Ćw. 2. Metody oceny liczebności osobników w populacji

Zagęszczenie

– liczba osobników przypadająca

na jednostkę powierzchni bądź objętości.

Np. 5 saren / km

2

1 km

1 km

+

+

+

Wybór metody oceny zagęszczenia zależy od:

- wielkości osobników;

- ruchliwości osobników;

- charakteru środowiska;

- biologii gatunku.

Każda grupa systematyczna, a niekiedy każdy gatunek

wymaga innych metod i narzędzi

Metody oceny liczebności osobników w populacji

klasyfikujemy wg 2 kryteriów:

* możliwość kontaktu z liczonym obiektem:

- metody bezpośrednie (liczymy zwierzęta);

- metody pośrednie (liczymy ślady ich obecności).

* charakter uzyskanego wyniku:

- metody względne

(uzyskujemy wskaźniki związane z zagęszczeniem
w sposób liniowy i nieliniowy);

- metody bezwzględne

(liczba osobników na określoną jednostkę).

METODY WZGLĘDNE

Np. liczba saren zaobserwowanych w ciągu 1h;

liczba kukułek usłyszanych na transekcie;
liczba odłowionych zwierząt w jednostce czasu;

liczba pędów zgryzionych przez bobra na 1ha;

bezpośrednie

pośrednie

WSKAŹNIKI

METODY WZGLĘDNE

Wskaźniki liniowo związane z zagęszczeniem:

- np. łowienie owadów na światło w jednostce czasu

- metoda liczenia śladów obecności

(odchodów, nor, wylinek, gniazd na określonym obszarze)

16

32

48

za

gę

sz

cz

e

ni

e

p

op

ul

ac

ji

wskaźnik zagęszczenia

0

2

3

4

5

16

32

48

za

gę

sz

cz

e

ni

e

p

op

ul

ac

ji

wskaźnik zagęszczenia

0

2

3

4

5

METODY WZGLĘDNE

Wskaźniki nieliniowo związane z zagęszczeniem:

- odłów pułapkowy (złowione zwierzę eliminuje pułapkę);

- metody oparte o miary frekwencji:

np. procent odwiedzanych przez zwierzęta karmników;

- metoda ankietowa (klasy, np. rzadki, liczny, średnio liczny);

METODY BEZWZGLĘDNE

- spis całkowity;

- metoda prób losowych (gdy niemożliwy spis całkowity);

- metody znakowania i ponownych złowień -CMR

(Petersena, Schnabela, Jolly-Sebera)
Indeks Petersena (Lincolna):

N - liczebność populacji;
n1 – liczba zwierząt schwytanych w pierwszym odłowie, oznaczonych i wypuszczonych;
n2 – liczba wszystkich zwierząt schwytanych w drugim odłowie;
n1,2 – liczba zwierząt oznakowanych wśród powtórnie schwytanych;

N =

n1,2

n2

n1

x

BŁĘDY W OCENIE ZAGĘSZCZENIA :-/

* systematyczne

(związane z ograniczeniami danej metody);

* statystyczne

(przeniesienie wartości wynikającej
z określonej próby na całą populację);

1

1

1

1

Przegląd metod oceny liczebności populacji

- metoda kartograficzna:

2

2

2

3

3

3

4

4

4

5

5

5

kierunek trasy

3 pary/lasek

ZALETY ???

WADY ???

Przegląd metod oceny liczebności populacji

- metoda liczeń bezpośrednich:

Oni mówią,

że jest nas 10 mln…

Coś ty?

Przegląd metod oceny liczebności populacji

- metoda znakowania i ponownych złowień:

N - liczebność populacji;
n1 – liczba zwierząt schwytanych w pierwszym odłowie, oznaczonych i wypuszczonych;
n2 – liczba wszystkich zwierząt schwytanych w drugim odłowie;
n1,2 – liczba zwierząt oznakowanych wśród powtórnie schwytanych;

N =

n1,2

n2

n1

x