BUDUJEMY DOM

3/2010

102

Dope

ïnienie

Nawierzchnie
i ogrodzenie posesji
to kropka nad „i”
kompozycji domu
i ogrodu. Nietrudno
wybra

Ê najtrwalsze

czy najdro

ĝsze, ale

prawdziw

È sztukÈ jest

dobra

Ê te elementy

tak, by by

ïy nie tylko

funkcjonalne, ale te

ĝ

pasowa

ïy do bryïy

i elewacji domu oraz
charakteru ogrodu.

Wybór nawierzchni to nie tylko kwestia gu-
stu: musi by

Ê ona dostosowana do przewidy-

wanych obci

Èĝeñ, trwaïa i jeĂli to moĝliwe

– przepuszczalna dla wody. Jak z tego wyni-
ka, materia

ïy na nawierzchnie, na które wjeĝ-

d

ĝa siÚ samochodem, muszÈ wytrzymywaÊ

wi

Úksze obciÈĝenia niĝ materiaïy na Ăcieĝki.

Wybieraj

Èc ogrodzenie, pod uwagÚ bie-

rzemy g

ïównie jego cenÚ i wyglÈd.

Powszechno

ĂÊ urzÈdzeñ alarmowych spra-

wia,

ĝe mniejszÈ uwagÚ przywiÈzujemy do

tego, czy b

Údzie ono skutecznÈ przeszkodÈ

dla z

ïodzieja. RealizujÈc wïasny pomysï na

ogrodzenie, pami

Útajmy, ĝe przÚsïa, brama

i furtka powinny wspó

ïgraÊ ze sobÈ, a ca-

ïoĂÊ harmonijnie komponowaÊ siÚ z elewa-
cj

È domu.

Je

Ăli ogrodzenie ma chroniÊ przed haïa-

sem i kurzem z ulicy, powinno by

Ê szczel-

ne. Ci

Úĝko wyglÈdajÈcy peïny mur z ka-

mienia, cegie

ï, pustaków czy bloczków

betonowych mo

ĝna czÚĂciowo przysïoniÊ

ro

Ălinami pnÈcymi. JeĂli otoczenie jest ci-

che,

ïadne i nie warto go zasïaniaÊ, lepiej

wybra

Ê ogrodzenie lekkie, aĝurowe – z de-

sek, okr

Èglaków, bali, siatki metalowej albo

ĝeliwa.

Dobrze, je

Ăli nawierzchnie i ogrodzenie

posesji maj

È podobny charakter. Warto wiÚc

do ich budowy wybiera

Ê ten sam lub po-

dobny materia

ï. Podjazd z kostki betonowej

z pewno

ĂciÈ dobrze bÚdzie prezentowaÊ siÚ

w s

Èsiedztwie ogrodzenia betonowego lub

murowanego. Poni

ĝej przedstawiamy prze-

gl

Èd materiaïów do budowy nawierzchni

i ogrodze

ñ.

PRZEGL

kD RYNKU

fot. Libet

Nawierzchnie

i ogrodzenia

Ma

ïgorzata Cuch

Èc wïasny pomysï na

wybra

Ê ogrodzenie lekkie, aĝurowe – z de-

wybra

Ê ogrodzenie lekkie, aĝurowe

ogrodu

nawierzchnie.indd 102

nawierzchnie.indd 102

2010-02-17 07:30:07

2010-02-17 07:30:07

Kamie

ñ

Cho

Ê tylko nielicznych staÊ na ogrodzenia

czy nawierzchnie w ca

ïoĂci z kamienia, wy-

starczy umiej

Útnie wkomponowaÊ parÚ detali

czy wstawek kamiennych w ogrodzenie albo
nawierzchni

Ú, by uszlachetniÊ wyglÈd nawet

skromnego domostwa.

Na nawierzchnie ogrodowe zwykle stosuje

si

Ú granit, bazalt, sjenit, a wiÚc skaïy twarde,

nienasi

Èkliwe, niepodatne na zanieczyszcze-

nia i odporne na

Ăcieranie, a ze skaï miÚk-

kich – piaskowiec i wapie

ñ, które sÈ nasiÈ-

kliwe i mniej odporne na

Ăcieranie. Rzadziej

stosuje si

Ú marmur, kwarcyt, porfir i ser-

pentynit. Na nawierzchnie odpowiedni jest
kamie

ñ o powierzchni piaskowanej, grosz-

kowanej lub p

ïomieniowanej, bo jest mniej

Ăliski niĝ gïadki.

Mury kamienne mo

ĝna wznosiÊ z wiÚkszo-

Ăci rodzajów kamienia. Najtrwalsze sÈ mury
z granitu, bazaltu, porfiru i kwarcytów, ale
wygl

ÈdajÈ doĂÊ surowo i sÈ drogie, dlatego

cz

ÚĂciej wybierane sÈ wapienie i piaskowce.

Nawierzchnie kamienne
Z kostki. Taka nawierzchnia nadaje si

Ú za-

równo na podjazdy, jak i na

Ăcieĝki. Kostki

maj

È zazwyczaj ksztaït zbliĝony do prostopa-

d

ïoĂcianu, a kolory – w odcieniach szaroĂci

i be

ĝu aĝ po czerñ. Moĝna z nich ukïadaÊ na-

wierzchnie jednobarwne lub wzorzyste.

Z kamienia polnego. Kamie

ñ polny nadaje

si

Ú do utwardzania Ăcieĝek i podjazdów. Aby

Ăcieĝka byïa wygodna, naleĝy wybieraÊ na
ni

È kamienie z pïaskÈ powierzchniÈ.

Z p

ïyt. Pïytami gruboĂci 3–5 cm moĝna wy-

ka

ñczaÊ Ăcieĝki ogrodowe. Pïyty ciÚte majÈ

kszta

ït kwadratowy lub prostokÈtny, a ïa-

mane – nieregularny. Szczególnie atrakcyj-
nie wygl

ÈdajÈ nawierzchnie z piaskowca lub

ïupka.

Z kruszyw kamiennych. Na

Ăcieĝki nada-

j

È siÚ takie kruszywa jak ĝwir, grys, kliniec

i t

ïuczeñ. Lepsze sÈ materiaïy o ostrych kra-

w

Údziach, bo uïoĝona z nich nawierzchnia

jest stabilniejsza. Na

Ăcieĝkach z kruszywa

nie zbiera si

Ú woda, ale wiÚkszoĂÊ z nich za-

rasta ro

ĂlinnoĂciÈ, którÈ trzeba systematycz-

nie usuwa

Ê.

Ogrodzenia z kamienia ciosanego,
ïupanego lub polnego
Na ogrodzenie warto wybra

Ê taki sam

kamie

ñ, z jakiego wykonane sÈ cokoïy bu-

dynku lub ok

ïadziny schodów wejĂcio-

wych. Kamienie uk

ïada siÚ w murach na

zaprawie cementowej, stosuj

Èc zasadÚ wiÈ-

zania murarskiego, to znaczy ka

ĝdÈ spoinÚ

pionow

È przykrywa siÚ odpowiednio dïu-

gim elementem kolejnej warstwy. Szczyt
ogrodzenia kamiennego nale

ĝy ukoĂnie

wyprofilowa

Ê i przykryÊ daszkiem. Nie

zawsze ogrodzenia kamienne muru-
je si

Ú w caïoĂci z kamienia. ĝeby byïo ta-

niej, mury wznosi si

Ú z tañszych materia-

ïów, a kamieñ ukïada tak, by byï widoczny
w licu.

Materia

ïy ceramiczne

Bruki i ceg

ïy z klinkieru sÈ bardzo trwaïe,

co jest wynikiem wypalania tej ceramiki
w bardzo wysokiej temperaturze, dzi

Úki cze-

mu staje si

Ú ona nienasiÈkliwa, odporna na

Ăcieranie, mrozoodporna i niewraĝliwa na
dzia

ïanie substancji chemicznych.

Zwyk

ïa peïna cegïa ceramiczna i cegïa si-

likatowa (wapienno-piaskowa) s

È mniej trwa-

ïe niĝ klinkier, ale czÚsto stosowane do budo-
wy ogrodze

ñ.

Nawierzchnie ceramiczne
Z bruków klinkierowych. Znakomicie na-
daj

È siÚ na nawierzchnie podjazdów, a tak-

ĝe Ăcieĝek. Powierzchnia licowa bruku
klinkierowego mo

ĝe byÊ gïadka lub z fak-

tur

È, a barwy – grafitowa, ĝóïta, czerwona

lub br

Èzowa.

Zalet

È nawierzchni z klinkieru jest przede

wszystkim odporno

ĂÊ na Ăcieranie i nie-

wra

ĝliwoĂÊ na dziaïanie oleju silnikowe-

go,

ïatwo teĝ z niej zmywaÊ wszelkie zanie-

czyszczenia.

Je

Ăli dziaïkÚ ma okalaÊ mur kamienny, nawierzchnia kamienna najlepiej podkreĂli jego

urod

Ú

fot.

E

rbi

s

yg

È

j

È

cz

ÚĂciej wybierane sÈ

Nawierzchnie kamien
Z kostki. Taka nawier
równo na podjazdy, ja
maj

È zazwyczaj ksztaï

d

ïoĂcianu, a kolory – w

i be

ĝu aĝ po czerñ. Mo

wierzchnie jednobarw

Z kamienia polnego

si

Ú do utwardzania Ăc

Nawierzchnia z niewielkich p

ïyt z ïupka kwarcytowego.

Pami

Útajmy, ĝe w maïym ogrodzie lepiej prezentujÈ siÚ maïe pïyty

fo

t.

A

th

e

n

a

M

a

rm

o

r P

o

ls

k

a

¥cieĝka z kruszywa zwiÈzanego ĝywicÈ epoksydowÈ. Nawierzchni tej nie porastajÈ chwasty, a ponadto

swobodnie przep

ïywa przez niÈ woda i jest mrozoodporna

fot.

E

rbi

s

nawierzchnie.indd 103

nawierzchnie.indd 103

2010-02-17 07:30:29

2010-02-17 07:30:29

Przegl

Èd rynku

Z ceg

ïy rozbiórkowej. Nie sÈ trwaïe, ale

mog

È posïuĝyÊ kilka lat w maïo intensyw-

nie u

ĝytkowanej czÚĂci ogrodu. NadajÈ siÚ na

ci

Ègi piesze: szczególnie pasujÈ do ogrodów

pó

ïdzikich.

Ogrodzenia ceglane
Mo

ĝna je murowaÊ z cegïy zwykïej, sili-

katowej lub klinkierowej – na zapraw

Ú ce-

mentow

È lub cementowo-wapiennÈ. Mury

z cegie

ï zwykïych najczÚĂciej siÚ tynkuje,

z klinkierowych czy silikatowych wystar-
czy starannie wyspoinowa

Ê.

Beton

Prefabrykaty betonowe przeznaczone na na-
wierzchnie i ogrodzenia s

È bardzo popular-

ne, bo stosunkowo niedrogie. Beton nie jest
tak ceniony jak kamie

ñ, ale z prefabrykatów

betonowych o stonowanej kolorystyce mo

ĝ-

na zbudowa

Ê efektowne nawierzchnie czy

ogrodzenia.

Nawierzchnie betonowe
Z p

ïyt aĝurowych. Z takich pïyt moĝna uïo-

ĝyÊ nawierzchniÚ, która z czasem czÚĂciowo
poro

Ănie trawÈ i nie zatrzymuje wody. Po

u

ïoĝeniu pïyt otwory napeïnia siÚ ziemiÈ ro-

ĂlinnÈ i wysiewa trawÚ (moĝna teĝ wypeïniÊ
je

ĝwirem). Uïoĝenie takiej nawierzchni naj-

lepiej zleci

Ê fachowcom. Betonowe pïyty aĝu-

rowe maj

È wymiary 40 × 60 cm; produkuje

si

Ú je w róĝnych kolorach.

Z betonu odciskanego (press – betonu). Na-
wierzchnia ta to sposób na utwardzanie pod-
jazdów, polegaj

Ècy na uïoĝeniu warstwy mie-

szanki betonowej B25 zbrojonej w

ïóknami

polipropylenowymi, a nast

Úpnie naniesieniu

barwnika z utwardzaczem i poddaniu nacis-
kowi z u

ĝyciem szablonów w celu zagÚszcze-

nia i nadania faktury. Gotowa nawierzchnia
nie

ěle imituje pïyty kamienne, cegïÚ czy deski.

Wykonanie takiej nawierzchni najlepiej zle-
ci

Ê wyspecjalizowanej firmie. Po zaimpre-

gnowaniu beton staje si

Ú mrozoodporny i nie-

nasi

Èkliwy, a wiÚc z jego powierzchni trzeba

odprowadza

Ê wodÚ deszczowÈ.

Z kostki. Kostk

È moĝna utwardzaÊ zarów-

no podjazdy, jak i

Ăcieĝki. Jest stosunkowo

niedroga i produkuje si

Ú jÈ w wielu kolorach

i kszta

ïtach (prostokÈta, szeĂciokÈta, rombu,

szpulki itp.). Wyko

ñczona niÈ nawierzchnia

ma wiele zalet:

jest trwa

ïa,

ïatwo w niej wymieniÊ uszkodzone ele-
menty;
jest przepuszczalna: dzi

Úki wypeïnionym

piaskiem szczelinom nie zatrzymuje wody.

Kostk

Ú produkuje siÚ teĝ w wersji antypo-

Ălizgowej, z której powierzchni – po wstÚp-

Planowanie nawierzchni ogrodowej

Ilo

ĂÊ materiaïu na nawierzchnie w ogrodzie oblicza siÚ wedïug rozrysowanych oraz zwymiaro-

wanych

Ăcieĝek i podjazdu. Projekt nawierzchni najlepiej zleciÊ architektowi krajobrazu projek-

tuj

Ècemu ogród; projekt zamówiony w firmie oferujÈcej materiaïy do utwardzania nawierzchni

zwykle wliczony jest w ich cen

Ú. Ksztaït podjazdu i Ăcieĝek moĝna teĝ rozplanowaÊ samodziel-

nie na planie dzia

ïki (najlepiej w skali 1:100) z zaznaczonymi istniejÈcymi i planowanymi budyn-

kami, elementami ma

ïej architektury i nasadzeniami. A oto wskazówki do takiego samodzielne-

go projektowania.

Du

ĝe powierzchnie z kostki nie wyglÈdajÈ najlepiej, wiÚc na maïych dziaïkach wystarczy utwar-

dzi

Ê podjazd oraz ĂcieĝkÚ od furtki do domu. Na wiÚkszych posesjach Ăcieĝki powinny prowadziÊ

do takich miejsc, jak altana, oczko wodne czy plac zabaw. Ani

Ăcieĝki, ani ogrodzenie nie powin-

ny przebiega

Ê w pobliĝu pïytko korzeniÈcych siÚ drzew, bo mogïyby zostaÊ uszkodzone przez ich

rozrastaj

Èce siÚ korzenie. Za bezpiecznÈ odlegïoĂÊ uwaĝa siÚ granicÚ wyznaczonÈ przez zasiÚg

korony drzewa.

Nawierzchnia mo

ĝe mieÊ charakter nowoczesny albo tradycyjny. Im bardziej nowoczesny ogród,

im bardziej regularny jest jego uk

ïad i im mniej jest w nim elementów, tym bardziej pasuje do nie-

go nawierzchnia o geometrycznym wzorze.

Ro

ĂlinnoĂÊ ogrodowa najlepiej wyglÈda w zestawieniu ze Ăcieĝkami jednobarwnymi o stono-

wanej kolorystyce przypominaj

Ècej naturalny kolor skaï. Przeciwnie bywa z jaskrawymi wielo-

barwnymi nawierzchniami (zwykle dotyczy to kostki betonowej): pod zachmurzonym niebem,

bardzo cz

Ústym nad PolskÈ, nie prezentujÈ siÚ najlepiej i niepotrzebnie konkurujÈ z roĂlinnoĂciÈ,

od której nigdy nie s

È ïadniejsze. Na wiÚkszÈ swobodÚ w doborze barw i ksztaïtów oraz rodzajów

nawierzchni mog

È pozwoliÊ sobie wïaĂciciele tylko duĝych ogrodów.

Nawierzchnie w jasnych, ch

ïodnych barwach sprawiajÈ, ĝe przestrzeñ wydaje siÚ wiÚksza, od-

wrotnie jest z nawierzchniami w odcieniach ciemnych i ciep

ïych.

Ogrodzenie kamienno-metalowe. Mury

kamienne wyka

ñcza siÚ przez staranne

spoinowanie, to znaczy wype

ïniajÈc spoiny tak,

by by

ïy wklÚsïe, pïaskie lub wypukïe

fot.

Jon

ie

c

fot.

Li

b

e

t

¥cieĝki krÚte wyglÈdajÈ naturalnie i czyniÈ ogród
bardziej nastrojowym. Wyznaczaj

Èc ich przebieg

(

ïatwo to zrobiÊ za pomocÈ wÚĝa gumowego)

pami

Útajmy, ĝe Ăcieĝki takie sÈ wygodniejsze

i

ïatwiejsze w utrzymaniu, gdy majÈ krzywizny

o du

ĝym promieniu, a nie ostre zaïamania

nawierzchnie.indd 104

nawierzchnie.indd 104

2010-02-17 07:52:22

2010-02-17 07:52:22

Nawierzchnie i ogrodzenia

nym zwi

Èzaniu betonu – wypïukuje siÚ za-

czyn cementowy.

Z p

ïyt. Pïytami moĝna utwardziÊ ciÈgi pie-

sze. P

ïyty mogÈ byÊ prostokÈtne lub kwa-

dratowe, w ró

ĝnych kolorach, gïadkie lub

chropowate (np. z powierzchni

È pïukanÈ,

z widocznym kruszywem).

Z betonowych imitacji drewna. Elementy

takie produkuje si

Ú z barwionego beto-

nu. Mog

È przypominaÊ drewniane podkïa-

dy kolejowe, deski albo parkiet z drewna
sosnowego. Mo

ĝna nimi utwardzaÊ Ăcieĝ-

ki, uk

ïadajÈc elementy jeden przy drugim

albo zostawiaj

Èc miÚdzy nimi przestrzenie

do obsiania traw

È. NadajÈ siÚ teĝ na stopnie

schodów ogrodowych oraz na nawierzch-
nie tarasów.

Ogrodzenia betonowe
Z paneli prefabrykowanych. Sk

ïadajÈ siÚ

z betonowych paneli i s

ïupów. PrzypominajÈ

ogrodzenia obiektów przemys

ïowych, mimo

to s

È bardzo popularne, bo sÈ trwaïe i szybko

si

Ú je montuje: po osadzeniu w gruncie sïu-

pów panele wsuwa si

Ú miÚdzy nie w specjal-

nie uformowane rowki.

Wymiary prz

Úseï: szerokoĂÊ – 1 lub 2 m,

wysoko

ĂÊ – 0,5–2,5 m. Najlepiej wybieraÊ

panele o mo

ĝliwie prostych wzorach, bez

wymy

Ălnych motywów roĂlinnych i zosta-

wi

Ê je w kolorze naturalnym. Poniewaĝ ich

wygl

Èd wzbudza liczne wÈtpliwoĂci, dobrze

jest obsadzi

Ê je pnÈczami, dla których bÚdÈ

trwa

ïÈ podporÈ, niewymagajÈcÈ kïopotliwej

konserwacji – czyszczenia ani malowania.

Z betonu zbrojonego oraz bloczków i pu-

staków betonowych. Ogrodzenie mo

ĝna teĝ

wykona

Ê ze zbrojonego betonu monolityczne-

go (

Ăciany oporowe najïatwiej wykonaÊ

w

ïaĂnie tÈ metodÈ. Moĝna je nastÚpnie obïo-

ĝyÊ na przykïad okïadzinÈ kamiennÈ lub
obsadzi

Ê pnÈczami).

Produkuje si

Ú teĝ specjalne bloczki i pu-

staki, z których mo

ĝna budowaÊ ogrodzenia

murowane. Prefabrykaty do ogrodze

ñ mogÈ

mie

Ê róĝne kolory i faktury (np. gïadkÈ lub

ïupanÈ) i czÚsto przypominajÈ kamieñ natu-
ralny. Ogrodzenia muruje si

Ú z nich podob-

nie jak z cegie

ï czy kamienia naturalnego.

Drewno

W

ïaĂciwie zaimpregnowane i konserwowa-

ne nadaje si

Ú zarówno na nawierzchnie, jak

i do budowy ogrodze

ñ, bo wyglÈda natural-

nie i dobrze komponuje si

Ú z kaĝdym ogro-

dem.

Nawierzchnie z drewna
Z bruku drewnianego. S

È to klocki lub krÈĝ-

ki z drewna akacjowego, sosnowego lub ga-
tunków egzotycznych. Zbudowane z nich
Ăcieĝki wyglÈdajÈ oryginalnie.

Z belek drewnianych. Do budowy ogrodo-

wych

Ăcieĝek moĝna takĝe uĝyÊ impregno-

wanych belek drewnianych, przypominaj

È-

cych podk

ïady kolejowe.

Belki drewniane mo

ĝna kupiÊ w cen-

trach ogrodniczych lub zamówi

Ê w tartaku.

Prawdziwe podk

ïady kolejowe z rozbiórki

torów kolejowych nie s

È polecane do ogro-

dów ze wzgl

Údu na draĝniÈcy zapach kre-

ozotu, którym s

È impregnowane: wydzielajÈ

go nawet po wielu latach.

Wykonanie nawierzchni ogrodowej

Wykonanie wykopu i osadzenie obrze

ĝy. W miejscu planowanej nawierzchni usuwa siÚ

wierzchni

È warstwÚ ziemi i wykonuje wykop o gïÚbokoĂci odpowiadajÈcej gruboĂci warstw pod-

budowy (która zale

ĝy od rodzaju nawierzchni). Dno wykopu formuje siÚ ze spadkiem, wyrównu-

je i ubija zag

ÚszczarkÈ. JeĂli krawÚdzie nawierzchni majÈ byÊ zabezpieczone obrzeĝami, osadza

si

Ú je na tym etapie.

Uk

ïadanie geowïókniny i warstw podbudowy. Na dnie wykopu ukïada siÚ geowïókninÚ, a na

niej warstw

Ú grubego kruszywa lub tïucznia, który stabilizuje siÚ zagÚszczarkÈ. KolejnÈ warstwÈ

jest piasek, który po wyrównaniu tak

ĝe stabilizuje siÚ zagÚszczarkÈ. GruboĂÊ warstw podbudo-

wy dostosowuje si

Ú do rodzaju nawierzchni:

pod podjazd: kruszywo – 20–30 cm, piasek – 3–5 cm;

pod

ĂcieĝkÚ: kruszywo – 10–20 cm, piasek – 3–5 cm;

Wyka

ñczanie nawierzchni. Na uïoĝonej i zagÚszczonej podbudowie ukïada siÚ kostkÚ lub inny

materia

ï i kaĝdy element dobija mïotkiem gumowym. Szczeliny w nawierzchni wypeïnia siÚ naj-

cz

ÚĂciej piaskiem z wodÈ (do nawierzchni z kostki kamiennej uĝywa siÚ zasypki granitowej). Na

koniec elementy dobija si

Ú do podïoĝa wibratorem powierzchniowym.

Wykonanie nawierzchni ogrodowej wymaga si

ïy fizycznej oraz fachowoĂci i doĂwiadczenia.

Najlepiej wi

Úc zleciÊ je wyspecjalizowanej ekipie, która na wykonanÈ pracÚ udzieli gwarancji.

fot.

P

o

z-

Br

u

k

fot.

S

e

m

m

el

ro

c

k

P

ïyty betonowe imitujÈce pïyty kamienne,

doskona

ïe na Ăcieĝki oraz tarasy

fot.

Br

u

k

-B

e

t

Betonowe elementy do z

ïudzenia przypominajÈce

deski z wyschni

Útego drewna o wyrazistych

s

ïojach

Nawierzchnia z kostki

betonowej o kszta

ïcie

trapezowym. Na jej

powierzchni widoczne jest

kruszywo. Umo

ĝliwia uïoĝenie

nawierzchni o prostym

przebiegu, jak i zaokr

Èglonych

nawierzchnie.indd 105

nawierzchnie.indd 105

2010-02-17 07:32:09

2010-02-17 07:32:09

BUDUJEMY DOM

3/2010

106

Przegl

Èd rynku

Ogrodzenia drewniane
Z desek, sztachet, okr

Èglaków lub bali.

P

ïoty drewniane wykonuje siÚ z ustawio-

nych pionowo, poziomo lub sko

Ănie de-

sek, sztachet, okr

Èglaków lub bali. Drewno

mo

ĝe byÊ w kolorze naturalnym lub malo-

wane na dowolny kolor i koniecznie zaim-
pregnowane. Elementy

ïÈczy siÚ na gwoě-

dzie ze stali nierdzewnej lub ocynkowane
b

Èdě wkrÚty ze stali nierdzewnej, w prze-

ciwnym razie b

ÚdÈ pozostawiaÊ Ălady rdzy

na drewnie.

Z drewna wykonuje si

Ú takĝe bramy i furt-

ki (pasuj

È do ogrodzeñ drewnianych lub

z elementami drewnianymi). Najcz

ÚĂciej wy-

konuje si

Ú je z desek na szkielecie metalo-

wym lub drewnianym usztywnionym profi-
lami metalowymi.

Z paneli drewnianych. S

È to ramy z wy-

pe

ïnieniem peïnym lub aĝurowym wyko-

nanym ze sztachet lub listew. Ich wymiary:
szeroko

ĂÊ – 1–1,8 m, wysokoĂÊ – 0,5–1,8 m.

Wzd

ïuĝ ogrodzenia z przÚsïami drewniany-

mi cz

Ústo stosuje siÚ podmurówkÚ betonowÈ.

Metal

Najta

ñsza i najbardziej popularna jest siatka,

a do najdro

ĝszych naleĝÈ ogrodzenia kute.

Dla ochrony przed korozj

È wszystkie metalo-

we elementy ogrodze

ñ wymagajÈ co kilka lat

malowania.

Ogrodzenia metalowe
Z siatki. Umo

ĝliwia szybkie ogrodzenie po-

sesji. Jest ma

ïo widoczne, wiÚc nie zasïania

widoków na okolic

Ú, a jeĂli sÈ nieatrakcyjne,

ïatwo obsadza siÚ jÈ roĂlinami, którym nie
utrudnia wzrostu, bo nie rzuca cienia. Siatki
ogrodzeniowe wykonuje si

Ú z drutu ocynko-

wanego (pokryty dodatkowo warstw

È two-

rzywa sztucznego jest trwalszy). Kupuje si

Ú

je w rolkach razem ze wszystkimi elementa-
mi potrzebnymi do zmontowania ogrodze-
nia:

s

ïupki (mocuje siÚ je co 2,5–3 m);

drut lub linki stalowe do usztywnienia
siatki;

fot.

S

tyl-

B

e

t

Jak poprawi

Ê trwaïoĂÊ nawierzchni?

Doskona

ïym sposobem na to, by nawierzchnie utwardzone zachowaïy przez dziesiÚciolecia

niezmienion

È formÚ, jest uĝycie geowïókniny.

G

ïównym sprawcÈ niszczenia Ăcieĝek i podjazdów jest woda deszczowa, która z czasem wy-

p

ïukuje warstwy podbudowy i wskutek tego, zwykle w miejscach silniej obciÈĝonych, dochodzi

do destabilizacji konstrukcji nawierzchni. Pod wp

ïywem obciÈĝeñ warstwy podbudowy miesza-

j

È siÚ ze sobÈ, a takĝe z gruntem rodzimym.

Trwa

ïoĂÊ nawierzchni moĝna zwiÚkszyÊ przez zastosowanie geowïókniny – polipropylenowe-

go materia

ïu odpornego na wilgoÊ, mróz oraz rozrywanie.

Geow

ïóknina uïoĝona na gruncie rodzimym zapobiega jego mieszaniu z warstwami podbudowy,

dzi

Úki czemu stabilizuje nawierzchniÚ zarówno Ăcieĝek, jak i podjazdów. Moĝna stosowaÊ jÈ w na-

wierzchni z kostki betonowej i kamiennej, z betonowych p

ïyt aĝurowych, klinkieru, bruku drew-

nianego (drenuj

Èce i filtracyjne cechy geowïókniny przedïuĝÈ takĝe ĝywotnoĂÊ samego drewna,

wspomagaj

Èc odprowadzanie wody do gïÚbiej poïoĝonych warstw), a nawet ĝwiru (w tym przy-

padku geow

ïóknina zapobiegnie takĝe przerastaniu chwastów). GeowïókninÚ kupuje siÚ w rol-

kach szeroko

Ăci 0,5–2,5 m i dïugoĂci 12,5–50 m. Materiaï ten moĝna wykorzystaÊ takĝe do zbro-

jenia skarp, zabezpieczania przed uszkodzeniem folii w oczku wodnym, ochrony brzegów oczka

przed erozj

È czy budowy dachów zielonych.

Fundament ogrodzenia

Fundament pod mur pe

ïny powinien byÊ posadowiony poniĝej gïÚbokoĂci przemarzania grun-

tu, tj. od 80 do 140 cm (jedynie w gruntach piaszczystych mo

ĝna go posadowiÊ pïycej: 40–60 cm)

i co najmniej 10 cm szerszy od muru. Wyprowadza si

Ú go 15–20 cm nad poziom gruntu. Na po-

wierzchni fundamentu trzeba u

ïoĝyÊ izolacjÚ przeciwwilgociowÈ z dwóch warstw papy na lepi-

ku lub folii budowlanej.

G

ïÚbokoĂÊ posadowienia fundamentu pod inne ogrodzenia moĝe byÊ mniejsza:

pod murowane s

ïupki, miÚdzy którymi bÚdÈ mocowane gotowe przÚsïa drewniane lub meta-

lowe: 80–140 cm, a je

Ăli miÚdzy sïupkami jest podmurówka, to wystarczy pod niÈ fundament na

g

ïÚbokoĂci 20–40 cm;

pod s

ïupki ogrodzenia z siatki wystarczÈ stopy fundamentowe zagïÚbione na min. 50 cm;

pod s

ïupki przy bramie i furtce – 80–100 cm.

Ogrodzenie betonowe, które

przypomina mur kamienny.

Doskonale pasuje zarówno do

nawierzchni kamiennych,

jak i betonowych

fot.

Gr

il

te

x

wyko

ñczenie

nawierzchni

podsypka
piaskowa

warstwa no

Ăna

geow

ïóknina

grunt rodzimy

nawierzchnie.indd 106

nawierzchnie.indd 106

2010-02-17 07:32:39

2010-02-17 07:32:39

Nawierzchnie i ogrodzenia

BUDUJEMY DOM

3/2010

107

napinacze do naci

Ègania linek lub drutu;

zaciski do ko

ñców linki stalowej lub dru-

tu.

Z gotowych paneli z siatki. Montuje si

Ú je

z siatki zgrzewanej z drutu rozci

ÈgniÚtej na

ramach stalowych lub aluminiowych, a na-
st

Úpnie malowanej proszkowo. Ogrodzenie

z takich paneli jest

ïadniejsze i sztywniejsze

ni

ĝ z siatki, ale droĝsze od niej.

Kute z

ĝeliwa oraz stalowe. Ogrodzenia

kute z pr

Útów ĝeliwnych zamawia siÚ w wy-

specjalizowanych zak

ïadach kowalskich,

a spawane z rur lub pr

Útów albo ksztaï-

towników stalowych – u

Ălusarzy. Takie

ogrodzenia metalowe cz

Ústo wykonywa-

ne s

È wedïug indywidualnie projektowane-

go wzoru i obficie zdobione, a wi

Úc drogie.

Mo

ĝna teĝ kupiÊ gotowe odlewy imitujÈ-

ce r

Úcznie kute przÚsïa. Takimi samymi

technikami wykonuje si

Ú bramy i furtki do

ogrodze

ñ metalowych, a takĝe murowanych

czy kamiennych.

PVC

Nawierzchnie utwardzone elementami
z PVC. Nawierzchnie niezbyt intensywnie
u

ĝytkowanych podjazdów moĝna utwardziÊ

specjalnymi kratkami plastikowymi, które
znosz

È duĝe obciÈĝenia, a po zasypaniu zie-

mi

È i obsianiu trawÈ stajÈ siÚ zupeïnie niewi-

doczne. Trawnik taki piel

Úgnuje siÚ zwykïy-

mi sposobami (koszenie kosiark

È, nawoĝenie,

podlewanie). Kratki trawnikowe s

È odporne

na mróz, wysok

È temperaturÚ i ïatwe w mon-

ta

ĝu (poszczególne elementy ïÈczy siÚ na za-

czepy). Kolory: czarny, zielony. Grubo

ĂÊ:

4 cm, 5 cm.

Ogrodzenia z paneli PVC. S

È lekkie, doĂÊ

trwa

ïe i ïatwe w montaĝu: przÚsïa mocuje

si

Ú do sïupków przy uĝyciu kÈtowników me-

talowych lub wyprofilowanych uchwytów.
Ogrodzenia takie wygl

ÈdajÈ jak drewniane

pomalowane farb

È kryjÈcÈ, ale nie wymaga-

j

È ĝadnej konserwacji. Elementy uszkodzone

bardzo

ïatwo wymieniÊ.

Wymiary i grubo

ĂÊ

nawierzchni

ogrodowych

Szeroko

ĂÊ podjazdu: min. 3 m.

Wymiary miejsca postojowego na samo-

chód osobowy: min. 2,5 × 5 m.

Szeroko

ĂÊ Ăcieĝek:

– od furtki do drzwi wej

Ăciowych: 1,2–1,5 m;

– w ogrodzie: 0,8 m.

Grubo

ĂÊ nawierzchni:

Ăcieĝek:

– z kostki betonowej i kamiennej – 4 cm,

– z bruku klinkierowego – 4,5 cm;

podjazdu:

– z kostki betonowej i kamiennej – 6 cm,

– z bruku klinkierowego – min. 5,2 cm.

Usytuowanie

i wymiary bramy

i furtki

Brama powinna by

Ê usytuowana naprze-

ciw wjazdu do gara

ĝu. JeĂli to potrzebne,

warto j

È przystosowaÊ do rozmiarów samo-

chodów ci

Úĝarowych (dostawy mebli, wy-

wóz

Ăcieków).

Wymiary bramy:

– szeroko

ĂÊ: 2,4–3,5 m;

– wysoko

ĂÊ: 1–2,4 m.

Furtk

Ú moĝna umieĂciÊ na wprost drzwi do

domu, ale mo

ĝna teĝ celowo to dojĂcie wydïu-

ĝyÊ i obsadziÊ roĂlinami, aby przydaÊ strefie
wej

Ăciowej paradnego charakteru.

Szeroko

ĂÊ furtki: min. 0,9 m (najlepiej

1–1,1 m).

fo

t.

K

raw

ex

Ogrodzenie z paneli drewnianych. Jego

monta

ĝ jest szybki i ïatwy. Panelami wypeïnia

si

Ú przestrzenie pomiÚdzy sïupami – stalowymi,

betonowymi lub ceglanymi

fot.

Wi

Ă

ni

o

w

s

k

i

Najbardziej popularne s

È bramy i furtki

z kszta

ïtowników stalowych lub aluminiowych

albo pr

Útów ocynkowanych, w róĝnym ukïadzie,

mocowanych do sztywnej ramy z k

Ètowników

stalowych. Metalowe bramy i furtki pasuj

È do

ogrodze

ñ metalowych i murowanych

fo

t.

w

w

w

.k

ra

tk

a

tra

w

n

ik

o

w

a

.p

l

Plastikowa kratka trawnikowa wype

ïniona

kruszywem. Jej monta

ĝ jest bardzo ïatwy

– poszczególne elementy

ïÈczy siÚ ze sobÈ na

zaczepy

Obramowanie nawierzchni ogrodowej

Podjazdów. Jego brzegi powinno si

Ú zabezpieczyÊ krawÚĝnikami, czyli masywnymi elementa-

mi osadzonymi na podk

ïadzie z chudego betonu – gïÚbiej niĝ elementy nawierzchni.

¥cieĝek. Do zabezpieczenia ich brzegów stosuje siÚ nastÚpujÈce rodzaje obrzeĝy:

obrze

ĝa kamienne lub betonowe, podobne do krawÚĝników, tylko mniej od nich masywne.

Osadza si

Ú je tak, aby nie wystawaïy ponad nawierzchniÚ – w podkïadzie z chudego betonu.

Do

Ăcieĝek o falistym przebiegu produkuje siÚ obrzeĝa ïukowe.

palisady, które zastosowane jako obrze

ĝa mogÈ jednoczeĂnie zapobiegaÊ osuwaniu siÚ ziemi

z niewielkiej skarpy czy podwy

ĝszonych rabat graniczÈcych ze ĂcieĝkÈ;

wylewki betonowe, na których uk

ïada siÚ skrajny pas kostki, a zewnÚtrznÈ czÚĂÊ wylewki przy-

sypuje ziemi

È i zasiewa trawÈ.

nawierzchnie.indd 107

nawierzchnie.indd 107

2010-02-17 07:32:59

2010-02-17 07:32:59