Prawo urzędnicze jest gałęzią prawa pracy, która zajmuje się urzędniczym stosunkiem prac czyli
stosunkami pracy osób zajmujących się pracami urzędniczymi.
Reguluje szczegółowo powyżej kodeksu pracy :
a)rekrutację
b)weryfikację
c)rozstrzyganie sporów
d)odpowiedzialność za powierzone zadania
Aktem prawnym, który reguluje prawa i obowiązki urzędników jest Ustawa z dnia 21 listopada
2008 roku o pracownikach urzędów państwowych.
Zgodnie z art. 17 Ustawy o pracownikach urzędów państwowych, urzędnicy są w pierwszej
kolejności zobowiązani do chronienia interesów państwa oraz prawa i słusznych interesów
obywateli. Są oni ponadto zobowiązani do:
a)przestrzegania Konstytucji RP, a także innych przepisów prawnych
b)racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi
c)dochowywania tajemnicy państwowej i służbowej
d)rozwijania wiedzy zawodowej
e)godnego zachowywania się w pracy i poza nią
f)strzeżenia autorytetu RP, a także do dążenia do pogłębiania zaufania obywateli do organów
państwa
g)rzetelnego, sprawnego, bezstronnego i terminowego wykonywania powierzonych im zadań
W zawodzie urzędnika licz się przede wszystkim predyspozycje intelektualne i osobowościowe. Do
wykonywania zawodu urzędnika potrzebne jest poczucie solidności, odpowiedzialności,
cierpliwości i dokładności. Równie ważna jest też kultura osobista. Niezbędna jest wiedza z zakresu
prawa i procedur administracyjnych.
Dodatkowo kierownik urzędu jest zobowiązany do zapewnienia urzędnikowi państwowemu
właściwych warunków do wykonywania obowiązków określonych w ustawie.
Urzędnik państwowy jest obowiązany złożyć oświadczenie o swoim stanie majątkowym przy
nawiązaniu stosunku pracy oraz na żądanie kierownika urzędu. Jest on również obowiązany
sumiennie wypełniać polecenia służbowe przełożonych.
Pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym podlega okresowym ocenom
kwalifikacyjnym, dokonywanym przez bezpośredniego przełożonego. Obejmuje ona w
szczególności wywiązywanie się przez urzędnika z obowiązków wynikających z zakresu czynności
na zajmowanym stanowisku pracy. Ocena jest sporządzana co najmniej raz na dwa lata.

Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na kierowniczym stanowisku urzędniczym może być
osoba, która:

a) jest obywatelem polskim,
b) ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,
c) posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym

stanowisku,

d) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z

oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe,

e) cieszy się nieposzlakowaną opinią,
f) posiada co najmniej trzyletni staż pracy lub wykonywała przez co najmniej 3 lata

działalność gospodarczą o charakterze zgodnym z wymaganiami na danym stanowisku,

g) posiada wykształcenie wyższe.

Kary dyscyplinarne wobec urzędników są nakładane za błędy popełnione przy wykonywaniu
zleconej pracy, naruszenie któregoś z obowiązków zawartych w Ustawie i innych przepisach

szczegółowych, złamanie bądź naruszenie prawa, niegodne reprezentowanie piastowanego urzędu
w miejscu pracy i poza nią. Kary dyscyplinarne nakładane na urzędników reguluje art. 34 Ustawy o
pracownikach samorządowych i mogą być one następujące:
•upomnienie;
•nagana;
•nagana z ostrzeżeniem
•nagana z pozbawieniem możliwości awansowania przez okres dwóch lat na wyższy stopień
służbowy;
•obniżenie wynagrodzenia zasadniczego, nie więcej niż o 25 % - przez okres nie dłuższy niż sześć
miesięcy;
•obniżenie stopnia służbowego służby cywilnej;
•wydalenie z pracy w urzędzie
Postępowanie wszczyna się na wniosek rzecznika dyscyplinarnego. Obwiniony ma prawo do
korzystania z pomocy wybranego przez siebie obrońcy. Komisja dyscyplinarna wydaje orzeczenie
po przeprowadzeniu jawnej rozprawy, w toku której wysłuchuje rzecznika i obwinionego oraz
obrońcy a także po rozpatrzeniu innych dowodów. Od orzeczenia komisji dyscyplinarnej strony
mogą odwołać się, za pośrednictwem komisji dyscyplinarnej I instancji, do Wyższej Komisji
Dyscyplinarnej w ciągu 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Od orzeczenia WKD służy
odwołanie do sądu apelacyjnego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Urzędnik posiada szereg uprawnień. Uprawnienia te zależą od tego, w jakiej placówce pracuje
urzędnik. Inne uprawnienia ma np. urzędnik pracujący w dziale meldunkowym Urzędu Gminy, inne
w biurze rachunkowym, inne w Urzędzie Skarbowym lub innym urzędzie, a inne burmistrz (wójt,
prezydent miasta), itd. Do najważniejszych należą m. in.:
a)wydawanie decyzji, zezwoleń, zakazów, zaświadczeń, itp.
b)przyjmowanie petentów, udzielanie im informacji, odpowiadanie na pytania
c)sporządzanie pism administracyjnych
d)sporządzanie bilansów, itp.
e)Kierowanie petentów do jednostek odpowiadających sprawie, którą chce załatwić petent.
Zgodnie z art. 22 § 3 Kodeksu Postępowania Administracyjnego z wnioskiem o rozpatrzenie sporu
przez Sąd Administracyjny może wystąpić:
a)strona
b)organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej, pozostający w
sporze.
Spory o właściwość rozstrzygają:
a)wspólny dla organów samorządu terytorialnego organ wyższego stopnia, a jeśli nie ma takiego
organu, to Sąd Administracyjny
b)starosta, jeśli spór toczy się pomiędzy kierownikami służb, inspekcji i straży administracji
zespolonej tego samego powiatu, działających we własnym imieniu lub w imieniu starosty
c)wojewoda, jeśli spór toczy się pomiędzy organami administracji zespolonej tego samego powiatu,
działający we własnym imieniu lub w imieniu wojewody

d)minister właściwy do spraw administracji publicznej, jeśli spór toczy się między organami
samorządu terytorialnego w różnych województwach a sprawach, które należą do zadań z zakresu
administracji rządowej, a także jeśli spór toczy się pomiędzy wojewodami oraz innymi organami
administracji zespolonej w różnych województwach
e)minister właściwy do spraw administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawującym
nadzór nad organem pozostającym w sporze, jeśli spór toczy się wojewodą a organami
administracji niezespolonej

Bibliografia:
•Borkowski Janusz, Adamiak Barbara, Kodeks Postępowania Administracyjnego. Komentarz, wyd.
Beck, 2009
•Stelina Jakub, Prawo urzędnicze, wyd. C. H. Beck, Warszawa 2009
•Ustawa z dn. 21 listopada 2008 roku o pracownikach urzędów państwowych
•www.gazetapraca.pl