Obrazowanie dna oka

1

2

3

Biegun tylny

TNW & główne

arkady n. górne & dolne

Cz. środkowo-

obwodowa

b/t akrady i równik

Cz. obwodowa

równik  rąbek zębaty

Soczewka VOLK do bieguna tylnego

Siatkówka - powtórka



Siatkówka zmysłowa: 9

warstw

1.

Warstwa graniczna

wewnętrzna

2.

Warstwa włókien

nerwowych

3.

Warstwa komórek

zwojowych

4.

Warstwa splotowata

wewnętrzna

5.

Warstwa jądrzasta

wewnętrzna

6.

Warstwa splotowata

zewnętrzna

7.

Warstwa jądrzasta

zewnętrzna

8.

Warstwa graniczna

zewnętrzna

9.

W. fotoreceptorów

(segmenty

wewnętrzne+

zewnętrzne)

4

Siatkówka zmysłowa

5

Siatkówka - powtórzenie



RPE (warstwa nabłonka barwnikowego siatkówki)



Luźno związana z siatkówką zmysłową



Pojedyncza sześcienna warstwa komórek z połączeniami
ścisłymi



Zawiera ziarna melaniny = silnie zabarwiona



Funkcje



Strukturalna



Bariera dla naczyniówki



Przetwarza metabolity



Pochłania światło

6

Siatkówka - powtórzenie



Błona Brucha



Ściśle związana z RPE



5 warstw



Błona podstawna RPE



Wewnętrzna warstwa kolagenowa



Warstwa elastyczna



Zewnętrzna warstwa kolagenowa



Błona podstawna w. naczyń włosowatych



Funkcje



Bariera przed upływem płynu z naczyniówki/ upływem przez
w. naczyń włosowatych z siatkówki zmysłowej

7

Siatkówka - powtórzenie



Naczyniówka/ Choriokapilary



“bagnista”



Budowa:



Naczynia krwionośne



Komórki u. odpornościowego



Fibroblasty



Podporowa tkanka kolagenowa



Melanocyty



Naczynia o ścianie okienkowej
(fenestrowane) = swobodna
wymiana płynów z tkankami
okalającymi

8

9

Przebieg



W rozszerzeniu źrenic lub bez



Wykorzystuje się lampę szczelinową



Wyreguluj powiększenie & oświetlenie



Rozpocznij od umiarkowanego powiększenia



Wyreguluj wysokość & szerokość oświetlenia by
dopasować je do źrenicy



Zogniskuj na rogówce w środkowej cz, źrenicy 
czerwony refleks



Przesuwaj lampę szczelinową do siebie (tj. w stronę
BADAJĄCEGO) aż do zogniskowania na biegunie tylnym

11



Obejrzyj wszystkie struktury bieguna tylnego



Powiększenie



Umiarkowane do oględzin



Znaczne do TNW i plamki



Rozwiązywanie problemów – umiejętność pracy z
VOLK



Odblask



Brudna soczewka



Przekrzywiona soczewka



Oświetlenie umiarkowane



Manipulacja powiększeniem i oświetleniem



Mały, nieostry obraz



Używaj swojej odległości roboczej soczewka - oko



Zacznij od małego powiększenie & reguluj po uzyskaniu
ostrego obrazu



Więcej wskazówek



Obejrzyj ciało szkliste!!!



Oszacuj poziomy i pionowy wymiar C/D



Twój obraz jest podwójnie odwrócony (w poziomie i
pionie)  pamiętaj o tym rysując zmiany



Ćwicz rys. schematu TNW &profil TNW



Powtórz notatki z obrazu prawidłowego/
nieprawidłowego!!!!

Istotne miejsca w dnie oka

rąbek zębaty

Istotne miejsca w dnie oka



Bańka żył wirowatych



Kanały zbierające do
dopływów żylnych 
drenaż do żył
wirowatych



Wskazuje równik

Bańka żył wirowatych

– Zwykle 4 w oku (1/kwadrant), do 15
– Zwykle w pobiżu obszaru o hiperpigmentacji
– Lepiej widoczna w dnie oka blondynów

Tętnice & nerwy rzęskowe



Tętnice & nerwy rzęskowe tylne

długie



1 szt. nosowo, 1 szt. skroniowo



w położeniu godz 3 & 9



dzielą siatkówkę na cz. górną i dolną



barwa żółta , często intensywne

zabarwienie krawędzi



Tętnice przebiegają obok nerwów rz.



Przestrzeń nadnaczyniówkowa rozciąga

się od rąbka zębatego  równika

Tętnice & nerwy rzęskowe



Tętnice & nerwy rzęskowe tylne
krótkie



różna lokalizacja (promieniście),

zwykle w pobliżu południka pionowego



rozciągają się od cz. środkowo-
obwodowej obwodowej



10-20 w oku (~4-8 widocznych)



żółte, również możliwe zabarwienie
krawędzi

Nerwy rzęskowe

Nerw rzęskowy

tylny długi

żółta poziom linia

Rąbek zębaty



Przednia granica cz.
nerwowej siatkówki



pasmo 360 stopni



1-2 mm szer.

nosowo > doskroniowo



7-8 mm ku tyłowi od
rąbka

ora serrata - rąbek zębaty

Rąbek zębaty



Karbowane krawędzie (zatoki r. zębatego & zęby)



zatoki r. zębatego = brązowe okrągłe obszary
rozciągające się ku tyłowi od rąbka z.



zęby rąbka = bielsze przednie przedłużenia
siatkówki w kierunku zatok r. z.



Zatoki lepiej widoczne donosowo niż doskroniowo



Nieunaczynione/brak n. włos.: brak naczyń
obwodowych w odległości do 1.5 mm od r.z.

Ora Serrata

Zatoki rąbka z.

Zęby rąbka z.

BIO do oględzin cz. obwodowej

1

2

3

Biegun tylny

(soczewka Volk, DO, itp.)

Cz. środkowo-

obwodowa

(Volk, DO, BIO, itp.)

Cz. obwodowa

(BIO, G3M, SI, itp.)

BIO: Co to jest?



Skrót od:

B

inocular (obuoczny)

I

ndirect (pośredni)

O

phthalmoscope (oftalmoskop)



Urządzenie przenośne montowane na głowie

badającego



Systemy obserwacji i oświetlenia



Różne apertury i filtry



Stosowany z soczewką kondensacyjną wypukłą do

właściwego ogniskowania obrazów



Obraz jest podwójnie odwrócony (w osi poziomej i

pionowej)

Jak wygląda?

Po co go używać?



Obraz stereoskopowy



Obraz cz. obwodowej

aż do r. zębatego



Szerokie pole

widzenia (jeden obraz

ok. 40°)



Cały biegun tylny

zwizualizowany za

jednym razem

Pole widzenia

DO a BIO

oftalmoskopia bezpośrednia =
Direct Ophtalmoscope

BIO a oftalmoskopia bezpośrednia

Bezpośrednia

BIO

Stereoskopia

Brak

Doskonała

Pole widzenia

5 stopni/ 2DD

40 stopni/ 8DD

Widok cz.
obwodowej

Niemożliwy

Doskonały

Max. widok

Równik

Za r.zębatym

Powiększenie

15 X

3 X (soczewka 20D)

Odległość robocza

Odległość
“pocałunku”

odległość wyc.
ramienia

Obraz

Wirtualny/Uniesio
ny

Rzeczywisty/Odwró
cony

Łatwość

łatwo

trudno

Dobry...



Zalety w porównaniu z innymi narzędziami



Widok obuoczny



Większe pole widzenia



Możliwość zobrazowania całej cz. obwodowej



Większa głębia ostrości



Możliwe jednoczesne obejrzenie wielu obiektów

zlokalizowanych na różnych głębokościach



Potencjalnie jasne oświetlenie



Pacjenci z zaćmą



Dobra odległość robocza



Bez ryzyka przypadkowego pocałowania pacjenta…

Zły...



Wady



Min. powiększenie



Nie nadaje się do oceny wymiaru C/D



Obrazy dwukrotnie odwrócone

(poziom/ pion)



Konieczność rozszerzenia źrenicy



… I ten straszliwy czepiec BIO!



Ucałuj na pożegnanie czasy nienagannej

fryzury…

Brzydki....



Trzeba ćwiczyć



Nawet sporo ćwiczyć



Zupełnie dużo ćwiczyć

A jak już poćwiczysz…

… To musisz ćwiczyć jeszcze więcej!!!

System oświetlenia



3 lub 4 filtry

(bezczerwienny,

żółty, niebieski

kobaltowy, dyfuzyjny

/ o neutralnej

gęstości)



zwykle 3 rozmiary

plamy świetlnej



Różne natężenie

kontrolowane

reostatem

System obserwacyjny



Przyrząd skutecznie

zmniejsza PD badającego



Funkcja sprzęgania (Pupil

conjugacy): pozwala by

obrazy obu źrenic

obserwatora wzdłuż źródła

światła przechodziły do

źrenicy pacjenta



Możliwość dodania

soczewek + 2.00 D



Dla rozszerzonych źrenic

badającego, obserwatora

nadwzrocznego lub

starczowzrocznego

Soczewki kondensacyjne



Soczewki kondensacyjne



Kieruje światło bezpośrednio na oko



Tworzy obraz siatkówki



Daje przyleganie źrenic obserwatora i

badanego



Zaprojektowana by uniknąć odblasków/

refleksów



Biała linia po jednej stronie



Jeśli ją widzisz, soczewka jest

odwrócona

Obserwacja cz. obwodowej



Przy stosowaniu soczewki 20D, i 3 łączących się

obrazów z soczewki można uwidocznić rąbek

zębaty

Wgłębienie twardówki



Nacisk na siatkówkę wykonalny z BIO



Umożliwia obejrzenie zmiany pod innym

kątem

Optycznie mówiąc …

Przygotowanie pacjenta



Poinformuj pacjenta



Co zamierzasz zrobić



Czego od niego oczekujesz



Rozszerzenie źrenic



Im większe tym lepiej



Układaj pacjenta w pozycji leżącej, do

momentu gdy jego głowa znajduje się w

odległości ramienia od ciebie



BIO można też wykonać w pozycji siedącej



Wizualizacja cz. obwodowej jest wówczas nieco

trudniejsza

Przygotowanie obserwatora

(badającego)



Załóż BIO na głowę i wyreguluj



Dociśnij taśmę wierzchnią



Dociśnij pierścień na obwodzie głowy



Umieść część optyczną pred swoimi oczami, tak

blisko jak to możliwe



Upewnij się że masz widok obuoczny



Spójrz na coś małego w odległości ramienia



Upewnij się że obojgiem oczu patrzysz na tę samą rzecz



Upewnij się że oba obrazy (osobno) są wyśrodkowane

Wykonanie BIO



Zgaś światło



Upewnij się, że masz czystą soczewkę



Trzymaj soczewkę kciukiem i 1 palcem jednej

dłoni, linią zwracając ją do pacjenta



Trzymaj soczewkę w odległości ramienia



Stań po przeciwnej stronie niż obszar który

zamierzasz badać.



Stań po prawej stronie pacjenta by zbadać

nosową cz. siatkówki OP i część skroniową

siatkówki OL

Przebieg BIO



Trzymaj soczewkę nisko, wyśrodkowaną nad okiem



Umieść palce na twarzy pacjenta dla większej

stabilności



Oświetl oko



Przyciągaj soczewkę do siebie do uzyskania ostrego

obrazu



Źrenica musi być wyśrodkowana, na soczewce pełny

obraz siatkówki



Zbadaj ten obszar



Wychyl się, aby zwizualizować tylne struktury

siatkówki



“kołysanie”

(Po)bujaj się.... :D



Powtórka w ośmiu

kwadrantach



Badź miły! Biegun

tylny na końcu

Orientuj się...

Tarcza zegara

Sferyczne oko na

płaskiej powierzchni

Obszar
zainteresowania

(od równika do rąbka ≈

14 mm)

Orientacja

4 kwadranty

S-N

S-T

I-N

I-T

Orientacja

Wewn.& zewn.

Sztuczka branżowa



Stań naprzeciwko części, którą chcesz zobaczyć



Poruszaj się wokół pacjenta by dokładnie obejrzeć 4

kwadranty



Twarz pacjenta umieść tak, by na ciebie patrzył



Pomyśl o przechylaniu policzka w górę lub dół



Niech pacjent patrzy w kierunku, który chcesz

zbadać



Nie tylko się bujaj, uginaj kolana!

Do zapamiętania



Zachowaj właściwą odległość



Odległość ramienia



ogniskowa soczewki



Oczy, okulary, soczewki i dno na stałej osi



Górna połowa ciała obserwatora porusza się jako

jedna całość



Ruszaj klatką piersiową lub nogami – nie głowa!



Soczewka prostopadła do osi widzenia



Zminimalizować refleksy/ sierpowate cienie

przechylając soczewkę



Obrazy i ruch są podwójnie odwrócone (poziom i

pion)

Aaaaby.... osiągnąć sukces 



Zmienione jest to co widzisz w soczewce nie

cały obszar badany



Zmaksymalizuj widok przechwylając swoją

głowę o 180° od kierunku spojrzenia pacjenta



Usuwaj przeszkadzające elementy

anatomii(nosy) obracając głowę



Pozwól pacjentowi mrugać



Ułatw stereopsję zwiększając PD



Oburęczność jest kluczem: używaj obu rąk!



Ćwicz, ćwicz, ćwicz!

Zapisywanie/ Rysowanie Zmian

Obraz podwójnie

odwrócony (poziom, pion)

Rysowanie zmian

Widok w soczewce kondensacyjna

(OP, pacjent patrzy w górę donosowo)

Schemat dna oka

Pytania???