Opis cyklu chodu

Opis cyklu chodu

Bloki funkcjonalne sterujące ruchem

Bloki funkcjonalne sterujące ruchem

••

sterujący ruchami spontanicznymi,

sterujący ruchami spontanicznymi,
zlokalizowane w korze przedczołowej

zlokalizowane w korze przedczołowej

••

kontrolujący napięcie mięśniowe oraz

kontrolujący napięcie mięśniowe oraz
koordynację (struktury podkorowe)

koordynację (struktury podkorowe)

koordynację (struktury podkorowe)

koordynację (struktury podkorowe)

••

układ rdzeniowo generowanych zachowań

układ rdzeniowo generowanych zachowań
ruchowych

ruchowych

Rozwój lokomocji u człowieka

Rozwój lokomocji u człowieka

–

– Związany ze stopniem dojrzałości układu

Związany ze stopniem dojrzałości układu
nerwowego oraz z procesem wzrastania

nerwowego oraz z procesem wzrastania
somatycznego dziecka

somatycznego dziecka-- normogramy

normogramy

lokomocyjne

lokomocyjne

–

– Obejmuje koordynację ruchową kończyn

Obejmuje koordynację ruchową kończyn

–

– Obejmuje koordynację ruchową kończyn

Obejmuje koordynację ruchową kończyn
górnych i obręczy barkowej, ruchy rotacyjne

górnych i obręczy barkowej, ruchy rotacyjne
tułowia, ruchy kończyn dolnych, obręczy

tułowia, ruchy kończyn dolnych, obręczy
biodrowej

biodrowej

–

– Prowadzi od pełzakowania, czworakowania aż

Prowadzi od pełzakowania, czworakowania aż
do umiejętności chodzenia

do umiejętności chodzenia

Funkcja

Umiejętność

Miesiąc życia

Chodzenie i

bieganie

Klęk prosty

10-11

Wstawanie

samodzielne

13-14

Stanie

samodzielne

12-14

Chodzenie

samodzielne

12-15

Bieganie

18

CHÓD

CHÓD

••

Definicja (za: Dega)

Definicja (za: Dega)
Precyzyjnie kontrolowane czynności

Precyzyjnie kontrolowane czynności
polegające na skoordynowanych

polegające na skoordynowanych

polegające na skoordynowanych

polegające na skoordynowanych
powtarzalnych ruchach kończyn i

powtarzalnych ruchach kończyn i
tułowia, których celem jest bezpieczne

tułowia, których celem jest bezpieczne
przemieszczenie ciała w pozycji pionowej

przemieszczenie ciała w pozycji pionowej
z minimalnym wydatkiem energetycznym

z minimalnym wydatkiem energetycznym

••

Chód polega więc na

Chód polega więc na
przemieszczaniu ciała

przemieszczaniu ciała
do przodu z

do przodu z
naprzemiennym

naprzemiennym
utrzymywaniem

utrzymywaniem
równowagi nad

równowagi nad
obciążaną kończyną i

obciążaną kończyną i

obciążaną kończyną i

obciążaną kończyną i
stałym

stałym
utrzymywaniem

utrzymywaniem
funkcjonalnej

funkcjonalnej
długości kończyn

długości kończyn

Opis cyklu chodu

Opis cyklu chodu

••

Stanowi kliniczne

Stanowi kliniczne
przedstawienie

przedstawienie
zmienności pozycji

zmienności pozycji
poszczególnych części

poszczególnych części

poszczególnych części

poszczególnych części
ciała względem siebie

ciała względem siebie
podczas chodu.

podczas chodu.
Dzielony jest na fazy

Dzielony jest na fazy
chodu przez poniższe

chodu przez poniższe
zdarzenia:

zdarzenia:

Zdarzenia cyklu chodu:

Zdarzenia cyklu chodu:

••

Kontakt stopy (KS 0

Kontakt stopy (KS 0--11%)

11%)

••

Oderwanie od podłoża palucha kończyny

Oderwanie od podłoża palucha kończyny
przeciwnej (OPKP

przeciwnej (OPKP-- 11%)

11%)

przeciwnej (OPKP

przeciwnej (OPKP-- 11%)

11%)

••

Kontakt stopy kończyny przeciwnej (KSPK

Kontakt stopy kończyny przeciwnej (KSPK--
50%)

50%)--

••

Oderwanie od podłoża palucha (OP

Oderwanie od podłoża palucha (OP-- 61%)

61%)

••

Kontakt stopy (KS

Kontakt stopy (KS--100%)

100%)

KS

KS

••

Kontakt stopy (KS 0

Kontakt stopy (KS 0--
11% czasu cyklu)

11% czasu cyklu)

••

Umownie od kontaktu

Umownie od kontaktu
prawej stopy z

prawej stopy z

prawej stopy z

prawej stopy z
podłożem

podłożem

OPKP

OPKP

••

Oderwanie od

Oderwanie od
podłoża palucha

podłoża palucha
kończyny przeciwnej

kończyny przeciwnej
(OPKP

(OPKP-- 11%)

11%)

(OPKP

(OPKP-- 11%)

11%)

KSPK

KSPK

••

Kontakt stopy

Kontakt stopy
kończyny przeciwnej

kończyny przeciwnej
(KSPK

(KSPK-- 50%)

50%)

OP

OP

••

Oderwanie od

Oderwanie od
podłoża palucha (OP

podłoża palucha (OP--
61%)

61%)

Kontakt stopy (KS

Kontakt stopy (KS--100%)

100%)

••

Kontakt stopy (KS

Kontakt stopy (KS--
100%)

100%)

••

Koniec cyklu

Koniec cyklu

Powyższe zdarzenia wyróżniają

Powyższe zdarzenia wyróżniają
następujące fazy chodu (Dega):

następujące fazy chodu (Dega):

••

pierwszą fazę podwójnego podporu

pierwszą fazę podwójnego podporu

••

fazę jednostronnego podporu

fazę jednostronnego podporu

••

drugą fazę podwójnego podporu

drugą fazę podwójnego podporu

••

drugą fazę podwójnego podporu

drugą fazę podwójnego podporu

••

fazę przenoszenia (druga faza

fazę przenoszenia (druga faza
jednostronnego podporu)

jednostronnego podporu)

Pierwsza faza podwójnego podporu

Pierwsza faza podwójnego podporu

••

przyjęcie ciężaru, stabilizacja kończyny na

przyjęcie ciężaru, stabilizacja kończyny na
podłożu oraz przemieszczenie ciała do przodu

podłożu oraz przemieszczenie ciała do przodu

••

Pozycja kończyny: zgięcie stawu biodrowego,

Pozycja kończyny: zgięcie stawu biodrowego,
prawie pełen wyprost kolana i stopa w pozycji

prawie pełen wyprost kolana i stopa w pozycji

prawie pełen wyprost kolana i stopa w pozycji

prawie pełen wyprost kolana i stopa w pozycji
prostopadłej do goleni, aż do jej całkowitego

prostopadłej do goleni, aż do jej całkowitego
kontaktu z podłożem poprzez zgięcie

kontaktu z podłożem poprzez zgięcie
podeszwowe (stabilizacja przez zginacze

podeszwowe (stabilizacja przez zginacze
grzbietowe stopy, następnie zginacze

grzbietowe stopy, następnie zginacze
podeszwowe)

podeszwowe)

••

Stabilizację kończyny,

Stabilizację kończyny,
zapewniającą

zapewniającą
gotowość do przyjęcia

gotowość do przyjęcia
ciężaru ciała zapewnia

ciężaru ciała zapewnia
skurcz mięśnia

skurcz mięśnia
czworobocznego.

czworobocznego.
Miednicę i udo

Miednicę i udo

Miednicę i udo

Miednicę i udo
stabilizuje dodatkowo

stabilizuje dodatkowo
grupa tylna mięśni

grupa tylna mięśni
uda i mięsień

uda i mięsień
pośladkowy wielki

pośladkowy wielki

••

W momencie oderwania palucha kończyny

W momencie oderwania palucha kończyny
przeciwnej (OPKP) kończy się faza

przeciwnej (OPKP) kończy się faza
podwójnego podporu, a zaczyna

podwójnego podporu, a zaczyna faza

faza

jednostronnego podporu

jednostronnego podporu, która dzieli

, która dzieli

się na:

się na:

••

Okres wczesny

Okres wczesny

••

Okres środkowy

Okres środkowy

••

Okres końcowy

Okres końcowy

Okres wczesny

Okres wczesny

••

rozpoczęcie

rozpoczęcie
utrzymywania

utrzymywania
równowagi nad

równowagi nad
obciążaną kończyną

obciążaną kończyną

obciążaną kończyną

obciążaną kończyną

••

dalsze

dalsze
przemieszczanie się

przemieszczanie się
do przodu

do przodu--
wykorzystanie

wykorzystanie
bezwładu ciała

bezwładu ciała

Okres środkowy

Okres środkowy

••

przemieszczanie

przemieszczanie
goleni do przodu

goleni do przodu
przez ruch w stawie

przez ruch w stawie
skokowym górnym

skokowym górnym

skokowym górnym

skokowym górnym
kontrolowane jest

kontrolowane jest
przez mięśnie

przez mięśnie
piszczelowy tylny i

piszczelowy tylny i
dwugłowy łydki

dwugłowy łydki

Okres końcowy

Okres końcowy

••

rozpoczyna moment

rozpoczyna moment
odbicia stopy, które

odbicia stopy, które
nadaje nową siłę

nadaje nową siłę
przemieszczającą

przemieszczającą

przemieszczającą

przemieszczającą
ciało

ciało

••

Kolano w wyproście

Kolano w wyproście
jest dźwignią dla

jest dźwignią dla
zginaczy stopy które

zginaczy stopy które
tworzą mechanizm

tworzą mechanizm
PROPULSJI

PROPULSJI

••

Faza

Faza
jednostronnego

jednostronnego
podporu kończy się

podporu kończy się
w momencie

w momencie
kontaktu z

kontaktu z
podłożem stopy

podłożem stopy
kończyny

kończyny

kończyny

kończyny
przeciwnej (KSKP)

przeciwnej (KSKP)

Druga faza podwójnego

Druga faza podwójnego
podporu

podporu

••

Faza asekuracji

Faza asekuracji
przenoszenia ciała ponad

przenoszenia ciała ponad
drugą kończynę i

drugą kończynę i
przygotowanie drugiej

przygotowanie drugiej
kończyny do przejęcia

kończyny do przejęcia

kończyny do przejęcia

kończyny do przejęcia
ciężaru. Rozpoczyna ją

ciężaru. Rozpoczyna ją
działalność przywodzicieli,

działalność przywodzicieli,
których funkcję następnie

których funkcję następnie
przejmuje m. biodrowo

przejmuje m. biodrowo--
lędźwiowy

lędźwiowy

Koniec drugiej fazy podporu

Koniec drugiej fazy podporu

••

Faza ta kończy się w

Faza ta kończy się w
momencie oderwania

momencie oderwania
od podłoża palucha

od podłoża palucha
(OP)

(OP)

(OP)

(OP)

Faza przenoszenia

Faza przenoszenia

(druga faza jednostronnego podporu)

(druga faza jednostronnego podporu)

••

polega na przeniesieniu stopy oraz na

polega na przeniesieniu stopy oraz na
przygotowaniu jej do przejęcia obciążenia

przygotowaniu jej do przejęcia obciążenia
podczas następnego kroku: wyprost

podczas następnego kroku: wyprost
kolana kilkustopniowe ustawienie końskie,

kolana kilkustopniowe ustawienie końskie,

kolana kilkustopniowe ustawienie końskie,

kolana kilkustopniowe ustawienie końskie,
kontrolowane aktywnością mięśni zginaczy

kontrolowane aktywnością mięśni zginaczy
grzbietowych

grzbietowych

Faza przenoszenia

Faza przenoszenia

Kontakt Stopy

Kontakt Stopy-- koniec cyklu

koniec cyklu

Aktywność mięśniowa

Aktywność mięśniowa

••

Praca izometryczna

Praca izometryczna-- statyczna, gdy siła

statyczna, gdy siła

skurczu zwiększa jedynie napięcie mięśni,

skurczu zwiększa jedynie napięcie mięśni,
lecz nie przybliża ich przyczepów

lecz nie przybliża ich przyczepów
końcowych

końcowych

••

Praca izotoniczna

Praca izotoniczna-- stałe napięcie

stałe napięcie

mięśniowe prowadzi do zbliżania się

mięśniowe prowadzi do zbliżania się
przyczepów

przyczepów

przyczepów

przyczepów

••

Skurcze izokinetyczne

Skurcze izokinetyczne-- charakter mieszany

charakter mieszany

Aktywność mięśniowa

Aktywność mięśniowa
prowadzi do rozpoczęcia lub

prowadzi do rozpoczęcia lub
hamowania ruchu, a także

hamowania ruchu, a także
stabilizowania poszczególnych

stabilizowania poszczególnych

stabilizowania poszczególnych

stabilizowania poszczególnych
odcinków ciała tak, aby spełnić

odcinków ciała tak, aby spełnić
podstawowe warunki chodu.

podstawowe warunki chodu.

Podstawowe warunki chodu

Podstawowe warunki chodu
(Perry):

(Perry):

••

stabilność obciążonej stopy w fazie

stabilność obciążonej stopy w fazie
obciążania

obciążania

••

swobodę ruchu stopy nieobciążonej

swobodę ruchu stopy nieobciążonej
podczas fazy przenoszenia

podczas fazy przenoszenia

podczas fazy przenoszenia

podczas fazy przenoszenia

••

właściwe przygotowanie stopy do

właściwe przygotowanie stopy do
przyjęcia obciążenia w końcowej fazie

przyjęcia obciążenia w końcowej fazie
przenoszenia

przenoszenia

••

właściwą długość kroku

właściwą długość kroku

Główna rola mięśni w procesie

Główna rola mięśni w procesie
chodu:

chodu:

••

grupa czynnościowa mm. zginaczy

grupa czynnościowa mm. zginaczy
podeszwowych stopy (gł. brzuchaty łydki)

podeszwowych stopy (gł. brzuchaty łydki)

••

grupa czynnościowa mm. zginaczy goleni

grupa czynnościowa mm. zginaczy goleni

••

grupa czynnościowa mm. zginaczy goleni

grupa czynnościowa mm. zginaczy goleni
wobec uda

wobec uda-- mm. grupy tylnej uda

mm. grupy tylnej uda

(półbłoniasty, półścięgnisty, dwugłowy)

(półbłoniasty, półścięgnisty, dwugłowy)
oraz m. brzuchaty łydki

oraz m. brzuchaty łydki

••

grupa czynnościowa mm. prostowników

grupa czynnościowa mm. prostowników
goleni wobec uda

goleni wobec uda-- m. prosty

m. prosty

••

grupa czynnościowa mm zginaczy uda w

grupa czynnościowa mm zginaczy uda w
stawi biodrowym

stawi biodrowym -- gł. m. biodrowo

gł. m. biodrowo--

lędźwiowy

lędźwiowy

••

grupa czynnościowa mm. prostowników

grupa czynnościowa mm. prostowników

••

grupa czynnościowa mm. prostowników

grupa czynnościowa mm. prostowników
uda w stawie biodrowym

uda w stawie biodrowym-- mm. tylny grupy

mm. tylny grupy

uda oraz pośladkowy wielki

uda oraz pośladkowy wielki

Parametry chodu prawidłowego:

Parametry chodu prawidłowego:

••

Szybkość chodu

Szybkość chodu-- droga przebyta przez osobę w

droga przebyta przez osobę w

jednostce czasu (ok. 1,5 m/s)

jednostce czasu (ok. 1,5 m/s)

••

Miarowość

Miarowość-- liczba kroków w jednostce czasu (ok. 116

liczba kroków w jednostce czasu (ok. 116

kroków/min)

kroków/min)

••

Długość kroku

Długość kroku-- odległość pomiędzy stopami w fazie

odległość pomiędzy stopami w fazie

••

Długość kroku

Długość kroku-- odległość pomiędzy stopami w fazie

odległość pomiędzy stopami w fazie

podwójnego podporu (ok. 0,8 m)

podwójnego podporu (ok. 0,8 m)

••

Długość kroczenia

Długość kroczenia-- suma prawego i lewego kroku

suma prawego i lewego kroku

podczas pojedynczego cyklu chodu (ok. 1,6 m

podczas pojedynczego cyklu chodu (ok. 1,6 m

••

Szerokość kroku

Szerokość kroku-- odległość między stopami w

odległość między stopami w

płaszczyźnie czołowej mierzona podczas fazy

płaszczyźnie czołowej mierzona podczas fazy
podwójnego podporu (ok. 8 cm)

podwójnego podporu (ok. 8 cm)