1. Krycie dachów dachówką ceramiczną.

Dachówki ceramiczne są niepalne i bardzo odporne na zmiany warunków atmosferycznych.
Mają niewielką nasiąkliwośd - 2% i dużą mrozoodpornośd. Są bardzo odporne na uszkodzenia
mechaniczne, a uderzenia przedmiotami niesionymi przez wiatr zazwyczaj nie powodują
żadnych uszkodzeo pokrycia.

Pokrycie z dachówek ceramicznych jest stosunkowo ciężkie - 35-75 kg/m

2

, więc może

wymagad odpowiedniego zaprojektowania więźby dachowej. Ewentualną zmianę pokrycia
(na przykład z pokrycia lżejszego na dachówki, a nawet zmianę rodzaju dachówek) trzeba
zawsze skonsultowad z konstruktorem. Dzięki znacznej masie pokrycie z dachówek dobrze
tłumi odgłosy deszczu i hałas zewnętrzny, jest też odporne na promieniowanie UV.

Ze względu na kształt dachówki ceramiczne dzielimy na:



zakładkowe - duże dachówki o profilowanym przekroju lub płaskim kształcie z
wytłoczonymi na dwóch krawędziach – górnej i bocznej - zamkami, które ułatwiają
montaż i poprawiają szczelnośd pokrycia. Podczas układania ich spodnie zaczepy
zahacza się o łaty dachowe,



esówki - inaczej holenderki, przekrojem poprzecznym przypominają literę S; podczas
układania ich spodnie, wyprofilowane zaczepy zahacza się o łaty,



karpiówki - są płaskie i nie mają zamków; wyprofilowany nosek na ich dolnej
powierzchni zahacza się o łatę; większośd z karpiówek ma fabrycznie wykonane dwa
otwory, aby można było mocowad je klamrami lub wkrętami,



mnich-mniszka - dachówki o dwóch kształtach przystosowane do układania parami:
górną, zwaną mnichem, układa się na dolnej - zwaną mniszką. Dachówki mocuje się
do łat drutem lub specjalnymi klamrami. Układanie pokrycia jest bardzo trudne.
Pokrycie z mnich-mniszki jest drogie, ale bardzo ładne i doskonale pasuje do domów
o tradycyjnej architekturze. Dachówki produkuje się również w odmianach
łatwiejszych do montażu, np. z zamkami bocznymi. Są też dachówki zakładkowe,
które imitują mnicha-mniszkę.

Sposób ułożenia dachówek ze względu na wentylację:

Dachówki powstają w wyniku dwóch procesów:
• Ciągnienia (metoda plastyczna), formowanie masywne ze wstęgą (prasa ślimakowa- cięcie).
karpiówka, holenderka, zakładkowa.
• Tłoczenia (metoda prasowania) , prasowania pod ciśnieniem (prasa stemplowa- formy
gipsowe lub gumowe). Marsylka, holenderska żłobkowana, mnich-mniszka, gąsiory.

Dachówki można podzielid w zależności od:
• wykroju- płaskie, wklęsłe, wypukłe;
• linii przekroju poprzecznego- gładkie, chropowate, żłobkowane, czesane;
• wyprofilowania- bezprofilowa, prążkowane, faliste, rowkowane;

Barwienie dachówek ceramicznych:
• Angobowanie- nałożenie glinki szlachetnej (angoby);
• Szkliwienie- nałożenie glazury w procesie dwóch wypaleo.

Współcześni producenci oferują dachówki o przeróżnych wykrojach, subtelnych różnicach w
konstrukcji lub kształcie profilowania. Nadają im rozmaite, własne nazwy, niemniej dachówki
te wywodzą się od podstawowej grupy klasyfikacji. Współczesne dachówki produkowane są
z czystych glin, bez dodatków, materiał jest dobrze mielony i zgniatany. Uzyskane produkty
cechuje gładkośd, precyzja, odpornośd, ekologicznośd, rozmaitośd typów i dodatkowych
akcesoriów.

Współczesne dachówki ceramiczne układane są przez nakładanie, bez używania zaprawy jak
w przypadku tych dawniej stosowanych. Styki z attyką murkami ogniowymi, kominami
obrabia się obróbkami blacharskimi. Konstrukcja elementów drewnianych pod pokrycie , jak
i elementów konstrukcyjnych, wymaga nasączenia środkami impregnującymi, a elementów
stalowych- zabezpieczenia antykorozyjnego.


2. Krycie dachów dachówką karpiówką.

Dachówki karpiówki są wypalane z glinianej masy. Są one wytwarzane pasmowo i dlatego nie
mają żłobkowao. W zależności od wykrzywienia i wichrowatości rozróżnia się karpiówki I i II
gatunku. Nie ma to wpływu na wodonieprzepuszczalnośd, odpornośd na mróz i
wytrzymałośd. To cementowa dachówka płaska lub ceramiczna dachówka ciągniona, na
której dolnej stronie znajduje się występ (tzw. nosek) do zawieszania jej na łatach.

Przy pokryciu pojedynczym tylko jeden rząd dachówek leży na każdej łacie. Pokrywa on
rząd leżący niżej bez przesunięcia, tak, że fugi obu warstw leżą w jednej linii od okapu do
kalenicy. Pod każdą fugą umieszczone są cienkie gonty z drewna. Poszczególne rzędy
kładzione są na zakład równy połowie wysokości dachówki. To pokrycie stosuje się
jedynie w dachach o mniejszym znaczeniu (stajnie, stodoły).

Przy kryciu dachówką podwójnie w łuskę na każdej łacie dachowej leży jedynie jeden
rząd dachówek. Poszczególne rzędy są przesunięte o pół szerokości w stosunku do rzędu
leżącego niżej. W ten sposób powstaje pokrycie przez przewiązanie. Następny trzeci rząd
dachówek winien przekrywad rząd pierwszy o pół wysokości dachówki.

Przy kryciu w koronkę na każdej łacie leżą dwa rzędy dachówek. Dolna warstwa nazywa
się podporową, druga, górna – pokrywającą. Dachówki każdego rzędu są tu również
przesunięte o pół szerokości, co tworzy wiązanie dachowe. Dachówki warstwy
podporowej leżą w jednej linii od okapu do kalenicy, podobnie warstwy pokrywające.
Wiązania dachowe, tj. każde 2 rzędy są przesunięte względem siebie o pół wysokości
dachówki (zakład) co zapewnia szczelnośd pokrycia.

Dla dachówki karpiówki układanej w łuskę lub koronkę potrzeba 1m2 dachu 44-48dachówek
o masie 57-62g. Przy dachówce zakładkowej stosuje się krycie pojedyncze i wtedy na 1m2
potrzeba 16-17 dachówek o masie 42-48kg.

Dachówka karpiówka, wymiary (mm) 365 x 153 x 15. Masa 1,4kg. Ilośd na 1m

2

= 44-48sztuk.

Spadek dachu= 31-50 stopni. Dla dachówki karpiówki może to byd układanie w „łuskę” lub w
„koronkę”, z reguły jest to krycie podwójne, gdzie na 1m

2

dachu trzeba 44-48 dachówek o

masie 57-62kg.
Spadki połaci dachowych, rozstaw łat oraz zakłady dachówek:

Karpiówka pojedynczo: pochylenie połaci 39-50stopni. Rozstaw łat 20-25cm. Zakład
11-17cm
Karpiówka w koronkę podwójnie: pochylenie połaci 35-45stopni. Rozstaw łat 25-
28cm. Zakład 11-15cm.
Karpiówka w łuskę podwójnie: pochylenie połaci 31-50stopni. Rozstaw łat 14-16cm.
Zakład 19-24cm.

3. Płyty stropowe w budownictwie mieszkaniowym. Oparcia płyt stropowych.

Rodzaje prefabrykatów stropowych:

Rodzaje oparcia płyt stropowych :

a), b), c) oparcie ciągłe zwykłe, d), e), f) oparcie miejscowe ( na łapach zwykłe),
1-poszerzenie górą płyty ściennej, 2-łapy żelbetowe, 3-łapy stalowe

Oparcia ciągłe płyt stropowych:

Oparcia miejscowe:

g) oparcie na łapach mijankowe, h) oparcie za pośrednictwem żelbetowych trzpieni, i)
powiązanie ściany kanałowej z wieocem stropu kanałowego,
j) możliwośd ścięcia podpory przy niedostatecznej długości oparcia

4. Połączenia płyt stropowych.

5. Wymiarowanie elementów drewnianych pracujących na zginanie.

Konstrukcje drewniane wymiaruję się według metody stanów granicznych:
-stanu granicznego nośności - wyczerpanie nośności przekrojów
lub fragmentów konstrukcji; utratę stateczności elementów ściskanych
lub elementów usztywniających; utratę nośności połączeo
-stanu granicznego użytkowalności – określenie ugięd (przemieszczeo)

Przy wymiarowaniu konstrukcji drewnianych należy wykazad, że przy danych wymiarach
przekroju elementu i założonych połączeniach, przy każdej kombinacji obciążeo
obliczeniowych w stanie granicznym nośności zostanie spełniony warunek:
„Naprężenia w miarodajnych przekrojach będą mniejsze lub równe od wytrzymałości
obliczeniowej określonej według normy” oraz przy każdej kombinacji obciążeo
obliczeniowych w stanie granicznym użytkowalności zostanie spełniony warunek:
„Przemieszczenia spowodowane obciążeniami będą mniejsze lub równe od przemieszczeo
dopuszczalnych granicznych określonych w normie”

Zasada projektowania zginanych elementów:

Zginanie jednokierunkowe:

Zginanie dwukierunkowe:

6. Budowa drewna – wady i zalety.

Zależnie od czasu powstania można wyróżnid wady:
-Pierwotne; tworzące się za życia drzewa
-Wtórne; powstałe po ścięciu drzewa (w lesie, w toku obróbki)

Niektóre wady drewna są biologicznie nieuniknioną cechą. Przykładem są sęki -
miejsca po odciętych lub obumarłych gałęziach, które zakłócają jednolitośd
budowy i tym samym zmniejszają użytecznośd drewna. Innym przykładem jest
zmniejszanie się średnicy drzewa ku górze –zbieżystośd pnia.

Pod względem technicznym drewno jest naturalnym materiałem kompozytowym o osnowie
polimerowej wzmacniany ciągłymi włóknami polimerowymi, którymi są podłużne komórki
zorientowane jednoosiowo. Struktura drewna : kora, miazga, biel, twardziel, promienie
rdzeniowe, rdzeo

Zalety:- łatwe w obróbce (gatunki miękkie),- izoluje termicznie i elektrycznie,- materiał
ekologiczny, -odporne na działanie wielu czynników chemicznych.

Wady (pierwotne, wtórne): -budowy (zabitka, skręt włókien, pęcherz żywiczny,
wielordzeniowośd) –zabarwienie(sinizna) – chodniki owadów – pęknięcia –zranienia

- możliwośd wypaczenia się po ścięciu – aby stad się materiałem konstrukcyjnym musi
osiągnąd daną wilgotnośd

7. Klasyfikacja drewna jako materiału konstrukcyjnego w budownictwie. Jakie drewno

stosujemy.

Podział drewna jako materiału konstrukcyjnego:
Deski – grub 19 do 45 -szer od 75 do 250mm
Bale – grub 50 do 100 -szer od 100 do 250mm
Łaty – grub 38 do 75 -szer od 50 do 140mm
Krawędziaki – grub 100 do 175 -szer od 100 do 175mm
Belki– grub 200 do 250 -szer od 200 do 275mm

Sortymenty drewna podział ze względu na:
Rodzaj drewna: (drewno iglaste, drewno liściaste, drewno krzewów)
Postad:
•drewno lite (drewno okrągłe, drewno tarte)
•drewno rozdrobnione
Grubośd:
• grubizna (drewno wielkowymiarowe >14cm, drewno średniowymiarowe 5-14cm)
• drobnica (drewno małowymiarowe <5cm)
Długośd:
• drewno okrągłe: (W, Ś) dłużyce >6,3m, (W, Ś) kłody 2,7 – 6,0m, (W) wyrzynki 0,5-2,6m
(Ś) wałki 0,5-2,4m
• drewno tarte: dłużyce >6,0m, kłody 2,7 – 5,7m, wyrzynki 2,1-2,4m

Stosowane drewno:
gatunki iglaste– stosowane są do wykonywania konstrukcji dachowych, stolarki budowlanej
(okna, drzwi, schody itp.), desek podłogowych, sklejki itp.
gatunki liściaste – najczęściej stosowane są do robót stolarskich, wykonywania podłóg i
posadzek:

8. Drewno klejone – wady i zalety.

Drewno klejone (jest plastyczne) powstaje z łączenia cienkich, giętkich desek (lamelli)
świerkowych sosnowych, modrzewiowych. Dzięki temu może byd łatwo w trakcie produkcji
ukształtowane w łuki. Lamelle połączone są na długości za pomocą złączy klinowych i klejone
na kleje konstrukcyjne.

Wady drewna klejonego:
• wymiary hal produkcyjnych
• długości pras do 35-40m
• możliwości transportowe
• większe długości tylko w specjalnych konstrukcjach
• przeważnie przekrój prostokątny (też dwuteowy lub skrzynkowy o poziomym lub
pionowym układzie warstw) h/b= 3 do 10, najlepiej żeby było równe 7, w wyjątkowych
sytuacjach h/b może byd >10

Szerokośd przekroju desek: 80, 100, 120, 140, 160, 180, 200, 220, 240 mm
Powyżej 240mm stosuje się minimum 1 rowek „odciążający”, zamiast rowkowanych lamelli
pojedynczych warstwy składają się z przynajmniej dwóch leżących koło siebie lamelli.

styki wzdłużne lamelli w sąsiednich warstwach:
• niesklejone - ułożone w określonych minimalnych odstępach naprzemianlegle
•sklejone - bez minimalnych odstępów między stykami wzdłużnymi

Zalety drewna klejonego:

• wyższa jakośd i korzystniejsze właściwości fizyczne w porównaniu do konstrukcyjnych
materiałów i wyrobów z drewna litego:

* wyroby nie wykazują zmian właściwości na długości i szerokości,
* przenoszą większe obciążenia,
* mniej reagują na zmiany wilgotności
• lepsze właściwości mechaniczne niż materiał wyjściowy
* suszenie brak spękao, ograniczenie ilości wad wzrostu, liczby sęków
* sortowanie zwiększa się jednorodnośd przekroju
* klejenie efekt laminarny – równomierne rozprowadzanie naprężeo (uporządkowanie)
• duża wytrzymałośd; w relacji do gęstości, drewno klejone jest najsilniejszym ze wszystkich
materiałów konstrukcyjnych
• korzystniejsza wydajnośd surowca drzewnego w produkcji - ok. 65%, wyroby z drewna
litego - ok. 40%
• wysoka odpornośd na :

* działanie czynników atmosferycznych
* korozję fizyczną
* korozję biologiczną
* korozję chemiczną (wpływ agresywnych środków chemicznych - gazów, kwasów,
zasad)

• duża odpornośd ogniowa; drewno klejone nie pęka i nie uplastycznia się
• znaczna odpornośd uderzeniowa
• estetyka i solidnośd
• niewielki ciężar konstrukcji obiektów budowlanych
• zwiększona trwałośd konstrukcji - drewno strugane i impregnowane
• szybkośd i łatwośd montażu oraz prosty transport
• stosunkowo niski koszt zabezpieczenia przeciwpożarowego
• duże rozpiętości konstrukcji
• duża sztywnośd elementów klejonych (klejenie i częściowa eliminacja wad drewna)
• formowalnośd i szerokie możliwościami w zakresie kształtowania architektonicznego i
konstrukcyjnego
• łatwością kombinacji z innym materiałem

Technologia wykonania drewna klejonego: 1) utrzymywanie sklejanego pakietu pod
ciśnieniem, 2) sklejanie przekroju w prasie z nadaniem odpowiedniej krzywizny, 3) obróbka
koocowa - po sezonowaniu dźwigary przechodzą do stanowiska strugania. 4) obróbka
koocowa 5) obróbka ręczna w hali wstępnego montażu: - struganie wąskich płaszczyzn,

9. Konstrukcje belkowe z drewna klejonego.

1) Belki proste o stałym przekroju, stosuje się zwłaszcza w konstrukcjach dachowych,
tarczach ściennych oraz jako konstrukcje belkowe między piętrami. Są one często układane
jako belki ciągłe jedno- lub wieloprzęsłowe, albo układane jako dźwigary ciągłe łączone
przegubowo (belki cerberowskie). Belki proste z drewna klejonego są dostarczane w
długościach do ok. 50m.

a) Dźwigary proste 1- przęsłowe:

h/b<10, h= L/20 – L/15, L= 5- 40m

b) Dźwigary proste wieloprzęsłowe:

h/b<10, h= L/25 – L/18, L= 10- 50m

c) Dźwigary proste gerberowskie:

h/b<10, h= L/25 – L/18, L= 10- 50m

2) Dźwigary jednospadowe i dwuspadowe stosowane są jako belki dachowe, wobec których
stawia się wymogi względem poziomej krawędzi dolnej (pomijając wielkośd wgięcia),
natomiast górna krawędź belki ma unosid płaszczyznę dachu (nachylenie do ok. 5stopni).
Kształt spadku dźwigara belki zapewnia właściwy spadek dachu.

a) Dźwigary 2-spadowe (dwutrapezowe):

h= L/20 – L/10, h= L/30 – L/18, L= 10 -40m

b) Dźwigary 1-spadowe (trapezowe):

h= L/20 – L/10, h= L/30 – L/18, L= 10 -30m

3) Dźwigary o zakrzywionej i zmiennej wysokości przekroju (bumerangowe) stosowane są
tam, gdzie potrzebne jest większe nachylenie połaci dachowej (ok. 5- 15stopni). Ze względu
na powstające w takich belkach naprężenia w kierunku prostopadłym do warstw kleju,
należy dobierad stosunkowo duży promieo krzywizny na dolnej krawędzi dźwigara.

a) Dźwigary bumerangowe:

h= L/18 – L/10, h= L/30 – L/18, L= 10 -40m, α<12stopni

4) Dźwigary ze ściągami. Przy dachach o nachyleniu większym niż 15stopni dźwigary mogą
byd wykonane z dwóch belek z drewna klejonego, trzymanych razem przez ściąg z drewna
klejonego lub ze stali. Możliwe do osiągnięcia rozpiętośd L przekraczają 60m.
5) Belki kratownicowe. Rozpiętośd do ok. 100m
6) Belki wzmocnione spodem cięgnami. Mają mniej połączeo i są prostsze od kratownic. Są
bardziej wrażliwe na nierówne obciążenie niż belki kratownicowe. Rozpiętośd do ok. 60m.
7) Ramy. Zazwyczaj są wykonywane jako ramy dwuczęściowe, złączone w kalenicy.
Rozpiętośd hal może wynosid 10-50m. Odległośd w szeregu miedzy ramami wynosi zazwyczaj
3-6m.

a) Ramy z zakrzywionymi nożami,

b) Ramy z zakrzywionymi nożami, z świetlikami,

c) Ramy narożne,

d) Ramy z dwóch trójkątnych części .

10. Konstrukcje łukowe z drewna klejonego.

• Łuki. Wykonywane są zazwyczaj z dwóch części jako łuki trójprzegubowe, łączone w
kalenicy stalowym okuciem. Przy małych siłach w złączu można wykonad też jako łuki oparte
przegubowo tylko na podporach, przy czym 2 elementy łuku połączone są sztywnym
złączem. Większe łuki należy łączyd z 3 lub więcej części, jednak w taki sposób, by zachowad
2- lub 3- przegubowy statyczny schemat pracy. Łuki dwuczęściowe z połączeniem u góry są
bardzo ekonomicznymi formami konstrukcyjnymi, które m.in. stosuje się w rolnictwie. Łuki
takie można wykonywad w dowolnych kształcie, najczęściej stosuję się kształt wycinka koła
lub paraboli. Poszycie dachu wykonuje się najczęściej z desek lub sklejki, oraz papy lub blach
trapezowych. Łuki mogą posiadad widoczne lub niewidoczne (ukryte w fundamencie) ściągi.
Ściągi można wykonywad ze stali albo, ze względów przeciwpożarowych z drewna klejonego.
Ze względu na występujące ugięcie pod ciężarem własnym, powinien on byd podwieszony na
łuku i skonstruowany w sposób umożliwiający jego sprężenie.

a) Łuk trójprzegubowy:
L=20 – 70m, F>>0,135L, h= L/40
b) Elementy łukowe o zmiennej wysokości:
h= wielokrotnośd 3,1cm <180cm, L< 20m, promieo > 6m
c) Łuki z widocznymi ściągami:
rozpiętośd 20 – 60m.
d) Łuki bez widocznych ściągów:
rozpiętośd ok. 100m

Łuki z widocznymi ściągami ustawia się często na słupach dla uzyskania takiej samej
wolnej wysokości w całym pomieszczeniu. Łuki stosuję się najczęściej przy rozpiętościach
od ok. 20m do 60m.

Łuki bez widocznych ściągów mają często ściągi zalane w posadzce. Łuki takie opiera się
zazwyczaj na skośnych żelbetowych podporach wyniesionych nad ziemię na kilka
metrów. Są one stosowane przy bardzo dużych rozpiętościach, osiągających do 100m

Powierzchnia niewykorzystana przy ścianach zewnętrznych może byd zmniejszona
poprzez obniżenie posadzki w części przykrytej.