EWIDENCJA GRUNTÓW I BUDYNKÓW
Przepisami, regulującymi ogólnie i szczegółowo problematykę katastru jest:
• Ustawa : Prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 17 maja 1989 roku
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 roku
- w sprawie ewidencji gruntów i budynków.
Dla katastru stosuje się w chwili obecnej głównie nazwę: Ewidencja Gruntów i
Budynków. Wynika to z faktu, że przez wiele lat w Polsce funkcjonowała ewidencja gruntów
(i budynków). Obecnie zaś stopniowo wraca się do poprzedniej, historycznej nazwy:
Kataster.
W chwili obecnej w zakresie katastru istnieje pewna wieloznaczność pojęć,
spowodowana sytuacją szczególną. Istnieją bowiem, zebrane w ciągu kilkudziesięciu lat
różnego rodzaju dane katastralne. Na tych danych będą musiały być dokonywane operacje
techniczne jeszcze przez dość długi okres czasu.
Organem prowadzącym EGiB jest starosta powiatu; w szczególnych przypadkach wójt,
burmistrz lub
prezydent
Organ prowadzący EGiB wykonuje w ramach swych następujące zadania:
utrzymywanie systemu informatycznego obsługującego EGiB w ciągłej gotowości
operacyjnej,
utrzymywanie operatu EGiB w stanie aktualności,
archiwizacja wycofanych danych ewidencyjnych,
udostępnianie danych ewidencyjnych,
ochrona danych ewidencyjnych przed ich utratą, zniszczeniem, niepożądaną
modyfikacją,
nieuprawnionym dostępem do danych oraz ich ujawnianiem (ochrona danych osobowych),
okresowa weryfikacja danych ewidencyjnych,
sporządzanie zestawień zbiorczych danych objętych EGiB,
modernizacja EGiB.
Definicje katastru
według pr g i k - jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji
o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych osobach
fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami,
według rozp’01 - brak wyraźnej wzmianki o definicji katastru i celach, jakim służyć
ma kataster,
według poglądu naukowego i dydaktycznego - Jest to urzędowe
zinwentaryzowanie informacji
przestrzennej i opisowej o gruntach, budynkach i lokalach w Polsce, przy czym
informacja
przestrzenna przedstawiana jest na mapach, zaś informacja opisowa przedstawiana jest w
postaci
stosownych dokumentów; z informacji przestrzennej wynika fakt położenia obiektu katastru,
zaś
z informacji opisowej wynika charakterystyka obiektu.
Zgodnie z definicją katastru, obiektami katastru są: działka, budynek i lokal.
Obiekty te mają wyznaczone położenie w przestrzeni oraz opis. Do tych obiektów
przypisywane są atrybuty przestrzenne i opisowe, które charakteryzują obiekty.
Definicje:
Działka - (definicja działki według rozp’01) ciągły obszar gruntu, położony w
granicach jednego obrębu, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z
otoczenia za pomocą linii granicznych
Wyjątki: (według rozp’01) działki sąsiadujące ze sobą, będące przedmiotem tych
samych praw oraz
władania tych samych osób lub jednostek organizacyjnych, wykazuje się w
EGiB jako
odrębne działki ewidencyjne, jeżeli:
-wyodrębnione zostały w wyniku podziału nieruchomości, a materiały
powstałe w wyniku
prac związanych z tym podziałem przyjęte zostały do ODGK,
-są wyszczególnione w istniejących dokumentach określających stan prawny
nieruchomości,
-obejmują grunty zajęte pod drogi publiczne, linie kolejowe, wody
śródlądowe, rowy, a ich
wyróżnienie jest celowe ze względu na odrębne oznaczenia tych gruntów w
innych
ewidencjach i rejestrach publicznych bądź ze względu na ich różne nazwy urzędowe
Budynek (obiekt stowarzyszony EGiB) - obiekt budowlany, który jest
budynkiem w rozumieniu standardowej klasyfikacji i nomenklatury,
wprowadzonych na podstawie ustawy o statystyce publicznej,
Lokal - (obiekt stowarzyszony EGiB) - samodzielny lokal mieszkalny
lub lokal o innym przeznaczeniu, w rozumieniu przepisów ustawy o własności
lokali. (samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu
mogą stanowić odrębne nieruchomości tzw. nieruchomości lokalowe).
Atrybuty obiektów katastru
A. Działka ewidencyjna
Atrybuty działki (przestrzenne i opisowe), czyli dane ewidencyjne działki są
uwidaczniane głównie na mapie ewidencyjnej i w dokumentacji opisowej (rejestry,
wykazy, zestawienia, itp.).
Położenie
- czyli identyfikacja przestrzenno-opisowa (mapa ewidencyjna) :
nazwa jednostki ewidencyjnej,
nazwa i numer obrębu,
numer działki + opis (nr porządkowy i nazwa ulicy),
numer Kw, w której działka stanowi oznaczenie nieruchomości.
Granice działki
(mapa ewidencyjna) - najważniejszy atrybut podawany jako
numeryczny opis granic działki ewidencyjnej. Rozróżniamy:
granice prawne,
granice według stanu faktycznego na gruncie uzyskane przy zakładaniu EGiB (wiele lat
temu).
(dąży się do tego, aby granice działki były granicami prawnymi)
Pole powierzchni
działki(w dokumentacji - rejestr gruntów).
Powierzchnia działki zawarta w granicach działki, wyznaczana jest:
ze współrzędnych (najczęściej),
z miar,
Pola powierzchni konturów użytków i klas gleboznawczych w
granicach działki
ewidencyjnej (na mapie ewidencyjnej i w dokumentacji
opisowej) według rozp’01
1. Użytki rolne
- grunty orne - R,
- sady - oznaczane symbolem złożonym z litery S oraz symbolu odpowiedniego użytku
gruntowego, stanowiącego częśd składową oznaczenia klasy gleboznawczej gruntu, n którym
został założony sad, na przykład: S-R, S-Ł, S-Ps,
- łąki trwałe - Ł,
- pastwiska stałe - Ps,
- grunty rolne zabudowane - oznaczane symbolem złożonym z litery B oraz symbolu
odpowiedniego użytku gruntowego, stanowiącego częśd składową oznaczenia klasy
gleboznawczej gruntu, na którym wzniesione zostały budynki, na przykład: B-R, B-Ł, B-Ps,
- grunty pod stawami - Wsr,
- rowy - W
2. Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione
- lasy - Ls,
- grunty zadrzewione i zakrzewione oznaczane symbolem - Lz, lub w przypadku
zadrzewień, symbolem Lz oraz symbolem odpowiedniego użytku gruntowego, na przykład
Lz-R,
3. Grunty zabudowane i zurbanizowane
- tereny mieszkaniowe - B,
- tereny przemysłowe - Ba,
- inne tereny zabudowane - Bi,
- zurbanizowane tereny niezabudowane - Bp,
- tereny rekreacyjno-wypoczynkowe - Bz,
- użytki kopalne - K,
- tereny komunikacyjne, w tym:
- drogi - dr,
- tereny kolejowe - Tk,
- inne tereny komunikacyjne - Ti
4. Użytki ekologiczne - oznaczane symbolem E oraz symbolem odpowiedniego
użytku gruntowego, określającego sposób zagospodarowania lub użytkowania terenu, na
przykład: E-Ws, E-Wp, E-Ls, E-Lz, E-N, E-Ps, E-R, E,
5. Nieużytki - N,
6. Grunty pod wodami
grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi - Wm,
grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi - Wp,
grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi - Ws
7. Tereny różne - Tr
Rodzaj klasy podawany jest tylko dla trzech grup użytków gruntowych:
użytki rolne (według wszystkich trzech przepisów, klasy od I do VI)
użytki leśne (według wszystkich trzech przepisów, klasy od I do VI)
grunty pod wodami stojącymi (do 10 ha według wszystkich trzech przepisów, klasy od
I do VI)
Wartość nieruchomości gruntowej (dokumentacja)
Właściciel i władający gruntem (dokumentacja)
W EGiB wykazuje się obecnie właściciela (pr g i k), a ponadto w odniesieniu do
obiektów SKP i
JST inne of/op, w których władaniu znajdują się grunty, budynki lub ich części, przy czym w
EGiB, założonej na podstawie dekretu o EGiB z 1955 roku, wykazuje się także
posiadacza samoistnego do czasu uregulowania przez niego tytułu własności do gruntu.
Jednostki i grupy rejestrowe (dokumentacja)
Wyróżniamy jednostki rejestrowe gruntów, budynków i lokali.
Jednostka rejestrowa gruntów to działki położone w granicach jednego obrębu,
wchodzące w
skład jednej nieruchomości. odrębną jednostkę rejestrową tworzą również działki
stanowiące:
część nieruchomości, jeżeli:
– związane jest z nimi inne niż własność prawo rzeczowe,
– zostały przekazane w zarząd lub trwały zarząd,
– wchodzą w skład gospodarstwa rolnego. działki o nieuregulowanym stanie
prawnym, stanowiące
przedmiot odrębnego władania, działki stanowiące część nieruchomości, będące
przedmiotem
dzierżawy. Obiekty katastru i ich atrybuty (c.d)
Identyfikacja jednostki rejestrowej:
- numer jednostki rejestrowej - liczba naturalna. Numer jednostki rejestrowej
zlikwidowany z jakichkolwiek przyczyn nie może byd użyty po raz drugi,
- nazwa jednostki rejestrowej - Imię i nazwisko właściciela/władającego - dla of
lub
nazwa - dla op/bop oraz adres,
Oznaczenie Kw (dokumentacja)
Oznaczenie dokumentów określających inne prawa do działki
ewidencyjnej niż własność
lub użytkowanie wieczyste (dokumentacja )
Numer rejestru zabytków
prowadzonego na podstawie przepisów o ochronie dóbr
kultury
(dokumentacja )
Numer rejonu statystycznego
(dokumentacja )
B. Budynek
Atrybuty budynku (przestrzenne i opisowe), czyli dane ewidencyjne budynku są
uwidaczniane na mapie ewidencyjnej i w dokumentacji opisowej.
Wykaz danych ewidencyjnych budynku
Położenie czyli identyfikacja opisowo - przestrzenna (mapa ewidencyjna):
numer ewidencyjny budynku, stanowiący częśd składową identyfikatora budynku,
numer porządkowy budynku,
numeryczny opis konturu budynku,
numery działek ewidencyjnych, na których usytuowany jest budynek
Oznaczenie funkcji użytkowej budynku (dokumentacja
)
budynki mieszkalne,
budynki przemysłowe,
budynki transportu i łączności,
budynki handlowo-usługowe, itd.
inne budynki niemieszkalne.
Wartośd budynku oraz data określenia tej wartości
(dokumentacja)
Rok zakooczenia budowy
lub przybliżona data zakooczenia budowy
(dokumentacja)
Pole powierzchni zabudowy w m 2
(dokumentacja)
Liczba kondygnacji nadziemnych oraz liczba kondygnacji podziemnych
(dokumentacja)
Materiał, z którego zbudowane są zewnętrzne ściany budynku
(dokumentacja)
mur,
drewno,
inne materiały.
Liczba i numery lokali
innych niż wymienione powyżej (dokumentacja)
Łączne pole powierzchni użytkowej
(wszystkich lokali w budynku
i pomieszczeo
przynależnych do lokali) (dokumentacja)
Numer rejestru zabytków
(dokumentacja)
C. Lokal
Atrybuty lokalu (przestrzenne i opisowe), czyli dane ewidencyjne lokalu są
uwidaczniane w dokumentacji opisowej (rejestry, wykazy, zestawienia, itp.)
Wykaz danych ewidencyjnych lokalu
Położenie czyli identyfikacja opisowo - przestrzenna (mapa ewidencyjna):
numer lokalu, stanowiący częśd składową identyfikatora lokalu,
numer ewidencyjny budynku, w którym znajduje się lokal.
Oznaczenie funkcji użytkowej lokalu
lokale mieszkalne,
lokale niemieszkalne.
Liczba izb wchodzących w skład lokalu oraz liczba i rodzaj
pomieszczeń przynależnych
do
lokalu
Pole powierzchni użytkowej lokalu w m 2
oraz pole powierzchni pomieszczeń
przynależnych
do lokalu
Danymi ewidencyjnymi dotyczącymi lokalu, stanowiącego odrębną nieruchomość,
oprócz danych wymienionych powyżej, są także:
Oznaczenie Kw (
dokumentacja ),
Oznaczenie dokumentów określających inne niż własność prawa do
lokalu
(dokumentacja ),
Numer jednostki rejestrowej lokali
, do której został
przyporządkowany lokal
(dokumentacja ), przy czym:
jednostkę rejestrową lokali tworzą lokale stanowiące odrębne nieruchomości,
znajdujące się w
budynkach położonych w granicach jednego obrębu i należące do tego samego
właściciela,
odrębną jednostkę rejestrową lokali tworzą również lokale, z którymi
związane jest inne prawo
rzeczowe niż własność i inny władający oprócz właściciela.
Podmioty ewidencji gruntów i budynków:
1.Właściciel
Właścicielem może byd jedynie of lub op.
Za właściciela w EGiB uważany jest podmiot, który posiada prawo
własności do obiektu EGiB, przy czym to prawo jest stosownie
udokumentowane.
Dokumentem potwierdzającym prawo własności do działki, budynku
lub lokalu stanowiącego nieruchomość w EGiB jest:
-akt notarialny,
- prawomocne orzeczenie sądu,
- ostateczna decyzja OAP,
- odpis z Kw,
- inny dokument potwierdzający prawo własności.
Na podstawie tych dokumentów dokonywany jest wpis prawa podmiotu do EGiB.
2. Władający
Władający to szerokie i nadal nie do końca czytelne pojęcie stosowane w EGiB.
Pojęcie
władającego zmieniało się wraz z przepisami, które były wprowadzane do EGiB. Może
pojawić
się tu wiele wątpliwości. Przyjęto, że władającym jest podmiot EGiB nie będący
właścicielem. Jest to jedyna czytelna zasada. Władającym może byd zarówno of, op jak też
jednostka bop.
Władający według rozp’01
-użytkownik,
-uw,
-zarządca trwały, dla jednostki bop,
-państwowa osoba prawna, której SKP powierzył w stosunku do swej
nieruchomości
wykonywanie prawa własności lub innego prawa rzeczowego,
-OAP, który gospodaruje zasobem nieruchomościami SKP lub zasobem nieruchomości JST,
-użytkownik gruntu SKP lub JST,
-dzierżawca, w przypadku of, op lub bop czyli podmiotu, który włada gruntem na podstawie
umowy dzierżawy i jest zgłoszony do EGiB stosownie do przepisów ustawy o
ubezpieczeniu społecznym rolników,
-posiadacz samoistny, który choć nie wymieniony w liście władających, powinien być
również uznany za władającego.
Dokumentacja EGiB zwana jest także operatem ewidencyjnym. Operat ewidencyjny - to
ogólnie ujmując część kartograficzna (mapy ewidencyjne) i część opisowa (rejestry,
kartoteki, wykazy itp.)
W operacie wyróżniamy:
część przestrzenną, w której ukazywane jest położenie obiektów ewidencji (przede
wszystkim działek) przy
zastosowaniu mapy ewidencyjnej o różnej formie i postaci,
część opisową, w której na podstawie sporządzonej uprzednio części przestrzennej (czyli
mapy),
przedstawia się cechy obiektów EGiB.
Skład operatu według rozp’01
Operat geodezyjno-prawny - Stanowi zbiór dowodów, uzasadniających wpisy do baz
danych ewidencyjnych. Są to dokumenty prawne lub geodezyjne (na przykład: wykaz
zmian gruntowych). Te dokumenty są przechowywane w postaci „papierowej” - w
operacie geodezyjno-prawnym, a następnie wprowadzane do bazy danych.
Operat opisowo-kartograficzny zawiera dwie części. Do części przestrzennej
zaliczamy mapę ewidencyjną, zaś do części opisowej zaliczamy rejestry i kartoteki.
- Rejestr, zawiera spis obiektów EGiB w obrębie wraz z ich cechami – według jednostek
rejestrowych.
- Gdy obiekt EGiB posiada dużo cech indywidualnych, tworzy się dla niego kartotekę.
- Kartoteki są przypisywane do budynku lub lokalu, w ramach jednostki rejestrowej
budynkowej lub
lokalowej.
- Każdy obiekt jest identyfikowany w rejestrze poprzez identyfikator, czyli numer jednostki
rejestrowej.
- Operat opisowo-kartograficzny składa się z dokumentów podstawowych i dokumentów
pomocniczych. Do dokumentów podstawowych zalicza się:
- komputerowe wydruki raportów, obrazujące dane ewidencyjne w momencie zakładania
ewidencji, przy czym raportami głównymi są:
rejestr gruntów,
rejestr budynków,
rejestr lokali,
kartoteka budynków,
kartoteka lokali,
mapa ewidencyjna.
Raporty pomocnicze
zestawienie gruntów,
wykaz gruntów,
wykaz budynków,
wykaz lokali,
skorowidz działek,
wykaz podmiotów ewidencyjnych.
Treść mapy ewidencyjnej
• granice (jednostek podziału terytorialnego, jednostek ewidencyjnych, rejonów
statystycznych, obrębów, działek, użytków gruntowych, klas gleboznawczych),
• obrysy budynków,
• oznaczenia (jednostek podziału terytorialnego, jednostki ewidencyjnej i obrębu, punktów
granicznych działek, z rozróżnieniem punktów, których położenie zostało określone z
wymaganą dokładnością, a wśród nich punktów trwale stabilizowanych w terenie, numerów
działek, rodzajów użytków, klas gleboznawczych, numerów porządkowych i ewidencyjnych
budynków, rejonów statystycznych),
• nazwy i określenia
ulic, placów, cieków wodnych, zbiorników wodnych, itp.,
numerów dróg publicznych,
zespołów urbanistycznych, przysiółków i niw,
innych obiektów, których umieszczanie na mapie jest przewidziane odrębnymi
przepisami.
Skala mapy ewidencyjnej
1:500 - dla terenów o bardzo dużym stopniu zurbanizowania,
1:1000 - dla terenów o dużym stopniu zurbanizowania,
1:2000 - dla terenów o małym stopniu zurbanizowania,
1:5000 - dla terenów rolnych i leśnych.
Treść wyrysu z mapy ewidencyjnej:
nazwa właściwego organu i oznaczenie,
nazwa województwa, powiatu i jednostki ewidencyjnej oraz nazwa i numer obrębu,
informacja o skali mapy,
informacje o danych ewidencyjnych, które nie spełniają wymagao oraz obowiązujących
standardów,
pieczęć urzędowa organu,
data sporządzenia dokumentu,
nazwisko i imię osoby, która wykonała dokument, oraz jej podpis,
data i podpis osoby reprezentującej organ lub osoby upoważnionej przez ten organ.
Rejestr gruntów
Jest to raport sporządzony na podstawie danych ewidencyjnych, o wszystkich działkach
ewidencyjnych w granicach obrębu, zebranych według ich przynależności do poszczególnych
jednostek rejestrowych
gruntów. Rejestr zawiera dane o podmiotach ewidencyjnych, to znaczy dane prawne
dotyczące:
właścicieli,
uw,
jednostek bop, posiadających grunty zarządzie trwałym,
paostwowych op,
OAP, które gospodarują zasobami nieruchomości SKP, GM, powiatu lub województwa,
użytkowników gruntów paostwowych i samorządowych,
dzierżawców gruntów,
posiadaczy samoistnych.
Rejestr budynków
Jest to raport sporządzony na podstawie danych ewidencyjnych dotyczących budynków
stanowiących
odrębny od gruntu przedmiot własności, zebranych według ich przynależności do
poszczególnych jednostek rejestrowych budynków.
Rejestr zawiera wszystkie dane o budynkach, czyli:
oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, związanych z poszczególnymi budynkami,
dane określające podmioty praw do budynków,
Rejestr lokali
Jest to raport sporządzony na podstawie danych ewidencyjnych dotyczących lokali
stanowiących odrębne nieruchomości zgrupowanych według ich przynależności do
poszczególnych jednostek rejestrowych lokali.
Rejestr zawiera:
oznaczenia jednostek rejestrowych budynków, związanych z poszczególnymi lokalami
dane określające podmioty praw do lokali
Zestawienie gruntów
Jest to spis danych o ogólnej powierzchni i wartości gruntów wchodzących w skład
poszczególnych jednostek rejestrowych z podziałem na użytki i klasy gleboznawcze, przy
czym jest ono sporządzane dla obrębu lub jednostki ewidencyjnej.
Wykaz gruntów
Jest to spis danych o ogólnej powierzchni i wartości gruntów położonych w granicach
jednostki
ewidencyjnej, zestawionych według ich przynależności do poszczególnych grup i podgrup
rejestrowych z jednoczesnym podziałem na użytki gruntowe.
Wykaz budynków
Jest to spis danych o liczbie i wartości budynków wybudowanych na gruntach
położonych w granicach jednostki ewidencyjnej, z jednoczesnym podziałem na rodzaje
budynków oraz z wyróżnieniem budynków, które wchodzą w skład nieruchomości
zabudowanych oraz budynków, które stanowią odrębne od gruntu nieruchomości, czyli są
przedmiotem odrębnego prawa własności.
Wykaz lokali
Jest to spis danych o liczbie i wartości lokali stanowiących odrębne nieruchomości,
znajdujących się w granicach jednostki ewidencyjnej, zestawionych według przynależności
lokali do poszczególnych grup
rejestrowych, z jednoczesnym podziałem na kategorie.
Skorowidz działek
Jest to spis działek ewidencyjnych, znajdujących się w granicach jednego obrębu,
zawierającym numery działek w kolejności wzrastającej oraz numery jednostek rejestrowych
gruntów, do których działki ewidencyjne zostały przyporządkowane.
Wykaz podmiotów ewidencyjnych
- właścicieli oraz uw,
- jednostek bop,
- państwowych op,
- OAP, które gospodarują zasobami nieruchomości SKP, GM, powiatu lub województwa,
- użytkowników nieruchomości państwowych i samorządowych,
- dzierżawców,
- posiadaczy samoistnych.
Zasady i metody pozyskiwania danych ewidencji gruntów i budynków
Aby można było sporządzić dokumentację EGiB, należy wykonać najpierw
czynności
pozyskania danych o obiektach i podmiotach ewidencyjnych.
W EGiB mamy dane przestrzenne i opisowe, przy czym dla obiektu będą to
dane
przestrzenne i opisowe zaś dla podmiotu dane opisowe.
Dla sporządzenia operatu EGiB należy także dokonać czynności przetworzenia
pozyskanych
danych ewidencyjnych do stosownej postaci.
Pozyskiwanie danych przestrzennych dotyczących działki
Granice działki są najważniejszym atrybutem przestrzennym działki. Dane o
granicach działki to dane o numeryczne, określające położenie każdego punktu
granicznego, czyli punktu załamania linii granicy. W obecnej EGiB wyróżnić można
zasadniczo trzy metody pozyskiwania danych o granicach
działki.
Metoda bezpośrednia
-Metoda ta jest oparta o bezpośredni sytuacyjny pomiar terenowy.
-Położenie punktów granicznych jest określane z najwyższą dokładnością.
-Metoda kosztowna, stosowana na terenach zurbanizowanych.
-Im dokładniej wyznaczone granice, tym dokładniej wyznaczony zasięg prawa
własności
podmiotu do działki oraz jej powierzchnia.
-Dokładność wyznaczenia powierzchni działki ma istotne znaczenie dla określenia podstawy
wymiaru podatku od nieruchomości
Metoda fotogrametryczna
-Metoda fotogrametryczna, oparta o źródłowe materiały fotogrametryczne, głównie
ortofotomapę.
-Stosowana na terenach rolnych i leśnych.
-Duża liczba prac terenowych, a dokładność jej jest mniejsza niż metody bezpośredniej
i
wynosi około 20 cm.
Metoda kartometryczna
-Istota tej metody polega na tym, że określa się położenie punktów granicznych
działek
ewidencyjnych na podstawie istniejących map, ewidencyjnych lub katastralnych, na których
naniesione są te działki.
-Proces pozyskania danych z map ten wchodzi w zakres prac objętych tak zwaną
modernizacją
EGiB.
-Jest to najszybsza i najtańsza metoda pozyskiwania danych o punktach granicznych
działek
ewidencyjnych pomimo, że nie daje ona zadowalających rezultatów w zakresie uzyskiwanych
dokładności. Otrzymany produkt w wyniku stosowania takiej metody jest bowiem
niskiej jakości i nie
przystaje do potrzeb jakie są stawiane danym ewidencyjnym.
Pozyskiwanie danych o polu powierzchni działki ewidencyjnej
Pozyskiwanie danych o polu powierzchni działki ewidencyjnej jest czynnością umowną.
Danej dotyczącej wartości pola powierzchni działki nie pozyskuje się w sposób
bezpośredni,
a jedynie wylicza ją, na podstawie danych dotyczących położenia punktów granicznych
działki.
Pole powierzchni działki ewidencyjnej powinno być określane z możliwie
najwyższą
dokładnością.
Jedynie metoda bezpośrednia pozyskiwania danych o granicach działki umożliwia
spełnienie
tego warunku.
ZAŁOŻENIE I MODERNIZACJA EWIDENCJI GRUNTÓW I BUDYNKÓW
Proces założenia EGiB jest procesem pierwotnym, w którym wszystkie czynności,
właściwe dla tego procesu wykonywane są od samego początku.
Proces modernizacji wykorzystuje przede wszystkim dane istniejącej EGiB w celu ich
ulepszenia i
doprowadzenia do żądanej postaci.
Modernizacja polega głównie na dostosowaniu istniejących zbiorów EGiB do postaci
przewidzianej
wymogami ustawowymi. Zarówno założenie EGiB jak też jej modernizacja dokonywane jest
przez organ prowadzący ewidencję, czyli przez starostę powiatu.
Czynności wstępne założenia ewidencji gruntów i budynków
Założenie EGiB jest poprzedzane opracowaniem projektu założenia EGiB. Projekt wymaga
uzgodnienia z wojewódzkim inspektorem nadzoru geodezyjnego i kartograficznego. Spory
pomiędzy organem prowadzącym EGiB, a wojewódzkim inspektorem w zakresie projektu
założenia EGiB, rozstrzyga GGK.
Projekt założenia EGiB określa, między innymi:
charakterystykę obiektu, na którym jest zakładana ewidencja,
źródła danych ewidencyjnych:
- materiały geodezyjno-kartograficzne zgromadzone w PZGK,
- pomiary geodezyjne i fotogrametryczne,
- rejestry, prowadzone przez: sądy wieczysto-księgowe i OAP,
-dokumentacja udostępniona przez zainteresowane osoby, organy i jednostki
organizacyjne,
- dokumentacja architektoniczno-budowlana tworzona i przechowywana przez OAP,
- wyniki oględzin;
metody pozyskiwania danych ewidencyjnych,
system informatyczny, w którym prowadzona będzie ewidencja,
przewidywany koszt założenia EGiB oraz sposób jego finansowania.
ETAPY:
1. Czynności ustalenia granic oraz stanu posiadania - czynności te dotyczą ustalenia granic
jednostek podziału administracyjnego, granic podziału ewidencyjnego, a także ustalenia stanu
posiadania obiektów ewidencyjnych.
A. Ustalenie granic jednostek podziału administracyjnego i ewidencyjnego
- Jednostki podziału administracyjnego to: województwo, powiat i gmina. Ustalenie granic
tych
jednostek odbywa się w trybie przepisów pr g i k.
- Granice obrębów, jako jednostek podziału ewidencyjnego, są wyznaczane na podstawie
projektu
podziału jednostki ewidencyjnej na obręby, z zachowaniem stosownych zasad.
- Ustalenie granic działek ewidencyjnych to najważniejszy problem formalny i techniczny
procesu
zakładania EGiB. Ustalenie granic działek ewidencyjnych jest stwierdzeniem w terenie
zasięgu prawa podmiotów do działek.
Najbardziej wartościowymi i pożądanymi granicami działek w EGiB, są granice prawne,
gwarantujące
najlepsze określenie zasięgu prawa własności posiadanego przez podmiot, a które
wyznaczane są
podczas niektórych czynności geodezyjno-prawnych.
B. Ustalenie stanu posiadania działek
Ustalenie stanu posiadania działek to stwierdzenie stanu prawnego bądź faktycznego
działki, w
zakresie jej posiadania. Problem ten jest identyczny dla pozostałych obiektów
ewidencyjnych.
-Stan prawny działki wynika z dokumentów, stanowiących podstawę wpisu do EGiB,
zaś stan
faktyczny, jak sama nazwa wskazuje, wynika z rzeczywistego stanu działki w zakresie jej
używania przez
podmiot, który nie potrafi jednak udowodnić prawa do tej działki. Jest to przypadek
posiadania samoistnego działki ewidencyjnej przez osobę, która jest ujawniana w EGiB jako
posiadacz samoistny, do czasu uregulowania przez niego tytułu własności do działki.
- Podczas ustalenia stanu posiadania dokonuje się identyfikacji właścicieli i władających
działką.
2.Pozyskanie danych przestrzennych i opisowych EGiB
A. Pozyskanie danych przestrzennych obiektów ewidencyjnych dotyczy określenia
położenia granic administracyjnych, granic ewidencyjnych (obrębu, działek), użytków, klas,
zarysów budynków.
B. Pozyskanie danych opisowych obiektów ewidencyjnych Dane opisowe dotyczą
wszystkich obiektów EGiB - do najważniejszych należą dane prawne. Pozyskanie danych
działek w trakcie ustalenia stanu posiadania; źródłem danych prawnych są stosowne
dokumenty.
3. Podstawowe zasady opracowania mapy ewidencyjnej
Po utworzeniu bazy danych ewidencyjnych dotyczących części przestrzennej operatu,
następuje
opracowanie mapy ewidencyjnej w postaci numerycznej. Mapa zawiera numeryczny opis
struktury przestrzennej obiektów powierzchniowych w postaci ciągów współrzędnych
określających położenie punktów załamania granic oraz numeryczny opis obrysów
budynków. Mapa zawiera także opisy literowe, dotyczące oznaczenia obiektów. Ze zbiorów
mapy numerycznej można dokonać wykreślenia mapy.
Można także dokonać rozliczenia powierzchni w odniesieniu do obiektów
powierzchniowych czyli
obrębu, działek, użytków i klas. Rozliczenie powierzchni stanowi podstawę do sporządzenia
projektu rejestru gruntów.
Tworzenie zbiorów danych mapy ewidencyjnej jest dokonywane w dwóch etapach:
W pierwszym etapie tworzy się zbiory zawierające:
granice działek, użytków i klas wraz z numerami i oznaczeniami,
obrysy budynków wraz z opisami,
inne oznaczenia.
Drugi etap opracowania mapy rozpoczyna się od uzyskania aktualnych szkiców
klasyfikacyjnych.
Szkice są uzyskiwane od właściwych jednostek organizacyjnych zajmujących się
klasyfikacją
gleboznawczą. Przeważnie są to „biura geodezji i urządzeń rolnych”, które
przechowują operaty
klasyfikacji gleboznawczej. Na podstawie aktualnych szkiców klasyfikacyjnych,
wykonywany jest pomiar uzupełniający, polegający na zaktualizowaniu przebiegu granic
użytków oraz granic klas.
Na podstawie pomiaru uzupełniającego wprowadza się do bazy aktualne dane o użytkach i
klasach.
4. Sporządzenie rejestrów (rejestry gruntów, budynków i lokali)
Czynności omówione wcześniej prowadziły do sporządzenia projektu operatu opisowo-
kartograficznego.
Projekt operatu opisowo-kartograficznego podlega wyłożeniu do wglądu zainteresowanych
osób
przez okres co najmniej 14 dni w starostwie powiatowym i w urzędzie GM, na terenie której
zakładana jest EGiB. Wyłożeniu podlega także aktualna mapa klasyfikacji gruntów, dla
obszaru, na którym jest zakładana EGiB.
Projekt operatu opisowo-kartograficznego stanowi podstawę do ogłoszenia stanu posiadania
obiektów EGiB czyli określenia:
- co ma podmiot, czyli jaki obiekt posiada podmiot EGiB (na przykład: działkę, budynek
lub lokal) i jaki
jest charakter tego posiadania (na przykład: własność, uw, itp.),
- ile ma podmiot, czyli jak wiele posiada podmiot w zakresie powierzchni (to znaczy: jaka
jest
powierzchnia gruntów stanowiących działki) lub ilości (to znaczy: ile budynków lub lokali),
- jakie są obiekty należące do podmiotu, czyli jakiej jakości i rodzaju jest grunt stanowiący
działkę
(określane poprzez rodzaj użytku i klasę) oraz jakiej jakości jest budynek i lokal (określane
poprzez
stan budynku lub lokalu).
Organ prowadzący EGiB (starosta powiatu) zawiadamia wszystkie zainteresowane
podmioty o
wyłożeniu projektu operatu opisowo-kartograficznego; zawiadomienie zawiera informacje o:
założeniu EGiB,
miejscu i terminie wyłożenia projektu operatu opisowo-kartograficznego,
możliwości zapoznania się z odpowiednimi danymi ewidencyjnymi, stanowiącymi
podstawę do
sporządzenia projektu operatu,
możliwości zgłaszania uwag i zastrzeżeń do protokołu,
pouczeniu podmiotu o tym, że niestawienie się w terminie i miejscu określonym w
zawiadomieniu nie
stanowi przeszkody do kontynuowania postępowania w sprawie założenia EGiB.
Protokół, stanowi podstawę do wprowadzenia zmian do projektu operatu i zawiera:
datę i miejsce jego sporządzenia oraz oznaczenie obrębu i jednostki ewidencyjnej,
wyszczególnienie zainteresowanych osób oraz stosowne oświadczenia tych osób w sprawie
okazanych
danych ewidencyjnych, w tym szczegółowy opis uwag i zastrzeżeń wyrażonych przez te
osoby,
imiona i nazwiska osób, które z upoważnienia wykonawcy prac, brały udział w okazaniu
projektu.
Uwagi i zastrzeżenia do okazanych danych ewidencyjnych w projekcie operatu rozpatruje
starosta.
Postępowanie ewidencyjne w sprawie założenia EGiB, kończy decyzja starosty w
sprawie
zatwierdzenia operatu opisowo-kartograficznego.
Każdy kogo dotyczy decyzja starosty może złożyć odwołanie od tej decyzji, do organu
wyższej
instancji, w terminie 14 dni od dnia w którym decyzja została doręczona.
Zgodnie z pr g i k, tym organem jest wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i
kartograficznego.
Ostateczna decyzja starosty w sprawie zatwierdzenia projektu operatu opisowo-
kartograficznego
stanowi podstawę do:
umieszczenia na tych dokumentach adnotacji o ich zatwierdzeniu,
przyjęcia operatu opisowo-kartograficznego oraz baz danych do PZGK w formie klauzuli,
uruchomienia informatycznego systemu obsługującego bazy danych ewidencyjnych.
Gdy decyzja starosty w sprawie założenia EGiB stanie się ostateczna, operat
ewidencyjny staje się
dokumentem urzędowym, czyli stanowiącym dowód tego, co zostało urzędowo potwierdzone.
Według rozp’01 modernizacja EGiB to zespół działań technicznych,
organizacyjnych i
administracyjnych podejmowanych przez starostę w celu:
uzupełnienia bazy danych ewidencyjnych i utworzenia pełnego zakresu zbiorów
danych ewidencyjnych,
zgodnie z wymogami rozp’01,
modyfikacji istniejących danych ewidencyjnych do wymagao określonych w rozp’01,
poprawy funkcjonowania informatycznego systemu obsługującego bazę danych
ewidencyjnych.
Uzupełnienie bazy danych ewidencyjnych i utworzenie pełnego zakresu zbiorów, to
podstawowy
problem modernizacji.
Część z tych danych już istnieje i należy je zmodyfikować, a pozostałe należy
uzupełnić. Jest to
złożony problem w skali całego kraju.
Podstawowe zasady modernizacji ewidencji gruntów i budynków
modernizacja EGiB jest przeprowadzana:
w sposób ciągły według reguł wynikłych z bieżącej aktualizacji operatu
ewidencyjnego
w sposób kompleksowy, przy zastosowaniu metod przewidzianych przy
zakładaniu EGiB, przy czym jeżeli modernizacja dotyczy ewidencji założonej przed
wejściem w życie rozp’01, to dla sporządzenia numerycznego opisu granic działek
ewidencyjnych wykorzystuje się już istniejące materiały i dane przechowywane w
PZGK, nawet jeżeli nie spełniają one wymagań obowiązujących standardów
technicznych;
W trakcie kompleksowej modernizacji EGiB wykonuje się ustalenie granic, połączone
z pomiarem punktów granicznych, w przypadku gdy:
nie można wyszukać danych określających przebieg granic,
na podstawie istniejących materiałów, uzupełnionych pomiarem punktów granicznych w
terenie i na mapie,
nie można określić położenia tych punktów z dokładnością większą niż:
-3.0 m względem najbliższych elementów szczegółowej poziomej osnowy geodezyjnej w
obrębach wiejskich,
-0.6 m względem najbliższych elementów szczegółowej poziomej osnowy geodezyjnej w
obrębach miejskich,
przy czym: w uzasadnionych przypadkach, Główny Geodeta Kraju,, może wyrazić
zgodę na zmniejszenie podanych powyżej dokładności.