METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 1 z 15

20.02.2012

Międzynarodowy rynek finansowy wchodzi w skład międzynarodowego systemu

finansowego, na który składa się zespół norm, przepisów, instrumentów i instytucji, wykorzystujących
te korzyści, jakie ten system daje. Jest elementem globalnego systemu finansowego. Międzynarodowy
rynek finansowy jest miejscem oferowania funduszy na który zgłaszają zapotrzebowanie podmioty
krajowe i zagraniczne. Jest to ogół warunków i form organizacyjnych umożliwiających kupno i
sprzedaż produktów, usług, czynników produkcji i aktywów finansowych, oferowanych przez
podmioty pochodzące z różnych krajów. Rynek międzynarodowy występuje wówczas, gdy strumienie
finansowe wynikające z danej transakcji są wyrażone w pewnej walucie poza krajem tej waluty i poza
kontrolą krajowych władz monetarnych.

Podział Międzynarodowego Rynku Finansowego (kryterium geograficzne):

•

globalny,

•

rynki o zasięgu regionalnym (europejski, amerykański, azjatycki i latynoamerykański),

•

narodowe.

Podział MRF ze względu na specyfikę i naturę przeprowadzanych operacji:

•

rynek pieniężny (transakcje krótkoterminowe – bony skarbowe, bony pieniężne, bony
komercyjne, certyfikaty depozytowe, wekslem akcepty bankowe, weksle, lokaty bankowe,
depozyty międzynarodowe), jest raczej rynkiem płynnym, daje możliwość niższej stopy
zwrotu w porównaniu do rynków kapitałowych, najważniejsze rynki pieniężne to:
londyński, nowojorski, tokijski,

•

rynek kapitałowy (emisja i obrót papierów wartościowych – akcje, obligacje, kwity
depozytowe, jednostki uczestnictwa w FIO, certyfikaty inwestycyjne, instrumenty
strukturyzowane), podmioty instytucjonalne i indywidualne, najważniejsze rynki kapitałowe
to: londyński, nowojorski, tokijski,

•

rynek instrumentów pochodnych (forward, futures, opcje, swapy, warranty),

•

rynek walutowy (transakcje wymiany walut o różnej konstrukcji i o różnym terminie
realizacji).

Podział rynku kapitałowego:

•

rynek kapitałowy:

o

pierwotny,

o

wtórny,

•

rynek kapitałowy:

o

prywatny,

o

zorganizowany (dawniej publiczny):

giełdowy,

pozagiełdowy OTC (częściowo zorganizowany),

alternatywny (nieregulowany).

Podział MRF ze względu na czas:

•

rynki krótkoterminowe,

•

rynki średnioterminowe,

•

rynki długoterminowe.

Inwestowanie na rynkach zagranicznych:

•

integracja z UE,

•

Ustawa Prawo dewizowe.

Program rozwoju europejskiego rynku finansowego (kapitałowego):

•

wzrost obrotów,

•

konkurencyjność giełd:

o

zmniejszenie kosztów transakcyjnych,

o

zwiększenie bezpieczeństwa transakcji.

Możliwość inwestowania na rynkach zagranicznych:

•

przez polskie biuro maklerskie, mające pośrednio dostęp do giełd zagranicznych (aby miało
dostęp bezpośredni musiałoby być uczestnikiem danej giełdy),

•

przez rachunek maklerski u zagranicznego lub krajowego brokera,

•

pośrednio – przez TFI i ich fundusze inwestycyjne specjalizujące się w inwestycjach
zagranicznych,

•

kontrakty CFD, zakup na rynkach krajowych walorów emitowanych przez zagraniczne
podmioty.

Zalety inwestowania na rynkach międzynarodowych:

•

zwiększenie liczby i różnorodności instrumentów,

•

inwestowanie poprzez licencjonowanych brokerów na rynkach światowych,

•

możliwość dokonywania transakcji o różnych porach dnia i nocy,

•

większa płynność na rynkach zagranicznych,

•

możliwość zwiększenia stopy zwrotu poprzez inwestycje w bardziej ryzykowne instrumenty
oraz dywersyfikację portfela,

•

ryzyko kursowe (jest to ryzyko spekulacyjne – może przynieść zysk lub stratę;
przeciwieństwem jest ryzyko czyste – przynosi zawsze stratę),

•

korzystne rozwiązania podatkowe.

Wady inwestowania na rynkach międzynarodowych:

•

brak wystarczającej wiedzy i doświadczenia,

•

różnice prawne,

•

ryzyko polityczne i gospodarcze krajów,

•

różnice językowe,

•

dodatkowe koszty,

•

minimalne kwoty,

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 2 z 15

•

podatki,

•

ryzyko walutowe.

Definicje inwestycji, inwestowania:

•

inwestować – oznacza „wkładać pieniądze w jakieś przedsięwzięcie, aby w przyszłości
osiągnąć zysk” – wg słownika języka polskiego,

•

inwestowanie – czynności polegające na ograniczaniu bieżącej konsumpcji w celu
uzyskania dodatkowych korzyści w przyszłości,

•

inwestowanie a oszczędzanie.

27.02.2012

Wg niektórych definicji inwestowanie to rezygnacja z obecnych pewnych korzyści na rzecz
przyszłych, ale niepewnych (pojawia się czynnik niepewności).

Oszczędzanie to gromadzenie określonych wolnych środków pieniężnych. Ich ulokowanie w
określonych aktywach jest już inwestowaniem.

Formy (rodzaje) inwestycji:

•

I podział:

o

rzeczowe i finansowe,

•

II podział:

o

bezpośrednie i pośrednie,

•

III podział:

o

pasywne i aktywne.

Inwestycje pasywne:

•

dzięki starannej analizie obiecują bezpieczeństwo zaangażowanej kwoty oraz zadowalającą
rentowność,

•

zwykle wiążą się z korzyściami dla wszystkich stron,

•

raczej długoterminowy horyzont czasowy,

•

cel: raczej trwały i pewny wzrost ulokowanego kapitału.

Inwestycje aktywne (spekulacje):

•

większe ryzyko i mniejsze bezpieczeństwo środków,

•

często korzyści odnosi jedna strona,

•

krótkoterminowy horyzont czasowy,

•

cel: szybki zysk.

Podział inwestycji w zależności od momentu, w którym znana jest dochodowość:

•

instrumenty o dochodowości znanej lub możliwej do obliczenia w momencie podjęcia
decyzji o inwestycji (np. tradycyjne loka, certyfikaty depozytowe, niektóre obligacje),

•

instrumenty, których dochodowość jest znana dopiero po zakończeniu inwestycji, ponieważ
na jej poziom wpływa wiele czynników – sytuacja gospodarcza, poziom kursów
walutowych, poziom potencjalnych stóp zwrotu możliwych do uzyskania z lokowania
powierzonych środków w papiery wartościowe, a także umiejętności osób zarządzających
powierzonymi środkami (np. inwestowanie w TFI, bezpośrednie inwestycji w akcje, lokaty
dwuwalutowe, itp.).

Formy korzyści finansowych inwestycji:

•

zachowanie zainwestowanego kapitału (w ujęciu realnym),

•

zwiększenie kapitału w czasie,

•

uzyskiwanie stałego bieżącego dochodu,

•

inne dodatkowe korzyści w formie np. okresowego zapewnienia możliwości zamiany na
inny walor inwestycyjny, itp.

Podstawowe pojęcia związane z inwestowaniem (na rynkach finansowych):

•

efektywność finansowa inwestycji:

o

różne źródła dochodu,

•

ryzyko:

o

ryzyko braku zarobku, ale także utraty części lub całości zainwestowanych
środków,

o

oczekiwana stopa zwrotu jest skorelowana dodatnio z poziomem ryzyka
wiążącego się z daną inwestycją,

o

odmienny stosunek do ryzyka,

•

płynność:

o

możliwość skonwertowania danego instrumentu na gotówkę,

•

koszty transakcyjne:

o

jawne i ukryte,

•

horyzont inwestycyjny:

o

dobór najbardziej optymalnych instrumentów,

o

ryzyko inwestycyjne.

Główne miary dochodowości:

•

bezwzględne – wielkość zysku lub straty,

•

względne:

o

stopy procentowe i dyskontowe (nominalne, stopy zwrotu),

o

stopy realne,

o

stopy efektywne,

o

wartości oczekiwane stóp zwrotu,

o

średnie stopy zwrotu.

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 3 z 15

stopa procentowa 5% < stopa dyskontowa 5%,
bo dyskontujemy od większej wartości (FV) niż w przypadku oprocentowania (od PV), więc mamy
większe korzyści odsetkowe.

r = d / (1 – d * t)

d = r / (1 + r * t)

dyskonto matematyczne: PV = FV / (1 + r * t)

dyskonto handlowe: PV = FV * (1 – d * t)

1 + r

r

= (1 + r

n

) / (1 + i)

i – inflacja

r

r

– stopa realna

r

n

– stopa nominalna

r

r

= [(1 + r

n

) / (1 + i)] – 1

r

ef

= (1 + r)

n

– 1

r

ef

– stopa efektywna

Najczęściej stosowane miary ryzyka:

•

miary zmienności (volatility measures) – np. wariancja, odchylenie standardowe,
odchylenie przeciętne, współczynnik zmienności,

•

miary wrażliwości (sensitivity measures) – np. współczynnik beta,

•

zagrożenia (downside risk measures) – np. Value At Risk (VaR).

Miary zmienności:

•

wariancja i odchylenie standardowe:

o

D2(r) = ∑

n

i=1

P

i

[V

i

– E(r)]

o

D(r)

•

odchylenie przeciętne:

o

R(r) = ∑

n

i=1

P

i

V

i

•

współczynniki zmienności:

o

W(r) = D(r) / E(r)

o

W(r) = R(r) / E(r)

gdzie E(r) = ∑

n

i=1

P

i

V

i

Miary wrażliwości:

•

w przypadku obligacji:

o

duration – określa wrażliwość ceny obligacji na zmianę stopy procentowej,

o

zmodyfikowane duration – wyraża zdyskontowana wartość duration, ma ono
takie same znaczenie co duration,

•

w przypadku akcji (i portfeli inwestycyjnych zawierających akcje):

o

współczynnik wrażliwości β dla jedno-wskaźnikowego modelu Sharpe’a –
wskazuje on o ile zmieni się stopa zwrotu akcji, jeśli stopa zwrotu portfela
rynkowego lub indeksu giełdowego zmieni się o jednostkę,

o

współczynnik wrażliwości βn dla wielo-wskaźnikowego modelu APT –
poszczególne współczynniki βn wskazują na zmianę stopy zwrotu z akcje, przy
zmianie jednego z czynników modelu,

•

w przypadku kontraktów terminowych:

o

współczynnik zabezpieczenia dla kontraktu terminowego β – wskazuje jak
zmieni się cena instrumentu podstawowego, gdy cena kontraktu terminowego
zmieni się jednostkę,

•

w przypadku opcji i warrantów, tzw. współczynniki greckie:

o

delta – wskazuje jak zmieni się cena opcji, przy zmianie wartości instrumentu
bazowego,

o

gama – wskazuje jak zmieni się delta opcji, przy zmianie wartości instrumentu
bazowego,

o

vega – wskazuje jak zmieni się cena opcji, przy zmianie zmienności instrumentu
bazowego,

o

theta – wskazuje jak zmieni się cena opcji, przy zmianie czasu do wygaśnięcia
opcji,

o

rho – wskazuje jak zmieni się cena opcji, przy zmianie stopy wolnej od ryzyka.

Miary zagrożenia:

•

wśród najpopularniejszych mierników zagrożenia wyszczególnia się:

o

poziom bezpieczeństwa – określa stopę zwrotu taką, że osiągnięcie niższej stopy
jest mało prawdopodobne,

o

prawdopodobieństwo

nieosiągnięcia

poziomu

aspiracji

–

określa

prawdopodobieństwo, że inwestor osiągnie niższą niż zakładana stopę zwrotu,

o

wartość narażona na ryzyko VaR – koncepcja VaR zakłada, że w normalnych
warunkach rynkowych inwestor nie powinien stracić więcej niż obliczona
wartość, przy ustalonym poziomie tolerancji (zwykle bliskim zeru).

Mierniki płynności dla instrumentów stanowiących przedmiot obrotu na rynku wtórnym:

•

wartość (wolumen) obrotu – w ujęciu wartościowym jest to iloczyn kursu i liczby
sprzedanych i kupionych instrumentów (liczony podwójnie), natomiast w ujęciu ilościowym
stanowi liczbę sprzedanych instrumentów (liczony pojedynczo),

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 4 z 15

•

liczba transakcji – to liczba umów kupna i sprzedaży danego instrumentu finansowego
dokonanych w badanym okresie (liczona pojedynczo),

•

efektywność obrotu (podaży) – to iloraz połowy wartości obrotów i popytu (podaży) w
badanym okresie; wskaźnik wyrażany w procentach, maksymalnie jego wartość może
wynieść 100%,

•

relacja kupna do sprzedaży – to iloraz liczby zleceń kupna danego instrumentu do liczby
zleceń sprzedaży tego instrumentu, wskaźnik wyrażany w procentach,

•

wskaźniki instrumentu (akcji) w wolnym obrocie – to relacja liczby akcji posiadanych
przez inwestorów mniejszościowych (pakiety poniżej 5% akcji) do liczby akcji
zarejestrowanych ogółem; wskaźnik wyrażany w procentach, maksymalnie jego wartość
może wynieść 100%,

•

wskaźnik obrotu – to iloraz wolumenu obrotu instrumentami (akcjami) oraz średniej liczby
tych walorów (akcji) dostępnych dla inwestorów giełdowych w analizowanym okresie;
wskaźnik wyrażany w procentach w ujęciu rocznym,

•

spread – to różnica pomiędzy kursem instrumentu w najlepszej ofercie sprzedaży i
najlepszej ofercie kupna po zawarciu danej transakcji; wskaźnik wyrażany w punktach
bazowych: 100 punktów bazowych = 1 proc.

12.03.2012

Portfel dwóch akcji:

•

stopa zwrotu:

o

E(R

p

) = w

1

E(R

1

) + w

2

E(R

2

),

•

ryzyko:

o

D

2

(R

p

) = w

1

2

D

2

(R1) + w

2

2

D

2

(R

2

) + 2 w

1

w

2

cov

12

,

•

cel inwestora – ryzyko portfela ma być mniejsze od ryzyka konkretnej akcji,

•

można wyliczyć skład portfela akcji dwóch spółek o najmniejszym możliwym ryzyku.

Portfel wieloskładnikowy:

•

oczekiwana stopa zwrotu:

o

E(R

p

) = ∑

t=1

n

w

i

R

i

•

ryzyko portfela:

o

D

2

(R

p

) = ∑

i=1

n

w

i

2

D

2

(R

i

) + ∑

i=1

n

,

Portfel wieloskładnikowy uwzględniający papiery wartościowe wolne od ryzyka:

•

stopa zwrotu – jest to średnia ważona stopy zwrotu instrumentu pozbawionego ryzyka oraz
stopy zwrotu efektywnego portfela akcji wraz ze wzrostem udziału w portfelu aktywów
wolnych od ryzyka obniża się oczekiwana stopa zwrotu całego portfela, ponieważ
najczęściej RF < E(R

2

),

•

R

p

= w

F

R

F

+ (1 - w

F

) E(R

a

),

o

R

F

– stopa zwrotu wolna od ryzyka,

o

w

F

– udział w portfelu instrumentów wolnych od ryzyka,

o

(1 - w

F

) – udział portfela akcji (lub innych ryzykownych aktywów) w całym

portfelu.

Ryzyko portfela zawierającego instrumenty wolne od ryzyka:

•

mierzone odchyleniem standardowym:

o

zależy od ryzyka efektywnego portfela akcji oraz od udziału aktywów
pozbawionych ryzyka w całym portfelu,

o

wraz ze wzrostem udziału w portfelu aktywów wolnych od ryzyka zmniejsza
się ryzyko całego portfela,

o

ryzyko całego portfela zachowuje się odwrotnie do jego stopy zwrotu i zależy
od partycypacji instrumentów wolnych od ryzyka w wartości całego portfela,

•

D(R

p

) = (1 – w

F

) D(R

a

).

Model Markowitza:

•

portfel wieloskładnikowy,

•

maksymalizacja zysków i minimalizacja ryzyka poprzez dywersyfikację portfela,

•

portfel efektywny.

wykres 1

Portfele efektywne z obligacją:

wykres 2

Rodzaje portfeli efektywnych:

wykres 3

Fragment krzywej portfeli efektywnych:

wykres 4

Portfel efektywny – przy danej wartości oczekiwanej stopy zwrotu nie ma portfela o mniejszym
poziomie ryzyka, a dla danego poziomu ryzyka nie istnieje portfel o wyższej stopie zwrotu:

•

zachowawczy – preferowany przez inwestorów ostrożnych,

•

minimalnego ryzyka – charakteryzuje się najniższym ryzykiem,

•

agresywny – preferowany przez inwestorów skłonnych do wyższego ryzyka,

•

optymalny – charakteryzuje się maksymalnym zyskiem względem ryzyka i zarazem
minimalnym ryzykiem względem zysku,

•

rynkowy – uwzględnienie stopy zysku wolnej od ryzyka.

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 5 z 15

Wady modelu Markowitza:

•

wymaga zgromadzenia dużej liczby danych,

•

konieczność szacowania przyszłych stóp zwrotu i odchyleń standardowych w oparciu o
dane z przeszłości,

•

metoda bardzo wrażliwa na niewielkie nawet zmiany warunków początkowych,

•

obliczenia są skomplikowane, wykorzystywanie algorytmów Markowitza bez komputera
jest bardzo pracochłonne.

Model jednoczynnikowy Sharpe’a:

•

uproszczenia modelu Markowitza do postaci indeksowej,

•

zachowanie poszczególnych akcji traktuje się jako linię regresji odnoszoną do zmian
indeksu opisującego zachowanie rynku,

•

ułatwiona interpretacja teorii oraz intuicyjne rozumienie problemu,

•

wybór wartości, która powinna służyć za wzorzec, do którego odniesione zostaną
zachowania poszczególnych akcji.

Charakterystyczne wartości współczynnika β i interpretacje:

•

β < 0 – stopa zwrotu papieru wartościowego (portfela) wykazuje odmienne tendencje
zmian niż stopa zwrotu na rynku (akcje, portfele korelujące z sobą ujemnie),

•

β = 0 – stopa zwrotu papieru wartościowego (portfela) nie jest wrazliwa na zmienność
rynku (np. papiery wolne od ryzyka – bon skarbowy),

•

0 < β < 1 – stopa zwrotu papieru wartościowego (portfela) jest w małym stopniu wrażliwa
na zmienność rynku (defensywna akcja, portfel)

•

β = 1 – stopa zwrotu papieru wartościowego (portfela) zmienia się w takim samym
stopniu, jak stopa zwrotu z rynku,

•

β > 1 – stopa zwrotu papieru wartościowego (portfela) jest w dużym stopniu wrażliwa na
zmienność rynku (agresywna akcje, portfel).

Charakterystyczne wartości współczynnika α i interpretacje:

•

α < 0 – wartość niekorzystna dla inwestora; oznacza, że w zachowaniu akcji znajduje się
wskaźnik systematycznie obniżający wartość inwestycji; do zaakceptowania wyłącznie w
przypadku, silnej hossy i β znacznie wyższej niż 1,

•

α = 0 – wartość obojętna, nie wpływa na zachowanie inwestycji inne niż wynikające z
indeksu giełdowego,

•

α >0 – wartość korzystna, podnosi wartość inwestycji; w przypadku β = 0 zapewnia stały
wzrost niezależny od zmian na rynku; dla β = 1 powoduje powstanie inwestycji o
wzorcowym zachowaniu, która rośnie szybciej niż indeks, a spada wolniej od niego.

Rodzaje instrumentów (walorów) na rynkach finansowych:

•

tradycyjne instrumenty finansowe,

•

nowoczesne instrumenty finansowe,

•

walory o charakterze rzeczowym,

•

tytuły uczestnictwa w ramach inwestowania zbiorowego.

Podział instrumentów w zależności od kryterium:

•

budowa instrumentu:

o

proste,

o

złożone,

o

hybrydowe,

o

syntetyczne,

•

charakter uprawnień:

o

własnościowe – dają prawo do udziału w WZA, do udziału w zyskach, itp.,

o

wierzycielskie – stanowią wierzytelność, dają gwarancję do zwrotu kapitału
wraz z odsetkami,

o

powiernicze – dają prawo do udziału w zyskach, ale nie dają prawa do
zarządzania danym podmiotem ani gwarancji zwrotu kapitału,

•

sposób przenoszenia praw:

o

imienne – wskazany imiennie właściciel, są w związku z tym mniej płynne w
stosunku do papierów na okaziciela,

o

na okaziciela – najbardziej płynne, nie ma wskazanego podmiotu
właścicielskiego,

o

na zlecenie – przenoszone najczęściej przez indos,

•

gwarancja dochodu:

o

gwarantujące dochodu,

o

nie gwarantujące dochodu,

•

przedmiot transakcji:

o

bazowe – pierwotne, podstawowe, mogą istnieć samodzielnie, np. akcje,

o

pochodne – oparte na instrumentach bazowych,

•

zakres obrotu:

o

dopuszczone do zorganizowanego obrotu,

o

niedopuszczone do zorganizowanego obrotu,

•

emitent:

o

organizacje ponadnarodowe,

o

Skarb Państwa,

o

banki centralne,

o

instytucje finansowe,

o

podmioty komercyjne,

•

cel emisji:

o

pozyskanie kapitału własnego,

o

pozyskanie kapitału obcego,

o

zabezpieczające,

o

spekulacyjne,

o

sekurytyzacyjne,

•

czas:

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 6 z 15

o

krótkoterminowe,

o

średnioterminowe,

o

długoterminowe,

•

prowizja:

o

jawna,

o

ukryta,

•

korelacja z rynkiem:

o

dodatnio skorelowane z rynkiem,

o

alternatywne (nie skorelowane dodatnio z rynkiem).

Instrumenty tradycyjne – akcje:

•

akcje:

o

zwykłe,

o

uprzywilejowane,

o

ułomne,

o

złote,

•

instrumenty powiązane z akcjami:

o

prawo poboru akcji (PPA),

o

prawo do akcji (PDA),

o

prawo pierwszeństwa – możliwość nabycia akcji w pierwszej kolejności przed
innymi inwestorami,

o

certyfikaty akcyjne,

o

instrumenty pochodne na akcje,

o

jednostki indeksowe,

Instrumenty tradycyjne – instrumenty dłużne:

•

obligacje:

o

emitent:

skarbowe,

komunalne,

przedsiębiorstw,

o

generowanie dochodu:

kuponowe,

zerokuponowe,

indeksowane,

dochodowe,

o

prawa i przywileje:

zamienne,

wymienne,

z prawem pierwszeństwa,

gwarantowane,

z opcją wykupu lub sprzedaży na żądanie,

z opcją przedłużenia,

dwuwalutowe,

o

obligacje

zagraniczne

(wyemitowane

przez

zagranicznego

emitenta,

denominowane w walucie kraju, w którym odbywa się emisja) i euroobligacje
(wyemitowane w walucie obcej w danym kraju, np. obligacje wyemitowane w
Polsce w walucie € lub $, euroobligacje mogą być emitowane w Azji i nie muszą
mieć nic wspólnego z Europą, nazwa wynika z faktu, iż standard ten powstał w
Europie),

•

bony skarbowe,

•

listy zastawne,

•

tytuły uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.

Podstawowe instrumenty pochodne (derywaty):

•

ze względu na możliwości:

o

zabezpieczające,

o

spekulacyjne,

o

arbitrażowe,

•

ze względu na symetrię w zakresie ponoszonego przez strony transakcji ryzyka:

o

instrumenty o ryzyku symetrycznym,

o

instrumenty o ryzyku niesymetrycznym.

Nowoczesne instrumenty finansowe:

•

nowe rozwiązania w zakresie lokat bankowych:

o

lokaty progresywne,

o

lokaty dwuwalutowe,

•

instrumenty syntetyczne:

o

jednostki indeksowe,

o

CFD,

o

ETF,

•

produkty strukturyzowane.

19.03.2012

Przesłanki rozwoju produktów strukturyzowanych (od strony klienta):

•

niski poziom stóp procentowych tradycyjnych produktów oszczędnościowych i
inwestycyjnych,

•

większa znajomość zagadnień związanych z rynkami finansowymi,

•

możliwość inwestowania na różnych rynkach geograficznych i rynkach różnych klas
aktywów (globalizacja, rozwój technologii),

•

zmiana preferencji w zakresie ryzyka w zależności od etapu koniunktury,

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 7 z 15

•

możliwość realizacji zróżnicowanych i zmieniających się oczekiwań inwestorów w zakresie
rentowności i ryzyka inwestycji,

•

chęć dywersyfikacji inwestycji.

Przesłanki rozwoju produktów strukturyzowanych (od strony emitenta):

•

wąskie spready między depozytami i kredytami determinujące do poszukiwania nowych
źródeł zysku,

•

konkurencja w zakresie zróżnicowanej oferty na rynku,

•

zapotrzebowanie na konkretne rozwiązania w zależności od fazy cyklu koniunkturalnego.

Istota instrumentu (cechy):

•

instrument strukturyzowany – złożony z wielu części, z kilku instrumentów,

•

emitowany najczęściej przez banki,

•

ustalony czas trwania inwestycji,

•

stopa zwrotu, oparta na mniej lub bardziej skomplikowanej, ale z góry określonej formule
(wyniki inwestycyjne tych instrumentów są uzależnione od cen tradycyjnych aktywów),

•

wbudowany instrument pochodny.

Budowa produktu strukturyzowanego:

•

część bezpieczna (obligacja zerokuponowa, depozyt bankowy) ma za zadanie zapewnić
ochronę kapitału. W perspektywie kilkuletniej gwarancja kapitału oznacza jednak realną
stratę,

•

część ryzykowana, ma za zadanie wypracować zysk. Inwestor może korzystać ze zmian
bądź stabilizacji (wszystko zależy od konstrukcji produktu) cen praktycznie dowolnych
aktywów dostępnych na globalnych rynkach. Najwięcej jest produktów opartych na
indeksach giełdowych (głównie WIG20), walutach (euro, dolar) i surowcach (indeksy
surowcowe, złoto, ropa).

Współczynnik partycypacji:

•

udział inwestora we wzroście ceny aktywów,

•

wyrażany procentowe,

•

zależy od charakteru i ceny instrumentu pochodnego (np. opcji).

Wykorzystanie instrumentów strukturyzowanych (korzyści):

•

możliwość ochrony kapitału przy jednoczesnym udziale w zyskach (produkty gwarantujące
ochronę kapitału),

•

poprawa wyniku inwestycji (możliwość osiągania zysków przewyższających tradycyjne
formy oszczędzania takie jak lokaty i obligacje),

•

możliwość korzyści podatkowych,

•

możliwość dostępu do nowych rynków (np. zagranicznych),

•

możliwość dostępu do nowych instrumentów (m. in. surowców, indeksów, walut), do
których dostęp dotychczas był niemożliwy,

•

dopasowanie profilu ryzyka stron transakcji do ich potrzeb (co osiąga się np. przez
zabezpieczenie instrumentu pochodnego innym instrumentem lub jego realokację),

•

możliwość uniezależnienia się od ruchu cen na rynkach światowych,

•

możliwość sprzedaży instrumentu na rynku wtórnym,

•

dywersyfikacja inwestycji.

Słabe strony instrumentów strukturyzowanych:

•

ryzyko nieosiągnięcia wartości oczekiwanej dochodu lub ryzyko utraty części kapitału,

•

brak regulacji prawnych określających standardy,

•

dodatkowe opłaty w przypadku wcześniejszego wyjścia z inwestycji.

Klasyfikacje instrumentów strukturyzowanych:

•

I kryterium – poziom bezpieczeństwa:

o

produkty charakteryzujące się całkowitą ochroną kapitału,

o

produkty charakteryzujące się częściową ochroną kapitału,

o

produkty pozbawione ochrony kapitału,

o

produkty z gwarancją minimalnej stopy zwrotu,

•

II kryterium – konstrukcja wbudowanego instrumentu pochodnego:

o

instrumenty jednoczynnikowe,

o

instrumenty wieloczynnikowe,

•

III kryterium – forma prawna instrumentu strukturyzowanego:

o

obligacje strukturyzowane,

o

lokaty strukturyzowane,

o

strukturyzowane certyfikaty depozytowe,

o

polisy strukturyzowane,

o

fundusze strukturyzowane i certyfikaty inwestycyjne,

•

IV kryterium – termin wykupu:

o

krótkoterminowe,

o

średnioterminowe,

o

długoterminowe,

•

V kryterium – charakter inwestycji:

o

produkty inwestycyjne,

o

produkty spekulacyjne,

•

VI kryterium – możliwości w zakresie osiągania przychodu:

o

instrumenty kategorii growth to produkty, które nie dają inwestorowi
możliwości uczestniczenia w bieżących przychodach aż do momentu
zapadalności produktu,

o

instrumenty kategorii income to produkty, które przynoszą inwestorowi
regularny przychód (zazwyczaj stopa zwrotu z takiej inwestycji jest wyższa od
przeciętnego rynkowego oprocentowania depozytów o stałej stopie procentowej),

•

VII kryterium – instrumenty bazowe dla instrumentów pochodnych, włączonych w
produkty strukturyzowane:

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 8 z 15

o

indeksy giełdowe,

o

ceny akcji,

o

hybrydowe,

o

kursy walutowe,

o

surowce,

o

fundusze inwestycyjne,

o

aktywa alternatywne.

26.03.2012

TARN – Target Redemtpion Note – jako struktura gwarantująca określoną stopę zwrotu.

Należy do produktów z gwarancją minimalnej (częściej wyższej) stopy zwroty, instrument kategorii
income.

Cechy instrumentu:

•

przypomina lokatę opartą na odwrotnych wahaniach przyjętej stopy bazowej,

•

oferuje potencjalnie wysoką dochodowość inwestycji w krótkim terminie w zamian za
przyjęcie ryzyka długoterminowych nieefektywnych (ograniczonych, słabych) świadczeń,

•

zamrożenie środków będących przedmiotem inwestycji o określonej i z góry znanej
wysokości na okres trwania inwestycji,

•

efekty finansowe produktu uzależnione są od przyszłej wartości instrumentu bazowego, na
wartość którego wpływa zwykle wiele innych czynników i parametrów, które także są
zmienne w czasie,

•

złożona wycena instrumentu.

Elementy dochodu – okresowe płatności:

•

pierwsza, bądź pierwsze dwie płatności (najczęściej w formie kuponów odsetkowych) są
zagwarantowane i stosunkowo wysokie (jednakże ich suma jest mniejsza od ustalonego
poziomu „target”),

•

kolejne płatności (w kolejnych okresach rozliczeń) uzależnione są od zmiany wartości
instrumentu bazowego (najczęściej stopy procentowej) wg reguły:

Cn = Nt max (f – mL, 0)

Cn – wartość płatności w n-tym okresie rozliczeń,

N – wartość nominalna,

t – stały okres rozliczeniowy

f – stała wartość parametru,

m – dźwignia,

L – zmienna wartość parametru.

Wynik inwestycyjny:

•

instrument gwarantuje nabywcy uzyskanie określonej sumy odsetek w wyznaczonym
okresie oraz daje możliwość ich wcześniejszej realizacji,

•

uzależniony od cen tradycyjnych aktywów – jeśli wartość instrumentu bazowego wzrasta, to
potencjalny dochód z inwestycji w kolejnych okresach rozliczeniowych maleje lub zanika
całkowicie,

•

całkowity zagwarantowany dochód z inwestycji stanowi suma strumieni określona przez
tzw. „target”.

Ryzyko:

•

zaliczany raczej do bezpiecznych inwestycji (produkt alternatywny dla lokaty),

•

oferuje pełną ochronę kapitału, co nie oznacza, że jest całkowicie pozbawiony ryzyka,

•

charakterystyczne dla produktu jest ryzyko przesunięcia uzyskania części dochodu (np. w
kolejnych okresach płatności) na ostatni etap rozliczenia TARNa.

Efekt finansowy inwestycji:

•

wariant pesymistyczny:

o

gwarancja wypłaty – w pierwszym lub dwóch pierwszych okresach rozliczenia –
określonego dochodu (wyrażonego stawką procentową, odpowiednio mniejszą
od poziomu target) oraz pozostałej jego części (łącznie do wysokości target) do
czasu rozwiązania struktury lub po okresie jej obowiązywania,

•

wariant optymistyczny:

o

gwarancja wypłaty – w pierwszym lub dwóch pierwszych okresach rozliczenia
– określonego dochodu (wyrażonego stawką procentową, odpowiednio mniejsza
od poziomu target) oraz pozostałej jego części (łącznie do wysokości target) w
okresie krótszym niż przewiduje umowa.

TARN na rynku polskim:

•

TARN z obserwacjami co miesiąc – extandible tarn 300/600 stały strike 3,4000 był
transakcją zawartą na określony czas (1 rok z możliwością przedłużenia) pomiędzy
Klientem i Emitentem,

•

struktura oferuje Klientowi możliwość realizacji dochodu (bez gwarancji jego uzyskania)
nie wyższego niż 60.000 PLN w zamian za przyjęcie ryzyka miesięcznych strat na poziomie
wynikającym z formuły: 600.000 EUR x różnica kursowa pomiędzy kursem EUR/PLN =
3,4000 a kursem referencyjnym (fixing NBP),

•

efekty finansowe Struktury zależą od wartości kursu referencyjnego NBP w odniesieniu do
kursu ustalonego dla Struktury na poziomie EUR/PLN = 3,4000.

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 9 z 15

02.04.2012

Instrumenty syntetyczne:

•

imitują cechu charakterystyczne innego instrumentu:

o

CFD (Contract for Difference),

o

ETFy (Exchange Traded Funds),

o

GDRy, ADRy, EDRy.

CFD – historia:

•

kontrakty CFD pojawiły się na początku lat 90.,

•

pierwsze transakcje przeprowadzono na londyńskiej giełdzie,

•

w Polsce znano już CFD w 2002 roku, jednak na większą skalę zaczęto wykorzystywać te
instrumenty od 2006 roku.

CFDs – kontrakty na różnice:

•

instrument pochodny (instrumenty bazowe: akcje oraz indeksy na akcje, obligacje, surowce,
jednostki uczestnictwa w funduszach ETF, stopy procentowe - notowane na całym
świecie),

•

wykorzystywane w transakcjach zarówno na wzrost jak i spadek kursów,

•

możliwość stosowania dźwigni,

•

niskie wymagania odnośnie wpłaty środków,

•

wysoka płynność,

•

możliwość braku prowizji,

•

możliwość wykorzystania instrumentu do transakcji zabezpieczających,

•

element dywersyfikacji portfela inwestycyjnego,

•

duże ryzyko straty kapitału,

•

instrument pozagiełdowego (pozagiełdowy odpowiednik kontraktu terminowego).

CFD vs kontrakty terminowe (podobieństwa):

•

umożliwiają zarabianie na zmianach cen instrumentów bazowych,

•

są instrumentami pochodnymi,

•

umożliwiają zarabianie niezależnie od kierunku tych zmian cen instrumentów bazowych,

•

brak konieczności posiadania instrumentów bazowych,

•

możliwość stosowania dźwigni finansowej.

CFD vs kontrakty terminowe (różnice)

CFD

kontrakty terminowe

instrument rynku pozagiełdowego

instrument rynku giełdowego lub pozagiełdowego

możliwość stosowania wyższej dźwigni

finansowej na ten sam instrument bazowy

zazwyczaj niższa dźwignia finansowa

umowa między inwestorem a brokerem

„zakład” pomiędzy dwoma inwestorami

giełda lub broker pełni rolę pośrednika

możliwość uzyskania dywidendy lub jej części

brak korzyści z tytułu dywidendy

Rodzaje CFD:

•

bez daty wygaśnięcia:

o

wąskie spready,

o

korekta z uwagi na dywidendę,

o

dzienne finansowanie,

o

zyski/straty realizowane w chwili zamknięcia pozycji,

•

z datą wygaśnięcia:

o

szersze spready niż w przypadku CFD bez daty wygaśnięcia,

o

brak korekty z uwagi na dywidendę,

o

brak dziennego finansowania,

o

zyski/straty realizowane w chwili zamknięcia pozycji lub po kursie wygaśnięcia
kontraktu,

o

możliwość rolowania kontraktów na kolejną serię.

Pierwsze ETFy na świecie:

•

Kanada 1989 – Toronto Index Participation Fund (TIP 35),

•

USA 1993 – Standard & Poor’s 500 Depository Receipts (SPDRs) tzw. “Spider”,

•

Asia 1999 – Hong Kong Tracker Fund (TraHK) (Hang Seng Index),

•

Europa 2000 – Euro STOXX 50.

ETF Exchange-traded fund:

•

FI, który naśladuje zachowanie (wynik) określonego indeksu rynkowego (akcji, papierów
dłużnych, towarowego),

•

mechanizm tworzenia funduszu (sponsor emisji, inwestorzy instytucjonalni, inwestorzy
indywidualni),

•

rodzaje replikacji:

o

pełna replikacja,

o

metoda syntetycznej replikacji,

o

metoda reprezentatywnej próbki.

Cechy ETFów:

•

przejrzystość inwestycji,

•

fundusze typu otwartego,

•

pasywne zarządzanie,

•

fundusze skorelowane z wartością indeksu,

•

notowania na rynku wtórnym,

•

niskie opłaty,

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 10 z 15

•

możliwość inwestycji w trudno dostępne rynki,

•

możliwość grania na spadki – tzw. short ETF,

•

możliwość wypłaty dywidendy.

Replikacja pełna (bezpośrednia) – portfel inwestycyjny składa się z instrumentów finansowych w
proporcjach, które najczęściej odzwierciedlają określony indeks:

•

korzyści:

o

zapewnia pełną przejrzystość,

o

możliwość pożyczania aktywów,

o

możliwość niższych kosztów za zarządzanie,

•

słabe strony:

o

konieczność dokładnego odwzorowywania indeksu,

o

możliwość pojawienia się błędu naśladowania (tracking error),

o

możliwość problemów z płynnością.

Replikacja syntetyczna – skomponowanie koszyka aktywów o podobnej naturze jak tych
wchodzących w skład naśladowanego indeksu i dołączenie transakcji wymiany (swap):

•

korzyści:

o

wysoką jakość korelacji wyniku ETFu z wynikiem indeksu (minimalny błąd
odwzorowania),

o

brak problemów z płynnością – niższe koszty transakcyjne i mniejsza opłata za
zarzadzanie,

o

dokładnie zdefiniowane ryzyko i zgodność z najwyższymi europejskimi
standardami zarządzania ryzykiem (dyrektywa UCITS III) – wysoki poziom
bezpieczeństwa,

•

słabe strony:

o

mniejsza przejrzystość,

o

ryzyko niewypłacalności kontrahenta swapowego.

Różnice pomiędzy ETFami a funduszami inwestycyjnymi (wzajemnymi):

ETF (1989, 1993)

Mutual Funds (1924)

zarządzanie pasywnie i aktywnie

dominująca pasywna forma zarzadzania

zarządzane pasywnie i aktywnie

dominująca aktywna forma zarządzania

notowane na giełdzie w sposób ciągły (obrót i

wycena)

wyceniane na koniec dnia

większa korzyści podatkowe i niższe koszty

mniejsze korzyści podatkowe i wyższe koszty

większa płynność

mniejsza płynność

można nabyć jeden tytuł własności

w wybranych funduszach podane minimalne progi

ETFy w Polsce:

•

Lyxor ETF WIG20,

•

Lyxor ETF DAX,

•

Lyxor ETF S&P500.

Rodzaje ETFów:

•

ETFy indeksowe – ETFy na NASDAQ (QQQQ’s), ETFy na S&P (SPDRs), ETFy na Dow
Jones (DIAs), ETFy na WIG20 (Lyxor ETF WIG20),

•

ETFy branżowa,

•

ETFy towarowe – ropa, złoto, srebro,

•

ETFy oparte na papierach dłużnych,

•

ETFy – oparte na kapitalizacji rynkowej,

•

ETFy oparte na strategiach inwestycyjnych (aktywnie zarządzane, oparte o stopę
dywidendy, skupiające spółki o potencjale wzrostu, skupiające spółki o potencjale wartości,
lewarowane odwrotnie).

Certyfikaty akcyjne:

•

GDRy (Global Depositary Receipt),

•

ADRy (American Depositary Receipt),

•

EDRy (European Depositary Receipt).

16.04.2012

Fundusze inwestycyjne na tle innych możliwości inwestycyjnych

Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną/instytucją finansową lokującą zebrane od uczestników
środki w papiery wartościowe, instrumenty finansowe i inne prawa majątkowe, we wspólnym interesie
uczestników funduszu.

Celami inwestycyjnymi funduszy mogą być:

•

ochrona realnej wartości aktywów funduszu inwestycyjnego,

•

osiąganie przychodów z lokat netto funduszu inwestycyjnego,

•

wzrost wartości aktywów funduszu inwestycyjnego w wyniku wzrostu wartości lokat.

Zalety:

•

bezpieczeństwo lokowanego kapitału,

•

możliwość bieżącej kontroli stanu własnych oszczędności,

•

dywersyfikacja portfela,

•

nieograniczony pośredni dostęp do instrumentów rynku finansowego,

•

zarządzanie oszczędnościami przez specjalistów,

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 11 z 15

•

przewaga konkurencyjna nad innymi formami inwestowania,

•

różnorodność oferty,

•

niskie wymogi kapitałowe,

•

korzyści skali,

•

płynność inwestycji,

•

dodatkowe usługi dla uczestników funduszy.

Wady:

•

koszty związane z inwestycją,

•

ryzyko zmniejszenia kapitału przy jeg wycofaniu w dowolnie wybranym okresie,

•

brak gwarantowanej stopy zwrotu z inwestycji,

•

brak bezpośredniego wpływu na politykę inwestycyjną,

•

limity inwestycyjne,

•

rozwodnienie zysku,

•

ryzyko nadmiernej dywersyfikacji.

Klasyfikacje funduszy – kryteria:

•

ze względu na konstrukcję funduszy:

o

otwarte,

o

zamknięte,

•

ze względu na pobieraną opłatę manipulacyjną:

o

z marżą od obrotu,

o

bez marży od obrotu,

•

ze względu na wypłatę wypracowanego zysku:

o

wypłacające,

o

tezauryzacyjne (akumulacyjne),

•

ze względu na horyzont czasowy inwestycji:

o

z nieograniczonym okresem inwestycji,

o

z określonym okresem inwestycji,

•

ze względu na zasięg inwestycji:

o

krajowe,

o

regionalne,

o

międzynarodowe,

o

inwestujące w rynki rozwijające się,

•

ze względu na walutę inwestycji,

•

ze względu na otrzymaną gwarancję zwrotu zainwestowanego kapitału lub osiągnięcia
określonego poziomu zysku,

•

ze względu na portfel inwestycyjny:

o

akcyjne,

o

mieszane,

o

obligacji,

o

rynku pieniężnego,

o

specjalne,

•

ze względu na korelację z rynkiem:

o

tradycyjne,

o

alternatywne.

Aktywa inwestycyjne:

•

tradycyjne:

o

akcje,

o

obligacje,

o

fundusze klasyczne,

o

instrumenty rynku pieniężnego,

•

alternatywne:

o

fundusze hedge,

o

fundusze private equity,

o

fundusze funduszy,

o

produkty strukturyzowane,

o

nieruchomości,

o

surowce,

o

infrastruktura,

o

derywaty,

o

instrumenty kredytowe,

o

konta zarządzane,

o

inwestycje emocjonalne.

Typy (rodzaje) inwestycji w fundusze

klasa inwestycji alternatywnych

typ inwestycji

fundusze hedge

stosujące strategie trendu rynkowego

stosujące strategie okazyjne

stosujące strategie arbitrażowe

fundusze private equity

Venture Capital

firmy z perspektywą wzrostu

wykupy przedsiębiorstw

kapitał mezzanine

fundusze funduszy

tradycyjne fundusze funduszy

fundusze funduszy hedgingowych

fundusze funduszy private equity

nieruchomości

fundusze nieruchomości (REIT)

produkty strukturyzowane

fundusze z ochroną kapitału

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 12 z 15

Fundusze hedgingowe (cel – osiąganie zysków niezależnie od koniunktury):

•

nie podlegają przepisom regulującym funkcjonowanie tradycyjnych funduszy zbiorowego
inwestowanie,

•

stosują strategie niedozwolone dla innych uczestników rynku finansowego,

•

nie podlegają rejestracji w organach nadzoru finansowego,

•

nie są zobligowane do ujawniania informacji dotyczących prowadzonej działalności,

•

nie opracowane dla nich ujednoliconych zasad wyceny aktywów.

Cechy funduszy hedgingowych:

•

swoboda wyboru produktów,

•

aktywne zarządzanie i poszukiwanie atrakcyjnych absolutnych stóp zwrotu,

•

stosowanie na dużą skalę krótkiej sprzedaży,

•

stosowanie wysokiej dźwigni,

•

mała przejrzystość w ujawnianych informacjach,

•

możliwość uzyskania pozytywnych wyników w czasie dekoniunktury,

•

minimalne wymogi wejście (100-500 tys. $),

•

określenie stopnia zamożności inwestora (np. 200 tys. $ rocznego dochodu),

•

opłaty – administracyjne 1-2$ rocznie, opłata za sukces 20% osiągniętych zysków po
przekroczeniu tzw. stopy granicznej, opłaty za wyjście (przed terminem zapadalności),

•

ograniczenia dotyczące czasu, po którym można wycofać kapitał,

•

duże ryzyko inwestycyjne.

Zalety funduszy hedgingowych:

•

bezwzględna (absolutna) stopa zwrotu, umożliwiająca osiąganie ponadprzeciętnych
zysków, niezależnie od koniunktury na rynkach finansowych,

•

brak ograniczeń przy wyborze strategii inwestycyjnej,

•

mobilizujący wpływ zasad wynagradzania menagerów na osiągane efekty inwestycji,

•

wszelkie pozytywne aspekty inwestowania w fundusze zamknięte (np. dysponowanie
długoterminowym kapitałem).

Wady:

•

możliwość słabszych wyników w okresie hossy (efekt braku dodatniej korelacji z rynkiem),

•

relatywnie wysokie ryzyko wynikające zarówno z rodzaju wykorzystywanych instrumentów
i stosowanych strategii,

•

większe (w porównaniu z funduszami zamkniętymi) ryzyko czynnika ludzkiego
(związanego z kwalifikacjami i umiejętnościami kadry zarządzającej),

•

wszelkie słabe strony inwestowania w fundusze zamknięte (wysokie dla kapitału bariery
wejścia oraz marże i dodatkowe opłaty, dłuższy horyzont inwestycyjny i niższa płynność).

Fundusze hedgingowe – stosowane strategie:

•

strategie trendu rynkowego – polegają na analizie trendów. Zarządzające próbują
przewidzieć zachowanie rynku i zająć odpowiednie pozycje w akcjach, walutach czy
rynkach

towarowych.

Szuka

się

także

walorów

niedowartościowanych

i

przewartościowanych,

•

strategie okazyjne – wykorzystują nieprawidłowe wyceny instrumentów finansowych.
Zarządzający analizują najczęściej akcje firm, które sa w trakcie reorganizacji lub
bankructwa jak też firm, które są w fazie łączenia czy przejmowania przez inne firmy,

•

strategie arbitrażowe – wykorzystują minimalne różnica w wycenie podobnych
instrumentów finansowych na różnych rynkach.

Szczegółowe strategie:

•

equity market neutral – wzajemne znoszenie krótkich i długich pozycji nieskorelowanych z
ruchami tradycyjnych instrumentów finansowych,

•

event driver – tzw. strategie „zdarzeniowe” opierające się na wyjątkowych zjawiskach,
zdarzeniach konkretnego podmiotu,

•

convertible arbitrage – strategie wykorzystujące nierównowagę cenową na rynku akcji oraz
instrumentów zamiennych (strategie te opierają się najczęściej na hybrydowych
instrumentach),

•

fixed income arbitrage – strategie wykorzystujące nieefektywna wycenę pomiędzy
powiązanymi instrumentami dłużnymi,

•

global macro – agresywne strategie wykorzystujące trendy, wszelkie anomalie i inne okazje
do osiągania zysków bez względu na rynek, czy obszar w znaczeniu geograficznym.
Budowanie portfela inwestycyjnego, który uwzględnia ogromną liczbę czynników,

•

emerging markets – inwestycje w instrumenty emitowane na rynkach wschodzących,

•

long/short equity – strategie kierunkowe, wykorzystujące akcje oraz instrumenty pochodne.
Np. przeznaczanie części portfela na krótką sprzedaż (gra na spadki) oraz równoczesne
wykorzystanie pozyskanych w tej operacji środków od zlewarowania części zorientowanej
na wzrosty,

•

manager futures – strategie polegające na wykorzystaniu instrumentów pochodnych w
oparciu o analizę fundamentalną lub techniczna,

•

dedicated short bias – strategie skupione wyłącznie na spadkach. Polegają na konstrukcji
portfeli akcji oraz derywatów, których pozycja jest krótka,

•

multi strategies – wykorzystanie kilku strategii równocześnie.

23.04.2012

Fundusze private equity – inwestują w przedsiębiorstwa niezależnie od etapu ich rozwoju.

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 13 z 15

Charakter inwestycyjny funduszy:

•

inwestycje w przedsiębiorstwa z perspektywa rozwoju (venture capital):

o

fazy zasiewu – precyzowanie koncepcji przedsiębiorstwa analizy
opłacalności,

o

faza startu – początkowa faza działalności przedsiębiorstwa
finansowania nakładów na tworzenie struktury organizacyjnej
zakupionych urządzeń, działalność marketingowa,

o

faza ekspansji – przedsiębiorstwo działa na rynku od dłuższego czasu
i przynosi zyski,

•

wykup przedsiębiorstwa (buy out)

•

dostępność kapitał mezzanine (mezzanine capital)

Relacje pomiędzy fazą rozwoju finansowego projektu a „rodzajem inwestora” (VC)

•

aniołowie biznesu – uzupełniają lukę kapitałowa na mniejszych podmiotach z różnych
branż w pierwszych fazach rozwoju,

•

mniejsze fundusze venture capital – inwestycje w przedsiębiorstwa będące w fazie wzrostu,
wspierają wykupy menedżerskie oraz finansują przedsiębiorstwa za pomocą mezzanine
capital. Wchodzą w nisze rynkowe gdzie nie ma konkurencji dużych funduszy,

•

corporate venture capital – finansowanie projektów we wczesnych fazach rozwoju w
branży, w której działa korporacja lub który stanowi przewidywany obszar działalności
korporacji.

Fundusze venture capiral – inwestycja w przedsiębiorstwie z perspektywą rozwoju:

•

wykup nowo emitowanych akcji lub udziałów przedsiębiorstw, które nie są notowane na
giełdzie (dostateczny kapitał przedsiębiorstwa),

•

wprowadzenie własnych przedstawicieli do zarządu lub rady nadzorczej (aktywne
uczestnictwo w rozwoju przedsiębiorstwa, wpływ na decyzje strategiczne dotyczące
rozwoju),

•

długoletni charakter inwestycyjny 3-7 lat, a następnie sprzedaż akcji/udziałów z zyskiem.

Fundusz private equity – wykup przedsiębiorstwa. Zasadniczo fundusz dostarcza kapitał do
wykupienia przedsiębiorstwa przez menedżerów:

•

transakcje MBO ( management buy-out),

•

transakcje MBI (management boy-in),

•

transakcje LBO (leveraged buy-out),

•

transakcje EBO (employees buy-out),

•

transakcje BIMBO (buy in management buy-out),

•

transakcje MEBO,

•

transakcje PTP,

•

transakcje PBO.

Fundusze private equity – dostarczanie kapitału mezzanine.

Kapitał mezzanine – zawiera cechy kapitału własnego i obcego (długoterminowego). Instrumenty
o charakterze mezzanine

•

pożyczki podporządkowane – długoterminowe 5-7 letnie spłacane na koniec okresu
finansowego, odsetki spłacane na bieżąco oprocentowanie wyżej.

07.05.2012

Inwestycje w złoto i srebro

Zalety metali szlachetnych jako lokaty:

•

ograniczoność zasobów,

•

niezniszczalność,

•

jest odporne na dekoniunkturę (twarda waluta),

•

jest bezpieczną formą lokaty,

•

jest walorem umożliwiającym dywersyfikację portfela inwestycyjnego,

•

jest walorem płynnym,

•

jest elementem rezerw finansowych wielu banków centralnych.

Wady inwestowania w metale szlachetne (w postaci czystej):

•

długi horyzont inwestycyjny,

•

niebezpieczeństwo kradzieży,

•

koszty przechowywania.

Sposoby inwestowania w metale szlachetne (w postaci czystej):

•

monety, sztabki, medale:

o

złote sztabki lokacyjne czyli bulionowe,

o

złote sztabki kolekcjonerskie,

o

złote monety bulionowe,

o

złote monety kolekcjonerskie,

•

akcje spółek powiązanych z rynkiem metali szlachetnych,

•

certyfikaty potwierdzające zakup złota lub srebra alokowanego,

•

instrumenty pochodne,

•

fundusze ETF,

•

fundusze inwestycyjne,

•

produkty strukturyzowane.

Złote sztabki lokacyjne – są najbardziej popularną formą lokowania oszczędności w złocie.
Największym zainteresowaniem ze względu na relatywnie przystępne ceny są sztabki o gramaturze od
1 do 100 gram. Im większa waga sztabki tym mniejsza marża.

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 14 z 15

Złote sztabki kolekcjonerskie – są rodzajem sztabek lokacyjnych, ale produkowane są jedynie w
małych, limitowanych nakładach, przeznaczonych nie tylko dla inwestorów, ale również dla
kolekcjonerów. Na ich wartość składa się obecna cena kruszcu oraz subiektywna wartość
kolekcjonerska, która wzrasta wraz z upływem lat. Jest ona w sporej mierze uzależniona od nakładu
sztabek oraz ich tematyki. Im mniejszy nakład sztabek tym szybciej wzrasta ich wartość.

Złote monety bulionowe – są to monety przeznaczone wyłącznie do celów lokacyjnych. Wybijane są
za zgodą oficjalnych władz. Emitowane w nieograniczonych z góry nakładach, z bardzo niską marżą, a
ich cena uzależniona jest od ceny kruszcu z jakiego zostały wybite. W porównaniu ze sztabkami
lokacyjnymi osiągają zazwyczaj nieco większe ceny. Najczęściej spotykane w Polsce monety to
emitowane przez NBP monety z wizerunkiem orła bielika.

Złote monety kolekcjonerskie – dają możliwość uzyskania bardzo korzystnej potencjalnej stopy
zwrotu (rzędu 200 – 400% w ciągu kilku lat). Ich wartość w większym stopniu zależy od ich wartości
kolekcjonerskiej niż od ceny złota. W odróżnieniu od innych monet są produkowane w ściśle
limitowanych seriach, bez możliwości wznowienia emisji.

Zakup akcji firm związanych ze złotym kruszcem:

•

obszary działalności spółek:

o

wydobycie złota – akcje spółek wydobywczych można nabyć za pośrednictwem

brokerów amerykańskich lub za pośrednictwem biur maklerskich,

o

przemysł jubilerski,

•

najstarszą z notowanych na światowych giełdach spółek jest DRD Limited (1895).

Certyfikaty inwestycyjne potwierdzające zakup metali szlachetnych:

•

certyfikaty potwierdzające zakup fizycznego złota lub srebra, stanowią potwierdzenie
własności metalu, który jest przechowywany w specjalnych skarbcach,

•

nr seryjne,

•

internetowe platformy, np. Bullionvault.com, goldmoney.com.

Instrumenty pochodne oparte na złocie:

•

giełdy złoto: COMEX (100 uncji, TOCOM Tokyo Commodity Exchange,

•

giełdy srebro: MCX Multi Commodity Exchange of India (5 kg).

ETFy na rynku metali szlachetnych:

•

ETFy na złoto: 2003-2004,

•

ETFy na rynku srebra 2005-2006.

Instrumenty strukturyzowane, np. certyfikat strukturyzowany Raiffeisen Centrobanku Gold Open-End
Index Certicate.

14.05.2012

INWESTYCJE W AKTYWA EMOCJONALNE

•

potencjał wysokich stóp zwrotu,

•

pozytywny wpływ na dywersyfikację portfela,

•

estetyka i prestiż.

Wartość aktywów emocjonalnych zależy od:

•

unikalności,

•

dostępności,

•

walorów estetycznych lub smakowych.

Najczęściej spotykane formy inwestycji w aktywa emocjonalne:

•

inwestycje w sztukę,

•

inwestycje w wino,

•

inwestycje w samochody,

•

inwestycje w stare książki,

•

inwestycje w monety kolekcjonerskie.

Inwestycje w sztukę:

•

formy inwestycji w sztukę:

o

malarstwo, rzemiosło, grafika, fotografia, rzeźba, meble, militaria, biżuteria,

•

czynniki wpływające na ceny walorów:

o

utrwalona pozycja twórcy w historii sztuki,

o

popularność na arenie międzynarodowej,

o

autentyczność dzieła,

o

jakość dzieła sama w sobie,

o

tzw. popularność katalogowa dzieła,

o

ogólny stan dzieła,

o

czas, miejsce i okoliczności powstania,

o

panująca moda, kontekst kulturowy.

•

podmioty rynku sztuki (art.-investing):

o

kolekcjonerzy, galerie, domy aukcyjne, banki, inwestorzy,

•

cechy szczególne inwestycji w sztukę:

o

kwota inwestycji,

o

konieczność dobrego smaku i wyczucie biznesowe,

o

wysokie koszty manipulacyjne,

o

koszty ochrony, konserwacji, odnowienia, transportu. wyceny, ubezpieczenia,
weryfikacji autentyczności,

o

niska płynność,

o

nieprzewidywalny rynek,

METODY INWESTOWANIA NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

dr Bożena Frączek

Strona 15 z 15

o

art-banking – inwestowanie w sztukę za pośrednictwem banku.

•

najdroższe obrazy świata:

o

135 mln $ za „Portret Adeli Broch-Bauer” Gustava Klimta,

o

140 mln $ za „Nr 5” (1948) Jacksona Pollocka.

Art-banking – jedna z usług w ramach oferty private banking:

•

profesjonalne doradztwo w kolekcjonowaniu dzieł sztuki,

•

pomoc w nabywaniu dzieł sztuki, ich wycenie i potwierdzeniu autentyczności,

•

reprezentowanie klienta na aukcjach, negocjowanie ceny oraz pozostałych warunków
transakcji,

•

zapewnienie bezpiecznego transportu, przechowywanie, ubezpieczenie i konserwacja
eksponatów,

•

pierwszym bankiem na świecie, który zaoferował usługi art-banking był szwajcarski bank
UBS,

•

podobne usługi oferują w Polsce Citibank, Deutsche Bank, ABN Amro.

Inwestycje w wino – „Kto winem się raczy, ten Boga zobaczy” – przysłowie cysterskie z XII
wieku:

•

przesłanki inwestycji w wino to rosnący międzynarodowy popyt oraz ograniczone
możliwości strony podażowej:

o

Francja: Bordeaux,

o

Inne kraje: Włochy, Nowa Zelandia, Hiszpania, Austria, Niemcy, Liban,

Australia, Chile, USA, RPA, Argentyna,

•

na świecie jest 75 inwestycyjnych gatunków wina, a każdy z nich sprzedawany jest za
kilkaset euro za skrzynkę,

•

wycena wina zależy w większym stopniu od smaku niż możliwości dalszego użycia,

•

średnia roczna stopa zwrotu z wina waha się w przedziale od 9,5% do 21%,

•

niska korelacja z cenami aktywów finansowych,

•

okres inwestycji w wino wynosi od 3 do 7 lat.

Sposoby inwestycji w wino:

•

zakup na rynku pierwotnym,

•

zakup wina w beczkach,

•

inwestycja w fundusz inwestycyjny wina,

•

zakup udziałów w wybranych winnicach.

Możliwości inwestowania w wino:

•

poprzez domy aukcyjne (Londyn, Chicago),

•

poprzez korzystanie z usług pośredników.

Inwestowanie w samochody klasyczne i zabytkowe:

•

emocjonalne aspekty inwestowania w samochody:

o

prestiż,

o

przynależność do elitarnego grona,

o

spełnienie dawnych oczekiwań,

o

przedmiot użytkowy,

•

przesłanki inwestowania w samochody:

o

kryzys na rynkach finansowych.

Podział inwestycji ze względu na okresy, z których pochodzą samochody:

•

oldtimery – dzieła przedwojenne,

•

piękne klasyczne auto z drugiej połowy minionego stulecia,

•

krótkie, limitowane, elitarne serie.

Starodruki jako rodzaj inwestycji:

•

od 2007 roku na rynki bibliofilskim obserwowany jest wzrost cen,

•

przedmiot inwestycji:

o

książki z ciekawymi dedykacjami autorskimi,

o

starodruki – książki, mapy, grafiki, druki powstałe w latach 1501 – 1800,

o

stare mapy i dokumenty historyczne,

•

sposoby inwestowania w stare książki:

o

nabycia konkretnych egzemplarzy w renomowanych domach aukcyjnych i

antykwariatach,

o

nabycie starodruków poprzez art-banking,

o

możliwość kupna starodruków na aukcjach internetowych,

o

zakup starych książek na rynku staroci.

Monety kolekcjonerskie:

•

cechy inwestycji/elementy wpływające na wartość:

o

aktualna wartość kruszcu na światowych rynkach towarowych,

o

wartość dodana:

ograniczona podaż – wartość nakładu 7-10 tys.,

temat, seria, rok wybicia,

•

monety kolekcjonerskie wyemitowane w latach 1995-2005 zyskały na wartości od 300
do 900%:

o

„złoty” Fryderyk Chopin z 1995r. (500 sztuk),

o

„Jeż” z 1996r. (300.000 sztuk),