Pojęcia Geodezyjne

1. Skala mapy: stosunek długości odcinka na mapie do jego długości w rzeczywistości

2. Mapa zasadnicza: standardowa mapa geodetów o skali 1:500, 1:1000, 1:5000

3. Mapa cyfrowa (numeryczna): treść mapy jest zapisana cyfrowa, skala nie ma znaczenia dla jej
dokładności. mapa cyfrowa zapewnia możliwość stworzenia modelu informacyjnego na którym
odbywa się projektowanie. Na modelu informacyjnym poszczególne elementy określane są z
dokładnością do 1cm.

4. Analiza przestrzenna: rozpatrywanie obszaru pod kątem ustalonych warunków

5. Projekt: przygotowanie w sferze informacyjnej, analizowanie w aspektach wszystkich czynników
mających wpływ na życie co do ich dalszych skutków.

6. Kąt płaski: każda z części płaszczyzny utworzona przez półproste wychodzące z jednego punktu

7. Kąt zorientowany: jeśli jedno ramię wyróżnimy jako początkowe a drugie jako końcowe to mamy
do czynienia z kątem zorientowanym.

8. Kąt plaski zorientowany: otrzymujemy przez obrót na płaszczyźnie półprostej wychodzące z
punktu 0. Jest kwestią umowy, który kierunek uznamy za dodatni a który za ujemny. Jeśli
rozpatrujemy to na płaszczyźnie zorientowanej to za kierunek dodatni przyjmujemy ten kierunek, przy
którym dodatnia półoś x przy obrocie o kąt < od kąta 180

◦

pokryje się z dodatnią półosią y.

Płaszczyzna, na której ustaliliśmy dodatni i ujemny kierunek obrotu nazywamy płaszczyzną
zorientowaną.

9. Siła ciężkości:

F= k

2

2

1

*

r

m

m

10. Potencjał siły ciężkości: siła ciężkości, która oddziaływuje na jednostkę masy

11. Geoida :powierzchnia odniesienia w pomiarach geodezyjnych

12. Geoida zerowa: zawiera w sobie lustro mórz i oceanów

13. Kierunek pionowy to kierunek siły ciężkości w danym punkcie na powierzchni Ziemi.

14. Kierunek poziomy to kierunek prostopadły do kierunku pionowego.

15. Płaszczyzna pozioma to płaszczyzna prostopadła do kierunku pionu w danym punkcie Ziemi.

16. Płaszczyzna pionowa to płaszczyzna zawierająca kierunek pionu.

17. Normalna: prostopadła do płaszczyzny stycznej w danym punkcie

18. Długość geograficzna: różnica w górowaniu danego ciała niebieskiego w danych punktach
(dlatego można ją wyrażać w mierze czasowej oraz łukowej)

19. Szerokość geograficzna: pomiar kątów zenitalnych gwiazdy

20. Kąt zenitalny: kąt między danym kierunkiem w danym punkcie, a kierunkiem pionu (różnica kątów
zenitalnych = różnica szerokości geograficznej)

21. Osnowa geodezyjna (def. z instrukcji technicznej): stanowi usystematyzowany zbiór punktów
geodezyjnych – utrwalonych w terenie znakami geodezyjnymi, dla których określono matematycznie
ich położenie i jego dokładność

Ze względu na rolę i znaczenie osnowę geodezyjną dzieli się na:

- osnowę podstawową – służącą do określania kształtu i wymiaru Ziemi oraz do nawiązania do

niej osnowy szczegółowej

- osnowa szczegółowa – służąca do nawiązania do niej osnowy pomiarowej

osnowa pomiarowa – stanowi podstawę pomiaru przedmiotów terenowych i rzeźby terenu

- osnowę poziomą, w której położenie punktów określają ich współrzędne geograficzne

geodezyjne B i L

- osnowę wysokościową, w której wysokość punktów (H) została określona względem

przyjętego poziomu odniesienia (geoida)

- osnowę dwufunkcyjną, w której położenie punktów określone zostało w sposób

odpowiadający dwóm wcześniejszym osnowom

22. Znak geodezyjny: jest to trwały i sztywny obiekt stabilnie związany z powierzchnią Ziemi
opatrzony utrwalonym fizycznie symbolem identyfikowanym jako punkt.

23. Nawiązanie: określenie położenia punktów w oparciu o punkty już określone

24. Definicja zmiennej losowej:
Wielkość liczbowa x zależna od przypadku i taka, ze dla dowolnych stałych a<b określone jest
prawdopodobieństwo, że x przybierze wartość z przedziału (a,b) nazywanym zmienną losową.
Rozkład zmiennej losowej x polega na wyznaczeniu wartości liczbowej prawdopodobieństwa tego, ze
a<=c<=b dla wszystkich możliwych wartości a i b.

25. Komparacja: porównanie długości przymiaru z wartością nominalną

26. Metr: 1/1000000 ćwiartki południka

W Polsce obowiązuje układ jednostek SI. Zbudowany jest on na 7 jednostkach miar (m, kg, s,

A, cd, mol) ustalonych jako podstawowe oraz na 2 jednostkach miar (Radian, steradian) ustalonych
jako uzupełniające.

metr jest to droga jaką przebywa światło w czasie 1/299792458 s

27. Kąt poziomy w danym punkcie na Ziemi: jest to kąt jaki tworzą 2 półproste wychodzące z
jednego punktu do dwóch punktów na Ziemi lub poza nią. Jest to kąt dwuścienny jaki tworzą
płaszczyzny pionowe w tym punkcie w którym leżą półproste.

28. Kąt poziomy między dwoma kierunkami w terenie: jest to kąt zawarty między rzutami na
płaszczyznę poziomą.

29. Kąt w matematyce: 2 półproste a,b na płaszczyźnie wychodzące ze wspólnego punktu O. Dzielą
płaszczzynę na w części α i β. Każda z tych 2 części tworzy kąt zorientowany.

30. Libela (inaczej poziomica, wasserwaga może być pudełkowa lub rurkowa)służy do
poziomicowania instrumentów geodezyjnych. Kiedy libela znajduje się symetrycznie w punkcie G to
przyrząd ustawiony jest prostopadle do siły ciężkości

31. Teodolit: przyrząd służący do pomiaru kąta poziomego

32. Budowa teodolitu:

- oś obrotu instrumentu vv (w czasie pomiaru instrument ustawiony jest nad punktem
przyjętym jako wierzchołek danego kąta)
a) tak, by oś obrotu instrumentu vv była pionowa (do tego służy libela alidadowa)
b) tak, by oś vv pokrywała się z punktem przyjętym za wierzchołek kąta.

- oś obrotu lunety hh która jest prostopadła do osi vv
oś celowa cc która jest prostopadła do osi obrotu lunetyhh

tarcza z podziałem kątowym teodolitu = limbus

33. Jednostki miary kąta.

Oparte na podziale kąta pełnego na części:

a) 1/360

części płaszczyzny to 1 stopień

b) 1/400

części płaszczyzny to 1 grad

Oparte na zależności długości łuku okręgu i jego promienia jako miary kąta środkowego; jendostką
jest 1 radian zdefiniowany jako kąt środkowy oparty na łuku równym promieniowi.
1rad = 57.3˚= 3438’=20625”

34. Zapamiętaj !!

W pomiarach wysokościowych powierzchnią ich odniesienia jest geoida. W pomiarach
poziomych, sytuacyjnych powierzchnią odniesienia jest aproksymacja(przybliżenie) geoidy.

W GEOGRAFII aproksymacją geoidy jest sfera.
W GEODEZJI w pomiarach poziomych sytuacyjnych jako aproksymację geoidy przyjęto
elipsoidę obrotową.

Miarą kąta dwuściennego jest kąt płaski zawarty między krawędziami tych płaszczyzn, a
płaszczyzną do nich prostopadłą

ziemia obraca się z zachodu na wschód

potrzebne są 3 płaszczyzny by wyznaczyć środek masy Ziemi

Jednolitość opracowań geodezyjnych (jedna z podstawowych doktryn polskiej geodezji) jest
realizowana przez:

- jednolity system miar
- jednolity państwowy system odniesień współrzędnych (m.in. układ odniesienia w postaci
elipsoidy obrotowej o odpowiednich parametrach)

- jednolite standardy opracowań (przepisy techniczne) w odniesieniu do:
- dokładności
-skal
- formy (np. treść mapy, system znaków, dokładność położenia punktu, skala)

W geodezji mierzymy:
- kąty
- odległości
- czas
-siłę ciężkości
-magnetyzm