Ćw. 2. Metody oceny liczebności osobników w populacji
Zagęszczenie
– liczba osobników przypadająca
na jednostkę powierzchni bądź objętości.
Np. 5 saren / km
2
1 km
1 km
+
+
+
Ćw. 2. Metody oceny liczebności osobników w populacji
Zagęszczenie
– liczba osobników przypadająca
na jednostkę powierzchni bądź objętości.
Np. 5 saren / km
2
1 km
1 km
+
+
+
Wybór metody oceny zagęszczenia zaleŜy od:
- wielkości osobników;
- ruchliwości osobników;
- charakteru środowiska;
- biologii gatunku.
KaŜda grupa systematyczna, a niekiedy kaŜdy gatunek
wymaga innych metod i narzędzi
Metody oceny liczebności osobników w populacji
klasyfikujemy wg 2 kryteriów:
* moŜliwość kontaktu z liczonym obiektem:
- metody bezpośrednie (liczymy zwierzęta);
- metody pośrednie (liczymy ślady ich obecności).
* charakter uzyskanego wyniku:
- metody względne
(uzyskujemy wskaźniki związane z zagęszczeniem
w sposób liniowy i nieliniowy);
- metody bezwzględne
(liczba osobników na określoną jednostkę).
METODY WZGLĘDNE
Np. liczba saren zaobserwowanych w ciągu 1h;
liczba kukułek usłyszanych na transekcie;
liczba odłowionych zwierząt w jednostce czasu;
liczba pędów zgryzionych przez bobra na 1ha;
bezpośrednie
pośrednie
WSKAŹNIKI
METODY WZGLĘDNE
Wskaźniki liniowo związane z zagęszczeniem:
- np. łowienie owadów na światło w jednostce czasu
- metoda liczenia śladów obecności
(odchodów, nor, wylinek, gniazd na określonym obszarze)
16
32
48
za
gę
sz
cz
e
ni
e
p
op
ul
ac
ji
wskaźnik zagęszczenia
0
2
3
4
5
16
32
48
za
gę
sz
cz
e
ni
e
p
op
ul
ac
ji
wskaźnik zagęszczenia
0
2
3
4
5
METODY WZGLĘDNE
Wskaźniki nieliniowo związane z zagęszczeniem:
- odłów pułapkowy (złowione zwierzę eliminuje pułapkę);
- metody oparte o miary frekwencji:
np. procent odwiedzanych przez zwierzęta karmników;
- metoda ankietowa (klasy, np. rzadki, liczny, średnio liczny);
METODY BEZWZGLĘDNE
- spis całkowity;
- metoda prób losowych (gdy niemoŜliwy spis całkowity);
- metody znakowania i ponownych złowień -CMR
(Petersena, Schnabela, Jolly-Sebera)
Indeks Petersena (Lincolna):
N - liczebność populacji;
n1 – liczba zwierząt schwytanych w pierwszym odłowie, oznaczonych i wypuszczonych;
n2 – liczba wszystkich zwierząt schwytanych w drugim odłowie;
n1,2 – liczba zwierząt oznakowanych wśród powtórnie schwytanych;
N =
n1,2
n2
n1
x
BŁĘDY W OCENIE ZAGĘSZCZENIA :-/
* systematyczne
(związane z ograniczeniami danej metody);
* statystyczne
(przeniesienie wartości wynikającej
z określonej próby na całą populację);
1
1
1
1
Przegląd metod oceny liczebności populacji
- metoda kartograficzna:
2
2
2
3
3
3
4
4
4
5
5
5
kierunek trasy
3 pary/lasek
ZALETY ???
WADY ???
Przegląd metod oceny liczebności populacji
- metoda liczeń bezpośrednich:
Oni mówią,
Ŝe jest nas 10 mln…
Coś ty?
Przegląd metod oceny liczebności populacji
- metoda znakowania i ponownych złowień:
N - liczebność populacji;
n1 – liczba zwierząt schwytanych w pierwszym odłowie, oznaczonych i wypuszczonych;
n2 – liczba wszystkich zwierząt schwytanych w drugim odłowie;
n1,2 – liczba zwierząt oznakowanych wśród powtórnie schwytanych;
N =
n1,2
n2
n1
x