Calkowanie numeryczne

background image

Uwaga. Je eli wprowadzimy oznaczenie

)

(

0

ih

x

f

y

i

+

=

, dla

n

i

...,

,

2

,

1

=

, to

.

)

1

(

0

j

k

i

k

j

j

i

k

y

j

k

y

+

=

=

Wzory interpolacyjne Newtona – pierwszy wzór interpolacyjny.

Załó my, e

.

0

1

h

x

x

N

n

h

i

i

=

>

Wówczas

.

0

h

i

x

x

N

i

i

+

=

Przyjmijmy oznaczenie

.

0

h

x

x

q

=

We my pod uwag nast puj cy układ funkcji bazowych

).

1

)....(

2

)(

1

(

)

(

...,

),

1

(

)

(

,

)

(

,

1

)

(

2

1

0

+

=

Φ

=

Φ

=

Φ

=

Φ

n

q

q

q

q

x

q

q

x

q

x

x

n

Wówczas wielomian interpolacyjny w mo na zapisa w postaci:

=

+

+

+

+

+

=

Φ

=

n

i

n

i

i

n

q

q

q

b

q

q

b

q

b

b

x

b

x

w

R

x

0

).

1

(

...

)

1

(

...

)

1

(

)

(

)

(

2

1

0

Poniewa dla

0

x

x

=

,

0

0

0

=

=

h

x

x

q

1

x

x

=

,

1

0

1

=

=

=

h

h

h

x

x

q

2

x

x

=

,

2

2

0

2

=

=

=

h

h

h

x

x

q

……………………………….

n

x

x

=

,

0

n

h

nh

h

x

x

q

n

=

=

=

wi c współczynniki wielomianu interpolacyjnego w mo na wyznaczy rozwi zuj c układ równa :

=

+

+

+

+

+

=

=

+

+

=

=

+

=

=

=

n

n

n

y

b

n

b

n

n

n

b

n

n

na

b

x

w

y

b

b

b

x

w

y

b

b

x

w

y

b

x

w

!

....

)

2

)(

1

(

)

1

(

)

(

...

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

2

2

)

(

)

(

)

(

3

2

1

0

2

2

1

0

2

1

1

0

1

0

0

0

Z układu tego wynika, e

=

=

=

=

=

=

=

=

]

[

2

1

]

)

[(

2

1

)

2

(

2

1

,

,

0

1

1

0

1

2

0

1

2

2

0

0

1

0

1

1

0

0

y

y

b

b

b

y

b

b

y

b

y

y

y

b

y

b

y

b

,

!

2

0

2

y

=

itd.

Zatem

.

!

)

(

0

n

y

b

n

P

i

i

n

=

St d wynika, e pierwszy wzór interpolacyjny Newtona ma posta :

).

1

(

...

)

1

(

!

...

)

1

(

!

2

!

1

!

0

)

(

0

0

2

0

0

+

+

+

+

+

=

n

q

q

q

n

y

q

q

y

q

y

y

x

w

n

Algorytm obliczania warto ci funkcji za pomoc wielomianu interpolacyjnego Newtona

Dane: n - całkowite, h, x

0

, q – rzeczywiste, y[n] – wektor

Podaj warto ci n, x

0

, h, x

od i = 0 do n podaj warto ci

0

i

y

od i = 1 do n

od j = 0 do n-i wykonuj

1

,

1

,

1

+

=

i

j

i

j

ji

y

y

y

tablica ró nic sko czonych

background image

h

x

x

q

0

=

od i = 0 do n wykonuj

i

i

y

b

0

=

od j = 0 do n wykonuj

)

(

1

j

q

j

b

b

i

i

+

=

w = 0

od i = 0 do n wykonuj

i

b

w

w

+

=

Drukuj w.

Numeryczne całkowanie funkcji.

Numeryczne obliczanie warto ci całki

b

a

dx

x

f )

(

polega na poszukiwaniu jej warto ci w postaci

kombinacji liniowej warto ci funkcji podcałkowej f(x) i jej pochodnych do pewnego ustalonego rz du

wł cznie w ustalonych punktach w złowych.

Niech

,

,

N

m

n

R

R

b

a

f

]

,

[

:

b dzie funkcj klasy

])

,

([ b

a

C

m

, za

)

(

)

(

n

P

k

m

P

i

]

,

[ b

a

x

ik

ustalonymi punktami. Szukamy takich liczb

ik

A dla i =1,2,…,m;

k =0,1,…,n, aby

=

=

=

b

a

n

m

ik

i

ik

k

i

x

f

A

f

Q

dx

x

f

.)

(

)

(

)

(

0

1

)

1

(

Def. Powy sze przedstawienie warto ci całki nazywamy kwadratur liniow , liczby

ik

A nazywamy

współczynnikami kwadratury za punkty

ik

x nazywamy w złami kwadratury.

Rozwa amy zadanie polegaj ce na takim doborze warto ci współczynników i w złów, aby

kwadratura była dokładna w przypadku, gdy funkcj f jest wielomian okre lonego stopnia.

Rozwa ymy obecnie przypadek, gdy znane s jedynie warto ci funkcji f w w złach

.

,

...

,

,

1

0

n

x

x

x

Załó my, e w zły s uporz dkowane rosn co i s parami ró ne, tzn.

.

...

1

0

n

x

x

x

<

<

<

Rozwa ana kwadratura ma zatem posta :

=

=

n

k

k

k

x

f

A

f

Q

0

).

(

)

(

Def. Mówimy, e kwadratura Q jest rz du

N

r

∈ , je li dla dowolnego wielomianu w stopnia

mniejszego od

r

:

=

b

a

dx

x

w

w

Q

)

(

)

(

oraz istnieje wielomian w stopnia

r

taki, e

b

a

dx

x

w

w

Q

.

)

(

)

(

Kwadratury Newtona – Cotesa.

Def. Kwadraturami Newtona – Cotesa przybli aj cymi warto całki

b

a

dx

x

f )

(

nazywamy kwadratury

otrzymane poprzez zast pienie funkcji podcałkowej jej wielomianem interpolacyjnym Lagrange’a

opartym na równoodległych w złach

.

,

)

(

n

a

b

h

h

i

a

x

n

P

i

i

=

+

=

W tym przypadku

=

b

a

n

dx

x

L

f

Q

.

)

(

)

(

Przypomnijmy, e po wprowadzeniu oznaczenia

h

t

a

x

+

=

wielomian L

n

mo na zapisa w postaci:

,

)

(

)

(

0

0

=

=

=

+

n

i

n

i

i

j

j

j

i

j

t

x

f

th

a

L

gdzie

.

,

)

(

n

a

b

h

h

i

a

x

n

P

i

i

=

+

=

background image

Zatem w tym przypadku

,)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

0

0

0

0

0

0

0

0

=

=

=

=

=

=

=

=

=

+

=

=

n

i

i

n

n n

i

n

b

a

n

i

b

a

n

n

j

i

j

i

i

i

i

j

j

i

i

j

j

i

i

j

j

x

f

A

dt

h

j

i

j

t

x

f

th

a

d

j

i

j

t

x

f

dx

x

x

x

x

x

f

f

Q

gdzie (*)

=

=

n

n

i

dt

j

i

j

t

h

A

i

j

j

0

.

0

Lemat.

.

)

(

i

n

i

A

A

n

P

i

=

Przykłady najprostszych kwadratur Newtona – Cotesa.

1.

Dla

0

=

n

=

b

a

a

f

h

f

Q

dx

x

f

)

(

)

(

)

(

. Ten sposób obliczania całki nosi nazw metody

prostok tów.

Twierdzenie. Je eli f jest funkcj klasy

])

,

([

1

b

a

C

, to bł d metody prostok tów wynosi

).

,

(

,

)

(

2

)

(

)

(

2

b

a

gdzie

f

a

b

f

R

=

ξ

ξ

Wzór ten mo emy zastosowa w ka dym z przedziałów

]

,

[

1

+

i

i

x

x

dla i = 0,1,…,n-1.

Otrzymamy wówczas, e

.

)

(

)

(

1

0

=

=

n

i

i

h

x

f

f

Q

2.

Dla n = 1 w złami kwadratury s kra ce przedziału całkowania. Ze wzoru (*) obliczamy

współczynniki kwadratury

=

+

=

=

1

0

1

0

2

0

,

2

]

2

[

)

(

1

0

1

)

(

a

b

t

t

a

b

dt

t

a

b

A

.

2

]

2

[

)

(

0

1

0

)

(

1

0

2

1

0

1

a

b

t

a

b

dt

t

a

b

A

=

=

=

Kwadratura N – C dla n = 1 ma wi c posta :

=

+

=

=

1

0

)).

(

)

(

(

2

)

(

)

(

i

i

i

b

f

a

f

a

b

x

f

A

f

Q

Ten sposób obliczania całki nosi nazw metody

trapezów.

Twierdzenie. Je eli

]),

,

([

2

b

a

C

f

to bł d metody trapezów wyra a si wzorem

).

,

(

,

)

(

12

)

(

)

(

3

b

a

gdzie

f

a

b

f

R

′′

=

ξ

ξ

Wzór ten mo emy zastosowa w ka dym z przedziałów

]

,

[

1

+

i

i

x

x

dla i = 0,1,…,n

−1.

Otrzymamy wówczas, e

(

)

.

...

2

)

(

)

(

2

)

(

1

1

0

1

1

1

0

+

+

+

+

=

+

=

+

=

n

n

n

i

i

i

i

y

y

y

y

h

x

f

x

f

x

x

f

Q

i

3.

Dla n = 2 w złami kwadratury s

.

,

2

,

2

1

0

b

x

b

a

x

a

x

=

+

=

=

Ze wzoru (*) wynika, e

współczynniki kwadratury w tym przypadku s równe odpowiednio

,

6

4

2

12

3

8

4

2

2

3

3

4

)

2

0

)(

1

0

(

)

2

)(

1

(

2

2

0

2

3

2

0

0

a

b

a

b

t

t

t

a

b

dt

t

t

a

b

A

=

+

=

+

=

=

,

6

)

(

4

)

2

1

)(

0

1

(

)

2

)(

0

(

2

2

0

1

a

b

dt

t

t

a

b

A

=

=

.

0

2

A

A

=

Otrzymana w tym przypadku kwadratura ma posta

)

4

(

6

)

(

)

2

(

4

)

(

6

)

(

2

1

0

y

y

y

a

b

b

f

b

a

f

a

f

a

b

f

Q

+

+

=

+

+

+

=

i nazywana jest wzorem

parabol lub wzorem Simpsona.

background image

Twierdzenie. Rz d metody Simpsona wynosi 4. Ponadto, je eli

]),

,

([

4

b

a

C

f

to bł d metody

Simpsona wyra a si wzorem

).

,

(

,

)

(

2

90

1

)

(

)

4

(

5

b

a

gdzie

f

a

b

f

R

=

ξ

ξ

Wzór ten mo emy zastosowa w ka dym z przedziałów

]

,

[

2

+

i

i

x

x

dla i = 0,1,…,2k.

(oczywi cie, gdy n = 2k ). Otrzymamy wówczas, e

(

)

.

4

2

...

4

2

4

3

)

(

1

2

3

2

1

0

n

n

n

y

y

y

y

y

y

y

n

a

b

f

Q

+

+

+

+

+

+

+

=

( bo,

h

n

a

b

=

2

)

Bł dy poszczególnych metod dla w złów

n

x

x

x

,

...

,

,

1

0

wyra aj si wzorami:

− dla metody prostok tów

).

,

(

,

)

(

2

)

(

)

(

2

b

a

gdzie

f

n

a

b

f

R

=

ξ

ξ

− dla metody trapezów

).

,

(

,

)

(

12

)

(

)

(

2

3

b

a

gdzie

f

n

a

b

f

R

′′

=

ξ

ξ

− dla metody Simpsona

).

,

(

,

)

(

2

180

1

)

(

)

4

(

5

4

b

a

gdzie

f

a

b

n

f

R

=

ξ

ξ

Twierdzenie. Kwadratury Newtona – Cotesa oparte na n+1 w złach s rz du n+2 dla n – parzystych,

za rz du n+1 dla n – nieparzystych.

Algorytmy dla poszczególnych metod:

Metoda prostok tów

Metoda trapezów

Metoda Simpsona

0

,

=

=

c

n

a

b

h

Dla i = 0, 1, … , n-1 wykonuj

x=a+ih

c=c+f(x)

Q(f)=hc

2

)

(

)

(

,

b

f

a

f

c

n

a

b

h

+

=

=

Dla i = 1, 2, … , n-1 wykonuj

x=a+ih

c=c+f(x)

Q(f)=hc

1

),

(

)

(

,

=

+

=

=

p

b

f

a

f

c

n

a

b

h

Dla i = 1, 2, … , n-1 wykonuj

x=a+ih

je eli p = 1 to p:=0, c:=c+4f(x)

else

p:=1, c:=c+2f(x)

Q(f)=

3

hc

Numeryczne ró niczkowanie funkcji


Niech f:[a,b]

→R b dzie funkcj ró niczkowaln na przedziale (a,b),

],

,

[

,

...

,

,

1

0

b

a

x

x

x

n

gdzie

,

...

1

0

n

x

x

x

<

<

<

za

)

(

...,

),

(

),

(

1

1

0

0

n

n

x

f

y

x

f

y

x

f

y

=

=

=

b d znanymi warto ciami funkcji f.

Szukamy warto ci i − tej pochodnej funkcji f w punkcie

].

,

[

0

n

x

x

x

Rozwi zanie tego problemu

polega na interpolacji funkcji f na przedziale [a,b] wielomianem interpolacyjnym w, a nast pnie

przyj ciu, e warto i – tej pochodnej funkcji f w punkcie x równa jest w przybli eniu warto ci i – tej

pochodnej wielomianu w tym punkcie

)

(

)

(

x

dx

w

d

x

dx

f

d

i

i

i

i

dla

].

,

[

0

n

x

x

x

Ró niczkowanie funkcji w oparciu o wielomian interpolacyjny Newtona


Załó my, e w zły

n

x

x

x

,

...

,

,

1

0

s równoodległe tzn.

.

)

(

0

0

h

k

x

x

n

P

k

h

k

+

=

>

Oznaczmy

przez

h

x

x

q

0

=

i rozwa my pierwszy wzór interpolacyjny Newtona

).

1

(

...

)

1

(

!

...

)

1

(

!

2

!

1

!

0

)

(

0

0

2

0

0

+

+

+

+

+

=

n

q

q

q

n

y

q

q

y

q

y

y

x

w

n

background image

Korzystaj c z reguł ró niczkowania funkcji zło onej otrzymamy, e

.

dx

dq

dq

dw

dx

dw

=

Poniewa

h

dx

dq

1

=

i

...

!

3

2

6

3

!

2

1

2

2

0

3

0

2

0

+

+

+

+

=

q

q

y

q

y

y

dq

dw

, wi c

.

...

!

3

2

6

3

!

2

1

2

1

)

(

)

(

]

,

[

2

0

3

0

2

0

0

+

+

+

+

=

q

q

y

q

y

y

h

x

dx

dw

x

dx

df

x

x

x

n

St d w szczególno ci otrzymamy, e

- dla q = 0

,

...

!

3

2

!

2

1

)

(

)

(

0

3

0

2

0

0

0

+

+

=

y

y

y

h

x

dx

dw

x

dx

df

- dla q = 1

,

...

!

3

!

2

1

)

(

)

(

0

3

0

2

0

1

1

+

+

=

y

y

y

h

x

dx

dw

x

dx

df

- dla q = 2

.

...

!

3

2

!

2

3

1

)

(

)

(

0

3

0

2

0

2

2

+

+

+

=

y

y

y

h

x

dx

dw

x

dx

df

Powy sze wzory okre laj warto ci pochodnych funkcji f w punktach w złowych.

Rozwa my przypadek, gdy znane s warto ci funkcji jedynie w trzech w złach równoodległych

).

2

(

),

(

),

(

0

2

0

1

0

0

h

x

f

y

h

x

f

y

x

f

y

+

=

+

=

=

Stosuj c oznaczenie

h

x

x

h

x

x

2

,

0

2

0

1

+

=

+

=

stwierdzamy, e mo emy obliczy jedynie dwie ró nice

,

0

1

0

y

y

y

=

oraz

.

2

)

(

)

(

0

1

2

0

1

1

2

0

2

y

y

y

y

y

y

y

y

+

=

=

W tym przypadku naturalnym jest pomini cie wyrazów

zawieraj cych ró nice rz du wy szego ni 2. Otrzymamy zatem, e

,

!

2

1

2

)

2

(

1

)

(

)

(

]

,

[

0

1

2

0

1

0

+

+

=

q

y

y

y

y

y

h

x

dx

dw

x

dx

df

x

x

x

n

),

4

3

(

2

1

2

2

1

)

(

)

(

2

1

0

0

1

2

0

1

0

0

y

y

y

h

y

y

y

y

y

h

x

dx

dw

x

dx

df

+

=

+

=

),

(

2

1

2

2

1

)

(

)

(

0

2

0

1

2

0

1

1

1

y

y

h

y

y

y

y

y

h

x

dx

dw

x

dx

df

=

+

+

=

).

3

4

(

2

1

2

2

(

3

1

)

(

)

(

2

1

0

0

1

2

0

1

2

2

y

y

y

h

y

y

y

y

y

h

x

dx

dw

x

dx

df

+

=

+

+

=

Wyznaczanie pochodnej rz du drugiego

Drugiego rz du pochodna wielomianu interpolacyjnego Newtona ma posta :

,

1

)

(

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

dq

w

d

h

dx

dq

dq

w

d

dx

q

d

dq

dw

dx

dq

dq

w

d

dx

dq

dq

dw

dx

d

dx

w

d

=

=

+

=

=

bo

h

dx

dq

1

=

i

.

0

2

2

=

dx

q

d

St d

otrzymamy, e

(

)

.

...

)

1

(

1

...

!

3

6

6

!

2

2

1

)

(

)

(

0

3

0

2

2

0

3

0

2

2

2

2

+

+

=

+

+

=

′′

y

q

y

h

y

q

y

h

x

dx

w

d

x

f

Wstawiaj c kolejno warto ci

,

2

,

1

,

0

=

=

=

q

q

q

otrzymamy warto ci pochodnej rz du drugiego w

w złach

),

...

(

1

)

(

)

(

0

3

0

2

2

0

0

+

=

′′

′′

y

y

h

x

w

x

f

),

...

(

1

)

(

)

(

0

2

2

1

1

+

=

′′

′′

y

h

x

w

x

f

).

...

(

1

)

(

)

(

0

3

0

2

2

2

2

+

+

=

′′

′′

y

y

h

x

w

x

f

Przy znajomo ci warto ci funkcji tylko w trzech w złach, istnieje mo liwo obliczenia

pochodnej rz du drugiego funkcji f jedynie w w le

1

x :

(

)

.

2

1

)

(

0

1

2

2

1

y

y

y

h

x

f

+

′′

background image

W pozostałych w złach otrzymaliby my ten sam wynik, który niewiele ma wspólnego z
rzeczywisto ci .

Znaj c warto ci funkcji w czterech w złach, mo emy sensownie oblicza warto ci pochodnej

we wszystkich w złach. I tak np:

(

)

,

4

5

2

1

)

(

3

2

1

0

2

0

y

y

y

y

h

x

f

+

′′

(

)

,

2

2

1

)

(

2

1

2

1

y

y

h

x

f

+

′′

(

)

.

2

1

)

(

3

0

1

2

2

y

y

y

h

x

f

+

′′

Uwaga: Mo na pokaza , e bł dy metod interpolacyjnych s proporcjonalne do warto ci kroku h,
natomiast bł dy zaokr gle s odwrotnie proporcjonalne do warto ci ,

k

h gdzie k jest maksymalnym

wykładnikiem we wzorze interpolacyjnym. Zatem zmniejszanie kroku h powoduje z jednej strony
zmniejszanie bł du interpolacji, a z drugiej strony bł dy zaokr glenia powi kszaj si . Zatem w
przypadku, gdy mamy mo liwo liczy warto ci funkcji w dowolnym punkcie, nie nale y przesadza
ze zmniejszaniem warto ci kroku h.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Calkowanie numeryczne, WIP AIR, SEM 1, TEINF, TEINF, Teinf projekty
całkowanie numeryczne
Calkowanie numeryczne
Wykład 8-Całkowanie numeryczne. Kwadratury Newtona-Cotesa
1 Metody całkowania numerycznego 1 1
Całkowanie numeryczne
Calkowanie numeryczne pdf
calkowanie numeryczne
sciaga malek 24-25, Algorytmy wielokrotnego całkowania numeryczne
Całkowanie numeryczne, Studia, ZiIP, SEMESTR III, Metody numeryczne
Całkowanie numeryczne metoda trapezów mini, Studia, ZiIP, SEMESTR III, Metody numeryczne
Całkowanie numeryczne
Wykład 9- Całkowanie numeryczne.Kwadratury Gaussa
całkowanie numeryczne
1 Metody całkowania numerycznego 2id 8579
Calkowanie numeryczne 2009
Całkowanie numeryczne
Calkowanie numeryczne, WIP AIR, SEM 1, TEINF, TEINF, Teinf projekty

więcej podobnych podstron