proces bolonski

PROCES BOLOŃSKI

Pedagogika porównawcza

Struktura wykładu

Charakter i cele Procesu Bolońskiego

Podstawowe dokumenty

ECTS

Suplement do dyplomu

Ramy kwalifikacji

Instrumenty wdrażania i waloryzacji Procesu –
programy międzynarodowe

Informacje ogólne

Proces

Boloński

jest

ogólnoeuropejskim

przedsięwzięciem, zapoczątkowanym podpisaniem w
1999 r. przez ministrów odpowiedzialnych za
szkolnictwo wyższe w 29 krajach europejskich
dokumentu zwanego Deklaracją Bolońską. Istotą
tego procesu są zmiany w systemach szkolnictwa
wyższego w Europie, a ostatecznym celem jest
utworzenie do 2010 r. – w wyniku uzgodnienia
pewnych ogólnych zasad organizacji kształcenia –
Europejskiego

Obszaru

Szkolnictwa

Wyższego (European Higher EducationArea).

Informacje ogólne

Znaczenie Procesu Bolońskiego dla Europy dobrze
ilustrują słowa zawarte w niedawno opublikowanym
dokumencie dotyczącym jego przyszłości:

„No other initiative has mobilized so many

people, apart from the creation and

development of the EU”

Cele Procesu Bolońskiego

Celem Procesu Bolońskiego – międzyrządowego procesu

realizowanego w ścisłej współpracy ze środowiskiem

akademickim – nie jest stworzenie standardów, którym

podlegałyby

systemy

szkolnictwa

wyższego

poszczególnych krajach. Tworzenie EOSW oznacza

przede wszystkim wypracowywanie zasad współdziałania

i wdrażanie mechanizmów porównywania rozwiązań

funkcjonujących

Europie,

uwzględnieniem

zróżnicowania i autonomii poszczególnych państw i

uczelni. Ujmując to inaczej, Proces Boloński jest próbą

zorganizowania systemu szkolnictwa wyższego w Europie

tak, aby stał się on powszechnie zrozumiały i godny

zaufania, a jednocześnie pozostał zróżnicowany, czy

wręcz szczycący się swą różnorodnością

Cele szczegółowe

Deklaracji Bolońskiej

(1999) określono następujące cele:

Przyjecie systemu czytelnych i porównywalnych tytułów

zawodowych/stopni, również poprzez wdrożenie Suplementu

do dyplomu,

wprowadzenie systemu opartego na dwóch głównych cyklach

kształcenia: studiach I stopnia (licencjackich/inżynierskich) i studiach II

stopnia (magisterskich),

ustanowienie systemu punktów zaliczeniowych, takiego jak

ECTS –

jako odpowiedniego środka promowania jak

największej mobilności studentów,

promowanie mobilności studentów i pracowników uczelni,

rozwój współpracy europejskiej w zakresie zapewniania

jakości kształcenia,

promowanie

wymiaru

europejskiego

szkolnictwie

wyższym

(współpracy miedzy-uczelnianej, programów wymiany, zintegrowanych

programach studiów).

Cele szczegółowe

Komunikacie Praskim

(2001) wprowadzono

dodatkowo jeszcze trzy cele:

promowanie kształcenia przez całe życie (lifelong
learning),

zwiększenie zaangażowania studentów oraz instytucji
szkolnictwa wyższego na rzecz realizacji Procesu Bolońskiego,

promowanie atrakcyjności Europejskiego Obszaru
Szkolnictwa Wyższego poza Europą.

Cele szczegółowe

Komunikacie Berlińskim

(2003), uznając

znaczenie badań jako integralnej części szkolnictwa
wyższego, przyjęto dwa cele:

rozszerzenie systemu studiów o trzeci stopień – studia
doktoranckie,

wzmocnienie współpracy w ramach Europejskiego Obszaru
Szkolnictwa Wyższego i Europejskiej Przestrzeni Badawczej.

Cele szczegółowe

Komunikat z Leuven(2009) podsumowuje dotychczasowe osiągnięcia w

ramach Procesu Bolońskiego oraz wskazuje priorytety dla Europejskiego

Obszaru Szkolnictwa Wyższego na następne dziesięciolecie, którymi są:

wymiar społeczny szkolnictwa wyższego - równy dostęp i możliwość ukończenie

studiów,

uczenie się przez całe życie w tym wdrożenie krajowych ram kwalifikacji,

zatrudnialność i współpraca uczelni z rynkiem pracy,

kształcenie ukierunkowane na studenta,

powiązanie edukacji, badań i innowacji,

umiędzynarodowienie studiów,

wzrost mobilności poprzez tworzenie tzw. "okienek mobilności" oraz wspólne

kształcenie,

potrzeba zbierania danych dla monitorowania postępu w zakresie mobilności,

wymiaru społecznego i zatrudnialności,

opracowanie mechanizmów ułatwiających identyfikowanie i porównywanie

instytucji szkolnictwa wyższego w Europie (klasyfikacje i rankingi szkół

wyższych),

zwrócenie uwagi na finansowanie szkolnictwa wyższego.

Podstawowe dokumenty

Z formalnego punktu widzenia najistotniejszymi
dokumentami określającymi charakter Procesu
Bolońskiego są deklaracje i komunikaty
sygnowane przez ministrów odpowiedzialnych za
szkolnictwo wyższe w krajach europejskich

Podstawowe dokumenty

ECTS

System transferu (przenoszenia) i rozliczania

osiągnięć studenta oparty na standardzie ECTS

był początkowo traktowany jako narzędzie ułatwiające

„wycenę” i uznawanie przedmiotów zaliczonych przez

studenta podczas pobytu w innej uczelni (najczęściej

zagranicznej). Zaliczenie w innej uczelni przedmiotów,

którym przypisano odpowiednią liczbę punktów ECTS,

było traktowane jako alternatywna forma realizacji

odpowiedniej części wymagań programowych

obowiązujących w uczelni macierzystej. Porównywalność

osiągnięć uzyskanych w różnych uczelniach osiągnięto

dzięki powszechnie przyjętemu założeniu, że roczny

nakład pracy studenta studiów stacjonarnych odpowiada

60 punktom ECTS.

ECTS

Przyporządkowanie punktów przedmiotom powinno
odbywać się poprzez rzetelną ocenę nakładu pracy
studenta związanego z zaliczeniem danego
przedmiotu, dokonywaną z udziałem samych
studentów oraz ocenę założonych efektów kształcenia

Formalnym potwierdzeniem prawidłowego
stosowania w uczelni systemu ECTS jest ECTS
Label – certyfikat przyznawany począwszy od 2004
r. przez Komisję Europejską uczelniom, w których
wszystkie programy studiów I i II stopnia rozliczane
są w punktach ECTS.

Suplement do dyplomu

Suplement do dyplomu jest dokumentem, który ma
pomóc w uznawaniu i obiektywnej ocenie
kwalifikacji absolwentów uczelni wyższych przez ich
przyszłych pracowników w kraju i za granicą, jak
również ułatwić im dalszą karierę akademicką.

Zawiera opis rodzaju, poziomu, treści i statusu
odbytych studiów

Ramy kwalifikacji

Europejskie/krajowe ramy kwalifikacji

Europejskie ramy kwalifikacji są wspólnymi
europejskimi ramami odniesienia, wiążącymi
systemy kwalifikacji poszczególnych krajów;

Funkcjonują jako instrument przełożenia, dzięki
któremu kwalifikacje stają się bardziej czytelne i
łatwiejsze do zrozumienia w różnych systemach i
państwach w Europie;

Cele: promocja mobilności, ułątwianie uczenia się
przez całe życie

Ramy kwalifikacji

Kilka definicji:

Kwalifikacja oznacza formalny wynik oceny i walidacji
uzyskany w sytuacji, w której właściwy organ stwierdza, że
dana osoba osiągnęła efekty uczenia się zgodnie z określonymi
standardami;

Krajowy system kwalifikacji oznacza wszystkie aspekty
działalności państw członkowskich związane z uczenia się i
inne mechanizmy łączące kształcenie i szkolenie z rynkiem
pracy i społeczeństwem obywatelskim;

Krajowe ramy kwalifikacji oznaczają narzędzie służące do
klasyfikowania kwalifikacji na wyszczególnione według
przyjętego zespołu kryteriów poziomy osiągnięć w uczeniu się

Ramy kwalifikacji

Efekty uczenia się oznaczają określenie tego, co uczący się
wie, rozumie i potrafi wykonać po ukończeniu procesu uczenia
się, które dokonywane jest w kategoriach wiedzy, umiejętności
i kompetencji

Wiedza oznacza efekt przyswajania informacji poprzez
uczenie się. Wiedza jest zbiorem faktów, teorii i praktyk
związanych z dziedziną pracy lub nauki

Umiejętności oznaczają zdolność do stosowania wiedzy i
korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i
rozwiązywania problemów. W kontekście ERK umiejętności
dzielą się na kognitywne oraz praktyczne

Ramy kwalifikacji

Kompetencje oznaczają udowodnioną zdolność stosowania
wiedzy, umiejętności i zdolności osobistych, społecznych lub
metodologicznych uzyskanych w pracy lub nauce, lub karierze
zawodowej i osobistej