Ekonomika

Transportu

2012/2013

Wielkość oferty firm produkujących usługi transportowe w danym czasie

i miejscu w zależności od poziomu cen.

Determinantami podaży usług transportowych są:

Czynniki techniczne – zdolność produkcyjna podmiotów


ilość i jakość infrastruktury oraz taboru

Czynniki ekonomiczne – cena usług transportowych


opłacalność świadczenia usług

Czynniki organizacyjne – system sprzedaży


efektywność kanałów dystrybucji usług

Czynniki administracyjne – wynikają z ograniczeń organizacyjnych


różnego rodzaju zezwolenia, licencje

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

P

ODAŻ USŁUG PRZEWOZOWYCH

Przyrodniczo techniczne:


nierzeczowy charakter produkcji transportowej



jednoczesność produkcji i konsumpcji usług



niemożliwość produkcji usług transportowych na zapas

Na rynku transportowym oferowania jest nie usługa, a jedynie zdolność

przewozowa i gotowość świadczenia usługi !


przedmiotem negocjacji nie może być usługa, a jedynie parametry

warunkujące wykonanie tej usługi – czas przewozu, odległość, cechy

jakościowe

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

C

ECHY DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ

Przyrodniczo eksploatacyjne:



zdeterminowanie przestrzeni produkcji transportowej (ograniczenia z tyt.

istniejącej infrastruktury)



sezonowość podaży (żegluga śródlądowa)



występowanie rynków cząstkowych (konkretnych ładunków)



dwukierunkowość transportu (jazda środka transportu tam i z powrotem,

w efekcie puste przebiegi)

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

C

ECHY DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ

Ekononiczno - organizacyjne:



duże zróżnicowanie podmiotów po stronie podażowej



występowanie monopoli



mała zdolność dostosowywania się podaży do zmian w wielkości i

strukturze popytu



pełna komplementarność transportu w stosunku do innych działów

gospodarki i duża komplementarność wewnątrz transportu



duża substytucyjność usług.

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

C

ECHY DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ

Dotyczące przewoźników

Społeczno - organizacyjne:



służebno-usługowy charakter pracy w stosunku do otoczenia



przestrzenno – dynamiczny charakter pracy



wspólny charakter pracy (paca wielu podmiotów składa się na cały proces

transportowy),



ciągły charakter pracy

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

C

ECHY DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ

Dotyczące przewoźników

Organizacyjne:



konieczność rezerw środków pracy i siły roboczej na zaspokojenie potrzeb

w szczytach przewozowych



niepełne wykorzystanie czynników wytwórczych poza szczytami

przewozowymi



oferowanie zdolności przewozowej, a nie usług

Ekonomiczne:


koszty utrzymania rezerw czynników produkcji



koszty przeciążenia w okresach szczytowych



niższa jakość usług w okresach szczytowych

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

S

KUTKI SPECYFIKI CECH DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ

Dotyczące użytkowników transportu

Organizacyjne:



dokonywanie wyboru usługodawcy, a nie usługi



brak możliwości rezygnacji z usługi w trakcie jej wykonania



brak możliwości wymiany usługi zrealizowanej niezgodnie z umową

Ekonomiczne:


powstawanie kosztów pochodnych



ograniczone możliwości rekompensaty za źle wykonana usługę



częste płacenie za usługę przed jej wykonaniem

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

S

KUTKI SPECYFIKI CECH DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ

Skutki dla gospodarki narodowej



zamrożenie środków trwałych transportu z tytułu tworzenia rezerw

zdolności przewozowej



niemożliwość wykorzystania potencjału transportowego w innych celach

w okresach przestojów produkcyjnych, z powodu jego immobilności



niepełne zaspokojenie potrzeb transportowych w okresach szczytowych ,

w efekcie powstawanie kosztów pochodnych w GN



duże obciążenie gospodarki kosztami społecznymi

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

S

KUTKI SPECYFIKI CECH DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ

Naturalne:



Proste



tony, osoby, kontenery, kilometry



Złożone



tonokilometry, pasażerokilometry, wozokilometry



Czasowe



normogodziny, wozogodziny, wagonogodziny, prędkość jazdy



Umowne



tonokilometry umowne i przeliczeniowe, kontenery przeliczeniowe



Wartościowe



wyrażone w jednostkach pieniężnych

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

M

IERNIKI PRODUKCJI TRANSPORTOWEJ

Potencjał transportowy:



moc produkcyjna transportu (maksymalna praca przewozowa, którą

można teoretycznie wykonać w jednostce czasu; założenie: pełna

ładowność, brak pustych przebiegów, minimalny czas remontów… ;

wielkość hipotetyczna)

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

P

OTENCJAŁ I ZDOLNOŚĆ TRANSPORTOWA

Zdolność transportowa :


wielkość produkcji przewozowej, która jest możliwa do wykonania w

konkretnych warunkach eksploatacyjnych danego przedsiębiorstwa

Zdolność transportowa zależy od:


wyposażenia w majątek i stopnia jego zużycia



wielkości zatrudnienia i kwalifikacji załogi



intensywności wykorzystania czynników produkcji

Rezerwa potencjału transportowego


różnica między potencjałem a zdolnością transportową

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

P

OTENCJAŁ I ZDOLNOŚĆ TRANSPORTOWA

Wskaźnik wykorzystania zdolności transportowej :



stosunek faktycznie wykonanych przewozów do rozmiarów zdolności

transportowej

Wydajność pracy


stosunek efektów pracy ludzkiej do nakładów pracy, poniesionych w celu

uzyskania tych efektów ( liczba ton (pasażerów) lub tonokilometrów

(pasażerokilometrów)), przypadających na jednego zatrudnionego, lub

wartość produkcji transportowej na jednego zatrudnionego

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

W

SKAŹNIKI EFEKTYWNOŚCI WYKORZYSTANIA CZYNNIKÓW PRODUKCJI

TRANSPORTOWEJ

Produktywność (efektywność) majątku trwałego :



wielkość dochodu ze sprzedaży przypadająca na jednostkę wartości majątku

trwałego (relacja wartości produkcji transportowej wytwarzanej w danym

okresie do wartości majątku trwałego lub jego elementów)

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

W

SKAŹNIKI EFEKTYWNOŚCI WYKORZYSTANIA CZYNNIKÓW PRODUKCJI

TRANSPORTOWEJ

Proces transportowy


zamknięty ciąg czynności koniecznych do przemieszczenia osób lub

ładunków



w toku tego złożonego procesu przedmiot przemieszczania przechodzi

kolejne fazy procesu technologicznego transportu



w skład procesu transportowego wchodzą operacje składające się na

proces przewozowy oraz czynności o charakterze organizacyjnym i

wykonawczym związane z danym przewozem

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

P

ROCES TRANSPORTOWY I JEGO ELEMENTY

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

Proces transportowy

Czynności poprzedzające

proces przewozowy

Proces przewozowy

Czynności po zakończeniu

procesu przewozowego

kompletowanie ładunku

pakowanie ładunku

i znakowanie

składowanie

przekazanie ładunku

przewoźnikowi

czynności organizacyjne

przygotowanie środka

transportu do przewozu

załadunek

wyładunek

przewóz

odebranie ładunku

od przewoźnika

składowanie

rozpakowanie

(uzdatnienie ładunku

po przewozie)

inne czynności

Wielkość oferty firm produkujących usługi transportowe w danym czasie

i miejscu w zależności od poziomu cen.

Determinantami podaży usług transportowych są:

Czynniki techniczne – zdolność produkcyjna podmiotów


ilość i jakość infrastruktury oraz taboru

Czynniki ekonomiczne – cena usług transportowych


opłacalność świadczenia usług



Czynniki organizacyjne – system sprzedaży



efektywność kanałów dystrybucji usług



Czynniki administracyjne – wynikają z ograniczeń organizacyjnych



różnego rodzaju zezwolenia, licencje

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

P

ODAŻ USŁUG PRZEWOZOWYCH

Wskaźnik efektywności czasowej wykorzystania taboru:

F = T

ł

/ T

d

F – efektywność czasowa wykorzystania środka transportu,

T

ł

– czas jazdy z ładunkiem,

T

d

- dobowy czas pracy

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

W

SKAŹNIKI EFEKTYWNOŚCI WYKORZYSTANIA TABORU

Wskaźnik efektywności przewozowej (wymiar przestrzenny)

B = K

ł

/ K

B – efektywność przebiegu środka transportu

K

ł

– przebieg taboru z ładunkiem (km)

K – ogólny przebieg taboru

Gdy w/w wskaźniki zbliżone są do jedności oznacza to wysoką efektywność wykorzystania

taboru

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

W

SKAŹNIKI EFEKTYWNOŚCI WYKORZYSTANIA TABORU

Wskaźnik wykorzystania taboru

wskaźnik załadunku statycznego : C = Q/q

Q - tonaż przewiezionego ładunku

q – ładowność pojazdu

wskaźnik załadunku dynamicznego: E = P/q·K

P – wykonana praca przewozowa (tkm)

K – całkowity przebieg taboru

q•K – praca przewozowa, jaką można byłoby wykonać przy całkowitym

wykorzystaniu ładowności.

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

W

SKAŹNIKI EFEKTYWNOŚCI WYKORZYSTANIA TABORU

Postulaty przewozowe to wymagania jakościowe zgłaszane pod

adresem transportu przez jego użytkowników

O jakości usługi decyduje stopień, w jakim postulaty przewozowe

zostały zrealizowane.

Postulaty przewozowe mogą być związane z:



odległością



czasem przewozu



przedmiotem przewozu

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

P

OSTULATY PRZEWOZOWE

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

K

LASYFIKACJA POSTULATÓW PRZEWOZOWYCH

Odległość

przestrzenna

Czas przewozu

Przedmiot przewozu

dostępność do

sieci transport.

szybkość

bezpieczeństwo

bezpośredniość

terminowość

kompleksowość

obsługi

przepustowość

dostępność w

czasie

masowość

wydłużenie drogi

reguralność

wygoda

podróżowania

częstotliwość

koszt transportu

rytmiczność

punktualność

niezawodność

Dostępność do sieci przewozowej:



pożądany przez użytkowników transportu stan dostępności do

punktów transportowych określonej gałęzi transportu, w której mogą

rozpocząć i zakończyć proces przemieszczania, zależy od gęstości sieci

i punktów transportowych; dostępność do sieci transportowej może

być bezpośrednia (punkt załadunku i wyładunku znajduje się na

terenie użytkownika) lub pośrednia (skorzystanie z określonej gałęzi

transportu wiąże się z czynnościami dowozowo - odwozowymi);

Bezpośredniość



możliwość zrealizowania procesu przemieszczania jednym środkiem

transportu „od drzwi do drzwi

Przepustowość



liczba pojazdów lub pasażerów, jaka może z niego skorzystać w danej

jednostce czasu

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

P

OSTULATY PRZEWOZOWE

Wydłużenie drogi komunikacyjnej



pożądany określane przy użyciu współczynnika wydłużania drogi

(stosunek drogi rzeczywistej między punktami transportowymi do

drogi najkrótszej mierzonej w linii prostej), wynika z ukształtowania

terenu

Szybkość



Łączny czas trwania procesu transportowego lub łańcucha

transportowego; zależy od prędkości technicznej i eksploatacyjnej

środka transportu, czasu operacji załadunkowo -wyładunkowych i

czasu oczekiwania na środek transportu

Terminowość



oznacza realizację usługi w ściśle określonym terminie

;

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

P

OSTULATY PRZEWOZOWE

Dostepność w czasie



związane ze sposobem organizacji transportu: regularny (częstotliwość,

regularność, punktualność, rytmiczność) czy nieregularny (elastyczność

dyspozycyjna środka transportu);

Reguralność



Dostępność środka transportu w czasie i miejscu z góry wyznaczonym i

podanym do wiadomości rozkładem jazdy

Częstotliwość



liczba środków transportu odjeżdżających w danym kierunku w jednostce

czasu

;

Rytmiczność



Jednakowe odstępy czasu między kolejnymi połączeniami transportowymi

Punktualność



przyjazdy i odjazdy środków transportu odbywają się zgodnie z rozkładem

jazdy

;

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

P

OSTULATY PRZEWOZOWE

Wielkość oferty firm produkujących usługi transportowe w danym czasie

i miejscu w zależności od poziomu cen



zabezpieczenie pasażera przed możliwością utraty życia, zdrowia, zranienia

oraz przed utratą lub uszkodzeniem przewożonego mienia, zapewnienie

poziomu zabezpieczenia w trakcie przewozu, przeładunków, czy składania,

aby nie nastąpił ubytek w ilości ładunku ponad standardowe normy oraz

nie pogorszyła się jego jakość

Kompleksowość obslugi



dążenie użytkowników transportu do tego, aby wszystkie czynności

związane z przemieszczaniem i obsługą procesu transportowego były

realizowane przez jeden podmiot;

Masowość



pożądana wielkość jednorazowego i ogólnego przewozu, co wynika z

masy zleconej przesyłki (zależy od zdolności przewozowych

poszczególnych gałęzi transportu)

PODAŻ USŁUG TRANSPORTOWYCH

P

ODAŻ USŁUG PRZEWOZOWYCH

Wygoda podrózowania



dotyczy przewozu pasażerów: zrozumiały system informacji o trasach i

rozkładach jazdy, łatwość zakupu biletu, odpowiedni standard

przystanków, bezpieczeństwo w trakcie podróży, łatwość wsiadania i

wysiadania, możliwość wypoczynku podczas podróży, miejsce na

bagaż, kultura obsługi, usługi gastronomiczne przy przewozach na

dalsze odległości

Koszt transportu



określa cenę za transport, jaka klient jest skłonny zapłacić przy

określonej jakości usługi

Niezawodność



charakteryzuje potrzebę pewnego i prawidłowego zrealizowania

procesu transportowego, obejmuje: bezpieczeństwo, regularność,

częstotliwość, punktualność, terminowość

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

P

OSTULATY PRZEWOZOWE

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

K

LASYFIKACJA POSTULATÓW PRZEWOZOWYCH

Kolej

ność

Koszty

transportu

Czas transportu

Dostępność

transportu

Bezpieczeństw

o transportu

1

rurociągowy

lotniczy

samochodowy

rurociągowy

2

morski

samochodowy

kolejowy

lotniczy

3

żegluga

śródlądowa

kolejowy

żegluga

śródlądowa

morski

4

kolejowy

żegluga

śródlądowa

morski

żegluga

śródlądowa

5

samochodowy

morski

lotniczy

kolejowy

6

lotniczy

rurociągowy

rurociągowy

samochodowy

W przewozach ładunków:



Rozmieszczenie



rozmieszczenie działalności gospodarczej,



koniunktura gospodarcza,



organizacja handlu, dystrybucji produktów i usług



intensywność handlu zagranicznego,



technologie produkcji,



struktura gałęziowa gospodarką

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

C

ZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

W przewozie osób:



wskaźnik wskaźnik aktywności zawodowej,



poziom zamożności



ilość czasu wolnego,



koszt eksploatacji samochodów osobowych



ceny biletów na środki transportu publicznego



czas przejazdu publicznymi środkami transportu



czas przejazdu publicznymi środkami transportu



jakość usług publicznych środków transportu



styl życia ludności danego kraju lub regionu

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

C

ZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

Wahania czasowe



wskaźnik występowanie zmiennej wielkości popytu w pewnej

jednostce czasu, mają charakter okresowy (cykliczny) lub nieregularny

Przyczyny wahań cyklicznych



sezonowość produkcji dóbr (rolnictwo)



sezonowość usług materialnych (budownictwo),



sezonowość konsumpcji (węgiel, lody),



sezonowość usług transportowych



cykliczne wahania koniunkturalne na świecie



istnienie szczytów przewozowych na rynku pasażerskim

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

W

AHANIA WIELKOŚCI POPYTU NA USŁUGI TRANSPORTOWE

Wahania przestrzenne



nierównomierny przewóz w przestrzeni, w wyniku nierównomiernego

sezonowość produkcji dóbr (rolnictwo)



rozmieszczenia bogactw naturalnych,



rozmieszczenia produkcji przemysłowe



występowania gleb wykorzystywanych na potrzeby

rolnictwa,



społecznego podziału pracy



rozmieszczenia osadnictwa w stosunku do układów

produkcyjnych



rozmieszczenia terenów turystycznych i rekreacyjnych

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

W

AHANIA WIELKOŚCI POPYTU NA USŁUGI TRANSPORTOWE

Realizuje cele o znaczeniu społecznym



zaspokaja potrzeby komunikacyjne ludności



sprzyja aktywizacji życia społeczno-kulturalnego i gospodarczego



umożliwia rozwój turystyki i rekreacji



umożliwia i ułatwia dostęp do oświaty, kultury, służby

zdrowia.

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

Z

NACZENIE I FUNKCJE TRANSPORTU W GOSPODARCE

Rozwój gospodarki narodowej  Rozwój systemów transportowych
Transport obsluguje pozostałe działy gospodarki.
Rozwój transportu powinien wyprzedzac w czasie rozwój kazdej

innej działalności.
Rozwoj transportu wplywa na rozwój rynku, umożliwia zwiekszenie

produkcji. W efekcie warunkuje wzrost gospodarczy.

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

praca

zasób ludzki

ziemia

zasób naturalny

kapitał

zasób kapitałowy

Z

NACZENIE I FUNKCJE TRANSPORTU W GOSPODARCE

Transport

Bierze udzial

w wytworzeniu

PKB brutto

Instrument

wymiany dobr

i usług

Jest czynnikiem

lokalizacji produkcji

I osadnictwa

Transportochłonność to wielkość zaangażowanego transportu w

działalność innych działów GN, działalność społeczną oraz

zaspokajanie potrzeb indywidualnych (stan zaangażowania pracy

żywej i uprzedmiotowionej przy transportowej obsłudze

występujących potrzeb).

Wielkość transportochłonności GN zależy od:


wielkości i struktury produkcji rzeczowej



lokalizacji bogactw naturalnych i poszczególny ch rodzajów

działalności gospodarczych



stopnia kooperacji i specjalizacji w produkcji, handlu, rolnictwie,



ruchliwości społeczeństwa.

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

T

RANSPORTOCHŁONNOŚĆ GOSPODARKI NARODOWEJ

Transportochłonność to stosunek nakładów ponoszonych na

działalność transportową do efektów osiąganych przez GN

Mierniki transportochłonności:



Tony przewiezionych ładunków przypadające na jednostkę PKB lub DN



praca przewozowa (w tkm) przypadająca na jednostkę PKB lub DN



wartość przewozów i działalności pomocniczej na jednostkę PKB lub

DN

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

T

RANSPORTOCHŁONNOŚĆ GOSPODARKI NARODOWEJ

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

T

RANSPORT JAKO BIORCA EFEKTÓW PRODUKCYJNYCH INNYCH

DZIAŁÓW GN

Transport jako konsument

Taboru przewozowego

I trakcyjnego

Maszyn sprzętów

i materiałów

Paliw i energii

Pracy ludzkiej

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

K

APITAŁOCHŁONNOŚĆ TRANSPORTU

Kapitałochłonność to relacja pomiędzy ilością kapitału

zainwestowanego w środki pracy, niezbędne do uzyskania

określonego efektu gospodarczego, a wielkością tego efektu



w krajach słabo rozwiniętych – wskaźnik kapitałochłonności wysoki



w krajach rozwiniętych - wskaźnik kapitałochłonności niski

Kapitałochłonność transportu w Polsce jest ok.3-krotnie wyższa

niż ogółem w gospodarce (aby wytworzyć jednostkę produkcji w

transporcie, trzeba dysponować 3-krotnie większym majątkiem

niż w całej gospodarce)

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

MAJĄTKOŁOCHŁONNOŚĆ TRANSPORTU

Majątkochłonność – relacja wielkości zasobów majątkowych

(środków trwałych brutto) do wielkości produkcji wytworzonej

za ich pomocą



zróżnicowana w poszczególnych gałęziach transportu



współczynnik majątkochłonności transportu dla Polski – 2,78 mln

zł/mln PKB ( do wyprodukowania usług transportowych o wartości

1 mln zł trzeba posiadać majątek o wartości 2,78 razy większyj)

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

PRACOŁOCHŁONNOŚĆ TRANSPORTU

Pracochłonność to wielkość nakładów pracy zużytej do

wytworzenia określonego dobra (usługi); (odwrotność wydajności

pracy)



mierzony za pomocą czasu pracy lub kosztów robocizny



wysoka wysoka pracochłonność transportu generuje dużą liczbę

miejsc pracy – ok. 5% ogółu zatrudnionych w całej gospodarce

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

W

PŁYW ROZWOJU INFRASTRUKTURY TRANSPORTU NA ROZWÓJ GOSPODARCZY

Rozwój infrastruktury transportu

Wzrost produkcji wykonawców

inwestycji infrastrukturalnych

w transporcie

Rzeczowy wzrost majątku

infrastrukturalnego

transportu

Wzrost zatrudnienia w rejonach

realizacji inwestycji

infrastrukturalnych w transporcie

Aktywizacja gospodarcza

regionów, kraju

Poprawa konkurencyjności

Poprawa warunków

funkcjonowania

przedsiębiorstw transportowych

Oszczędności społeczne:

bezpieczeństwo

i środowisko

Wzrost gospodarczy

Poprawa konkurencyjności

i spójności ekonomicznej i przestrzennej

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

P

RACOCHŁONNOŚĆ TRANSPORTU

Pracochłonność to wielkość nakładów pracy zużytej do

wytworzenia określonego dobra (usługi); (odwrotność wydajności

pracy)



mierzony za pomocą czasu pracy lub kosztów robocizny



wysoka wysoka pracochłonność transportu generuje dużą liczbę

miejsc pracy – ok. 5% ogółu zatrudnionych w całej gospodarce

POPYT NA USŁUGI TRANSPORTOWE

P

OSTULATY PRZEWOZOWE

Dane Postulaty przewozowe – wymagania jakościowe zgłaszane pod

adresem transportu przez jego użytkowników

O jakości usługi decyduje stopień, w jakim postulaty przewozowe

zostały zrealizowane.

Postulaty przewozowe mogą być związane z:

!!!

TRANSPORT JAKO DZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ

U

DZIAŁ TRANSPORTU W TWORZENIU

PKB

PKB to podstawowe kryterium oceny rozwoju gospodarczego

kraju

Udział transportu w tworzeniu PKB w danym kraju zależy od:



proporcji pomiędzy transportem publicznym, własnym i

motoryzacją indywidualną



relacji ogólnego poziomu cen usług transportowych do cen

towarów i innych usług

W Polsce – 2002


udzial transportu w tworzeniu PKB - 4,8%



udział transportu w akumulacji – 3,4%

TRANSPORT JAKO DZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ

POWIĄZANIA TRANSPORTU Z BUDŻETEM PAŃSTWA

Podatki ogólne

Podatki związane

z działalnością gospodarczą

podatek VAT

podatek dochodowy

podatek od nieruchomości

Podatki związane z posiadaniem

środków transportu

podatek od środków transportu

podatki paliwowe

opłata rejestracyjna

podatek od sprzedaży pojazdów

podatki przy imporcie pojazdów

TRANSPORT JAKO DZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ

P

OWIĄZANIA TRANSPORTU Z BUDŻETEM PAŃSTWA

W 2004 podatki poliwowe stanowiły 6,8% dochodów państwa.

Podatki paliwowe w ¾ pochodzą motoryzacji indywidualnej

która nie jest zaliczana do strefy transportu

Wydatki na transport stanowiły 2,79% wtdatków budżetowych i

4,4% wydatków budżetów wojewódzkich.

Najpoważniejsze pozycje wydatków to



wydatki bieżące na utrzymanie działalności eksploatacyjnej



dopłaty i subwencje

TRANSPORT JAKO DZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ

U

DZIAŁ USLUG TRANSPORTOWYCH W WYMIANIE MIĘDZYNARODOWEJ

Eksport usług transportowych



przewozy ładunków eksportowych i importowych są wykonywane

przez przewoźnika własnym taborem



przewoźnik krajowy wykonuje przewóz ładunków obcych między

dwoma obcymi portami lub dwoma krajami (przewozy cross trade),



przewoźnik krajowy wykonuje przewóz ładunków na terytorium

obcego kraju na rzecz jego obrotu wewnętrznego (kabotaż)



obcy przewoźnik przejeżdża tranzytem przez dany kraj lub przez

narodowe porty morskie (tranzyt międzynarodowy)

TRANSPORT JAKO DZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ

G

OSPODARKA PRZESTRZENNA I ELEMENTY SKŁADOWE

Gospodarka

przestrzenna

Teoria

regionalizacji

Teoria lokalizacji

sił wytwórczych

Rozmieszczenie

osadnictwa

Rozmieszczenie

produkcji

Rozmieszczenie

transportu

Teoria systemów

transportowych

TRANSPORT JAKO DZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ

C

ZYNNIKI LOKALIZACJI PRODUKCJI

Czynniki lokalizacji produkcji

Czynniki kosztów

transportu

Czynniki kosztów

pozostałych sił wytwórczych

Czynniki

społeczno-polityczne

Koszty przewozu

•orientacja surowcowa

•orientacja rynkowa

koszty przeładunku

koszty pracy

koszty ziemi

koszty wody

koszty energii

koszty aglomeracji

aktywizacja regionalna

bariera graniczna

ochrona środowiska

TRANSPORT JAKO DZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ

W

PŁYW TRANSPORTU NA ROZWÓJ OSADNICTWA

W przekroju historycznym zmiany strukturalne zachodzące w

rozmieszczeniu osadnictwa w znacznej mierze dokonywały się

pod wpływem zmian w technice transportowania:



osadnictwo pierwotne – ściśle związane z siecią dróg wodnych

śródlądowych; „potamokracja”- kraj rządzony przez rzeki



rozmieszczenie osadnictwa w wiekach średnich – transport
niezmechanizowany (małą prędkość transportu

→ gęsta sieć miast



zmiany w rozmieszczeniu osadnictwa spowodowane mechanizacją

transportu – powstawanie miast oderwanych od szlaków wodnych

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

ANKAMENTY INFRASTRUKTURY TRANSPORTU KOLEJOWEGO W POLSCE

Transport kolejowy



mało dróg wielotorowych



brak dróg o dopuszczalnej dużej prędkości (pow. 160 km/h



zły stan techniczny torów



niewystarczające wyposażenie w urządzenia sterowania ruchem,



zły stan obiektów inżynieryjnych

Rozwój gospodarki narodowej  Rozwój systemów transportowych
Transport obsluguje pozostałe działy gospodarki.
Rozwój transportu powinien wyprzedzac w czasie rozwój kazdej

innej działalności.
Rozwoj transportu wplywa na rozwój rynku, umożliwia zwiekszenie

produkcji. W efekcie warunkuje wzrost gospodarczy.

TRANSPORT JAKO DZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ

praca

zasób ludzki

ziemia

zasób naturalny

kapitał

zasób kapitałowy

Z

NACZENIE I FUNKCJE TRANSPORTU W GOSPODARCE

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

C

ZYNNIKI PRODUKCJI W TRANSPORCIE

Praca ludzka stanowi czynnik osobowy produkcji a środki

produkcji to czynnik o charakterze rzeczowym

Czynniki produkcji

Środki pracy

(infrastruktura i suprastruktura

)

Praca

c

złowiek

a

Środki produkcji

Przedmiot pracy, przewozu

(ładunek lub osoba)

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

C

ZYNNIKI PRODUKCJI W TRANSPORCIE

Reasumując:
Suprastruktura transportu: tabor (środki przewozowe), środki

trakcyjne, sprzęt przeładunkowy, jednostki ładunkowe (palety,

kontenery), zaplecze techniczne środków przewozu i trakcyjnych

(np. zakłady naprawcze wagonów).

Infrastruktura transportu: drogi i punkty transportowe

Środki pracy

narzędzia pracy

suprastruktura transportu

materialne warunki

wytwarzania, infrastruktura

transportu

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

C

ZYNNIKI PRODUKCJI W TRANSPORCIE

Infrastruktura transportu



zespół obiektów liniowych i punktowych trwale związanych z

przestrzenią, które umożliwiają przewożenie osób i ładunków,

zmianę środka transportu, składowanie i inne czynności

występujące w procesie transportowym

Liniowa



drogi transportowe, urządzenia przesyłowe (rurociągi, linie

energetyczne), po których odbywa się przemieszczanie: drogi

samochodowe, kolejowe, rzeki i inne wody żeglowne wraz z

niezbędnym wyposażeniem (mosty, tunele, nasypy, tory, sieć

Punktowa



punkty transportowe i węzły transportowe z urządzeniami i

wyposażeniem (rampy, przestrzenie składowe, perony, pasy

startowe itp.) oraz stacje przekaźnikowe

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

I

NFRASTRUKTURA TRANSPORTU

–

POJĘCIE I CZĘŚCI SKŁADOWE

Punkt transportowy – każde miejsce na sieci transportowej

odpowiednio wyposażone, w którym może rozpoczynać się lub

kończyć przemieszczanie przedmiotu przewozu (osób, ładunków)

albo w którym możliwa jest zmiana środka transportu,

Węzeł transportowy – każdy punkt transportowy, w którym

zbiegają się linie z co najmniej trzech kierunków (jednej lub

różnych gałęzi transportu).

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

P

UNKT TRANSPORTOWY

-

FUNKCJE

Funkcja gałęziowa – rola miejsca postojowego, manewrowego,

obsługi technicznej środków transportu, kierowanie ich ruchem i

działalnością handlową ( odnosi się do środków technicznych

danej gałęzi transportu),

Funkcja międzygałęziowa – koordynacja działalności

przewozowej dwóch lub większej liczby gałęzi transportu

(spełniana w stosunku do przedmiotu przewozu)

Funkcja zbiorcza i rozdzielcza przewożonych ładunków i osób

(funkcja spełniana na rzecz otoczenia).

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

ETODY OCENY STANU INFRASTRUKTURY TRANSPORTU

Gęstość sieci transportowej



geograficzny wskaźnik gęstości sieci transportowej – długość

linii transportowych w kilometrach do powierzchni obszaru (w

przeliczeniu na 100 0 m ²)



demograficzny wskaźnik gęstości sieci transportowej - długość

linii transportowych w kilometrach do liczby ludności (w

przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców),

Gęstość punktów transportowych



geograficzny wskaźnik gęstości punktów transportowych –

liczba punktów transportowych do powierzchni obszaru (w

przeliczeniu na 100 km²); odwrotność –stosunek powierzchni

obszaru do liczby punktów transportowych = przeciętnej

powierzchni obsługiwanej przez jeden punkt transportowy



demograficzny wskaźnik gęstości punktów transportowych –

liczba punktów transportowych do liczby ludności (w przeliczeniu

na 10 tys. mieszkańców).

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

ETODY OCENY STANU INFRASTRUKTURY TRANSPORTU

Jakość infrastruktury (wskaźniki specyficzne dla każdej gałęzi

transportu):

W transporcie samochodowym:



długość (udział) autostrad i dróg ekspresowych,



długość (udział) dróg o nawierzchni utwardzonej



udział skrzyżowań bezkolizyjnych w ogólnej liczbie skrzyżowań

W transporcie kolejowym:



długość (udział) linii zelektryfikowanych



długość (udział) linii dwu- i wielotorowych



udział przejazdów kolejowych strzeżonych w ogólnej liczbie



długość (udział) linii wyposażonych w blokadę samoczynną

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

ETODY OCENY STANU INFRASTRUKTURY TRANSPORTU

W żegludze śródlądowej gałęzie transportu



długość (udział) dróg o określonej głębokości gwarantowanej



długość (udział) dróg danej klasy (dostosowanych do

przewozu określoną wielkość barek i statków rzecznych)

Rysunek barki

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

ANKAMENTY INFRASTRUKTURY TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE

Transport drogowy



mały udział autostrad i dróg szybkiego ruchu



duży udział dróg o nawierzchni gruntowej



większość dróg niedostosowana do nacisku na oś 11,5 t



mało obwodnic miast



mało skrzyżowań dwupoziomowych z drogami kolejowymi

rzecznych)



mało skrzyżowań bezkolizyjnych,



wysoki poziom zużycia nawierzchni jezdni



zły stan techniczny mostów, estakad, tuneli.

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

ANKAMENTY INFRASTRUKTURY TRANSPORTU KOLEJOWEGO W POLSCE

Transport kolejowy



mało dróg wielotorowych



brak dróg o dopuszczalnej dużej prędkości (pow. 160 km/h



zły stan techniczny torów



niewystarczające wyposażenie w urządzenia sterowania ruchem,



zły stan obiektów inżynieryjnych

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

ANKAMENTY INFRASTRUKTURY ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ W POLSCE

Transport wodny



zróżnicowanie parametrów i rozwiązań technicznych na

poszczególnych odcinkach dróg wodnych



małe głębokości minimalne i duże wahania głębokości



nieekonomiczna zabudowa dróg i za mała pojemność zbiorników

retencyjnych



zły stan zły stan budowli hydrotechnicznych

Środki finansowe na inwestycje infrastrukturalne



budżet państwa



budżet samorządowy



fundusze unijne (PHARE, ISPA, Fundusz Spójności, f. strukturalne)



kredyty międzynarodowych instytucji finansowych: EBI, BŚ, EBOR



kapitały prywatne (np.. program partnerstwa publiczno-

prywatnego)

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

FINANSOWANIE ROZWOJU INFRASTRUKTURY TRANSPORTU

Drogi kołowe



własność skarbu państwa (finansowane z budżetu państwa i

budżetów terenowych

Zarządcy poszczególnych kategorii dróg



dróg krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad



dróg wojewódzkich – zarząd województwa



dróg powiatowych – zarząd powiatu



dróg gminnych – zarząd gminy

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

INFRASTRUKTURA DROGOWA

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

N

AKŁADY BUDŻETU PAŃSTWA NA INFRASTRUKTURĘ TRANSPORTOWĄ

W

2003 (

W MLN ZŁ

)

Poszczególne dziedziny i transportu



kolejowa – 190,4



drogowa (z rządu) – 1771,9



drogowa (z samorządu)-2657,9



budowa autostrad – 85,0



przejścia graniczne – 26,8



inwestycje urzędów morskich–21,6

RAZEM 4753,6 mln zł

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

I

NFRASTRUKTURA DROGOWA

–

NAKŁADY W

2005 (

MLN ZŁ

)

Źródła finasowania



Budżet - – 2272,3 (31,8%)



EBI – 181,7 (2,5%)



BŚ – 435,7 (6,3%)



Środki UE – 1054,6 (14,7%)



Samorząd – 6,2 (0,1%)



KFD – 602,5 (44,6%)

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

F

UNDUSZE

U

NII

E

UROPEJSKIEJ W FINANSOWANIU POLSKIEGO TRANSPORTU

W LATACH

2003-2006

Wartości w mln euro - szacunkowo



PHARE – 36,0



ISPA – 769,8



EFRR centralny (SPO-T) – 627,2



EFRR regionalny (ZPORR) – 728,4



FS – 1866,7

RAZEM WKŁAD UE – 4027,1
WKŁAD KRAJOWY – 5391,7
Ogółem nakłady współfinansowane (UE+kraj) – 1094,8
Udział UE w nakładach współfinansowanych (%) – 78,6%

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

F

UNDUSZ ROZWOJU SIECI TRANSEROPUJSKICH

Odrębny instrument finansowy , przeznaczony do

zrównoważenia sieci transportowej w całej unii. Program

skierowany do wszystkich państw. O środki mogą ubiegać się

zarówno podmioty państwowe jak i prywatne. Wspiera

partnerstwo publiczno–prywatne.

Przeznaczenie środków na rozwój sieci transeuropejskich



transportowej (TEN-T),



energetycznej (TEN-E),



telekomunikacyjnej (e-TEN)

1995-1999 – 2345 mln euro
2000-2006 – 4600 mln euro

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

F

UNDUSZ ROZWOJU SIECI TRANSEROPUJSKICH

Środki z budżetu TEN-T przeznaczone są na:



zrównoważony rozwój sieci transportowej na obszarze całej

Wspólnoty



spójność oraz interoperacyjność transeuropejskiej sieci

transportowej oraz dostępu do niej



integracja wszystkich rodzajów transportu



ochrona środowiska oraz podwyższanie standardów

bezpieczeństwa

TRANSPORT JAKO DZIAŁ GOSPODARKI NARODOWEJ

I

NFRASTRUKTURA TRANSPORTU

–

POJĘCIE I CZĘŚCI SKŁADOWE

transport

komunikacja

łączność

Punkt transportowy – każde miejsce na sieci transportowej

odpowiednio wyposażone, w którym może rozpoczynać się lub

kończyć przemieszczanie przedmiotu przewozu (osób, ładunków)

albo w którym możliwa jest zmiana środka transportu,
- porozumiewanie się ludzi między sobą, czyli wszelkie formy

łączności



listy, telegramy, internet



rozmowy: telefon, radio, internet



przesyłanie paczek

Połączenia, których cechą jest trwałość



powiązanie drogami komunikacyjnymi



regularne przewozy osób i ładunków wg rozkładów jazdy

Łączność jest formą komunikacji i obejmuje przepływ informacji

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

I

NFRASTRUKTURA TRANSPORTU

–

POJĘCIE I CZĘŚCI SKŁADOWE

Punkt transportowy – każde miejsce na sieci transportowej

odpowiednio wyposażone, w którym może rozpoczynać się lub

kończyć przemieszczanie przedmiotu przewozu (osób, ładunków)

albo w którym możliwa jest zmiana środka transportu,
- porozumiewanie się ludzi między sobą, czyli wszelkie formy

łączności



listy, telegramy, internet



rozmowy: telefon, radio, internet



przesyłanie paczek

Połączenia, których cechą jest trwałość



powiązanie drogami komunikacyjnymi



regularne przewozy osób i ładunków wg rozkładów jazdy

Łączność jest formą komunikacji i obejmuje przepływ informacji

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

K

LASYFIKACJA TRANSPORTU

-

PIONOWA

Transport

lądowy

samochodowy

kolejowy

wodny

morski

żegluga morska

powietrzny

lotniczy

kosmiczny

r

urociągow

y

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

K

LASYFIKACJA PIONOWA

C

.

D

.

• międzywojewódzki, międzyregionalny



międzynarodowy

• kontynentalny
• międzykontynentalny

Podział ze względu na formę własności



państwowy



Spółdzielczy



Komunalny



prywatny

Omówione klasyfikacje nie znalazły zastosowania w klasyfikacji

działalności gospodarczej Unii Europejskiej (NACE) ani polskiej

klasyfikacji gospodarczej (PKD)



transport lądowy, rurociągowy (dział 60 )



transport lądowy (dział 61 )…itd.

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

K

LASYFIKACJA PIONOWA

Podział ze względu na przedmiot przewozu



transport osób



transport ładunków

Podział ze względów organizacyjno –funkcjonalnych



transport regularny



transport nieregularny

Podział ze względu na organizację przewozu



transport bezpośredni



transport pośredni

• łamany, intermodalny, multimodalny, kombinowany

Kryterium geograficzne



krajowy

• wewnątrz zakładowy, miejski podmiejski
• aglomeracyjny, międzyregionalny

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

IEJSCE BADAŃ TRANSPORTOWYCH W NAUKACH EKONOMICZNYCH

Ekonomiki gałęziowe wyodrębnione z ekonomiki transportu

Ekonomika transportu

Transportu

samochodowego

Transportu

kolejowego

transportu

lotniczego

Transportu

morskiego

Transportu

śródlądowego

Komunikacji

miejskiej

Ekonomiki

!!

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

P

RAWA EKONOMICZNE W TRANSPORCIE

Pięć praw ekonomicznych według Saxa



Prawo intensywności transportu – tempo rozwoju transportu powinno być

zgodne z intensywnością rozwoju wszystkich działów gospodarki



prawo integracji transportu – rozdrobniony popyt na usługi transportowe

zostaje zintegrowany w określonej, rozsądnie ograniczonej liczbie inwestycji

transportowych - racjonalizacja nakładów inwestycyjnych w transporcie

i lepsze wykorzystanie inwestycji już funkcjonujących



Prawo kierunkowości transportu – transport dokonywany jest po drodze o

najniższych kosztach transportu, czyli po drodze najkorzystniejszej

ekonomicznie, a nie po drodze najkrótszej geometrycznie



Prawo kosztów transportu – korzystne jest rozszerzenie rozmiarów

przewozu, aż do pełnego wykorzystania zdolności przewozowej danych

obiektów i środków transportu ( mniejszy koszt jednostkowy)



Prawo cen transportu – koszty jednostkowe przewozu zależą od cen

zastosowanych za te usługi (odwrotnie niż w innych działach gospodarki,

gdzie ceny dóbr i usług zależą od kosztów ich produkcji)

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

Z

AKRES BADAŃ EKONOMIKI TRANSPORTU

Ekonomika transportu nawiązuje i opiera się na makroekonomii,

mikroekonomii oraz relacjach miedzy transportem a rozwojem

gospodarczym
Zakres inwestycji transportowych wpływa na sytuację

przedsiębiorstw jaki na rozwój gospodarczy kraju.

Rozwój transportu

granty z budżetu UE

pożyczki Banku światowego

pożyczki Europejskiego Banku

Inwestycyjnego

stymulacja

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

Z

AKRES BADAŃ EKONOMIKI TRANSPORTU

Ekonomika transportu bada wpływ transportu na



rozmieszczenie podmiotów gospodarczych



rozwój sieci osadniczej

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

Z

AKRES BADAŃ EKONOMIKI TRANSPORTU

Zakres przedmiotowy ekonomiki transportu



gałęzie transportu



występujące formy własności transportu



wyposażenie transportowe kraju

Zakres podmiotowy ekonomiki transportu



przedsiębiorstwa świadczące zarobkowo usługi transportowe



podmioty eksploatujące środki transportu na użytek własny



usługobiorcy transportu



organa administracji państwowej

Zakres problemowy ekonomiki transportu



wpływ transportu na zagospodarowanie przestrzenne, wzrost

gospodarczy, środowisko



analiza kosztów utrzymania i eksploatacji infrastruktury

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

ETODOLOGIA EKONOMIKI TRANSPORTU

Alokacja ogólnych zasad ekonomii w transporcie



Popyt, podaż, zyskowność rentowność, opłacalność transportu a bilans płatniczy
kraju

Tworzenie specyficznych narzędzi pomiaru



Tonokilometry, pasażerokilometry



Wzbogacanie ogólnych form rachunku ekonomicznego

np. natężenie ruchu przy budowie autostrad

Tworzenie rozbudowanego zestawu wskaźników analizy

ekonomicznej



Wskaźnik wykorzystania zdolności ładunkowej



Wskaźnik rozproszenia przewozów w czasie

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

ETODOLOGIA EKONOMIKI TRANSPORTU

Stosowanie specyficznych dla transportu metod

ewidencjonowania



Obserwacja natężenia ruchu



Rejestracja miejsc i przyczyn wypadku

Konstruowanie specyficznych dla transportu metod analizy



Uwzględnia czas transportu, odległość przewozu, dostępność, ceny

paliw

Budowanie specyficznych dla transportu modeli analizy



Uwzględnia wpływ inwestycji strukturalnych i taborowych, zmiany

strukturalne i organizacyjne, zmiany systemu finansowania

i podatkowego, ocena konkurencyjności

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

P

ODZIAŁ BADAŃ TRANSPORTOWYCH MIEDZY DZIEDZINY NAUKI

Poza dyscyplinami mającymi „transport” w nazwie wiele innych

ma wpływ na jego rozwój:
ekonomika transportu



ekonomika transportu



geografia transportu



historia transportu



prawo transportowe



technika



Informatyka



statystyka



ekologia

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

P

ODZIAŁ BADAŃ TRANSPORTOWYCH MIEDZY DZIEDZINY NAUKI

Dyscypliny nauki zajmujące się transportem

ekonomika transportu

geografia transportu

historia transportu

prawo transportowe

EKONOMICZNE I POZAEKONOMICZNE DETERMINANTY DZIAŁALNOŚCI TRANSPORTOWEJ

C

ZYNNIKI PRODUKCJI W TRANSPORCIE

Ekonomika transportu

w ujęciu mikroekonomicznym

Funkcjonowanie przedsiębiorstw świadczących

usługi transportowe

Zachowania usługobiorców

transportu

Ekonomika transportu

w ujęciu makroekonomicznym

Relacja miedzy transportem

a jego otoczeniem

Integracja polityki

transportowej z systemem

transportowym U E

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

P

ODZIAŁ BADAŃ TRANSPORTOWYCH MIEDZY DZIEDZINY NAUKI

Poza dyscyplinami mającymi „transport” w nazwie wiele innych

ma wpływ na jego rozwój:
ekonomika transportu



ekonomika transportu



geografia transportu



historia transportu



prawo transportowe



technika



Informatyka



statystyka



ekologia

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

P

ODZIAŁ BADAŃ TRANSPORTOWYCH MIEDZY DZIEDZINY NAUKI

TRANSPORT JAKO PRZEDMIOT BADAN EKONOMICZNYCH

M

IEJSCE BADAŃ TRANSPORTOWYCH W NAUKACH EKONOMICZNYCH