KREDYT GOTÓWKOWY
I Wstęp
1.1.
Definicja i rodzaje banków.
Banki to przedsiębiorstwa, których przedmiotem działania są operacje pieniężne o
charakterze biernym czynnym lub usługowym; do najważniejszych operacji biernych
polegających na gromadzeniu środków pieniężnych przez zaciąganie zobowiązań należą:
przyjmowanie od klientów wkładów, emisja biletów bankowych, obligacji i innych
papierów wartościowych oraz zaciąganie pożyczek z innych banków; środki pieniężne
nagromadzone w wyniku operacji biernych oraz kapitał własny stanowią podstawę
operacji czynnych, polegających na udzielaniu kredytów; do operacji usługowych zalicza
się czynności wykonywane przez banki na rachunek i zlecenie ich klientów. Dochodami
własnymi banków są wpływy z odsetek udzielanych przez bank kredytów oraz z
pobieranych od klientów opłat i prowizji za dokonywane usługi. Wielkie możliwości
rozwoju zyskały banki w gospodarce rynkowej, w której stosunki towarowo-pieniężne
obejmują niemal całokształt życia gospodarczego; banki stały się więc instytucjami
handlującymi kapitałem pieniężnym i pośredniczącymi między wierzycielami a
dłużnikami; spełniają poza tym funkcję ośrodków rozliczeniowych w skali krajowej i
międzynarodowej. Współcześnie rodzą się coraz to ściślejsze formy powiązań banków z
przedsiębiorstwami przemysłowymi, polegające głównie na tworzeniu nowych podmiotów
gospodarczych, zwykle w formie spółek akcyjnych, skupywaniu przez banki akcji
przedsiębiorstw i uzyskiwaniu w ten sposób dodatkowych dochodów i kontroli nad ich
działalnością. W Polsce banki mogą występować w formie spółki akcyjnej lub banku
spółdzielczego. Założycielami banków mogą być tak osoby prawne, jak i fizyczne. Kapitał
założycielski banku nie może być mniejszy od równowartości 5 mln euro. Wyróżnia się
m.in.:
1. Banki Emisyjne (centralne), których gł. zadaniem jest emisja banknotów (ob. w
większości państw istnieje tylko jeden bank emisyjny z wyjątkiem USA), regulowanie
obiegu gotówkowego i pieniądza kredytowego, a przez to czuwanie nad równowagą
bilansu płatniczego, obsługa kasowa aparatu państwowego, w tym także długu
publicznego. Nadzór nad innymi instytucjami finansowymi, zwłaszcza nad bankami
komercyjnymi. Wykonywanie zadań organu rozliczeń międzynarodowych. W
zależności od stopnia ingerencji państwa w gospodarkę banku emisyjnego, staje się
on w mniejszym lub większym stopniu narzędziem polityki gospodarczej rządów.
Współcześnie większość banków emisyjnych jest instytucjami państwowymi. W Polsce
taką rolę pełni Narodowy Bank Polski.
2. Banki handlowe (komercyjne, depozytowe, żyrowe) reprezentujące wszystkie formy
własności: prywatne, państwowe i spółdzielcze. Udzielają krótkoterminowego kredytu
obrotowego, inwestycyjnego i konsumpcyjnego, przyjmują depozyty i oszczędności od
klientów, udzielają przedsiębiorstwom kredytów ze środków otrzymanych w formie
wkładów.
3. Banki hipoteczne - instytucje wyspecjalizowane w udzielaniu kredytów hipotecznych
oraz posiadające status zapewniający pożyczkodawcom specjalne formy zabezpieczeń
dokonywanych w formie hipoteki na nieruchomości.
4. Banki komunalne - zakładane najczęściej przez samorządy miejskie, gromadzą środki
niezbędne dla finansowania inwestycji komunalnych.
5. Banki inwestycyjne - zwykle duże banki organizujące emisje papierów wartościowych,
zwłaszcza akcji. Wykształciły się one w XIX w. z wyspecjalizowanych przedsiębiorstw
pełniących funkcję pośrednika na rynku papierów wartościowych; stopniowo przejęły
kompleksową obsługę przedsiębiorstw na rynku kapitałowym.
6. Spółdzielnie kredytowe i kasy oszczędnościowe- przyjmują wkłady od swych członków
i z nagromadzonych środków udzielają im pożyczek. Oprócz wymienionych istnieją
także instytucje kredytowe udzielające krótkoterminowych pożyczek pod zastaw
ruchomości (lombardy).
7. Banki międzynarodowe - instytucje finansowe zakładane na mocy
międzypaństwowych porozumień, w celu realizacji wielorakich działań finansowych;
pierwsze banki międzynarodowe. powstały w latach 30. XX w.
1.2 Definicja i rodzaje kredytów
Kredyt to pożyczka, stosunek ekonomiczny polegający na przekazaniu przez jedną ze
stron (wierzyciela) drugiej stronie (dłużnikowi) określonej wartości w pieniądzu lub
towarach, na ustalonych przez obie strony warunkach zwrotu w późniejszym terminie.
Jest to usługa z której obie strony czerpią stosowne dla siebie korzyści. Zysk wierzyciela
stanowić będą odsetki od pożyczonej kwoty, które muszą być wraz z nią spłacone.
Natomiast korzyścią dla dłużnika jest natychmiastowe otrzymanie środków pieniężnych,
które przeznaczone będą na cel przez niego obrany, a które prawdopodobnie były by
przez niego nie osiągalne inną drogą.
W gospodarce rynkowej występują różnego rodzaju kredyty posiadające pewne
szczególne cechy. Dzięki tym cechom można dokonać klasyfikacji w oparciu o różne
kryteria. Do najczęściej stosowanych kryteriów przy podziale kredytów bankowych
należą:
•
okres kredytowania,
•
metoda udzielania kredytu,
•
przeznaczenie kredytu,
•
waluta kredytu.
Dzieląc kredyty z punktu widzenia okresu kredytowania wyodrębnia się:
•
kredyty krótkoterminowe, których okres spłaty wynosi do jednego roku,