Opracowała A. Olszowa na podstawie literatury:

Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji,
w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki,
cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

1

Wykład 3: Kulturowe uwarunkowania edukacji

Bohaterowie popkultury - wzorami (re)konstruowania przez
młodzież swojego „ja”.


„Przesunięcie socjalizacyjne” (Z. Kwieciński)


Kultura konsumpcji
- podstawową kategorią przyjemność
- obowiązek bycia szczęśliwym
- styl życia typu shopping


Kultura typu instant
- natychmiastowość komunikacji – telefon komórkowy, fax, e-mail, Internet stacje
telewizyjne MTV i CNN
- poczucie panowania nad czasem i przestrzenią.
- brak chęci i umiejętności czekania - „nie odkładaj
życia na później”.




Prymat zmiany i szybkiego życia
- szybkie nawiązywanie bezpośrednich kontaktów (tymczasowość,
powierzchowność, anonimowość).

- brak potrzeby stabilności, zorientowanie na krótkotrwałość



Koniec ideałów - triumf codzienności
- wolność do konsumpcji.


Kultura upozorowania; hiperrzeczywistość jako wytwór mediów.


Kultura kultu ciała i seksualności
- erotyzacja konsumpcji

-życie seksualne – odarte z intymności (depersonalizacja i upublicznienie życia
seksualnego).

Opracowała A. Olszowa na podstawie literatury:

Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji,
w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki,
cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

2

Amerykanizacja
Przesunięcia kulturowe:

- od orientacji na społeczność do podejścia indywidualistycznego,

- od odpowiedzialności przed społeczeństwem do samorealizacji,

- od koncentracji na pracy zawodowej do koncentracji na konsumpcji,

- od otwarcia na ludzi do pogoni za zyskiem,

- od zakorzenienia do ruchliwości,

- od dominacji w życiu społecznym kategorii równości, sprawiedliwości
i współpracy do eksponowania znaczenia wolności, możliwości
i współzawodnictwa,

- od rzeczywistości do marzenia,

- od społecznego bezpieczeństwa do przygody,

- od obawy przed niedostatkiem do poszukiwania
królestwa obfitości (S. Breiner).








Tożsamość globalnego nastolatka – kształtowana przez kulturę popularną oraz
ideologię konsumpcji (a nie przez wartości narodowe i państwowe).

- bardzo pragmatyczny,

- łatwo się komunikuje

- maksymalnie tolerancyjny dla różnicy i odmienności

- sceptyczny wobec idei większego zaangażowania.

Opracowała A. Olszowa na podstawie literatury:

Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji,
w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki,
cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

3

Pokolenie X – składa się z osób:
„nie biorących odpowiedzialności za swoje postępowanie i (lub) wykazujących
ogólny brak zainteresowań” T. Thorne

1

Kult sukcesu – zjawiskiem determinującym tożsamość współczesnej młodzieży.

Dwa podstawowe konteksty sukcesu:

I – wyznaczony jest przez dążenie do władzy, stanowiska (pozycji) i pieniędzy,

II – przez „popularną sławę” (obecność w mediach).



Cztery możliwości reakcji na tendencje w rozwoju kultury współczesnej:

•

ś

wiadome dążenie do zablokowania istniejących trendów kulturowych,

w imię uznanych, tradycyjnych wartości kulturowych;

•

bezrefleksyjne dryfowanie wraz z szybko zmieniającą się kulturą;

•

akceptacja euforii supermarketu i bezkrytyczne „klikanie” w rzeczywistość,
tak jak gdyby to była strona z Internetu;

•

negocjacja z młodzieżą kształtu rzeczywistości, w której wspólnie żyjemy, a
w szczególności kształtowanie w młodzieży nawyku świadomego
podejmowania wyborów odnośnie do kształtu własnego „ja”.

Opracowała A. Olszowa na podstawie literatury:

Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji,
w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki,
cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

1

T. Thorne, Slownik pojęć kultury postmodernistycznej. Mody, kulty fascynacje,

tłum. Z. Batko, Warszawa 1995, s. 256-257. (za: Melosik)