Pobieranie materiału

biologicznego,

przechowywanie, transport.

Techniki pobierania

materiału do badań

prenatalnych.

A.F. gr. 35

POBIERANIE MATERIAŁU

BIOLOGICZNEGO

CEL POBIERANIA:

Hodowla -> preparat -> analiza

Diagnostyka genetyczna:

- Molekularna
- Cytogenetyczna

Diagnostyka

cytogenetyczna

MATERIAŁ:

•

Limfocyty krwi obwodowej!!!

•

komórki płynu owodniowego (amniocyty)

i komórki trofoblastu - wykorzystywane

w

badaniach prenatalnych

•

komórki szpiku kostnego –

wykorzystywane w diagnostyce białaczek

•

fibroblasty (tylko w określonych

przypadkach)

Do analizy kariotypu:

10 ml krwi od

osoby dorosłej

2-5 ml krwi od

noworodka

WAŻNE:

• Krew pobierana jest do probówki z heparyną (nie z

EDTA)!!!

EDTA = kwas wersanowy

• Krew powinna być dostarczona jak najszybciej do

laboratorium cytogenetycznego.

• Jeżeli transport krwi na drugi dzień - w lodówce w temp.

+4ºC.

• Probówki z krwią nie zamrażamy!!!

• Istotny jest natomiast sposób pobrania (aspetyczność) i
przechowywania (temperatura) materiału biologicznego
-> Jakość materiału biologicznego (sterylne pobranie,

odpowiednie przechowywanie, czas dostarczenia do

laboratorium) ma bezpośredni wpływ na hodowlę -> preparat

-> analizę.

• nie jest konieczne wcześniejsze przygotowanie pacjenta do

pobrania krwi

UWAGA PRAKTYCZNA:

U noworodka z wadami wrodzonymi,
który zmarł zanim zdążono pobrać

krew

na badanie kariotypu, można jeszcze,

jak

najwcześniej (ewentualnie do 1

godziny

po zgonie), pobrać krew
bezpośrednio z serca!!!

Materiał biologiczny

uzyskany po poronieniu
(kosmówka) do badania

cytogenetycznego

przechowujemy w specjalnie przeznaczonym

do

tego płynie hodowlanym w temp. +37ºC
Nie przechowujemy w lodówce!!
Płyn hodowlany bez materiału biologicznego
przechowujemy w lodówce w +4ºC, a na 1-2
godziny przed użyciem pozostawiamy do

ogrzania

przynajmniej w temperaturze pokojowej.

Diagnostyka molekularna

MATERIAŁ (do izolacji

DNA) :

• krew obwodowa 1ml
• fibroblasty
• komórki płynu owodniowego (AFC) i

kosmówki (CSV)

• cebulki włosów
• plamy krwi
• fragmenty tkanek
• inne

Krew do izolacji DNA

- krew obwodowa 1ml
- pobieramy do probówki zwierającej

EDTA (wersenian sodowy, czynnik
zapobiegający krzepnięciu krwi)

- heparyna NIE
- szybki transport

Materiał do badania

molekularnego

• W przypadku, kiedy materiał nie może być od

razu przekazany do laboratorium -> temp. +4ºC

przez kilka dni

• Jeśli jednak materiał nie będzie poddany izolacji w

krótkim czasie należy go zamrozić i

przechowywać w

temp. -20ºC lub -80ºC.

Po izolacji DNA z tkanki :

• w temp. -20ºC lub -80º C nie ma ograniczeń

czasowych

• w temp. +4ºC przez kilka miesięcy

PAMIĘTAJ:

Jakość wyizolowanego preparatu DNA
zależy w dużym stopniu od prawidłowego,
sterylnego pobrania materiału biologicznego,
przechowywania w odpowiedniej
temperaturze, oznaczenia próbek i transportu.
Jakość materiału przekłada się na wynik
badań molekularnych.

Zlecenie badania: czytelne, dokładnie wypełnione, zgodne

z danymi na

próbce
Materiał: w odpowiedniej ilości, dobrze zabezpieczony,

szczelny

KREW OBWODOWA  

pobrana z użyciem probówek separujących

Becton-Dickinson

BADANIA PRENATALNE –

techniki

• Inwazyjne:

- biopsja kosmówki,
- amniopunkcja,
- kordocenteza,
- fetoskopia

• Nieinwazyjne:

USG + doppler

• Diagnostykę prenatarną proponuje

się parom, które mają już dziecko
z recesywnym błędem
metabolizmu i ryzyko posiadania
przez nie następnego chorego
dziecka wynosi 25%

BADANIA PRENATALNE -

materiał

• komórki płynu owodniowego (amniocyty)

i bioptaty kosmówki, krew pępowinowa

• minimalna ilość tkanki, którą pobieramy

to:

- 10 mg kosmówki
- 10 ml płynu owodniowego

Biopsja kosmówki

• I trymestr ( zwykle 9-12

tydzień)

• Przezbrzuszna lub

przezszyjkowa

• Pod kontrolą ultrasonograficzną

• Bioptaty służą go: analizy DNA

lub analizy chromosomów z

hodowli krótko-,

długoterminowej

• Wynik badania

cytogenetycznego

po 2 tyg

Powikłania:
1% poronienia
Krwawienia u ciężarnej
Immunizacja (gdy matka Rh-)

Amniopuncja

–

najbardziej

powszechna

• II trymestr zwykle 16-18 tydzień
16-20 tydzień późna
12-15 tydzień wczesna

• Pobranie płynu owodniowego 16-

20ml przezskórnie cienką igłą pod

kontrolą USG

• Aspirat z płynem owodniowym i kom.
naskórka do analizy DNA, bad.

Biochemicznych, analiza markerów

płodowych oraz hodowla komórkowa.

• Wynik badania kariotypu po 2-4 tyg.

• Można zastosować technikę FISH ->

aberracje chromosomalne w kom. z

płynu owodniowego – kilka dni

Powikłania po

amiopunkcji:

• Zwykle po

amiopunkcji wczesnej
odpływanie płynu
owodniowego

• Plamienia

krótkotrwałe

• 0,5%-1% poronienia

samoistne

• Ryzyko immunizacji

Kordocenteza

–

w nagłych

wskazaniach do analizy kariotypu

• Od 18 tygodnia ciąży

• Przezskórne nakłucie igłą

pępowiny w pobliżu łożyska pod

kontrolą USG

• 1ml krwi pępowinowej

• Hodowla limfocytów -> badanie

cytogenetyczne chromosomów,

wynik po 2-3 dobach

• Badania biochemiczne i

hematologiczne

Powikłania:
Krwawienie z miejsca pobrania 1-

2min

Bradykardia płodowa

Fetoskopia

• 15-21 tydzień

• Przy użyciu fiberoendoskopu pozwala na ocenę budowy anatomicznej

płodu, biopsję skóry i wątroby, pobranie krwi płodu,

wewnątrzmaciczną terapię płodu.

Powikłania:
Wyciek płynu owodniowego 4%
Ryzyko utraty ciąży 5%