Chiny na arenie

międzynarodowej.

Ile tygrysów może się zmieścić w

bambusowym lesie?

Tomasz Kamioski

Do you think that America

should treat China as an equal if

its power grows equal to

America’s?

NO

Do you think China will

settle for anything less than

being treated equal?

NO

So how do you expect the US

and China to get along?

Plan wystąpienia

• Jaka rola Chin w świecie? Jaką potęgą są Chiny,

a jaką będą?

• Chiny vs USA
• Chioska „soft power”
• Porównanie chioskiej i europejskiej „soft

power”- obszary wpływu, stosowane
narzędzia, „czynniki przyciągania”

Potęga

(Centrum

świata)

Kolonizacja

(upadek)

Odbudowa

potęgi

1947

1972

1978

1989

2001

Kluczowe daty

Dziedzictwa Deng Xiaopinga

„Cooly observe, calmly deal with things, hold
your position, hide your capacities, bide your
time, accomplish things where possible”

Czy to nadal możliwe?

Slogany mające pokazad światu pozytywny obraz Chin

jako potęgi

Chioski

model

Harmonijny

świat

Pokojowy

wzrost

Rosnący nacjonalizm

• Dawne osiągnięcia
• Niedawne poniżenie
• Obecne dokonania
• Przyszła

supremacja

Rosnąca siła gospodarcza

• Eksport
• Rezerwy walutowe (2,6 biliona USD)
• Import surowców energetycznych
• Inwestycje w świecie
• Rynek wewnętrzny w Chinach

Ale wciąż tylko 1/5 gospodarki USA!

Części składowe „soft power”

• Narzędzia kulturowe
• Narzędzia dyplomatyczne
• Narzędzia gospodarcze
• Wartości/Idee

Narzędzia kulturowe

• Programy stypendialne dla zagranicznych naukowców i

studentów (w 2008 ok. 120 tysięcy zagranicznych

studentów w Chinach)

• Międzynarodowa ekspansja mediów (CCTV, Xinhua)
• Fundowanie chioskich szkół (np. w Kambodży)
• Instytuty Konfucjusza
• Wolontariat międzynarodowy (China Association of

Youth Volunteers)

Narzędzia dyplomatyczne

• Propagowanie w świecie wizerunku Chin, jako kraju nie

będącego zagrożeniem

• Inwestycje w jakośd dyplomacji (odmłodzenie,

profesjonalizacja, specjalizacja)

• Intensywne kontakty dyplomatyczne z partnerami

zagranicznymi na różnych szczeblach

• Nieformalne spotkania liderów biznesu i polityki (azjatyckie

Boao Forum, forum chiosko-karaibskie)

• Budowa stosunków z diasporą chioską (wypieranie wpływów

Tajwanu, programy dla młodzieży)

Narzędzia gospodarcze

• Inwestycje zagraniczne
• Import z krajów rozwijających się
• Umowy o wolnym handlu i preferencje handlowe
• Programy pomocowe
• Szkolenia dla urzędników z krajów rozwijających się (300

tysięcy osób rocznie)

• Migracja chioska i turyści
• Strefa juana (Birma, Mongolia, Laos, Kambodża,

Wietnam)

Wartości/Idee – Chiny

1.

Pragmatyzm zamiast ideologii.

2.

Prawo do „wolności od biedy” to pierwsze,

najważniejsze prawo człowieka.

3.

Paostwo minimum nie działa w krajach biednych.

4.

Dobre rządy są ważniejsze niż demokracja a „istota

rzeczy” ważniejsza niż procedury.

5.

Harmonia – multilateralizm, współpraca, zasada „win-

win”, równowaga sił

6.

Zasada nieingerencji

7.

„Demokracja socjalistyczna”

• Konferencje i wizyty studyjne dla liderów opinii z

zainteresowanych krajów

• Intensyfikacja współpracy KPP z partiami politycznymi w

innych krajach

• Działalnośd przedstawicieli chioskich w świecie

Wietnam, Laos, Iran, Syria, Kuba

Promowanie chińskiego modelu

rozwoju poprzez:

Wartości/Idee - UE

• Wolnośd, demokracja, prawa człowieka
• Integracja regionalna
• Liberalne paostwo dobrobytu
• Doświadczenie pojednania pomiędzy krajami
• Doświadczenie transformacji systemu

gospodarczego

• Pokojowe rozwiązywanie sporów

Faktyczne czynniki oddziaływania UE

1. „perspektywa członkostwa”
2. tworzenie standardów („normative

power”)

3. „zachodni” styl życia

Priorytetowe obszary zainteresowania ChRL i UE

ChRL
• Azja Południowo-

Wschodnia

• Afryka

• Ameryka Łacioska
• Azja Centralna

Unia Europejska
• Europa Południowa i

Wschodnia

• Basen Morza

Śródziemnego

• Afryka

Stosunki z krajami rozwijającymi się

UE
• Warunkowośd pomocy
• Postawa „nauczycielska”
• Niewiarygodnośd

Chiny
• Bezwarunkowośd
• „Nie narzucamy idei

tylko przekazujemy
doświadczenia”

• Wiarygodnośd w oczach

innych krajów
rozwijających się

Konkluzje

• Na ile „eksperymenty niedokooczone” mogą byd realnym

źródłem „soft power”?

• „Chioski model rozwoju” jest sprzedawany, ale wątpliwe

by był to realny „produkt”.

• Chiny mają olbrzymi potencjał pozytywny.
• Chioskie ambicje mocarstwowe są naturalną

konsekwencją chioskiego wzrostu.

Literatura

A special report on China’s place in the world,

„The Economist”, December 4-10, 2010.