ANALIZA OBJĘTOŚCIOWA

Argentometryczne oznaczanie Cl

-

Metoda Mohra

Substancja podstawowa:

(NaCl),

M = 58,5 g·mol

–1

kolby

NaCl

NaCl

NaCl

V

M

m

c





Kolba miarowa

Pipeta

Roztwór

AgNO

3

Cl

-

Biureta

Kolba stożkowa

ETAPY OZNACZENIA ARGENTOMETRYCZNEGO

1. Przygotowanie roztworu substancji podstawowej w kolbie miarowej

2. Oznaczenie stężenia roztworu AgNO

3

3

.

Oznaczenie stężenia roztworu Cl

-

Naczyńko wagowe

Cl

-

+ Ag

+

= AgCl

Jak w oznaczeniach argentometrycznych określa się punkt równoważności molowej?

(Roztwór NaCl,

K

2

CrO

4

)

CrO

4

2-

+ 2Ag

+

=

Ag

2

CrO

4

NaCl

AgNO

3

ANALIZA OBJĘTOŚCIOWA

Argentometryczne oznaczanie Cl

-

Metoda Mohra









Cl

AgNO

AgNO

Cl

V

c

V

c

3

3

Kolba miarowa

Pipeta

Roztwór

AgNO

3

Cl

-

Biureta

Kolba stożkowa

Oznaczenie stężenia roztworu Cl

-

Cl

-

+ Ag

+

= AgCl,

CrO

4

2-

+ 2Ag

+

=

Ag

2

CrO

4

(Roztwór NaCl,

K

2

CrO

4

)

Oznaczenie Cl

-

i Br

-

przeprowadza się w roztworach obojętnych

1. W środowisku zasadowym

2 Ag

+

+ 2 OH

-

= Ag

2

O + H

2

O

2.

W środowisku kwaśnym

2 CrO

4

2-

+ 2H

+

= Cr

2

O

7

2-

+ H

2

O

AgNO

3

Cl

-

Ag

2

Cr

2

O

7

lepiej rozpuszczalny niż

Ag

2

CrO

4

(oba związki rozpuszczają się w kwasach)

Argentometryczne oznaczanie Cl

-

Metoda Mohra. Poprawka na rozpuszczalność Ag

2

CrO

4

(V

popr

)

Ag

2

CrO

4

lepiej rozpuszczalny niż

AgCl.

W PRM stężenie jonów Ag

+

jest niewystarczające do wytrącenia

Ag

2

CrO

4

.

AgCl Ag + Cl

Ag

CrO 2 Ag + CrO

2

4

4

2

Wytrącanie

Ag

2

CrO

4

. rozpoczyna się po dodaniu pewnego nadmiaru AgNO

3

.

Ten nadmiar można wyznaczyć doświadczalnie:

1.

Do kolby stożkowej wlać 25 cm

3

wody destylowanej

2.

Dodać 5 kropli

K

2

CrO

4

3.

Miareczkować roztworem AgNO

3

do pojawienia się trwałego czerwonobrunatnego

zabarwienia pochodzącego od wytrącającego się osadu

Ag

2

CrO

4

4.

Odczytać objętość zużytego roztworu AgNO

3

(

V

popr

)

ANALIZA OBJĘTOŚCIOWA

Argentometryczne oznaczanie Cl

-

Metoda Mohra











Cl

AgNO

popr

AgNO

Cl

V

c

V

V

c

3

3

)

(

Roztwór

AgNO

3

Cl

-

Biureta

Kolba stożkowa

Oznaczenie stężenia roztworu Cl

-

Cl

-

+ Ag

+

= AgCl,

CrO

4

2-

+ 2Ag

+

=

Ag

2

CrO

4

(Roztwór NaCl,

K

2

CrO

4

)

AgNO

3

Cl

-

Obliczenie masy jonów Cl

-

w badanym roztworze:











Cl

Kolby

Cl

Cl

c

V

M

m

Argentometria

Przykład:

Jaką objętość roztworu AgNO

3

o stężeniu 0,1233 mol/dm

3

należy użyć do wytrącenia

chlorków z 0,2280 g soli kuchennej, zawierającej 0,79% zanieczyszczeń?

Dane:

c(AgNO

3

) = 0,1233 mol/dm

3

m

soli kuchennej

= 0,2280

%

zanieczyszczeń

= 0,79

M(NaCl) = 58,5 g/mol
Należy obliczyć:

V(AgNO

3

) = ?

Rozwiązanie:

g

m

M

M

m

NaCl

NaCl

Cl

Cl

1373

,

0

2289

,

0

9921

,

0

5

,

58

5

,

35

)

0079

,

0

1

(























Cl

AgNO

n

n

3

Cl

-

+ Ag

+

= AgCl,

CrO

4

2-

+ 2Ag

+

=

Ag

2

CrO

4

3

3

37

,

31

03137

,

0

1233

,

0

5

,

35

1373

,

0

3

3

cm

dm

c

M

m

V

AgNO

Cl

Cl

AgNO















ANALIZA OBJĘTOŚCIOWA

Argentometryczne oznaczanie Cl

-

, Br

-

i I

-

z roztworów kwaśnych

Metoda Volharda













Cl

SCN

SCN

AgNO

AgNO

Cl

V

c

V

c

V

c

3

3

Roztwór

NH

4

SCN

Cl

-

Biureta

Kolba stożkowa

Oznaczenie stężenia roztworu Cl

-

Cl

-

AgNO

3

Cl

-

+ Ag

+

nadmiar

= AgCl,

Ag

+

+ SCN

-

= AgSCN,

Fe

3+

+ 3 SCN

-

=

Fe(SCN)

3

(Roztwór Cl

-

,

AgNO

3,nadmiar

,

FeCl

3

SCN

-

ANALIZA OBJĘTOŚCIOWA

Argentometryczne oznaczanie Cl

-

Metoda Volharda

Roztwór

NH

4

SCN

Cl

-

Biureta

Kolba stożkowa

Cl

-

AgNO

3

Cl

-

+ Ag

+

nadmiar

= AgCl,

Ag

+

+ SCN

-

= AgSCN,

Fe

3+

+ 3 SCN

-

=

Fe(SCN)

3

(Roztwór Cl

-

,

AgNO

3,nadmiar

,

FeCl

3

SCN

-

1. Otrzymany w kolbie miarowej badany roztwór uzupełnić wodą
destylowaną do kreski miarowej i dokładnie wymieszać

2. Pobrać pipetą roztwór z kolby miarowej i przenieść ilościowo do kolby
stożkowej z korkiem szlifowym

3. Dodać 5 cm

3

roztworu HNO

3

o c = 2 mol/dm

3

i 5 cm

3

nitrobenzenu.

4. Dodać nadmiar AgNO

3

, zakorkować kolbę stożkową i wytrząsać 1

minutę

5. Dodać 3 cm

3

roztworu FeCl

3

i miareczkować roztworem NH

4

SCN do

momentu pojawienia się czerwonego zabarwienia

Fe(SCN)

3













Cl

SCN

SCN

AgNO

AgNO

Cl

V

c

V

c

V

c

3

3

ANALIZA OBJĘTOŚCIOWA

Argentometryczne oznaczanie Cl

-

Metoda Volharda (I sposób)

Cl

-

AgNO

3

Cl

-

+ Ag

+

nadmiar

= AgCl,

Ag

+

+ SCN

-

= AgSCN,

Fe

3+

+ 3 SCN

-

=

Fe(SCN)

3

(Roztwór Cl

-

,

AgNO

3,nadmiar

,

FeCl

3

SCN

-

3. Dodać 5 cm

3

roztworu HNO

3

o c = 2 mol/dm

3

i 5 cm

3

nitrobenzenu

4. Dodać nadmiar AgNO

3

, zakorkować kolbę stożkową i wytrząsać 1 minutę

5. Dodać 3 cm

3

roztworu FeCl

3

i miareczkować roztworem NH

4

SCN do

momentu pojawienia się czerwonego zabarwienia

Fe(SCN)

3

Za PRM nadmiar

SCN

-

nie reaguje

z Fe

3+

lecz z AgCl

AgCl

lepiej rozpuszczalny niż

AgSCN

Nitrobenzen

AgCl

Fe

3+

+ 3 SCN

-

=

Fe(SCN)

3

AgCl + SCN

-

= AgSCN + Cl

-

NH

4

SCN

ANALIZA OBJĘTOŚCIOWA

Argentometryczne oznaczanie Cl

-

Metoda Volharda (II sposób)

AgCl

AgNO

3

Cl

-

+ Ag

+

nadmiar

= AgCl,

Ag

+

+ SCN

-

= AgSCN,

Fe

3+

+ 3 SCN

-

=

Fe(SCN)

3

(Roztwór Ag

+

,

FeCl

3

SCN

-

1.

Do kolby miarowej z jonami Cl

-

dodać nadmiar AgNO

3

i po wytrąceniu

AgCl roztwór w kolbie dopełnić do kreski woda destylowaną, wymieszać

2.

Pobrać pipetą roztwór znad osadu i przenieść do kolby stożkowej

3.

Dodać 3 cm

3

roztworu FeCl

3

i miareczkować roztworem NH

4

SCN do

momentu pojawienia się czerwonego zabarwienia

Fe(SCN)

3

Nadmiar

NH

4

SCN

reaguje z Fe

3+

Fe

3+

+ 3 SCN

-

=

Fe(SCN)

3

Ag

+

+ SCN

-

= AgSCN

NH

4

SCN

Ag

+

Argentometryczne oznaczanie Cl

-

Metoda Volharda.

Przygotowanie mianowanego roztworu NH

4

SCN

AgNO

3

NH

4

SCN

Roztwór

NH

4

SCN

Kolba stożkowa

Biureta

AgNO

3

(AgNO

3,

FeCl

3

Ag

+

+ SCN

-

= AgSCN,

Fe

3+

+ 3 SCN

-

=

Fe(SCN)

3

_

3

3

_

SCN

AgNO

AgNO

SCN

V

c

V

c





Argentometryczne oznaczanie Cl

-

Metoda Volharda

Przykład:

Obliczyć % zawartość KI w próbce o masie 0,2496 g, którą rozpuszczono w wodzie i

zakwaszono kwasem azotowym(V), a po dodaniu 20 cm

3

roztworu AgNO

3

o stężeniu 0,1 mol · dm

-3

nadmiar AgNO

3

odmiareczkowano roztworem NH

4

SCN o stężeniu 0,0548 mol · dm

-3

, zużywając

9,1 cm

3

tego roztworu.

Dane:

V(AgNO

3

) = 20 cm

3

c(AgNO

2

) = 0,10 mol/dm

3

V(NH

4

SCN) = 9,1 cm

3

c(NH

4

SCN) = 0,0548 mol/dm

3

m

probki

= 0,2496 g

M(KI) = 167 g/mol
Należy obliczyć:

%(KI) = ?

Rozwiązanie:

)

(

3

3















SCN

SCN

AgNO

AgNO

KI

KI

c

V

c

V

M

m















SCN

SCN

AgNO

AgNO

I

c

V

c

V

n

3

3

g

m

KI

2492

,

0

)

0548

,

0

0091

,

0

1

,

0

02

,

0

(

166













9984

,

0

100

2496

,

0

2492

,

0

100

%











próbki

KI

KI

m

m