie z du

ż

ż

a pr

a pr

ę

ę

dko

dko

ś

ś

ci

ci

ą

ą

, czy niezachowanie odpowiedniej odleg

, czy niezachowanie odpowiedniej odleg

ł

ł

o

o

ś

ś

ci od innych pojazd

ci od innych pojazd

ó

ó





M

M

ł

ł

odzi kierowcy

odzi kierowcy

zaliczani s

zaliczani s

ą

ą

do grupy "wysokiego ryzyka" 

do grupy "wysokiego ryzyka" 





Analiza ich stylu jazdy pozwala wyr

Analiza ich stylu jazdy pozwala wyr

ó

ó

ż

ż

ni

ni

ć

ć

grupy kierowc

grupy kierowc

ó

ó

w, kt

w, kt

ó

ó

re charakteryzuj

re charakteryzuj

ą

ą

si

si

ę

ę





agresywnym stylem jazdy 

agresywnym stylem jazdy 





prowadzeniem samochodu jako sposobem na roz

prowadzeniem samochodu jako sposobem na roz

ł

ł

adowanie stresu czy 

adowanie stresu czy 

poszukiwaniem sensacji

poszukiwaniem sensacji

Ci sami m

Ci sami m

ł

ł

odzi ludzie wykazuj

odzi ludzie wykazuj

ą

ą

du

du

żą

żą

agresj

agresj

ę

ę

i nerwowo

i nerwowo

ść

ść

nie tylko podczas 

nie tylko podczas 

prowadzenia samochodu, ale tak

prowadzenia samochodu, ale tak

ż

ż

e w innych sytuacjach 

e w innych sytuacjach 

background image

Zachowania prowadz

Zachowania prowadz

ą

ą

ce do wypadku

ce do wypadku

Wyr

Wyr

ó

ó

ż

ż

niono cztery kategorie zachowa

niono cztery kategorie zachowa

ń

ń

, mog

, mog

ą

ą

cych 

cych 

stanowi

stanowi

ć

ć

przyczyn

przyczyn

ę

ę

wypadk

wypadk

ó

ó

w:

w:

1.

1.

Os

Os

ł

ł

abienie 

abienie 

-

-

odwr

odwr

ó

ó

cenie uwagi: 

cenie uwagi: 

2.

2.

Nieostro

Nieostro

ż

ż

no

no

ść

ść

, bezrefleksyjno

, bezrefleksyjno

ść

ść

i b

i b

ł

ę

ł

ę

dne spostrzeganie

dne spostrzeganie

3.

3.

Senno

Senno

ść

ść

wywo

wywo

ł

ł

ana niedoborem snu, przepracowaniem 

ana niedoborem snu, przepracowaniem 

czy niedostosowaniem pory prowadzenia  do 

czy niedostosowaniem pory prowadzenia  do 

biologicznego zegara kierowcy. 

biologicznego zegara kierowcy. 

4.

4.

Podejmowanie ryzyka, zachowania rywalizacyjne i 

Podejmowanie ryzyka, zachowania rywalizacyjne i 

agresywne; sk

agresywne; sk

ł

ł

onno

onno

ść

ść

do takiego reagowania  jest 

do takiego reagowania  jest 

uwarunkowana osobowo

uwarunkowana osobowo

ś

ś

ciowo 

ciowo 

M.J.Reid

M.J.Reid

]

]

background image

Kandydaci na kierowc

Kandydaci na kierowc

ó

ó

R

R

ó

ó

ż

ż

nice indywidualne w zakresie umiej

nice indywidualne w zakresie umiej

ę

ę

tno

tno

ś

ś

ci  

ci  

kierowania pojazdem

kierowania pojazdem





Badanie psychologiczne kierowc

Badanie psychologiczne kierowc

ó

ó

w i 

w i 

kandydat

kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w

w

jest badaniem

jest badaniem

indywidualnym. 

indywidualnym. 

W standardowej procedurze oceny wyr

W standardowej procedurze oceny wyr

ó

ó

ż

ż

nia si

nia si

ę

ę

cztery p

cztery p

ł

ł

aszczyzny: 

aszczyzny: 

1.

1.

Ocena proces

Ocena proces

ó

ó

w percepcyjnych

w percepcyjnych

-

-

pozwalaj

pozwalaj

ą

ą

cych na sprawne wykonywanie 

cych na sprawne wykonywanie 

podj

podj

ę

ę

tych decyzji (koordynacja wzrokowo

tych decyzji (koordynacja wzrokowo

-

-

ruchowa, spostrzegawczo

ruchowa, spostrzegawczo

ść

ść

, podzielno

, podzielno

ść

ść

uwagi, szeroko

uwagi, szeroko

ść

ść

pola widzenia)

pola widzenia)

2. Ocena proces

2. Ocena proces

ó

ó

w intelektualnych

w intelektualnych

umo

umo

ż

ż

liwiaj

liwiaj

ą

ą

cych trafn

cych trafn

ą

ą

ocen

ocen

ę

ę

sytuacji drogowej, 

sytuacji drogowej, 

podj

podj

ę

ę

cie i wykonanie w

cie i wykonanie w

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwych decyzji (pami

ciwych decyzji (pami

ęć

ęć

kr

kr

ó

ó

tkotrwa

tkotrwa

ł

ł

a, czas reakcji, ocena 

a, czas reakcji, ocena 

czasu, pr

czasu, pr

ę

ę

dko

dko

ś

ś

ci, dystansu, unikanie ryzyka)

ci, dystansu, unikanie ryzyka)

3. Ocena temperamentu i cech osobowo

3. Ocena temperamentu i cech osobowo

ś

ś

ci

ci

odpowiedzialno

odpowiedzialno

ść

ść

, krytycyzm, styl 

, krytycyzm, styl 

rozwi

rozwi

ą

ą

zywania zada

zywania zada

ń

ń

, kontrola emocjonalna, umiej

, kontrola emocjonalna, umiej

ę

ę

tno

tno

ś

ś

ci przewidywania, postawa 

ci przewidywania, postawa 

pro

pro

-

-

i antyspo

i antyspo

ł

ł

eczna (stosowanie si

eczna (stosowanie si

ę

ę

do przepis

do przepis

ó

ó

w drogowych, koncentracja, pewno

w drogowych, koncentracja, pewno

ść

ść

siebie, zmiana decyzji)

siebie, zmiana decyzji)

4. Ocena prawdopodobie

4. Ocena prawdopodobie

ń

ń

stwa zachowania w sytuacjach trudnych

stwa zachowania w sytuacjach trudnych





Procesy te powinny by

Procesy te powinny by

ć

ć

rozpatrywane s

rozpatrywane s

ą

ą

w aspekcie wp

w aspekcie wp

ł

ł

ywu wieku i 

ywu wieku i 

do

do

ś

ś

wiadczenia w kierowaniu pojazdem

wiadczenia w kierowaniu pojazdem





Przedstawione powy

Przedstawione powy

ż

ż

ej sprawno

ej sprawno

ś

ś

ci i cechy rozwijaj

ci i cechy rozwijaj

ą

ą

si

si

ę

ę

, zmieniaj

, zmieniaj

ą

ą

i degraduj

i degraduj

ą

ą

nier

nier

ó

ó

wnomiernie w trakcie 

wnomiernie w trakcie 

ż

ż

ycia ka

ycia ka

ż

ż

dej osoby

dej osoby

background image

Ocena proces

Ocena proces

ó

ó

w percepcyjnych i 

w percepcyjnych i 

intelektualnych 

intelektualnych 

Odbi

Odbi

ó

ó

r bod

r bod

ź

ź

c

c

ó

ó

-

-

przetwarzanie informacji 

przetwarzanie informacji 

my

my

ś

ś

lenie 

lenie 

uwaga

uwaga





Liczba r

Liczba r

ó

ó

wnocze

wnocze

ś

ś

nie przetwarzanych informacji u cz

nie przetwarzanych informacji u cz

ł

ł

owieka jest 

owieka jest 

ograniczona 

ograniczona 

-

-

kieruj

kieruj

ą

ą

cy powinien umiej

cy powinien umiej

ę

ę

tnie selekcjonowa

tnie selekcjonowa

ć

ć

bod

bod

ź

ź

ce 

ce 

docieraj

docieraj

ą

ą

ce do niego podczas jazdy 

ce do niego podczas jazdy 





W

W

ś

ś

r

r

ó

ó

d sprawno

d sprawno

ś

ś

ci i umiej

ci i umiej

ę

ę

tno

tno

ś

ś

ci koniecznych do bezpiecznego 

ci koniecznych do bezpiecznego 

prowadzenia pojazd

prowadzenia pojazd

ó

ó

w ogromn

w ogromn

ą

ą

rol

rol

ę

ę

odgrywa przetwarzanie 

odgrywa przetwarzanie 

informacji   ludzie w r

informacji   ludzie w r

ó

ó

ż

ż

ny spos

ny spos

ó

ó

b przetwarzaj

b przetwarzaj

ą

ą

informacje 

informacje 





Kieruj

Kieruj

ą

ą

cy jest zmuszony do przetwarzania ogromnej liczby informacji 

cy jest zmuszony do przetwarzania ogromnej liczby informacji 

znajduj

znajduj

ą

ą

cych si

cych si

ę

ę

w zasi

w zasi

ę

ę

gu jego pola widzenia

gu jego pola widzenia





Problem podzielno

Problem podzielno

ś

ś

ci uwagi 

ci uwagi 

-

-

istnieje zale

istnieje zale

ż

ż

no

no

ść

ść

mi

mi

ę

ę

dzy b

dzy b

ł

ę

ł

ę

dami 

dami 

kieruj

kieruj

ą

ą

cego, odnosz

cego, odnosz

ą

ą

cymi si

cymi si

ę

ę

do umiej

do umiej

ę

ę

tno

tno

ś

ś

ci przenoszenia uwagi z 

ci przenoszenia uwagi z 

jednej czynno

jednej czynno

ś

ś

ci na drug

ci na drug

ą

ą

, a jego uczestnictwem w wypadkach 

, a jego uczestnictwem w wypadkach 

drogowych

drogowych





Stwierdzono bezpo

Stwierdzono bezpo

ś

ś

redni zwi

redni zwi

ą

ą

zek mi

zek mi

ę

ę

dzy koncentracj

dzy koncentracj

ą

ą

uwagi 

uwagi 

kierowcy (umiej

kierowcy (umiej

ę

ę

tno

tno

ść

ść

przechodzenia od jednego do drugiego 

przechodzenia od jednego do drugiego 

zadania bez wi

zadania bez wi

ę

ę

kszego wysi

kszego wysi

ł

ł

ku i straty jako

ku i straty jako

ś

ś

ci dzia

ci dzia

ł

ł

ania) a jego 

ania) a jego 

uczestnictwem w wypadku drogowym

uczestnictwem w wypadku drogowym

background image

Odbi

Odbi

ó

ó

r bod

r bod

ź

ź

c

c

ó

ó

-

-

przetwarzanie 

przetwarzanie 

informacji 

informacji 

my

my

ś

ś

lenie 

lenie 

uwaga c.d.

uwaga c.d.





Wykazano, i

Wykazano, i

ż

ż

wielu wypadk

wielu wypadk

ó

ó

w mo

w mo

ż

ż

na by unikn

na by unikn

ąć

ąć

, gdyby 

, gdyby 

uwaga 

uwaga 

kieruj

kieruj

ą

ą

cego

cego

by

by

ł

ł

a skierowana w danym momencie na informacje istotne 

a skierowana w danym momencie na informacje istotne 

dla bezpiecze

dla bezpiecze

ń

ń

stwa, a nie dla dobrego samopoczucia kierowcy 

stwa, a nie dla dobrego samopoczucia kierowcy 





Percepcja

Percepcja

nie jest jedynie biernym odbiorem wra

nie jest jedynie biernym odbiorem wra

ż

ż

e

e

ń

ń

ze 

ze 

ś

ś

rodowiska 

rodowiska 

zewn

zewn

ę

ę

trznego, ale jest efektem interakcji informacji p

trznego, ale jest efektem interakcji informacji p

ł

ł

yn

yn

ą

ą

cych z 

cych z 

zewn

zewn

ą

ą

trz oraz zapami

trz oraz zapami

ę

ę

tanych do

tanych do

ś

ś

wiadcze

wiadcze

ń

ń

, postaw czy sta

, postaw czy sta

ł

ł

ych lub 

ych lub 

chwilowych potrzeb odbiorcy

chwilowych potrzeb odbiorcy





Koncentracja, przerzutno

Koncentracja, przerzutno

ść

ść

i podzielno

i podzielno

ść

ść

uwagi

uwagi

kieruj

kieruj

ą

ą

cego w du

cego w du

ż

ż

ej 

ej 

mierze uzale

mierze uzale

ż

ż

niona jest od trudno

niona jest od trudno

ś

ś

ci zadania

ci zadania





W

W

ś

ś

r

r

ó

ó

d nich istotn

d nich istotn

ą

ą

rol

rol

ę

ę

odgrywa umiej

odgrywa umiej

ę

ę

tno

tno

ść

ść

dokonania trafnej 

dokonania trafnej 

oceny 

oceny 

pr

pr

ę

ę

dko

dko

ś

ś

ci

ci

odleg

odleg

ł

ł

o

o

ś

ś

ci

ci

oraz 

oraz 

szybko

szybko

ść

ść

reakcji

reakcji





Percepcja zazwyczaj umo

Percepcja zazwyczaj umo

ż

ż

liwia trafn

liwia trafn

ą

ą

ocen

ocen

ę

ę

sytuacji, jednak w 

sytuacji, jednak w 

pewnych okoliczno

pewnych okoliczno

ś

ś

ciach, 

ciach, 

np

np

pod wp

pod wp

ł

ł

ywem stresu

ywem stresu

, w specyficznych 

, w specyficznych 

warunkach spo

warunkach spo

ł

ł

ecznych, b

ecznych, b

ą

ą

d

d

ź

ź

u os

u os

ó

ó

b o patologicznej, czy 

b o patologicznej, czy 

nieprawid

nieprawid

ł

ł

owej strukturze osobowo

owej strukturze osobowo

ś

ś

ci ocena mo

ci ocena mo

ż

ż

e ulec 

e ulec 

zniekszta

zniekszta

ł

ł

ceniu

ceniu





Gdy do kierowcy dop

Gdy do kierowcy dop

ł

ł

ywa zbyt wiele informacji musi on podejmowa

ywa zbyt wiele informacji musi on podejmowa

ć

ć

decyzj

decyzj

ę

ę

, na kt

, na kt

ó

ó

rych informacjach skupi swoj

rych informacjach skupi swoj

ą

ą

uwag

uwag

ę

ę

, a kt

, a kt

ó

ó

re zignoruje

re zignoruje

background image

Ocena temperamentu i cech osobowo

Ocena temperamentu i cech osobowo

ś

ś

ci

ci





Wszyscy psychologowie s

Wszyscy psychologowie s

ą

ą

zgodni, co do konieczno

zgodni, co do konieczno

ś

ś

ci badania 

ci badania 

cech temperamentalych i osobowo

cech temperamentalych i osobowo

ś

ś

ciowych u kierowc

ciowych u kierowc

ó

ó

w, a 

w, a 

zw

zw

ł

ł

aszcza u m

aszcza u m

ł

ł

odych, niedo

odych, niedo

ś

ś

wiadczonych kandydat

wiadczonych kandydat

ó

ó

w

w





R

R

ó

ó

ż

ż

nice mi

nice mi

ę

ę

dzy lud

dzy lud

ź

ź

mi na poziomie temperamentu w zakresie ich niskiej lub wysokiej 

mi na poziomie temperamentu w zakresie ich niskiej lub wysokiej 

reaktywno

reaktywno

ś

ś

ci s

ci s

ą

ą

podstaw

podstaw

ą

ą

odmiennego stylu samoregulacji. 

odmiennego stylu samoregulacji. 





Aktywny tryb samoregulacji (osoby o niskiej reaktywno

Aktywny tryb samoregulacji (osoby o niskiej reaktywno

ś

ś

ci) oznacza poszukiwanie przez 

ci) oznacza poszukiwanie przez 

nich wra

nich wra

ż

ż

e

e

ń

ń

i dodatkowych pobudze

i dodatkowych pobudze

ń

ń

, a tak

, a tak

ż

ż

e dzia

e dzia

ł

ł

a

a

ń

ń

ryzykownych i niebezpiecznych.

ryzykownych i niebezpiecznych.





Bierny typ samoregulacji (osoby o wysokiej reaktywno

Bierny typ samoregulacji (osoby o wysokiej reaktywno

ś

ś

ci) to poszukiwanie sytuacji 

ci) to poszukiwanie sytuacji 

dobrze okre

dobrze okre

ś

ś

lonych, bezpiecznych, o niskim wsp

lonych, bezpiecznych, o niskim wsp

ó

ó

ł

ł

czynniku ryzyka. 

czynniku ryzyka. 





Cechy temperamentu wyznaczaj

Cechy temperamentu wyznaczaj

ą

ą

tak

tak

ż

ż

e odporno

e odporno

ść

ść

jednostki na stres. 

jednostki na stres. 





Zwi

Zwi

ą

ą

zek mi

zek mi

ę

ę

dzy typem temperamentu a stylem jazdy na drodze jest oczywisty.

dzy typem temperamentu a stylem jazdy na drodze jest oczywisty.





Stabilno

Stabilno

ść

ść

psychiczna wynika z optymalnych cech osobowo

psychiczna wynika z optymalnych cech osobowo

ś

ś

ci 

ci 

przejawia si

przejawia si

ę

ę

efektywnym dzia

efektywnym dzia

ł

ł

aniem wobec wyzwa

aniem wobec wyzwa

ń

ń

, niepowodze

, niepowodze

ń

ń

i zagro

i zagro

ż

ż

e

e

ń

ń





Nieprawid

Nieprawid

ł

ł

owe cechy osobowo

owe cechy osobowo

ś

ś

ci powoduj

ci powoduj

ą

ą

wyst

wyst

ę

ę

powanie destrukcyjnych emocji takich 

powanie destrukcyjnych emocji takich 

jak agresja, l

jak agresja, l

ę

ę

k i strach. 

k i strach. 





W stanie emocjonalnego pobudzenia ulega zak

W stanie emocjonalnego pobudzenia ulega zak

ł

ł

ó

ó

ceniu ca

ceniu ca

ł

ł

a sfera sensorycznej 

a sfera sensorycznej 

percepcji. 

percepcji. 

background image

Rola poziomu l

Rola poziomu l

ę

ę

ku, agresywno

ku, agresywno

ś

ś

ci oraz temperamentu i 

ci oraz temperamentu i 

zachowa

zachowa

ń

ń

spo

spo

ł

ł

ecznych na styl i spos

ecznych na styl i spos

ó

ó

b prowadzenia 

b prowadzenia 

pojazdu

pojazdu





Nie mo

Nie mo

ż

ż

na podwa

na podwa

ż

ż

y

y

ć

ć

tezy, 

tezy, 

ż

ż

e ludzie poruszaj

e ludzie poruszaj

ą

ą

si

si

ę

ę

po drogach 

po drogach 

zgodnie z reprezentowanym przez siebie typem osobowo

zgodnie z reprezentowanym przez siebie typem osobowo

ś

ś

ci i 

ci i 

temperamentu:

temperamentu:





Wysoka agresja i l

Wysoka agresja i l

ę

ę

k wsp

k wsp

ó

ó

ł

ł

wyst

wyst

ę

ę

puje w 2 na 3 wypadkach i 

puje w 2 na 3 wypadkach i 

kolizjach, 

kolizjach, 





Zawy

Zawy

ż

ż

ona ocena kompetencyjna wsp

ona ocena kompetencyjna wsp

ó

ó

ł

ł

wyst

wyst

ę

ę

puje w 2 na 3 

puje w 2 na 3 

wypadkach i kolizjach, 

wypadkach i kolizjach, 





Obni

Obni

ż

ż

ony poziom podzielno

ony poziom podzielno

ś

ś

ci, przerzutno

ci, przerzutno

ś

ś

ci i koncentracji uwagi 

ci i koncentracji uwagi 

wsp

wsp

ó

ó

ł

ł

wyst

wyst

ę

ę

puje, w co drugim wypadku i kolizji, 

puje, w co drugim wypadku i kolizji, 





Nieumiej

Nieumiej

ę

ę

tno

tno

ść

ść

, b

, b

ą

ą

d

d

ź

ź

niezdolno

niezdolno

ść

ść

do nieprzestrzegania norm 

do nieprzestrzegania norm 

spo

spo

ł

ł

ecznych wsp

ecznych wsp

ó

ó

ł

ł

wyst

wyst

ę

ę

puje w 1 na 3 wypadki i kolizje, 

puje w 1 na 3 wypadki i kolizje, 





Niska sprawno

Niska sprawno

ść

ść

w sferze inteligencji abstrakcyjnej 

w sferze inteligencji abstrakcyjnej 

wsp

wsp

ó

ó

ł

ł

wyst

wyst

ę

ę

puje w 1 na 3 w wypadki i kolizje. [J. B

puje w 1 na 3 w wypadki i kolizje. [J. B

ą

ą

k]

k]

background image

Ocena prawdopodobie

Ocena prawdopodobie

ń

ń

stwa zachowania 

stwa zachowania 

w sytuacjach trudnych

w sytuacjach trudnych





Podejmowanie decyzji pod wp

Podejmowanie decyzji pod wp

ł

ł

ywem stresu

ywem stresu

sytuacja krytyczna 

sytuacja krytyczna 

wymaga od kieruj

wymaga od kieruj

ą

ą

cego odpowiedniej reakcji w jak najkr

cego odpowiedniej reakcji w jak najkr

ó

ó

tszym czasie; im 

tszym czasie; im 

bardziej niespodziewana jest sytuacja i mniej do

bardziej niespodziewana jest sytuacja i mniej do

ś

ś

wiadczony kierowca, tym 

wiadczony kierowca, tym 

wi

wi

ę

ę

cej czasu zajmuje mu ocena sytuacji oraz podj

cej czasu zajmuje mu ocena sytuacji oraz podj

ę

ę

cie w

cie w

ł

ł

a

a

ś

ś

ciwej decyzji o 

ciwej decyzji o 

reakcji

reakcji





Oceny w trudnych sytuacjach

Oceny w trudnych sytuacjach

-

-

w sytuacjach zagro

w sytuacjach zagro

ż

ż

enia decyduj

enia decyduj

ą

ą

ce 

ce 

znaczenie ma podj

znaczenie ma podj

ę

ę

cie prawid

cie prawid

ł

ł

owej decyzji w kr

owej decyzji w kr

ó

ó

tkim czasie; im bardziej 

tkim czasie; im bardziej 

niecodzienna jest sytuacja i mniej do

niecodzienna jest sytuacja i mniej do

ś

ś

wiadczony kierowca, tym wi

wiadczony kierowca, tym wi

ę

ę

cej 

cej 

czasu zabiera mu przeanalizowanie informacji i podj

czasu zabiera mu przeanalizowanie informacji i podj

ę

ę

cie decyzji

cie decyzji





Zachowania ryzykowne

Zachowania ryzykowne

-

-

b

b

ł

ę

ł

ę

dne decyzje podejmowane s

dne decyzje podejmowane s

ą

ą

przede 

przede 

wszystkim przez kierowc

wszystkim przez kierowc

ó

ó

w w pierwszych latach prowadzenia pojazdu 

w w pierwszych latach prowadzenia pojazdu 





Istnieje 

Istnieje 

ś

ś

cis

cis

ł

ł

y zwi

y zwi

ą

ą

zek mi

zek mi

ę

ę

dzy decyzj

dzy decyzj

ą

ą

o ryzykownym zachowaniu a 

o ryzykownym zachowaniu a 

jego ocen

jego ocen

ą

ą





Zbyt optymistyczna ocena w

Zbyt optymistyczna ocena w

ł

ł

asnych zdolno

asnych zdolno

ś

ś

ci poznawczych i 

ci poznawczych i 

umiej

umiej

ę

ę

tno

tno

ś

ś

ci kontrolowania ruchu pojazdu; kierowcy maj

ci kontrolowania ruchu pojazdu; kierowcy maj

ą

ą

zawy

zawy

ż

ż

on

on

ą

ą

samoocen

samoocen

ę

ę

, co do swoich umiej

, co do swoich umiej

ę

ę

tno

tno

ś

ś

ci w sytuacji prowadzenia pojazdu.

ci w sytuacji prowadzenia pojazdu.

background image

Czy psycholodzy maj

Czy psycholodzy maj

ą

ą

udzia

udzia

ł

ł

w poprawie 

w poprawie 

bezpiecze

bezpiecze

ń

ń

stwa na drogach?

stwa na drogach?

W Polsce bezpiecze

W Polsce bezpiecze

ń

ń

stwem na drogach zajmuj

stwem na drogach zajmuj

ą

ą

si

si

ę

ę





Ministerstwo Transportu 

Ministerstwo Transportu 





Instytut Transportu Samochodowego 

Instytut Transportu Samochodowego 





Krajowa Rada Bezpiecze

Krajowa Rada Bezpiecze

ń

ń

stwa Ruchu Drogowego  

stwa Ruchu Drogowego  





Stowarzyszenia na czele, kt

Stowarzyszenia na czele, kt

ó

ó

rych stoi Stowarzyszenie 

rych stoi Stowarzyszenie 

Droga i Bezpiecze

Droga i Bezpiecze

ń

ń

stwo

stwo





Dzia

Dzia

ł

ł

ania prewencyjne psycholog

ania prewencyjne psycholog

ó

ó

w, kt

w, kt

ó

ó

rzy na co dzie

rzy na co dzie

ń

ń

zajmuj

zajmuj

ą

ą

si

si

ę

ę

psychologi

psychologi

ą

ą

komunikacji i transportu

komunikacji i transportu

background image

CZYNNIK LUDZKI

CZYNNIK LUDZKI





Aktualna kondycja psychologiczna kierowcy wi

Aktualna kondycja psychologiczna kierowcy wi

ąż

ąż

e si

e si

ę

ę

z jego 

z jego 

odporno

odporno

ś

ś

ci

ci

ą

ą

na stres i umiej

na stres i umiej

ę

ę

tno

tno

ś

ś

ci

ci

ą

ą

radzenia sobie w sytuacjach 

radzenia sobie w sytuacjach 

trudnych

trudnych

, co ma ogromny wp

, co ma ogromny wp

ł

ł

yw na styl podejmowania decyzji na 

yw na styl podejmowania decyzji na 

drodze. 

drodze. 





Wszystko to opiera si

Wszystko to opiera si

ę

ę

na g

na g

ł

ę

ł

ę

bokich strukturach naszej osobowo

bokich strukturach naszej osobowo

ś

ś

ci. 

ci. 





To w

To w

ł

ł

a

a

ś

ś

nie 

nie 

osobowo

osobowo

ść

ść

powoduje, 

powoduje, 

ż

ż

e w r

e w r

ó

ó

ż

ż

nych sytuacjach ka

nych sytuacjach ka

ż

ż

dy z 

dy z 

nas zachowuje si

nas zachowuje si

ę

ę

w inny, specyficzny, ale i typowy dla siebie spos

w inny, specyficzny, ale i typowy dla siebie spos

ó

ó

b.

b.





Fundamentalne znaczenie ma 

Fundamentalne znaczenie ma 

fizjologiczna podstawa proces

fizjologiczna podstawa proces

ó

ó

psychicznych

psychicznych

, le

, le

żą

żą

cych u podstaw prawid

cych u podstaw prawid

ł

ł

owego kierowania 

owego kierowania 

pojazdem, ale kolejnym warunkiem bezpiecznego prowadzenia 

pojazdem, ale kolejnym warunkiem bezpiecznego prowadzenia 

pojazdu jest 

pojazdu jest 

dojrza

dojrza

ł

ł

o

o

ść

ść

spo

spo

ł

ł

eczna i emocjonalna

eczna i emocjonalna

kieruj

kieruj

ą

ą

cego. 

cego. 





Jej wyznacznikiem jest poziom niekt

Jej wyznacznikiem jest poziom niekt

ó

ó

rych element

rych element

ó

ó

w naszej 

w naszej 

osobowo

osobowo

ś

ś

ci takich jak: 

ci takich jak: 

poziom l

poziom l

ę

ę

ku i agresywno

ku i agresywno

ś

ś

ci, obraz siebie i 

ci, obraz siebie i 

samoocena oraz poczucie winy, umiejscowienie kontroli i poczucie

samoocena oraz poczucie winy, umiejscowienie kontroli i poczucie

sensu 

sensu 

ż

ż

ycia. 

ycia. 





W/w wybrane cechy osobowo

W/w wybrane cechy osobowo

ś

ś

ci s

ci s

ą

ą

determinantami w/w dojrza

determinantami w/w dojrza

ł

ł

o

o

ś

ś

ci 

ci 

odpowiedzialnej za bezpieczne kierowanie pojazdami. 

odpowiedzialnej za bezpieczne kierowanie pojazdami. 





Poziom wybranych element

Poziom wybranych element

ó

ó

w osobowo

w osobowo

ś

ś

ci ma wp

ci ma wp

ł

ł

yw na kierowanie 

yw na kierowanie 

pojazdem w spos

pojazdem w spos

ó

ó

b optymalny.

b optymalny.

background image

Nowelizacja Prawa o Ruchu Drogowym

Nowelizacja Prawa o Ruchu Drogowym

Wiele bada

Wiele bada

ń

ń

wskazuje na to, 

wskazuje na to, 

ż

ż

e zachowanie cz

e zachowanie cz

ł

ł

owieka jest g

owieka jest g

ł

ł

ó

ó

wn

wn

ą

ą

przyczyn

przyczyn

ą

ą

ponad po

ponad po

ł

ł

owy wypadk

owy wypadk

ó

ó

w drogowych

w drogowych





Zbyt niski oraz podwy

Zbyt niski oraz podwy

ż

ż

szony poziom l

szony poziom l

ę

ę

ku, wysoka agresywno

ku, wysoka agresywno

ść

ść

zawy

zawy

ż

ż

ona samoocena i nieadekwatny obraz siebie, a ponadto s

ona samoocena i nieadekwatny obraz siebie, a ponadto s

ł

ł

abe 

abe 

poczucie winy, zewn

poczucie winy, zewn

ę

ę

trzne umiejscowienie kontroli i obni

trzne umiejscowienie kontroli i obni

ż

ż

one 

one 

poczucie sensu 

poczucie sensu 

ż

ż

ycia sprzyjaj

ycia sprzyjaj

ą

ą

wysokiej wypadkowo

wysokiej wypadkowo

ś

ś

ci.

ci.





M

M

ł

ł

ody wiek, brak do

ody wiek, brak do

ś

ś

wiadczenia oraz nadu

wiadczenia oraz nadu

ż

ż

ywanie alkoholu wzmaga 

ywanie alkoholu wzmaga 

ilo

ilo

ść

ść

wypadk

wypadk

ó

ó

w

w





Prace nad nowelizacj

Prace nad nowelizacj

ą

ą

Prawa o Ruchu Drogowym zak

Prawa o Ruchu Drogowym zak

ł

ł

adaj

adaj

ą

ą

ż

ż

badaniami psychologicznymi b

badaniami psychologicznymi b

ę

ę

d

d

ą

ą

obj

obj

ę

ę

ci nie tylko kierowcy zawodowi, 

ci nie tylko kierowcy zawodowi, 

ale tak

ale tak

ż

ż

e kandydaci na kierowc

e kandydaci na kierowc

ó

ó

w. 

w. 





Badania te b

Badania te b

ę

ę

d

d

ą

ą

stanowi

stanowi

ł

ł

y o doborze/ selekcji kandydat

y o doborze/ selekcji kandydat

ó

ó

w na 

w na 

kierowc

kierowc

ó

ó

w, a co za tym idzie zwi

w, a co za tym idzie zwi

ę

ę

ksza

ksza

ł

ł

y prawdopodobie

y prawdopodobie

ń

ń

stwo 

stwo 

bezpiecznego kierowania pojazdem. 

bezpiecznego kierowania pojazdem. 





Badania psychologiczne kandydat

Badania psychologiczne kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w pozwol

w pozwol

ą

ą

przewidzie

przewidzie

ć

ć

typ osobowo

typ osobowo

ś

ś

ci niebezpiecznego kierowcy na drodze i nie 

ci niebezpiecznego kierowcy na drodze i nie 

dopu

dopu

ś

ś

ci

ci

ć

ć

, b

, b

ą

ą

d

d

ź

ź

wyeliminowa

wyeliminowa

ć

ć

go z ruchu drogowego.

go z ruchu drogowego.

background image

Aktualnie obowi

Aktualnie obowi

ą

ą

zuj

zuj

ą

ą

ce przepisy dotycz

ce przepisy dotycz

ą

ą

ce 

ce 

bada

bada

ń

ń

psychologicznych kierowc

psychologicznych kierowc

ó

ó

w w Polsce

w w Polsce

Obowi

Obowi

ą

ą

zuj

zuj

ą

ą

ce przepisy prawa polskiego

ce przepisy prawa polskiego

o

o

Ustawa Prawo o ruchu drogowym

Ustawa Prawo o ruchu drogowym

Dz.U

Dz.U

. z 1997 r. nr 98, poz. 602 

. z 1997 r. nr 98, poz. 602 

na badania psychotechniczne musz

na badania psychotechniczne musz

ą

ą

si

si

ę

ę

zg

zg

ł

ł

osi

osi

ć

ć

m.in. kierowcy 

m.in. kierowcy 

zawodowi (osoby zatrudnione w charakterze kierowcy), kandydaci n

zawodowi (osoby zatrudnione w charakterze kierowcy), kandydaci n

egzaminator

egzaminator

ó

ó

w i instruktor

w i instruktor

ó

ó

w jazdy oraz osoby, kt

w jazdy oraz osoby, kt

ó

ó

re utraci

re utraci

ł

ł

y prawo 

y prawo 

jazdy na skutek przekroczenia limitu punkt

jazdy na skutek przekroczenia limitu punkt

ó

ó

w karnych lub prowadzenia 

w karnych lub prowadzenia 

pojazdu pod wp

pojazdu pod wp

ł

ł

ywem alkoholu albo innych 

ywem alkoholu albo innych 

ś

ś

rodk

rodk

ó

ó

w odurzaj

w odurzaj

ą

ą

cych. 

cych. 

Badaniom tym powinni si

Badaniom tym powinni si

ę

ę

podda

podda

ć

ć

r

r

ó

ó

wnie

wnie

ż

ż

kierowcy, kt

kierowcy, kt

ó

ó

rzy 

rzy 

spowodowali wypadek, w wyniku, kt

spowodowali wypadek, w wyniku, kt

ó

ó

rego ucierpieli ludzie (zabici b

rego ucierpieli ludzie (zabici b

ą

ą

d

d

ź

ź

ranni). 

ranni). 

o

o

Rozporz

Rozporz

ą

ą

dzenie z dnia 3 stycznia 2007 r

dzenie z dnia 3 stycznia 2007 r

.

.

(

(

Dz.U

Dz.U

. nr 235 poz. 1701), 

. nr 235 poz. 1701), 

okre

okre

ś

ś

laj

laj

ą

ą

okres wa

okres wa

ż

ż

no

no

ś

ś

ci bada

ci bada

ń

ń

psychotechnicznych wykonanych 

psychotechnicznych wykonanych 

przez kierowc

przez kierowc

ó

ó

w. Ustawa zak

w. Ustawa zak

ł

ł

ada, 

ada, 

ż

ż

e badania lekarskie i 

e badania lekarskie i 

psychologiczne b

psychologiczne b

ę

ę

d

d

ą

ą

wykonywane do 60 roku 

wykonywane do 60 roku 

ż

ż

ycia, co 5 lat, a 

ycia, co 5 lat, a 

powy

powy

ż

ż

ej 60 roku 

ej 60 roku 

ż

ż

ycia, co 30 miesi

ycia, co 30 miesi

ę

ę

cy. 

cy. 

Lekarz medycyny pracy ma tak

Lekarz medycyny pracy ma tak

ż

ż

e prawo zaleci

e prawo zaleci

ć

ć

wizyt

wizyt

ę

ę

w pracowni 

w pracowni 

psychologicznej, je

psychologicznej, je

ś

ś

li ma w

li ma w

ą

ą

tpliwo

tpliwo

ś

ś

ci, co do kondycji 

ci, co do kondycji 

psychotechnicznej kierowcy.

psychotechnicznej kierowcy.

background image

Czy w Polsce wejd

Czy w Polsce wejd

ą

ą

ż

ż

ycie nowe przepisy 

ycie nowe przepisy 

dotycz

dotycz

ą

ą

ce kandydat

ce kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w?

w?





W 2004 r. Polska wchodz

W 2004 r. Polska wchodz

ą

ą

c w struktury Unii Europejskiej podj

c w struktury Unii Europejskiej podj

ę

ł

ę

ł

zobowi

zobowi

ą

ą

zanie dotycz

zanie dotycz

ą

ą

ce radykalnej poprawy bezpiecze

ce radykalnej poprawy bezpiecze

ń

ń

stwa ruchu 

stwa ruchu 

drogowego. 

drogowego. 





Perspektywiczne plany Unii Europejskiej zak

Perspektywiczne plany Unii Europejskiej zak

ł

ł

adaj

adaj

ą

ą

podj

podj

ę

ę

cie dzia

cie dzia

ł

ł

a

a

ń

ń

maj

maj

ą

ą

cych na celu ograniczenie o 50 % liczby os

cych na celu ograniczenie o 50 % liczby os

ó

ó

b, kt

b, kt

ó

ó

re gin

re gin

ą

ą

w ci

w ci

ą

ą

gu 

gu 

roku wskutek wypadk

roku wskutek wypadk

ó

ó

w drogowych. 

w drogowych. 





Podejmuj

Podejmuj

ą

ą

c to wyzwanie Rada Ministr

c to wyzwanie Rada Ministr

ó

ó

w RP w 2006 r. przyj

w RP w 2006 r. przyj

ę

ł

ę

ł

a nowy 

a nowy 

program poprawy bezpiecze

program poprawy bezpiecze

ń

ń

stwa ruchu drogowego w Polsce 

stwa ruchu drogowego w Polsce 

Gambit 

Gambit 

2005

2005





Program ten zosta

Program ten zosta

ł

ł

przygotowany w oparciu o wcze

przygotowany w oparciu o wcze

ś

ś

niejszy program 

niejszy program 

poprawy bezpiecze

poprawy bezpiecze

ń

ń

stwa ruchu drogowego z 2001 r. 

stwa ruchu drogowego z 2001 r. 





Dla psycholog

Dla psycholog

ó

ó

w transportu bardzo istotne znaczenie ma fakt, 

w transportu bardzo istotne znaczenie ma fakt, 

ż

ż

e w 

e w 

projekcie nowej ustawy o szkoleniu i reedukacji kierowc

projekcie nowej ustawy o szkoleniu i reedukacji kierowc

ó

ó

w znalaz

w znalaz

ł

ł

si

si

ę

ę

zapis o obowi

zapis o obowi

ą

ą

zkowych badaniach psychologicznych kandydat

zkowych badaniach psychologicznych kandydat

ó

ó

w na 

w na 

kierowc

kierowc

ó

ó

w. Zapis taki by

w. Zapis taki by

ł

ł

przez 

przez 

ś

ś

rodowisko psychologiczne postulowany 

rodowisko psychologiczne postulowany 

od dawna.

od dawna.

background image

Konieczno

Konieczno

ść

ść

przyj

przyj

ę

ę

cia nowych, efektywnych rozwi

cia nowych, efektywnych rozwi

ą

ą

za

za

ń

ń

pozwalaj

pozwalaj

ą

ą

cych na podniesienie kwalifikacji kierowc

cych na podniesienie kwalifikacji kierowc

ó

ó

uzasadniaj

uzasadniaj

ą

ą

obiektywne fakty, liczby i dane, bowiem 

obiektywne fakty, liczby i dane, bowiem 

aktualnie:

aktualnie:





najbardziej liczna grupa kierowc

najbardziej liczna grupa kierowc

ó

ó

w uczestnicz

w uczestnicz

ą

ą

cych w wypadkach to 

cych w wypadkach to 

osoby w wieku 18

osoby w wieku 18

-

-

24 lata, kt

24 lata, kt

ó

ó

re posiadaj

re posiadaj

ą

ą

prawo jazdy kr

prawo jazdy kr

ó

ó

cej ni

cej ni

ż

ż

dwa 

dwa 

lata (w okresie ostatnich 10 lat zaobserwowano tendencj

lata (w okresie ostatnich 10 lat zaobserwowano tendencj

ę

ę

wzrostow

wzrostow

ą

ą

10% udzia

10% udzia

ł

ł

u tych 

u tych 

os

os

ó

ó

b,jako

b,jako

sprawc

sprawc

ó

ó

w wypadk

w wypadk

ó

ó

w),

w),





w wypadkach z udzia

w wypadkach z udzia

ł

ł

em m

em m

ł

ł

odych kierowc

odych kierowc

ó

ó

w a

w a

ż

ż

83% ofiar (zabitych) 

83% ofiar (zabitych) 

to tak

to tak

ż

ż

e ludzie w przedziale wieku 18

e ludzie w przedziale wieku 18

-

-

24 lata,

24 lata,





liczba ci

liczba ci

ęż

ęż

kich wypadk

kich wypadk

ó

ó

w drogowych w Polsce jest trzykrotnie wy

w drogowych w Polsce jest trzykrotnie wy

ż

ż

sza 

sza 

ni

ni

ż

ż

w innych krajach UE, a w wypadkach drogowych w Polsce (w 

w innych krajach UE, a w wypadkach drogowych w Polsce (w 

stosunku do liczby ludno

stosunku do liczby ludno

ś

ś

ci) ginie trzykrotnie wi

ci) ginie trzykrotnie wi

ę

ę

cej os

cej os

ó

ó

b ni

b ni

ż

ż

w krajach 

w krajach 

UE.

UE.

background image

Badanie psychologiczne kandydata na 

Badanie psychologiczne kandydata na 

kierowc

kierowc

ę

ę

co powinno zawiera

co powinno zawiera

ć

ć

?

?

1.

1.

Badania kandydat

Badania kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w powinny obejmowa

w powinny obejmowa

ć

ć

ocen

ocen

ę

ę

sprawno

sprawno

ś

ś

ci umys

ci umys

ł

ł

owej

owej

, przy czym test mierz

, przy czym test mierz

ą

ą

cy sprawno

cy sprawno

ść

ść

intelektualn

intelektualn

ą

ą

winien by

winien by

ć

ć

wysoce diagnostyczny (upo

wysoce diagnostyczny (upo

ś

ś

ledzenie 

ledzenie 

umys

umys

ł

ł

owe dyskwalifikuje kandydata do uzyskania pozytywnego 

owe dyskwalifikuje kandydata do uzyskania pozytywnego 

orzeczenia).

orzeczenia).

2.

2.

Kolejna sk

Kolejna sk

ł

ł

adowa badania psychologicznego kandydata na 

adowa badania psychologicznego kandydata na 

kierowc

kierowc

ę

ę

to test precyzuj

to test precyzuj

ą

ą

cy podstawow

cy podstawow

ą

ą

struktur

struktur

ę

ę

osobowo

osobowo

ś

ś

ci i/lub 

ci i/lub 

test badaj

test badaj

ą

ą

cy temperament.

cy temperament.

3.

3.

Ocena 

Ocena 

zdolno

zdolno

ś

ś

ci psychomotorycznych

ci psychomotorycznych

, tj. badania aparaturowe:

, tj. badania aparaturowe:

czas reakcji kandydata na kierowc

czas reakcji kandydata na kierowc

ę

ę

,  

,  

koordynacja wzrokowo

koordynacja wzrokowo

-

-

ruchowa, 

ruchowa, 

zdolno

zdolno

ść

ść

widzenia przestrzennego,

widzenia przestrzennego,

umiej

umiej

ę

ę

tno

tno

ść

ść

koncentracji i elastyczno

koncentracji i elastyczno

ś

ś

ci uwagi w warunkach presji 

ci uwagi w warunkach presji 

czasowej. 

czasowej. 

background image

Proponujemy zastosowanie nast

Proponujemy zastosowanie nast

ę

ę

puj

puj

ą

ą

cych metod 

cych metod 

psychologicznych w badaniach dla kandydat

psychologicznych w badaniach dla kandydat

ó

ó

w na 

w na 

kierowc

kierowc

ó

ó

w:

w:

1.

1.

Wywiad

Wywiad

psychologiczny (ankieta) dla kandydata na kierowc

psychologiczny (ankieta) dla kandydata na kierowc

ę

ę

.

.

2.

2.

Testy 

Testy 

B

B

-

-

niewerbalny test s

niewerbalny test s

ł

ł

u

u

żą

żą

cy do badania zdolno

cy do badania zdolno

ś

ś

ci 

ci 

spostrzegania i poprawno

spostrzegania i poprawno

ś

ś

ci logicznego my

ci logicznego my

ś

ś

lenia; pozwala oceni

lenia; pozwala oceni

ć

ć

poziom analizy i syntezy

poziom analizy i syntezy

3.

3.

Kwestionariusz NEO

Kwestionariusz NEO

-

-

FFI  (P. T. 

FFI  (P. T. 

Costa

Costa

Jr

Jr

i R. 

i R. 

McCrae

McCrae

)

)

-

-

precyzuj

precyzuj

ą

ą

cy 

cy 

struktur

struktur

ę

ę

osobowo

osobowo

ś

ś

ci

ci

z uwzgl

z uwzgl

ę

ę

dnieniem poziomu: neurotyzmu, 

dnieniem poziomu: neurotyzmu, 

ekstrawersji, otwarto

ekstrawersji, otwarto

ś

ś

ci na do

ci na do

ś

ś

wiadczenie, ugodowo

wiadczenie, ugodowo

ś

ś

ci i 

ci i 

sumienno

sumienno

ś

ś

ci 

ci 

4.

4.

Kwestionariusz 

Kwestionariusz 

Temperamentu 

Temperamentu 

PTS (J. 

PTS (J. 

Strelau

Strelau

, A. 

, A. 

Angleitner

Angleitner

i B. 

i B. 

Zawadzki) 

Zawadzki) 

ustalaj

ustalaj

ą

ą

cy si

cy si

ł

ę

ł

ę

pobudzenia i hamowania proces

pobudzenia i hamowania proces

ó

ó

psychicznych, ich ruchliwo

psychicznych, ich ruchliwo

ść

ść

oraz r

oraz r

ó

ó

wnowag

wnowag

ę

ę

mi

mi

ę

ę

dzy nimi 

dzy nimi 

5.

5.

Cechy psychomotoryczne

Cechy psychomotoryczne

kandydat

kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w, badane w 

w, badane w 

oparciu o poni

oparciu o poni

ż

ż

sz

sz

ą

ą

diagnostyk

diagnostyk

ę

ę

aparaturow

aparaturow

ą

ą

:

:

Stereometr

Stereometr

Miernik Czasu Reakcji

Miernik Czasu Reakcji

Aparat Krzy

Aparat Krzy

ż

ż

owy

owy

-

-

badanie koordynacji wzrokowo

badanie koordynacji wzrokowo

-

-

ruchowej 

ruchowej 

Tensor/Tablice Poperleutera 

Tensor/Tablice Poperleutera 

-

-

badanie koncentracji uwagi 

badanie koncentracji uwagi 

pod presj

pod presj

ą

ą

czasu 

czasu 

background image

Badanie psychologiczne kandydat

Badanie psychologiczne kandydat

ó

ó

w na 

w na 

kierowc

kierowc

ó

ó

w

w





Proponujemy 

Proponujemy 

narz

narz

ę

ę

dzia psychologiczne

dzia psychologiczne

dobrze znane i 

dobrze znane i 

dost

dost

ę

ę

pne psychologom transportu i komunikacji 

pne psychologom transportu i komunikacji 





Sugerujemy wykorzystanie 

Sugerujemy wykorzystanie 

aparatury

aparatury

do badania 

do badania 

sprawno

sprawno

ś

ś

ci psychomotorycznej

ci psychomotorycznej

ju

ju

ż

ż

funkcjonuj

funkcjonuj

ą

ą

cej w 

cej w 

wi

wi

ę

ę

kszo

kszo

ś

ś

ci Pracowni

ci Pracowni





Czas trwania

Czas trwania

badania psychologicznego kandydata na 

badania psychologicznego kandydata na 

kierowc

kierowc

ę

ę

nie powinien przekroczy

nie powinien przekroczy

ć

ć

1 godziny; wraz z 

1 godziny; wraz z 

rejestracj

rejestracj

ą

ą

i wypisaniem przeczenia pobyt osoby badanej 

i wypisaniem przeczenia pobyt osoby badanej 

w Pracowni psychologicznej nie powinien trwa

w Pracowni psychologicznej nie powinien trwa

ć

ć

d

d

ł

ł

u

u

ż

ż

ej 

ej 

ni

ni

ż

ż

1,5 godziny.

1,5 godziny.

background image





Przedstawiamy 

Przedstawiamy 

propozycj

propozycj

ę

ę

metodologii

metodologii

bada

bada

ń

ń

psychologicznych dla 

psychologicznych dla 

kandydat

kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w, kt

w, kt

ó

ó

ra pozwoli wskaza

ra pozwoli wskaza

ć

ć

typ 

typ 

niebezpiecznego kierowcy na drodze i nie dopu

niebezpiecznego kierowcy na drodze i nie dopu

ś

ś

ci

ci

ć

ć

go do ruchu 

go do ruchu 

drogowego. 

drogowego. 





Badania wst

Badania wst

ę

ę

pne maj

pne maj

ą

ą

poprawi

poprawi

ć

ć

stan bezpiecze

stan bezpiecze

ń

ń

stwa

stwa

na naszych 

na naszych 

drogach.

drogach.





Badania psychologiczne, potocznie zwane przez kierowc

Badania psychologiczne, potocznie zwane przez kierowc

ó

ó

psychotechnicznymi, pe

psychotechnicznymi, pe

ł

ł

ni

ni

ą

ą

funkcj

funkcj

ę

ę

edukacyjn

edukacyjn

ą

ą

i profilaktyczn

i profilaktyczn

ą

ą

, a w 

, a w 

przypadku kandydat

przypadku kandydat

ó

ó

w na kierowc

w na kierowc

ó

ó

w tak

w tak

ż

ż

e selekcyjn

e selekcyjn

ą

ą





Funkcja edukacyjna i profilaktyczna

Funkcja edukacyjna i profilaktyczna

to u

to u

ś

ś

wiadamianie kierowcy jego 

wiadamianie kierowcy jego 

mo

mo

ż

ż

liwo

liwo

ś

ś

ci i ogranicze

ci i ogranicze

ń

ń

, mocnych i s

, mocnych i s

ł

ł

abych stron, (co wi

abych stron, (co wi

ąż

ąż

e si

e si

ę

ę

poziomem uzyskanych wynik

poziomem uzyskanych wynik

ó

ó

w bada

w bada

ń

ń

).

).





Funkcja selekcyjna

Funkcja selekcyjna

polega na niedopuszczeniu kandydata na 

polega na niedopuszczeniu kandydata na 

kierowc

kierowc

ę

ę

do ruchu drogowego, b

do ruchu drogowego, b

ą

ą

d

d

ź

ź

op

op

ó

ó

ź

ź

nieniu tego momentu, a

nieniu tego momentu, a

ż

ż

do chwili uzyskania przeze

do chwili uzyskania przeze

ń

ń

pe

pe

ł

ł

nej sprawno

nej sprawno

ś

ś

ci, b

ci, b

ą

ą

d

d

ź

ź

dojrza

dojrza

ł

ł

o

o

ś

ś

ci 

ci 

psychologicznej. 

psychologicznej. 





Niezdolno

Niezdolno

ść

ść

bezwarunkowa

bezwarunkowa

kandydata na kierowc

kandydata na kierowc

ę

ę

zdarza si

zdarza si

ę

ę

niezmiernie rzadko. Natomiast 

niezmiernie rzadko. Natomiast 

warunkowa

warunkowa

, na okre

, na okre

ś

ś

lony czas 

lony czas 

(op

(op

ó

ó

ź

ź

nienie w dopuszczeniu go do ruchu drogowego), pozwala 

nienie w dopuszczeniu go do ruchu drogowego), pozwala 

kandydatowi na kierowc

kandydatowi na kierowc

ę

ę

podj

podj

ąć

ąć

wskazane przez psychologa 

wskazane przez psychologa 

dzia

dzia

ł

ł

ania umo

ania umo

ż

ż

liwiaj

liwiaj

ą

ą

ce mu w przysz

ce mu w przysz

ł

ł

o

o

ś

ś

ci bycie 

ci bycie 

bezpiecznym 

bezpiecznym 

kierowc

kierowc

ą

ą

.

.

background image

WSZYSTKIM KIEROWCOM 

WSZYSTKIM KIEROWCOM 

Ż

Ż

YCZYMY BEZPIECZNEJ JAZDY!

YCZYMY BEZPIECZNEJ JAZDY!

DZI

DZI

Ę

Ę

KUJ

KUJ

Ę

Ę

ZA UWAG

ZA UWAG

Ę

Ę