cie wody zapewnia sprawność i zdrowie
Przy deficycie wody sięgającym dopiero 10% ciężaru ciała występują już poważne zakłócenia
zdrowotne. Picie dużej ilości wody jest dobre dla zdrowia i wzmacnia również sprawność
umysłową.
Woda - eliksir życia
Woda jest podstawowym składnikiem organizmu i po prostu eliksirem życia zapewniającym
ewolucję. Tak człowiek jak i wszystkie inne rodzaje życia rozwinęły się w wodzie. Faktem jest, że
człowiek nie tylko wyszedł z wody ale w około 2/3 jest z niej zbudowany. Mało wyobrażalne ilości
przemieszczają się przez ciało człowieka. W ciągu 24 godzin przez nerki przepływa ok. 2000 l. a
przez ludzki mózg 1400 l. Wypełniane, w tym czasie, przez wodę funkcje są bardzo różnorodne.
Występuje ona jako budulec, rozpuszczalnik, środek transportu i chłodziwo. Stąd zrównoważona
zawartość wody jest ważnym wymogiem właściwego funkcjonowania całego ludzkiego organizmu.
Szczególnie wyraźnie świadczy o tym możliwość dłuższego przeżycia bez stałego pokarmu ale bez
wody jedynie kilka dni. Dwie doby bez wody już powodują trwałe uszkodzenie organizmu.
Pomimo, że każdy wie jak ważne jest regularne i wystarczające zaopatrzenie ciała w wodę to
większość osób ma całkowicie błędne przyzwyczajenia. A przecież niewystarczające zaopatrzenie w
wodę znacząco zakłóca równowagę elektrolityczną i prowadzi do szybkiego upośledzenia
różnorodnych funkcji organizmu przy długotrwałych i poważnie zagrażających życiu skutkach.
Zadania wody
Woda jest rozpuszczalnikiem i środkiem transportu: dba o to by z jednej strony minerały i
pierwiastki śladowe dotarły do każdej pojedynczej komórki organizmu a z drugiej, by np. strawione
odpadki i toksyny zostały ponownie przez nerki wypłukane. To, że wiele produktów przemiany
materii może zostać usunięte jedynie po rozpuszczeniu w wodzie świadczy o konieczności
wystarczającego dużego zaopatrzenia w płyny.
Woda zapewnia właściwe „ciśnienie osmotyczne”: wewnątrz i na zewnątrz komórki znajdują się
ważne dla życia minerały i pierwiastki śladowe w różnorodnej koncentracji. Ciśnienie osmotyczne
zapewnia, że te substancje tylko wtedy przenikną przez na wpół przepuszczalną membranę
komórki, kiedy po jednej (wewnętrznej) stronie komórki będzie mniejsza koncentracja substancji
aniżeli po drugiej (zewnętrznej). Jeśli z powodu braku wody po obu stronach komórki wystąpi
wysoka koncentracja substancji, wtedy system zawodzi prowadząc do dłuższego podrażnienia
systemu nerwowego i np. skurczów mięśni.
Woda reguluje temperaturę ciała: przede wszystkim pocenie się zapewnia utrzymanie jej na stałym
poziomie ok. 370C – niezależnie od tego jak zimno czy gorąco jest na zewnątrz ciała. Tylko w ten
sposób może ludzki organizm bez problemu funkcjonować. Nie może ciało zatrzymać wzrostu
temperatury występującego np. wskutek przeziębienia to przekroczy ona łatwo 410C, co
doprowadzić może do zgonu.
Bilans wodny ludzkiego organizmu
Ilość wody w naszych ciałach jest zmienna i wynika z wieku, płci i zawartości tłuszczu. U
niemowląt jest największa dochodząc do 75% wagi i spada wraz z wiekiem do przeciętnego
poziomu ok. 53%. U kobiet wartość ta jest jeszcze niższa gdyż mają więcej tłuszczu niż mężczyźni.
Mniej więcej 3/4 ogólnej ilość wody jest zamknięte w komórkach. Poszczególne organy mają różną
zawartość wody i odpowiednio czule reagują na jej brak: mózg i muskuły zawierają 75% wody,
wątroba ma jej 69%. Na zewnątrz komórek przepływa pozostała 1/4 wody będąc składnikiem krwi i
ciał limfatycznych.
Normalna utrata wody
Dziennie tracimy 2,5 – 3 litrów wody. Ubywa jej przez wydychanie z płuc w formie pary przy
wydychaniu i mówieniu, przez nerki i przez skórę w formie potu. Również z kałem jest woda
wydalana.
Przywrócić równowagę
By bilans wodny pozostał w równowadze musi wydalona woda zostać uzupełniona. Ta równowaga
nazywa się „bilansem wodnym”. Przy zwiększonym wydalaniu, np. przez pocenie się, musi do
wyrównania być odpowiednio więcej płynów wypitych. Niespełnienie tego warunku, wywołuje
negatywny bilans wodny czyli deficyt płynów zwany również odwodnieniem (dehydracją). Ubytek
wody w ilości ok. 20% może prowadzić do śmierci z pragnienia.
Skutki braku wody
Każda reakcja chemiczna zachodząca w ludzkim organizmie, łącznie z przyrostem energii odbywa
się w otoczeniu wody. Dlatego jest wyjątkowo ważnym by krew, muskuły i inne organy zawierały
dostateczną ilość wody do optymalnego funkcjonowania. Krótkotrwałe odchylenia są nieistotne i
bezproblemowe, gdyż na takie sytuacje nerki są przygotowane. Jednak trwały brak płynów jest
bezwzględnie szkodliwy.
„Brak wody” – ryzyko utraty zdrowia
Już lekki deficyt wody (od 1 l.) prowadzi do znaczących zmian w samopoczuciu i sprawności.
Osłabienie, zmęczenie i bóle głowy są pierwszymi sygnałami alarmowymi. Również spadek
koncentracji, zakłócenia pamięci, dolegliwości trawienne i stany bolesności każdego rodzaju są
objawami braku wody w organizmie. Występowanie trwałego „braku wody” prowadzi do
zmniejszania jej dostaw do mniej ważnych organów przy próbie optymalnej jej dostawy do
najważniejszych (mózg ma pierwszeństwo).
Typowe skutki braku wody
•
Obstrukcja: chroniczny brak wody prowadzi do zaparcia stolca.
•
Artretyzm reumatyczny: brak wody dotyczy także elastyczności chrząstek; zmniejsza się
sprawność stawów i dochodzi do ścierania powierzchni stawów; te same dolegliwości
kręgosłupa i rosnącego niebezpieczeństwa wypadnięcia kręgu.
•
Zakłócenia w krążeniu krwi, duszności.
•
Bóle głowy i migreny: typowym powodem jest brak płynu w mózgu.
•
Chroniczne zmęczenie i podatność na stres.
•
Wysokie ciśnienie krwi, apopleksja i zawał serca: brak wody prowadzi do zagęszczenia krwi,
tzn. spada jej płynność, łatwo powstają skrzepy, wzrasta ciśnienie krwi.
•
Pogarszająca się płynność krwi prowadzi do powstawania żylaków.
•
Nadwaga wynikająca z głodu i pragnienia związanego ze zmianami cywilizacyjnymi.
•
Alergie, astmy.
•
Demencja (zakłócenia sprawności mózgu): powodem bardzo wielu przypadków jest brak
wody.
•
Dysfunkcja nerek: może być skutkiem trwałego niedostatecznego ukrwienia z powodu braku
wody; dlatego mocznik i inne szkodliwe substancje zalegają w organizmie, szczególnie w
nerkach...
Kto ma pragnienie, pije za późno...
Pragnienie jest spóźnionym sygnałem organizmu o potrzebie uzupełnienia płynów i świadczy o
odwodnieniu oraz wystąpieniu wynikającego z tego spadku sprawności. Kto pije po wystąpieniu
pragnienia, reaguje za późno. Poza tym pragnienie jest indywidualnym i niezawodnym znakiem. W
określonych sytuacjach np. w stresie uczucie pragnienia jest stłumione. Również z wiekiem uczucie
pragnienia spada, tak że nie może być znakiem wystarczającego zaopatrzenia w wodę.
Kto jednak trwale odczuwa pragnienie, pomimo stałego picia dużych ilości płynów, powinien jak
najszybciej poddać się badaniu lekarskiemu, gdyż może to oznaczać cukrzycę.
Aby organizm nie uległ odwodnieniu i wszystkie szkodliwe substancje zostały usunięte dorosły
człowiek musi wypijać przynajmniej 1,5 – 2 l. na dobę. Wysiłek fizyczny spowodowany sportem
lub pracą fizyczną wymaga większej ilości płynów podobnie jak również gorąca pogoda. Także
schorzenia połączone z wysoką temperaturą czy mocne pocenie się prowadzą do dużej utraty
płynów, która musi zostać wyrównana.
Również od jedzenia zależy jak duża ilość płynów musi zostać uzupełniona piciem.
Sól i białko dbają o to by w mózgu produkowany był hormon zwężający naczynia, podnoszący
ciśnienie krwi i decydujący o obniżeniu ukrwienia nerek i spadku ich zdolności filtracyjnych.
To znaczy: im większe spożycie mięsa i serów (jedno i drugie jest bogate w białko) lub większych
ilości soli tym bezwzględnie więcej należy pić.
W przeciwieństwie do tego jarosze absorbują wiele płynów konsumując bogate w wodę pożywienie
takie jak owoce i warzywa. W związku z tym wegetarianom wystarcza wypicie dodatkowo 1 – 1,5
l. na dzień podczas gdy mięsożernemu brakuje jej co najmniej 2 l.
Jakie płyny są NIEWŁAŚCIWE?
•
Napoje alkoholowe, kawa i czarna herbata nie uzupełniają brakujących płynów. W
przeciwieństwie: tacy „wodopijcy” są nadzwyczajnymi producentami moczu a brak wody u
nich tylko się zwiększa. Kto nie chce z takich napojów zrezygnować, powinien – co w
południowych krajach jest w zwyczaju – wypijać do tego szklankę wody.
•
Słodkie napoje zawierają wiele węglowodanów, cukier i najczęściej sztuczne substancje
zapachowe i farbujące. Są one często bogatym w kalorie powodem pragnienia
•
Mleko i produkty mleczne nie są napojami lecz płynnymi środkami spożywczymi.
Najlepszy sposób na pokrycie dziennego zapotrzebowania na
płyny
•
woda czysta lub mineralna niskozmineralizowana