1
Zatrudnienie o trójpodmiotowym charakterze
Zatrudnienie o trójpodmiotowym charakterze polega na tym, że
proces nawiązywania a zwłaszcza realizowania stosunku zatrudnienia,
zapewniony jest dzięki uczestnictwu w określonych rolach aż trzech
podmiotów. Do postaci takiego zatrudnienia należy m.in.
1
:
subkontrakt (podwykonawstwo) - wykonywany w oparciu o
umowy cywilnoprawne, ale nie z osobami fizycznymi, np.
outsourcing dotyczący: obsługi w dziedzinie informatyki, ochrony
mienia, czynności porządkowych, doradztwa prawnego, transportu,
funkcji personalnej;
„wypożyczenie” (transfer) personelu,
a także zatrudnienie tymczasowe organizowane przez agencję
pracy tymczasowej.
„Wypożyczenie” (transfer) personelu
W sytuacji występowania zapotrzebowania na dodatkowych
pracowników po stronie jednego pracodawcy oraz dysponowaniem w
tym samym czasie odpowiednią kadrą przez innego pracodawcę
zdarza się niekiedy transfer personelu - za jego wyraźną na to zgodą.
Chodzi tu o stałych pracowników podmiotu wypożyczającego, a
oddelegowanie powoduje przeniesienie uprawnień kierowniczych na
podmiot, do którego osoby te zostają skierowane. Po upływie okresu
trwania skierowania pracownicy automatycznie powracają na swoje
poprzednie miejsca pracy. W kwestii wynagradzania personelu w
czasie wypożyczenia należy wyodrębnić dwie możliwości:
a) transfer powoduje zawieszenie umowy o pracę między
pracownikiem i pracodawcą wypożyczającym na czas
oddelegowania i wówczas pracownicy są wynagradzani przez
podmiot, do którego zostali skierowani,
b) zachowanie zobowiązania pracodawcy wypożyczającego do
wynagradzania pracowników – wówczas usługa pracodawcy
wypożyczającego jest rekompensowana przez podmiot
zatrudniający efektywnie pracowników w sposób uprzednio
uzgodniony przez strony.
1
Por. D. Makowski, Praca tymczasowa jako nietypowa forma zatrudnienia, Difin, Warszawa 2006, str. 34.
2
„Wypożyczenie” (transfer) personelu – c.d.
W polskim prawie pracy pewną formę wypożyczenia
pracowników przewiduje art. 174
1
k.p., zgodnie z którym za
zgodą pracownika wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić
mu urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego
pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie
porozumieniu między pracodawcami. Okres tego urlopu wlicza się
do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u
dotychczasowego
pracodawcy
2
.
Umożliwia
to
elastyczne
gospodarowanie zasobami pracy w drodze przekazywania sobie
pracowników pomiędzy pracodawcami, z których jeden ma
przejściowo nadwyżki stanu zatrudnienia, a drugi – niedobór
3
.
Praca tymczasowa (leasing pracowniczy)
Powszechnie w stosunku do pracy tymczasowej używa się
określenia „leasing pracowniczy”, który oznacza powierzanie
wykonania pewnych zadań przedsiębiorstwa pracownikom
należącym do zespołu pracowniczego firmy zewnętrznej
4
.
Precyzując definicję leasingu pracowniczego, należy zwrócić uwagę
na fakt wykonywania określonej pracy na rzecz i na terenie
zleceniodawcy przez wynajęte czasowo osoby.
Zasady zatrudniania pracowników tymczasowych przez agencję
pracy tymczasowej oraz sposób kierowania ich do wykonywania
pracy na rzecz pracodawcy użytkownika reguluje ustawa z 9 lipca
2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych
5
(weszła w życie
z dniem 1 stycznia 2004 r.). W myśl art. 2 ust. 3 tej ustawy, praca
tymczasowa to wykonywanie (przez pracownika tymczasowego) na
rzecz danego pracodawcy użytkownika, przez okres nie dłuższy
niż wskazany w ustawie, zadań:
a) o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub
b) których
terminowe
wykonanie
przez
pracowników
zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika nie byłoby
możliwe, lub
c) których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego
pracownika zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika.
2
Zob. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy
3
Por. J. Wratny, D. Kotowska, J. Szczot, Nowy kodeks pracy z komentarzem, SeZaM, Warszawa 1996, str. 208.
4
Por. S. Ziółkowski, Alternatywne formy zatrudnienia pracowników, [w:] Nowe tendencje i wyzwania w
zarządzaniu personelem, pr. zb. pod red. L. Zbiegień-Maciąg, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006, str. 226.
5
Zob. Dz.U. z 2003 r. Nr 166, poz. 1608; z późn. zm.
3
Praca tymczasowa (leasing pracowniczy) – c.d.
Agencja
pracy
tymczasowej
zatrudnia
pracowników
tymczasowych na podstawie umowy o pracę na czas określony lub
umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy
6
. Przyjmuje ona
na siebie obowiązki wynikające z kodeksu pracy, co pozwala firmom
ograniczyć koszty związane z płacami i obsługą administracyjno-
kadrową pracowników oraz utrzymać dotychczasową strukturę
zatrudnienia.
Pracownikowi
tymczasowemu
nie
można
powierzyć
świadczenia pracy:
a) szczególnie niebezpiecznej (w rozumieniu przepisów wydanych
na podstawie art. 237
15
Kodeksu pracy);
b) na stanowisku pracy, na którym jest zatrudniony pracownik
pracodawcy użytkownika, w okresie uczestniczenia tego
pracownika w strajku;
c) na stanowisku pracy, na którym w okresie ostatnich 3 miesięcy
poprzedzających
przewidywany
termin
rozpoczęcia
wykonywania
pracy
tymczasowej
przez
pracownika
tymczasowego, był zatrudniony pracownik pracodawcy
użytkownika, z którym został rozwiązany stosunek pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników
7
.
Zatem w tym sposobie zatrudnienia biorą udział: agencja pracy
tymczasowej, pracownik i pracodawca użytkownik. W okresie
skierowania pracownicy są wynagradzani przez agencję, lecz
uprawnienia kierownicze sprawuje pracodawca użytkownik.
Od wypożyczenia (transferu) personelu leasing kadrowy
różni się tym, że pracownicy tymczasowi wchodzą w relację z
agencją wyłącznie w celu skierowania ich do pracy do pracodawcy
użytkownika. W przypadku wypożyczenia nie może ono nastąpić
bez każdorazowej zgody pracowników, ponieważ transfer ma
charakter okazjonalny i powoduje istotną zmianę warunków
pracy. Ponadto pracownik wypożyczony zachowuje swego rodzaju
ciągłość pracy, podczas gdy pracownikowi tymczasowemu, po
zakończeniu okresu jednego skierowania do pracy, nie pozostaje nic
innego jak oczekiwać na kolejne takie skierowanie.
6
Zob. Art. 7 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych
7
Zob. Art. 8 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych