Praca z dzieckiem leworecznym i Nieznany

Praca z dzieckiem leworęcznym

Większośd z nas dużo sprawniej posługuje się prawą ręką, nogą, uchem, okiem. Dlatego, też

wzięło się przekonanie, że prawa strona jest lepsza niż lewa. Niekiedy słyszy się jeszcze, że
o nieudaczniku, mówi się „ma dwie lewe ręce”, „lewy”. Jednak są ludzie, u których lewa strona
wiedzie prym.

Lateralizacja

– (stronnośd) - asymetria czynnościowa prawej i lewej strony ciała ludzkiego, która

wynika z różnic w budowie i funkcjach obu półkul mózgowych. Wyraża się np. większą sprawnością
ruchową prawych kooczyn od lewych, a także rejestrowaniem przez mózg większej liczby bodźców
zmysłowych z prawej strony ciała.

Wyróżnia się lateralizację



jednorodną –

występuje, gdy istnieje wyraźna przewaga jednej strony ciała nad drugą

(np. lewoocznośd, leworęcznośd, lewonożnośd)



niejednorodną (skrzyżowaną)

– występuje gdy nie ma wyraźnej dominacji jednej strony

nad drugą (np. gdy leworęcznośd występuje razem z prawoocznością i prawonożnością lub
praworęcznośd z lewoocznością i prawonożnością). Można spotkad różne rodzaje takich
kombinacji.



nieustaloną (słabą)

– występuje u tzw. osób obustronnych, u których brak przewagi

czynnościowej jednej strony nad drugą. Często mówi się, że osoby takie posługują się prawą
i lewą ręka jednakowo dobrze, lecz zazwyczaj posługują się zarówno lewą, jak
i prawą kooczyną w sposób pozostawiający wiele do życzenia.”

Leworęcznośd –

„odwrócona w stosunku do większości ludzi funkcjonalnośd prawej i lewej ręki.

Około 8–15% ludności jest leworęczna. Osoby leworęczne w odróżnieniu od praworęcznych, piszą,
jedzą i wykonują większośd czynności wymagających dużej precyzji ruchów za pomocą ręki lewej.
Leworęczni nazywani są czasem mańkutami, lecz jest to określenie nieakceptowane przez wielu ludzi,
a nawet uważane za obraźliwe. Leworęcznośd wynika z silniejszego rozwoju prawej półkuli mózgu, co
objawia się nie tylko w częstszym używaniu lewej ręki, lecz także w lepszym i sprawniejszym
funkcjonowaniu całej lewej strony ciała. Tendencja do leworęczności pojawia się w niemowlęctwie
i utrwala do około 2 roku życia.”

Już roczne dzieci wykazują tendencję do korzystania częściej z jednej rączki. W późniejszym wieku
stronnośd będzie coraz bardziej zauważalna. Około 2. roku życia ustala się praworęcznośd,
leworęcznośd dopiero, gdy dziecko ma 4-5 lat. Aby sprawdzid, która ręka jest dominująca wystarczy
przeprowadzid eksperyment i zwrócid uwagę na to:

Którą rączką dziecko je?
Którą rączką się czesze?
Którą rączką myje zęby?
Którą rączką sięga po przedmioty?
Którą rączką układa klocki?
Którą rączką rzuca i łapie przedmioty?

Praca z dzieckiem leworęcznym

Od zawsze wiadomo, że dzieci leworęczne potrzebują szczególnej pomocy w przygotowaniu do nauki
szkolnej, ponieważ trudno im przystosowad się do życia w świecie, w którym prawie wszystko,
wszystkie przedmioty zostały zaprojektowane z myślą o osobach praworęcznych. Także pismo -
wygląd liter, sposób ich kreślenia, łączenia, dynamika sekwencji ruchów podczas pisania są
dostosowane do potrzeb tych, którzy posługują się prawą ręką.

Jak powinna sobie radzid rodzina ?

Co może zrobid dla dziecka leworęcznego?

W przypadku dzieci zdecydowanie leworęcznych nie należy podejmowad prób przeuczenia

ich, a jedynie wzmocnid lewą rękę, ponieważ służy to usprawnieniu ich motoryki. Głównym zadaniem
dorosłych – rodziców i najbliższych w tych wypadkach jest zadbanie o usprawnianie szybkości
i precyzji ruchów ręki lewej, przyswojenie prawidłowych nawyków ruchowych podczas wykonywania
czynności grafomotorycznych oraz wykształcenie właściwej postawy wobec własnej leworęczności.
Należy więc podsuwad mu atrakcyjne zadania ruchowe i dwiczenia grafomotoryczne. Powinno się
dbad, aby poprawnie trzymało ołówek i korygowad nieprawidłowe nawyki ruchowe. Tak samo jest
w czynnościach samoobsługowych takich jak trzymanie sztudców w lewej ręce. Korygowad a nie
przeuczad na drugą – prawą rękę. Jest to bowiem okres przygotowania dziecka do nauki pisania,
w którym można tego dokonad stosunkowo łatwo i z dobrym efektem. W wieku przedszkolnym, który
jest tak ważny dla przygotowania dziecka do szkoły, powinny zostad rozwiązane zasadnicze problemy
dotyczące leworęczności. Rodzice i bliscy muszą przede wszystkim wspierad dziecko, stwarzad mu
atmosferę akceptacji i zrozumienia ewentualnych trudności.

Jak powinna sobie radzid szkoła z dziedmi leworęcznymi ?

Nauczyciel powinien dobrad odpowiednią metodę dla dziecka leworęcznego czy też grupki dzieci

leworęcznych. Dobrym przykładem może byd metoda „Dobrego startu”. Udział dzieci leworęcznych
w zajęciach prowadzonych tą metodą jest bardzo pożądany. Systematycznie, czyli przynajmniej raz
w tygodniu prowadzone zajęcia przyczynią się do:

 dziecko uzyska gotowośd do nauki czytania i pisania:

- będzie miało dobrą koordynację ruchowo-słuchową i orientację czasowo-przestrzenną,

- będzie miało utrwalone nawyki ruchowe związane z kierunkiem pisania,

- będzie miało opanowaną orientację w schemacie ciała i przestrzeni

-będzie miało dobrze rozwiniętą motorykę rąk, opanowany prawidłowy uchwyt narzędzia graficznego

- będzie umiało regulowad napięcie mięśniowe w czasie dwiczeo grafomotorycznych

 dziecko uwolni się od zahamowao, pokona lęk, wzmocni zaufanie we własne siły
 dziecko będzie miało dobrze rozwiniętą dojrzałośd emocjonalno-motywacyjną
 dziecko będzie miało właściwą postawę wobec własnej leworęczności.

Program przygotowujący dziecko leworęczne do pisania

obejmuje następujące zagadnienia:



dziecko leworęczne powinno w ławce zajmowad miejsce na lewo od kolegi,



do pisania musi mied pióro przeznaczone dla ludzi leworęcznych,



pisanie powinno rozpoczynad od przyjęcia prawidłowej pozycji ciała i oparcia obu stóp
o podłogę,



dziecko ma prawidłowo uchwycid ołówek czy pióro - ołówek ma byd trzymany w trzech
palcach lewej ręki, a jego koniec skierowany w kierunku ramienia (nigdy inaczej).



gdy dwiczenia wykonywane są w liniaturze zeszytu place powinny znajdowad się pod
linijką tak, aby dziecko nie zasłaniało dłonią tekstu. Kartka (zeszyt) mają byd ułożone
zwierciadlanie jak u praworęcznych, ukośnie - tzn. lewy górny róg skierowany ku górze,
a prawy dolny ku dołowi.

Ćwiczenia usprawniające technikę rysowania i pisania:



dwiczenia relaksacyjne w przerwach dwiczeo graficznych



wytwarzanie nawyków ruchowych związanych z kierunkiem pisania (automatyzacja
ruchów)



dwiczenia precyzji ruchów



dwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej



dzieci które maja trudności z odpowiednim trzymaniem pióra warto zaopatrzyd
w specjalna nakładkę na ołówek, czy pióro

