Początki języka japońskiego

WSSM w Łodzi

październik 2012

Najstarsze zabytki pisma



57 r. -pieczęć władcy kraju Na

漢委奴國王

Najstarsze zabytki pisma



miecz z Inariyamy (471 a. 531 r.) - własność służącego cesarza Yūryaku



pierwszy zapis języka japońskiego znakami chińskimi –

man'yōgana （万葉仮名）



辛亥年七月中記乎獲居臣上祖名意富比 其児多加利足尼其児名

垝

弖已加利獲居其児名多加披次獲居其児名多沙鬼獲居其児名半弖比

其児名加差披余其児名乎獲居臣世々爲杖刀人首奉事來至今獲加多支鹵



大王寺在斯鬼宮時吾左治天下令作此百練利刀記吾奉事根原也



„W 7 miesiącu roku 471(?) ja, Wowake omi, syn... [wymieniona genealogia do

5 pokolenia wstecz], służyliśmy przez lata rodowi cesarskiemu. Kiedy cesarz

Wakatakiru miał dwór w Shiki, nakazałem wykuć ten miecz, by dać świadectwo

naszej długoletniej służby”.

Zabytki piśmiennictwa



Kojiki( 古事記 ) - 712



Nihonshoki( 日本書紀 ), Fudoki( 風土記 ) – 720



Man'yōshū( 万葉集 ) – 759



użycie man'yōgany



安良多末能 等之由伎我敝理 波流多々婆 末豆我夜

度尓 宇具比須波奈家

(

あらたまの としゆきがへり はるたたば まづわが

やどに うぐひすはなけ

)

tu: 1 znak=1 sylaba

Man'yōgana w innych wersjach



恋為 死為物 有者 我身千遍 死反

（こひするに しにするものに あらませば わがみ
はちたび しにかへらまし）

tzw. krótka forma wiersza (również MYS)– czytania kun'yomi,
brak partykuł



日嗣

止

定賜

弊流

皇太子

爾

授賜

久止

宣

日嗣と定め賜へる皇太子に授け賜はくと宣
る）

styl edyktów cesarskich – okurigana zapisana na dole,
fonetycznie; taki styl występował jeszcze przed MYS

Język klasyczny



1 – starojapoński 上古日本語 712-794



2 – wczesny średniojapoński 中古日本語 794-1185



3 – późny średniojapoński 中世日本語 1185- (XVI w.)



4 – wczesny nowojapoński 近世日本語 całe Edo



do połowy XIX w. brak jedności języka mówionego i
pisanego



#2 używany jako oficjalny styl pisany do okr. Meiji (!)
(i tego będziemy się uczyć)

Starojapoński



starojapoński – 87/88 sylab (obecność 2 tonów)



mała ilość zapożyczeń z chińskiego



dźwięk [h] jako [p], obecność szeregu Z i D



[r] [d] [b] nie zaczynało słowa, sylaby tylko otwarte



skomplikowana odmiana czasownika (8/9 koniugacji)



brak podwojonych dźwięków



regularna forma koneksywna = IIb. +TE (np.

垝 垝 垝 )



6 baz czasownika... i wiele innych :)

Średniojapoński



pojawienie się sinicyzmów



uproszczenie fonetyki (zanik tonów, pojawienie się
dźwięku ん -XIII w.),



[h] jako [f]; dźwięki [kw], [gw]



onbin – nieregularności w formie TE (jak dzisiaj)

np.

垝 垝 (jeść):

–

–

くひて

くうて

くって



podwajanie spółgłosek