1.
Uskok podłużny
– kryterium wyznaczania: stosunek biegu powierzchni
uskokowej do generalnego kierunku strukturalnego (mapy przeglądowe)
Uskok wzdłuż biegu
– kryterium wyznaczania: stosunek biegu
powierzchni uskokowej do lokalnego kierunku strukturalnego (mapy
dokładne(lokalne))
2.
Tektonika, a glacitektonika:
3.
Układ 1965
–
Układ współrzędnych płaskich prostokątnych "1965"
Układ ten nie jest układem jednolitym. Obszar Polski został tu podzielony
na 5 stref odwzorowawczych, przy czym za podstawę podziału przyjęto
ówczesny podział administracyjny. Strefy obejmowały następujące
województwa:
- strefa I - kieleckie, krakowskie, lubelskie, łódzkie i rzeszowskie
- strefa II - białostockie, olsztyńskie i warszawskie
- strefa III - bydgoskie, gdańskie, koszalińskie i szczecińskie
- strefa IV - opolskie, poznańskie, wrocławskie i zielonogórskie
- strefa V – katowickie
Dla strefy I, II, III i IV zastosowano odwzorowanie quasi-stereograficzne
(odwzorowanie płaszczyznowe ukośne, wiernokątne), dla strefy V
przyjęto odwzorowanie Gaussa-Krugera z 3-stopniowym pasem
odwzorowawczym.
Zastosowanie: mapy wielkoskalowe 1:500 – 1:10000
4. a)
Uskok antytetyczny
– przeciwdziała następstwom strukturalnym
nachylenia warstw
tj. jego nachylenie jest odwrotne do nachylenia warstw.
b)
Uskok homotetyczny
– wzmacnia następstwa strukturalne nachylenia
warstw
tj. jego nachylenie jest zgodne z nachyleniem warstw
5.
Spękania ekstensyjne
– powstają prostopadle do działających sił,
mogą powstawać spękania otwarte, zabliźnione różnymi minerałami.
Spękania ścięciowe
– spękania przecinają się pod kątem ok.70 stopni,
mają charakter zamknięty, nie są wypełnione innymi minerałami.
6.
Okno tektoniczne
– obszar na powierzchni ziemi, różnej wielkości i
kształtu, na którym, w wyniku intensywnych procesów
, nastąpiło
i odsłonięcie utworów geologicznych stanowiących
jej podłoże.
7.
Fakolit
- Jest to drobna, soczewkowata intruzja śródwarstwowa
umieszczona na przegubach fałdów, powstaje przez wypełnienie magmą
przestrzeni wytworzonych przez rozluźnienie przy fałdowaniu.
8.
Wergencja
– kierunek wychylenia powierzchni osiowej fałdu od pionu
(przeciwny do kierunku upadu powierzchni osiowej) - kierunek pochylenia,
obalenia fałdów. Wergencja jest prostopadła do osi fałdu.
a)
Synklina
– kierunek wergencji wskazuje skrzydło zapadające
łagodniej, wergencja jest prospopadła do osi fałdu.
b)
Antyklina
– kierunek wergencji wskazuje skrzydło zapadające
stromiej, wergencja jest prostopadła do osi fałdu.
Undulacja
– wychylenie osi fałdu od poziomu – w dół to zanurzanie
(
depresja
), w górę – wynurzanie (
elewacja
).
Peryklina
– strefa zamykania się wychodni antykliny w wyniku
zanurzania się osi (wygięcie osi kudołowi – depresja).
Centryklina
– strefa zamykania się wychodni synkliny w wyniku
wynurzenia się osi fałdu (wygięcie osi ku górze – elewacja).
Antyklina, siodło
, którego wnętrze zbudowane
jest ze skał starszych, na zewnątrz zaś (na tzw. skrzydłach) występują
skały coraz młodsze.
Synklina, łęk
. W jądrze synkliny znajdują się
warstwy najmłodsze, a na zewnątrz (na tzw.skrzydłach) najstarsze.
9.
Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski skala 1: 50000
Mapa opracowywana jest w układzie „1942” i została wykonana w latach
1956 - 2009.
Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski jest wykonywana w oparciu o:
- Instrukcję opracowania i wydania SMGP w skali 1:50 000;
- Metodykę opracowania SMGP w skali 1:50 000.
W skład danego arkusza mapy wchodzą:
- arkusz mapy
- objaśnienia (zielona książeczka)
Na arkuszu mapy (tzw. „płachcie”) znajdują się:
- mapa geologiczna w skali 1:50 000;
- objaśnienia barw, szrafur i symboli;
- profile litostratygraficzne (co najmniej jeden);
- przekroje geologiczne (co najmniej jeden) wykonane wzdłuż linii
przekrojowej zaznaczonej na mapie;
- szkic podziału wykonawstwa fragmentów arkusza na poszczególnych
wykonawców;
- na odwrotnej stronie arkusza („płachty”) znajdują się skrócone profile
wierceń zaznaczonych na mapie.
Objaśnienia do SMGP zawierają następujące rozdziały i załączniki:
I. Rozdziały:
- wstęp (dane ogólne)
- ukształtowanie powierzchni terenu
-> geomorfologia
-> hydrografia
- budowa geologiczna
-> stratygrafia
-> tektonika
-> rozwój budowy geologicznej
- charakterystyka surowców mineralnych
- charakterystyka hydrogeologiczna
- charakterystyka geologiczno - inżynierska
- podsumowanie
- literatura
II. Załączniki w skali 1: 100 000:
- szkic geomorfologiczny
- szkic geologiczny odkryty
- szkic występowania surowców mineralnych
- szkic hydrogeologiczny
- szkic geologiczno - inżynierski
10.
NAVSTAR GPS
dziś:
- 24 h, ogólnoświatowy zasięg;
- duża dokładność, określenie pozycji 3D;
- określanie prędkości poruszania się obiektu;
- określanie dokładnego czasu;
- jednolity układ współrzędnych dla całego świata WGS 84.
11.
GLONASS
– (ZSRR) wystrzelenie pierwszych trzech satelitów.
Docelowa konfiguracja systemu GLONASS:
- 24 orbitujące satelity,
- 3 kołowe płaszczyzny orbitalne,
- wysokość 19,100 km,
- nachylenie 64,80 stopnia.
Pełna zdolność operacyjna przewidywana była na 1987 r.
Status konstelacji (na dzień 17 kwietnia 2007):
- 11 sprawnych satelitów na trzech orbitach;
- system nie osiągnął pełnej zdolności operacyjnej.
12
. Ekwideformaty
(linie równych zniekształceń)
– są liniami prostymi, równoległymi do południka środkowego, a ich
wartości rosną w miarę oddalania się od niego.
13.
Uskoki synsedymentacyjne
– to uskoki w obrębie basenu
sedymentacyjnego lub na jego brzegach, czynne podczas jego wypełniania
przez osady. Uskoki te spełniają istotna rolę w obniżaniu i wewnętrznym
zróżnicowaniu den basenów. Sedymentacja jest szybsza w skrzydle
zrzuconym, a nieskonsolidowany osad może się przemieszczać z skrzydła
wiszącego.
Cechy rozpoznawcze synsedymentacyjnych uskoków zrzutowych:
- większa miąższość tych samych warstw w skrzydle zrzuconym,
- zaburzenia syndepozycyjne osadu, zwłaszcza w skrzydle zrzuconym –
brekcje, struktury osuwiskowe,
- gwałtowne kontrasty facjalne, odchylenie kierunków transportu dennego
dostosowane
do ruchów bloków uskokowych w dnie,
- nachylenie niewielkie (20-50*), zwrócone ku centrum basenu,
- w tego typu uskokach obserwuje się kształt, najczęściej w przekroju,
szuflowaty.
Uskoki synsedymentacyjne są ważne gdyż stwarzają doskonałe warunki do
migracji węglowodorów.
14.
Olistostroma
– warstwa zbudowana z bloków skalnych poniżej 4
metrów średnicy (rozdrobnione olistolity), źle wysortowanego,
niewarstwowanego osadu powstała w wyniku zsuwania się (ześlizgiwania)
luźnego osadu w zbiorniku sedymentacyjnym (najczęściej morskim).
15.
Budinaż
– podział ławic mniej podatnych, w otoczeniu podatniejszych,
na bochenkowate fragmenty, częściowo lub całkowicie izolowane od siebie
przez materiał podatniejszy. Podział ten obserwujemy w warstwach, które
ulegają fałdowaniu ze zginania.
16. Mechanizmy fałdowania:
- ze zginania
– polega na przemieszczaniu masy skalnej wzdłuż
powierzchni międzyławicowych
- ze ścinania
– polega na przemieszczaniu masy skalnej wzdłuż gęstych
powierzchni, przecinających uławicenie, równolegle do powierzchni
osiowych fałdów
- z płynięcia
– fałdy powstałe w ten sposób cechują znaczne zgrubienia
na przegubach i ścieśnienia na skrzydłach. Fałdowanie to jest głównych
mechanizmem rozwoju diapiryzmu.
17.
Kinematyczna klasyfikacja fałdów:
a) kryterium: położenie powierzchni osiowych i skrzydeł fałdu oraz ogólna
pozycja form fałdowych:
- fałd stojący
- fałd pochylony
- fałd obalony
- fałd leżący
- fałd przewalony
b) kryterium: symetria wewnętrzna
- fałdy symetryczne
- fałdy asymetryczne
18.
Fałdki ciągnione
– powstają w wyniku posuwu międzyławicowego w
skałach bardziej podatnych (fałdowanie ze zginania).
Są one dysharmonijne
względem sąsiednich ławic, asymetryczne, a ich powierzchnie osiowe są zwykle
pochylone w stronę przegubu antykliny. Powierzchnie osiowe fałdków ciągnionych
wykazują też zwykle równoległość do powierzchni osiowych struktur
nadrzędnych.
Najczęściej można je spotkać w skałach o charakterze fliszowym, np. we
fliszu karpackim, który cechuje się zmiennością litologiczną: pomiędzy
pakietami piaskowców pojawiają się wkładki łupków.
Z obecności fałdków ciągnionych możemy wnioskować o geometrii
struktury nadrzędnej.
19. Przyczyny fałdowania:
- proste ścinanie
- para sił w płaszczyźnie pionowej
- para sił w płaszczyźnie poziomej
- ruchy pionowe i strome
- specjalne przyczyny fałdowania
20.
Uskok odmłodzony
– to taki, w którym płaszczyzna poślizgowa
wykorzystuje osłabioną przestrzeń wcześniejszej powierzchni uskokowej.
Przepieszczenie dwóch części uskoku -> erozja -> sedymentacja -> kolejny
uskok; możliwa jest zmiana charakteru skrzydeł.
21.
Kompletna mapa geologiczna składa się z:
- mapy
- przekroju geologicznego
- profilu litologiczno – stratygraficznego
- tekstu objaśniającego
22. Zanikanie uskoków:
- końce uskoków mają charakter zawiasowy
- struktura końskiego ogona
- uskoki w głąb ulegają wypłaszczeniu
23. Struktura imbrykacyjna – powstaje z szeregu
uskoków
inwersyjnych
i nasunięć tworzących regularne łuski. Uskoki ograniczające
łuski są najczęściej
uskokami listrycznymi szuflowymi
, łączą się ku
dołowi tworząc jedną, główna powierzchnię nasunięcia.
24. Podział map geologicznych:
a) według skali
- ogólne, przeglądowe 1:100000
- szczegółowe 1:0000 – 1:50000
- wielkoskalowe, plany, specjalne 1:500 – 1:5000
b) według głębokości
- powierzchniowe (odkryte – bez Q, zakryte – wszystko)
- wgłębne
c) według tematyki
- stratygraficzne
- tektoniczne
- strukturalne
- litologiczno – facjalne
- paleogeograficzne
- geologiczno – inżynierskie
- hydrogeologiczne
- surowcowe
- geomorfologiczne
- geofizyczne
- kompleksowe
25.
Układ WGS 84
– globalny geodezyjny system odniesienia bazujący na
elipsoidzie WGS 84 wyznaczonej technikami satelitarnymi. Elipsoida WGS
84 jest umieszczona centrycznie w bryle Ziemi tak, że jej krótsza oś
pokrywa się ze średnim położeniem ziemskiej osi biegunowe.
26.
Układ 1942
Obszar Polski jest przedstawiony w dwóch strefach odwzorowawczych – 6-
stopniowych.
Południki środkowe – 21 i 15 stopni długości geograficznej wschodniej.
Wykorzystywany do celów cywilnych. Odwzorowanie Gaussa-Krügera na
elipsoidzie Krasowskiego.
Zastosowanie: mapy średnio i małoskalowe (mniejsze niż 1:5000)
27. Metody badań ruchów neotektonicznych:
a) pośrednie
- geologiczne
- geomorfologiczne
- kartometryczne
- geofizyczne
- geochemiczne i mineralogiczne
- teledetekcyjne
b) bezpośrednie
- geodezyjne
- geofizyczne
- hydrogeologiczne
- geochemiczne