1

EDUKACJA PATRIOTYCZNA I OBYWATELSKA DZIECI I MŁODZIEŻY

Zestawienie bibliograficzne w wyborze za lata 2000-2007

Opracowanie: Jolanta Jordan–Wechta. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Marii Grzegorzewskiej w Zielonej
Górze, FILIA W NOWEJ SOLI

WYDAWNICTWA ZWARTE

1.

Być Polakiem to żyć Bosko i szlachetnie. – Rzeszów : Wyższe Seminarium Duchowne, 2005. – 162
s.

2.

Chleb i ojczyzna / Józef Lutosławski. – Drozdowo : Muzeum Przyrody, 2004. –
79 s.

3.

Cywilizacyjna tożsamość europejska a polski patriotyzm. – Włocławek : Państwowa Wyższa
Szkoła Zawodowa, 2006. – 315 s.

4.

Dziedzictwo obyczaju narodowego Polaków : pamięć i zapomnienie / Barbara Jedynak. – Lublin :
Uniwersytet Marii Curie–Skłodowskiej, 2004. – 155 s.

5.

Europa bez Ojczyzn? / Piotr Jaroszyński. – Wyd. 2. – Warszawa : Dom Polski, 2002. – 139 s.

6.

Jak uczyć się Polski / Maria Żmigrodzka. – Wrocław : „NortomW, cop. 2004. –
203 s.

7.

Jedna jest Polska : wybór z przemówień i kazań / Stefan Wyszyński . – Wyd. 2. – Warszawa : „Soli
DeoW, 2000. – 119 s.

8.

Myśli o Polsce i wychowaniu / Aleksander Kamiński . – Warszawa : „HoryzontyW : Muzeum
Harcerstwa, [2003]. – 91 s.

9.

Nowy niemiecki patriotyzm w debacie publicznej w RFN / Izabela Janicka. – Poznań : Wyższa
Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica, 2007. – 132 s.

10. O miłości ojczyzny / Karol Fryderyk Libelt. – Poznań : Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk,

2006. – 144 s.

11. Organizacje niepodległościowe w Zagłębiu Dąbrowskim i okolicy. – Sosnowiec : Progres Będzin :

Stowarzyszenie Autorów Polskich, 2006. – 290 s.

12. Patriotyczne przesłanie w sztuce i edukacji. – Bielsko–Biała : Wyzsza Szkoła Administracji, 2007. –

142 s.

13. Patriotyzm polski : jaki jest? Jaki winien być? – Warszawa : Światowy Związek Żołnierzy Armii

Krajowej : „RytmW, 2001. – 173 s.

14. Patriotyzm wczoraj i dziś : 2002. – Kraków : Polska Akademia Umiejętności, 2003. – 117 s.

15. Patriotyzm wczoraj i dziś. – Kraków : Polska Akademia Umiejętności, 2006. – 117 s.

16. Patriotyzm dzisiaj / Jacek Salij. – Poznań : „W DrodzeW, 2005. – 337 s.

17. Patriotyzm przyszłości / Marcin Król. – Warszawa : Rosner & Wspólnicy, 2004. – 133 s.

18. Patriotyzm, obronność, bezpieczeństwo / red. nauk. Eugenia Anna Wesołowska, Andrzej

Szerauca. – Warszawa : AON, 2002. – 319 s.

19. „Polak – patriota we współczesnej EuropieW : materiały z konferencji poświęconej wychowaniu /

red. Lukasz Godziszewski. – Wrocław : „WikingW, 2000. – 118 s.

20. Polski obyczaj patriotyczny od XVIII do przełomu XX/XXI wieku – ciągłość i zmiana. – Warszawa :

Muzeum Niepodległości : Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2007. – 307 s.

21. Powrót do Polski : szkice o patriotyzmie po „końcu historiiW 1989–2005 / Andrzej Nowak. – Kraków

: „ArcanaW, 2005. – 255 s.

2

22. Rola edukacji regionalnej w kształtowaniu postaw patriotycznych. – Siemianowice Śląskie :

Muzeum Miejskie, 2007. – 48 s.

23. Słów kilka o miłości Ojczyzny / red. Bernadeta Lipian, Lidia Tomkiewicz. – Jarosław : Towarzystwo

przyjaciół Anny Jenke, 2000. – 51 s.

24. Tradycje patriotyczne Suwalszczyzny : materiały z sesji popularnonaukowej, Suwałki, 25 września

2000 roku / red. Zbigniew Fałtynowicz. – Suwałki : Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny, 2001.
– 61 s.

25. Wybrali Polskę / Maria Żmigrodzka. – Radom : Polskie Wydawnictwa Encyklopedyczne, 2003. –

262 s.

26. Wychowanie patriotyczne : materiały sympozjum katechetycznego (Krosno, 30 października 2003

r.). – Przemyśl : Wydawnictwo Archidcezji Przemyskiej, 2005. – 178 s.

27. Wyobrażenia ojczyzny i oblicza patriotyzmu w podręcznikach do języka polskiego dla szkoły

podstawowej w latach 1945–1990 / Zofia Zasacka. – Warszawa : Biblioteka Narodowa, 2000. –
223 s.

28. Z dziejów polskiego patriotyzmu : wybór tekstów. – Kraków : Wyższa Szkoła Europejska im. Ks. J.

Tischnera, 2007. –346 s.

29. Z Karolem Wojtyłą myśląc Ojczyzna / pod red. Wojciecha Chudego. – Lublin : Towarzystwo

Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, cop. 2002. –
303 s.

ARTYKUŁY Z CZASOPISM

30. A to Polska właśnie – o motywie ojczyzny w literaturze i w szkolnej praktyce / Agata Wojtowicz //

Polonistyka. – 2003 nr 1 s.36–42

31. „Aby serce mieć w sam razW – o uczeniu miłości do Polski: ścieżka edukacyjna : wychowanie

patriotyczne / Jolanta Gajęcka // Wychowawca. – 2000, nr 6
s. 22–23

32. Aktywny patriotyzm / Tadeusz Wójcik // Wychowawca. – 2003 nr 4 s.16–17

33. Apel z okazji Święta Niepodległości – szkolna nuda czy intelektualne przeżycie?: scenariusz /

Mirosława Domżalska // Wiadomości Historyczne. – 2002 nr 2 s. 118–121

34. Bez wielkich słów i patosu / Anna Gaj // Wychowawca. – 2003, nr 4 s. 20

35. Bohater – patron szkoły w pracy wychowawczej placówki / Bożena Stramek // Nowa Szkoła. –

2002 nr 6 s.39–41

36. Brednia i anagram: ojczyzna jako przeinaczenie / Katarzyna Kuczyńska-Koschany // Polonistyka. –

2003 nr 1 s. 31–35

37. Być Polakiem – być sobą. Scenariusz lekcji wychowawczej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

lub gimnazjum / Iwona Warzecha // Wychowanie. – 2005 nr 4 s.28–29

38. Była to znakomita lekcja patriotyzmu / Iwona Sułkowska // Nowa Szkoła. – 2007 nr 7 s. 60–61

39. Czy jesteśmy patriotami? (na podstawie badań wśród uczniów szkół podstawowych) / Janina

Mazur // Wychowawca. – 2005 nr 4 s. 5–7

40. Czy polskiej szkole potrzebna jest edukacja obywatelska? (o potrzebie zachowania wiedzy o

społeczeństwie słów kilka / Mariusz Menz // Wiadomości Historyczne. – 2006 nr 5 s. 40–45

41. Dokąd zmierza wychowanie? Rozważania o polskim społeczeństwie, państwie i wartościach

jednoczących naród / Elżbieta Górnikowa-Zwolak // Ruch Pedagogiczny. – 2003 nr 1–2 s. 75–92

42. Droga do wolności: scenariusz widowiska / Bożena i Klemens Stróżyńscy // Nowa Szkoła. – 2006 nr

8 s.6–13

3

43. Dzieje i symbolika sztandaru: scenariusz lekcji / Bożena Gołębiowska // Wychowawca. – 2006 nr

11 s. 29–30

44. Dzień Patrona przy ognisku: scenariusz spotkania klas młodszych / Irena Banasik i in. // Biblioteka

w Szkole. – 2006 nr 4 s.10–11

45. Edukacja drogą do europejskiego obywatelstwa / Dariusz Kociejba // Wiadomości Historyczne. –

2001, nr 1 s. 13–16

46. Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym / Bogumiła Burda, Roman

M. Józefiak // Wiadomości Historyczne. – 2003 nr 2
s. 125–126

47. Edukacja historyczna w nauczaniu zintegrowanym / Elżbieta Leszczyńska // Nauczanie

Początkowe. – 2001/2002 nr 1 s. 56–65

48. Edukacja regionalna a edukacja narodowa i europejska / Anna Asyngier-Kozieł // Język Polski w

Szkole IV–VI. – 2004/2005 nr 4 s. 7–20

49. Historia i WOS na maturze, czyli pedagoga szkiełko i oko / Marek Białokur, Joanna Piłat, Krystyna

Stecka // Wiadomości Historyczne. – 2007 nr 2
s. 13–24

50. Inscenizacja szkolna z okazji Święta Konstytucji 3 Maja / Jarosław Durka // Wiadomości

Historyczne. – 2006 nr 1 s. 37–43

51. Jak efektywnie i ciekawie uczyć wiedzy o społeczeństwie? / Wojciech Szczepański // Wiadomości

Historyczne. – 2005 nr 5 s. 38–47

52. Jak kochać Ojczyznę? : wychowanie patriotyczne dzisiaj / Marek Dziewięcki // Katecheta. – 2003

nr 1 s. 61–65

53. Jaki powinien być obywatel? : koncepcje obywatelstwa polskich nastolatków w perspektywie

porównawczej / Anna Zielińska // Kwartalnik Pedagogiczny. – 2004 nr 4 s.119–141

54. Konstytucja 3 maja: scenariusz zajęć / Jolanta Tadra // Życie Szkoły. – 2002 nr 5 s. 275–281

55. Kształtowanie postawy patriotycznej: propozycje metodyczne cyklu lekcji wychowawczych /

Agnieszka Kaczmarek // Wychowawca. – 2003 nr 4
s. 22–23

56. Kto ty jesteś? / Beata Szurowska // Wychowanie w Przedszkolu. – 2005 nr 9

s. 23–25

57. Kto ty jesteś? / Jolanta Makowska // Problemy Opiekuńczo–Wychowawcze. – 2005 nr 1 s. 34–37

58. Ku czci dawnych bohaterów / Rafał Ryszka // Wychowawca. – 2003 nr 4

s.18–19

59. Lekcja historii: scenariusz przedstawienia z okazji 3 Maja / Agnieszka Radkowska // – Biblioteka w

Szkole. – 2004 nr 2 s.16–17

60. Literatura okresu transformacji wobec uniwersum tradycji / Anna Legeżyńska // Polonistyka. –

2007 nr 3 s. 13–19

61. Metody urozmaicania zajęć WOS w gimnazjum – gra o Unii Europejskiej / Marcin Dyś //

Wiadomości Historyczne. – 2007, nr 1 s. 46–47

62. Mieczysław Kuznowicz o patriotyzmie z perspektywy wychowawczej / Janusz Mółka // Ruch

Pedagogiczny. – 2006 nr 1-2 s. 75–81

63. Moja mała Ojczyzna: scenariusz wieczornicy patriotycznej – szkoła podstawowa / Ewa Żukowska

// Wychowawca. – 2003 nr 7–8 s.27–28

64. Moje, bo polskie / Beata Igielska // Nowa Szkoła. – 2002 nr 10 s. 34–37

4

65. Mój dom – nasz kraj / Urszula Święty // Wychowanie w przedszkolu. – 2006 nr 10 s. 26–28

66. Nauczanie patriotyzmu / Kazimierz Ryczan // Wychowawca. – 2003 nr 4

s.8–11

67. Nie chcemy wojny: scenariusz programu muzyczno-poetyckiego / Iwona Gołębiowska, Ewa

Kopowska // Wychowawca. – 2003 nr 7–8 s. 12–13

68. O narodzie i patriotyzmie, czyli jak pogawędzić na trudne tematy: propozycja metodyczna /

Urszula Chowaniec // Język Polski w Liceum. – 2001/2002 nr 2
s. 40–49

69. O patriotyzmach i o federalizmie europejskim / Krzysztof Kwaśniewski // Przegląd Zachodni. –

2003 nr 1 s. 153–163

70. O patriotyzmie w mediach / Adam Lepa // Wychowawca. – 2003 nr 4 s. 12–15

71. Ojczyzna – Polska…: gdzie jej szukać?: (propozycja metodyczna dla klasy 4) / Elżbieta Kuświk,

Elżbieta Maciejewska, Joanna Woszczyk // Język Polski w Szkole IV-VI. – 2003/2004 nr 1 s. 59–64

72. Ojczyzna – wielkie słowo…: scenariusz imprezy poświęconej Małej i Dużej Ojczyźnie / Ewa

Zygmunt // Poradnik Bibliotekarza. – 2005 nr 10
s.29–31

73. Ojczyzna / Czesław Stanisław Bartnik // Wychowawca. – 2006 nr 10 s. 16–17

74. Ojczyzna moja: scenariusz inscenizacji z okazji narodowego Święta Niepodległości / Agnieszka Maj

// Nauczanie Początkowe. – 2001/2002 nr 1
s. 41–45

75. Ojczyzna to Polska, to rzeka, to las… / Renata Wiśniewska // Wychowanie w Przedszkolu. – 2005

nr 4 s.29–31

76. Ojczyzną jest język: scenariusz montażu słowno-muzycznego / Maria Wiaderek // Biblioteka w

Szkole. – 2002 nr 5 s.20–21

77. „Ojczyzno ma tyle razy…W / Dariusz Bralski // Nowa Szkoła. – 2001 nr 8

s. 22-25

78. Pamięci ojców naszych [rocznica Katynia]: montaż słowno-muzyczny / Alicja Maciejewska //

Biblioteka w Szkole. – 2002 nr 6 s. 26–27

79. Patriotyzm – tak, ale… / Grzegorz Gołaszewski // Język Polski w Liceum. – 2006/2007, nr 3 s. 10–

21

80. Patriotyzm czy internacjonalizm? / Leszek Wójcik // Wychowawca. -2000 nr 5 s.34

81. Patriotyzm dzisiaj (cz. I) / Jacek Salij // Wychowawca. – 2006 nr 6 s.16–17

82. Patriotyzm dzisiaj (cz. II) / Jacek Salij // Wychowawca. – 2006 nr 7–8 s.24

83. Patriotyzm dzisiaj (cz. III) / Jacek Salij // Wychowawca. – 2006 nr 9 s. 16–17

84. Patriotyzm w oczach współczesnej młodzieży (analiza ankiety) / Andrzej Masiewicz //

Wychowawca. – 2005 nr 4 s. 8–9

85. Patriotyzm współczesnego człowieka / Marek Dziewięcki // Wychowawca. – 2004 nr 4 s. 23

86. Polski patriotyzm / Józef Pyrek // Wychowawca. – 2000 nr 5 s. 26–28

87. Postulowany patriotyzm i historia / Barbara Jakubowska // Wiadomości Historyczne. – 2005, nr 6

s. 32–36

88. Prawa ucznia i prawa dziecka w edukacji obywatelskiej / Marianna Jaksim // Wiadomości

Historyczne. – 2001 nr 2 s. 79–81

5

89. Program ścieżki patriotycznej: propozycja metodyczna dla klasy IV / Ewa Kamińska, Krystyna

Kowalska // Język Polski w Szkole IV–VI. – 2001/2002 nr 4 s. 60–66

90. Proporczyk – symbol państwa w każdym polskim domu / Eleonora Parnowska // Życie Szkoły. –

2000 nr 7 s. 457–460

91. Refleksje o historii i patriotyzmie : ojczyzna, globalizacja – przewartościowanie XXI w./ Hanna

Wójcik–Łagan // Wiadomości Historyczne. – 2006 nr 2 s. 2–9

92. Refleksje o patriotyzmie polskim w przeddzień wstąpienia do Unii Europejskiej / Maria Tomczak //

Przegląd Zachodni. – 2003 nr 1 s.164–171

93. Scenariusz uroczystości z okazji Święta Niepodległości / Maria Szpunar-Jura // Biblioteka w Szkole.

– 2001 nr 9 s.29–31

94. Święto Armii Krajowej: scenariusz / Grażyna Pioterek // Biblioteka w Szkole. – 2003 nr 5 s. 20–21

95. Testament po… Józefie Piłsudskim: propozycja metodyczna dla klasy VI / Izabela Macheta–Kornaś

// Język Polski w Szkole IV–VI. – 2004/2005 nr 2
s. 73–78

96. Tradycje opozycji demokratycznej w Małopolsce w Edukacji obywatelskiej / Tomasz Gąsowski //

Wychowawca. – 2005 nr 4 s. 21

97. Transformacja w kulturze i literaturze polskiej z ptasiej perspektywy / Bogusław Bakuła //

Polonistyka. – 2007 nr 3 s. 6–12

98. Trudne dojrzewanie do obywatelstwa / Jadwiga Raczkowska // Problemy Opiekuńczo–

Wychowawcze. – 2007 nr 4 s. 23–34

99. W trosce o kulturę narodową / Andrzej Zwoliński // Wychowawca. – 2004 nr 4 s.12–14

100. „Wiwat król kochany! Wiwat Sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie StanyW: scenariusz uroczystości

z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja / Krystyna Barańska // Poradnik Bibliotekarza. –
2000 nr 4 s. 28–31

101. Wokół hymnu narodowego: propozycja lekcji języka polskiego skorelowana z historią, plastyką i

muzyką / Marta Choroszczańska // Język Polski w Szkole dla klas IV–VI. – 2000/2001 nr 2 s. 47–49

102. Wokół narodowej historii i jej mitów: propozycja metodyczna / Henryk Odrozek // Język Polski w

Liceum. – 2001/2002 nr 2 s. 50–60

103. Wychowanie dla Polski (propozycja metodyczna dla klasy 6) / Halina Czajewska // Język Polski w

Szkole IV–VI. – 2003/2004 nr 2 s. 46–54

104. Wychowanie patriotyczne / Aurelia Wenzel // Nowe w Szkole. – 2003 nr 12 s.14–16

105. Wychowanie patriotyczne / Roman Król // Wychowawca. – 2004, nr 4 s. 8–11

106. Wychowanie patriotyczne w praktyce / Klemens Stróżyński // Nowa Szkoła. – 2006 nr 8 s. 4–5

107. Wychowanie patriotyczne w rodzinie / Marta Czerwonka, Helena Piróg // Wychowawca. – 2002 nr

11 s. 20–22

108. Wychowanie patriotyczne w szkole na Czerniakowie / Maria Burdowicz–Nowicka // Problemy

Opiekuńczo–Wychowawcze. – 2006 nr 8 s. 56–60

109. Wypracowanie na maturze z wiedzy o społeczeństwie / Barbara Freier-Pniok // Wiadomości

Historyczne. – 2007 nr 4 s. 5–8

110. Wypracowanie na maturze z wiedzy o społeczeństwie / Barbara Freier–Pniok // Wiadomości

Historyczne. – 2007 nr 4 s. 5–8

111. Zakres i uwarunkowania wiedzy obywatelskiej polskich nastolatków / Anna Wiłkomirska //

Kwartalnik Pedagogiczny. – 2002 nr 1 s.49–69

6

112. „Żołnierz, poeta, czasu kurzW: montaż poetycko-muzyczny o życiu i twórczości Krzysztofa Kamila

Baczyńskiego / Teresa Tomczak, Marianna Kular // Biblioteka w Szkole. – 2001 nr 1 s.11–12

PRZYDATNE STRONY WWW

http://scholaris.pl/Portal?secId=171F01SQ7N0FG3QP568H3V4F&refId=8Q88T81186E8OH833VQ3S4M4

http://www.ceo.org.pl/_files_/baza_materialow/1_2/sciezka_sp4_elk.pdf

http://www.ceo.org.pl/portal/bazadoc?docId=41876

http://www.profesor.pl/mat/pd2/pd2_h_grabowska_030728.pdf

http://www.srodki-dydaktyczne.men.gov.pl/www/standard-frame.php?subject=66

http://www.srodki-dydaktyczne.men.gov.pl/www/standard-frame.php?subject=66