PROGRAM EDUKACJI PATRIOTYCZNEJ

Motto:

Nie chciejcie ojczyzny, która was nic nie kosztuje.

Potrzeba nieustannej odnowy umysłów i serc, aby przepełniała je miłość i sprawiedliwość, uczciwość i ofiarność, szacunek dla innych i troska o dobro wspólne, szczególnie o to dobro, jakim jest wolna Ojczyzna.  — Jan Paweł II (Karol Wojtyła)

Wstęp

W dzisiejszych czasach, gdy coraz więcej młodych ludzi opuszcza nasz kraj i to nie tylko „za chlebem” coraz częściej zastanawiamy się, czy słowa Pakuwiusza „Ojczyzna jest tam, gdzie dobrze” nie są utożsamiane z dobrem wyłącznie materialnym. Wartości, które czcili nasi dziadowie, za które oddawali życie nasi ojcowie powoli odchodzą do lamusa. Kształtowanie postaw patriotycznych służy identyfikacji narodowej i kulturowej, przygotowuje do życia w społeczeństwie, wpływa na kształtowanie więzi z krajem. Trzeba je budować poprzez działalność dydaktyczno - wychowawczą. Przekazywanie treści patriotycznych jest obowiązkiem każdego nauczyciela bez względu na wiarę i przekonania polityczne.
Zapis znajdujący się we wstępie do Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty mówi:

"Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewni każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości
i wolności."
Zaś w artykule 4 ustawy czytamy:
" Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawy moralne
i obywatelskie z poszanowaniem godności osobistej ucznia."
Analiza powyższych zapisów rodzi przekonanie, iż niezbędna jest troska o prawidłowy rozwój intelektualny i moralny młodego pokolenia, o jego właściwą postawę.

Założenia edukacji patriotycznej

     Patriotyzm wyraża się w przywiązaniem do Ojczyzny, obyczajów i kultury narodowej, szacunkiem dla ludzi, którzy je tworzyli. Wychowanie patriotyczne należy więc powiązać z treściami i zadaniami innych dziedzin wychowania. W realizowaniu zadań wychowania patriotycznego należy zwrócić uwagę na różne kierunki działań dostosowane do środowiska społecznego. Już w grupie najmłodszych dzieci należy budzić przywiązanie do Ojczyzny, do swego regionu, miasta, rodziny. Można to czynić na wiele różnych sposobów. Jednym z nich jest prezentowany podział zadań na cztery grupy: MÓJ KRAJ, MÓJ REGION, MOJE MIASTO, MOJA RODZINA.

Cele:

• Umacnianie więzi z Polską

• Kształtowanie świadomości obywatelskiej

• Formowanie postaw patriotycznych

• Fozwijanie poszanowania postaw prospołecznych i dobra wspólnego

• Rozwijanie aktywnego udziału w życiu społeczności rodzinnej, szkolnej, lokalnej
  i państwowej

• Wyrabianie dbałości o język ojczysty

• Nabycie wiedzy o swoim regionie, mieście i rodzinie

• Kształtowanie postawy szacunku do wartości, symboli i tradycji narodowych

• Kształtowanie tożsamości narodowej i współuczestnictwa w pielęgnowaniu tradycji

• Poszerzenie wiedzy o historii regionu i miasta, jego kulturze i sztuce

• Poznawanie miejsc związanych z historią najbliższej okolicy

• Włączanie dzieci i młodzieży w aktywne uczestnictwo w życiu społecznym

• Kształtowanie odpowiedniego zachowania w czasie uroczystości szkolnych, państwowych

Zadania szkoły

• Tworzenie sytuacji wyzwalających emocjonalny związek z krajem ojczystym

• Zapoznanie uczniów z symbolami, ważnymi dla kraju rocznicami, pracą instytucji, które posiadają istotne znaczenie dla funkcjonowania państwa i miasta

• Przygotowanie uczniów do, aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym

Formy i metody pracy

MÓJ KRAJ:

• Poznawanie historii Polski w kontekście dziejów świata:

- lekcje historii, wos, Gddw, ścieżka regionalna, lekcje języka polskiego, godziny wychowawcze

- prezentacja filmów historycznych - lekcje historii, maratony filmowe w czasie ferii

- wycieczki do miast historycznych

- konkursy historyczne

• Kształtowanie dbałości o język ojczysty:

- konkursy literackie

- lekcje języka polskiego

- zajęcia biblioteczne
- konkursy organizowane dla uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum przez nauczycieli biblioteki

• Kultywowanie tradycji polskich:

- konkursy związane z tradycjami

- poznawanie pieśni patriotycznych

- Przekazywanie wiedzy o tradycjach na lekcjach historii, religii, wos

MÓJ REGION

• Poznawanie historii najbliższej okolicy:

- wycieczki patriotyczne, rajdy

- konkursy historyczne

• Zapoznanie z pracą LOK

• Poznanie działalności PTTK

• Spotkania z ciekawymi ludźmi

MOJE MIASTO

• Zapoznanie z historią miasta:

-lekcje ścieżki regionalnej, historii, wos, godziny wychowawcze, spotkania z ciekawymi mieszkańcami miasta

- współorganizowanie z MOK wystaw związanych z Bukownem

- konkursy plastyczne i literackie

- pomoc w zagospodarowaniu Izby Pamięci Narodowej w MOK

• Kształtowanie poczucia patriotyzmu lokalnego:

- zapoznanie się z pracą UM

- włączenie uczniów w patriotyczne imprezy lokalne

- pomoc w akcjach organizowanych przez harcerzy

-współtworzenie prasy lokalnej

MOJA RODZINA

• poznawanie historii swojej rodziny:

- konkursy współorganizowane z MOK

- lekcje języków obcych, języka polskiego, religii, wos, godzin wychowawczych

- wywiady z dalszymi członkami rodziny w celu zadzierzgnięcia więzi rodzinnych

• Kultywowanie tradycji polskich w rodzinie, szkole:

- wigilie klasowe

- spotkanie opłatkowe dla nauczycieli i emerytów ze wspólnym śpiewaniem kolęd

Przewidywane osiągnięcia uczniów

• Znajomość symboli narodowych, polskich pieśni patriotycznych, tradycji i obrzędów, najważniejszych zabytków historycznych i miejsc pamięci narodowej

• Nabycie wiedzy z zakresu historii Polski, regionu, miasta i rodziny

• Aktywne włącznie się w życie społeczności lokalnej poprzez działalność w organizacjach takich jak: harcerstwo, PCK, TKKF itp.

• Zdobycie nowych doświadczeń w czasie konkursów

• Znajomość pracy instytucji państwowych i pozarządowych

• Właściwe posługiwanie się językiem polskim

• Prezentowanie odpowiedniego zachowania w czasie uroczystości szkolnych
  i państwowych

Ewaluacja programu

Ewaluacja przeprowadzana będzie cyklicznie poprzez różne formy prac uczniów w czasie trwania programu. Jej elementami będą: osiągnięcia uczniów w konkursach, ankiety, testy, prace manualne, prezentacje multimedialne, prezentowane przez uczniów postawy.

PLAN DZIAŁAŃ

MÓJ KRAJ Cele: - kształtowanie postawy szacunku do wartości, symboli i tradycji narodowych, - zapoznanie z pojęciami patriotycznymi, - wpajanie podstaw poprawnej polszczyzny, - zapoznawanie z literaturą i sztuką polską
POZNAWANIE HISTORII POLSKI
Rodzaj zajęć	Odpowiedzialni	Uczestnicy	Forma realizacji
Poszerzanie treści patriotycznych w oparciu o program nauczania w czasie lekcji historii, wos, godzin wychowawczych, ścieżki regionalnej (jako oddzielnego przedmiotu), religii	Nauczyciele przedmiotów	Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum	- Poszerzenie tematów lekcji o takie jak: -patriotyzm i patriota, -polskie symbole narodowe, -miejsce Polski w Europie, -Polska naszą Ojczyzną - włączenie się w akcję „Młodzież pamięta”
Prezentacja filmów o tematyce patriotycznej w czasie lekcji i poza nimi, omówienie poznanych treści, wyciągnięcie wniosków	nauczyciele historii i wos	Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum	- maraton filmowy w czasie ferii („Pianista”, „Zemsta”) - emisja filmu „Takie będą Rzeczpospolite…” w czasie lekcji religii, przedstawienie uczniom celów konkursu „Patriotyzm z pokolenia na pokolenie”, - wykorzystanie fragmentów filmu na lekcjach historii w gimnazjum
Wycieczki do historycznych miast Polski, połączone z prelekcjami, pogadankami, wystawami	Wychowawcy klas	Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum	- wycieczka klas szóstych do Warszawy (Grób Nieznanego Żołnierza, Muzeum Wojska Polskiego, Zamek Królewski, Pałac Łazienkowski, Park Łazienkowski), - wycieczka do Kopalni Soli w Wieliczce połączona z lekcją „Tropiciele” - kl. III SP, - wycieczka do Kopalni Soli w Wieliczce połączona z lekcją muzealną w Muzeum Żupnym - „Spacer ze św. Kingą” - zwiedzanie zabytków renesansowych Krakowa (kl. I i II gimnazjum) - wycieczka szlakiem kopców krakowskich: Wandy i Kraka, Piłsudskiego, Kościuszki ( kl. I, II i III gimnazjum) - wycieczka szlakiem piastowskim(Biskupin, Gniezno, Poznań) - wycieczki gimnazjum do Oświęcimia, Kalwarii i Wadowic, Warszawy(planowane) - wycieczki szkoły podstawowej „ku tradycji” (zamki na szlaku „Orlich Gniazd”) (planowane)
Włączanie młodzieży w konkursy historyczne i patriotyczne	Nauczyciele historii, wos, sztuki	Uczniowie gimnazjum i szkoły podstawowej	- Powiatowy Konkurs Historyczno - Regionalny „O laur Trójki” - uczniowie gimnazjum, - ogólnopolski konkurs historyczno - literacki „Stan wojenny - represje wobec społeczeństwa polskiego w latach 1981 - 1989” - „Mistrz historii” - konkurs szkolny (planowane)
Zachęcanie do interesowania się wydarzeniami politycznymi Polski i świata	Nauczyciele wos	Uczniowie gimnazjum	Całoroczne prowadzenie „teczek obywatelskich” -segregatorów w których uczniowie zamieszczają swoje prace związane z pojęciami takimi jak : naród, państwo, społeczeństwo, rząd; informacje o swoich zainteresowaniach i angażowaniu się w życie miasta, szkoły i rodziny
- zapoznanie uczniów z rolą Jana Pawła II w historii Polski i świata	Nauczyciele religii	Uczniowie Zespołu Szkół, rodzice	- Apel z okazji Dnia Papieskiego połączony z prezentacją multimedialną najważniejszych dla Polski i Polaków zdań wypowiedzianych w czasie pielgrzymek Jana Pawła II do Polski -wykonywanie przez uczniów albumów o Janie Pawle II.
KSZTAŁTOWANIE DBAŁOŚCI O JĘZYK OJCZYSTY
Angażowanie uczniów w konkursy poprawnej polszczyzny	Nauczyciele języka polskiego, nauczania zintegrowanego i biblioteki	Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum	- „ Mały Mistrz Ortografii Powiatu Olkuskiego” - konkurs na najpiękniejszy charakter pisma - konkurs ortograficzny w gimnazjum
Zorganizowanie w szkole obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego	Nauczyciele języka polskiego i nauczania zintegrowanego	Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum	- Zorganizowanie szkolnej wystawy „najpiękniejszych cytatów literatury polskiej” - zorganizowanie konkursu „Z poprawną polszczyzna na co dzień”
Organizowanie konkursów czytelniczych i wiedzy literackiej przez bibliotekę szkolną	Nauczyciele biblioteki	Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum	-„Koziołek Matołek wędruje przez świat” - konkurs plastyczno - literacki w ramach akcji „Cała Polska czyta dzieciom, - zorganizowanie konkursu „Znajomość literatury dziecięcej i młodzieżowej”. Konkurs oparty był na zasadzie skojarzeń przedmiot - tytuł. Zwycięzcy losowali sobie nagrody.
Poszerzenie księgozbioru biblioteki o zakup książek historycznych oraz książek polskich autorów	Nauczyciele biblioteki i dyrektor szkoły	Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum	Zakupione pozycje w załączniku
Prezentacja zakupionych pozycji książkowych nauczycielom i uczniom	Nauczyciele biblioteki	Nauczyciele i uczniowie	- Prezentacja podczas spotkania połączonych zespołów samokształceniowych SP i Gimnazjum oraz podczas zajęć bibliotecznych z uczniami
KULTYWOWANIE TRADYCJI POLSKICH
Organizowanie konkursów związanych z tradycjami - np. na lampion. Udział w konkursach zewnętrznych	Proboszcz parafii, katecheci	Rodzice i dzieci Zespołu Szkół	- Ogłoszenie i rozstrzygnięcie konkursu w parafii w czasie adwentu , - udział w diecezjalnym konkursie „Szopka Bożonarodzeniowa” - udział w „Festiwalu Kolęd i Pastorałek” w Będzinie
Organizowanie wycieczek połączonych z poznawaniem tradycji polskich	Wychowawcy klas	Uczniowie Zespołu Szkół	- Wycieczka na kiermasz ozdób bożonarodzeniowych do Olkusza (kl VI SP) - wycieczka do zakładu produkcji bombek w Jerzmanowicach - malowanie własnej bombki (kl.IV) - wycieczka do kopalni soli w Wieliczce połączona z lekcją muzealną „W kuchni z solą i bez” - kiszenie kapusty (kl III SP) - wycieczka do Muzeum Chleba w Radzionkowie - pieczenie i degustacja chleba - kl. I SP - wycieczka do Istebnej i Ustronia (Ośrodek Edukacji Ekologicznej, zwiedzanie „kurnej chaty” u Kawuloka, Górski Park Niespodzianek)
Wykonywanie stroików bożonarodzeniowych i ozdób choinkowych połączone z prelekcją o zwyczajach świątecznych	Nauczyciele sztuki, techniki, nauczania zintegrowanego, rodzice	uczniowie Zespołu Szkół	Lekcje szkolne
Poznawanie pieśni patriotycznych, wspólny śpiew w oparciu o sprowadzone lub wykonane śpiewniki pieśni patriotycznej	Nauczyciele sztuki, nauczyciele nauczania zintegrowanego	Rodzice i dzieci Zespołu Szkół	Lekcje szkolne, apel z okazji 11 listopada
Organizowanie imprez okolicznościowych, takich jak Andrzejki, Wigilie klasowe	Wychowawcy klas, nauczyciele biblioteki, rodzice	Uczniowie Zespołu Szkół	Imprezy wewnątrzszkolne z angażowaniem rodziców
POZNAWANIE KULTURY POLSKIEJ
Zapoznanie z dziełami literatury, sztuki, muzyki, rolą teatru i kina polskiego	Wychowawcy klas	Uczniowie SP i gimnazjum	- Spotkanie z aktorami po spektaklu „Czechow” w MOK w Olkuszu (gimnazjum) - Warsztaty teatralne w teatrze Groteska w Krakowie (kl I gimnazjum) - spektakl „Błysk rekina” w teatrze Ludowym w Krakowie”. Spotkanie z reżyserem (kl. I gimnazjum) - wyjazd na film „Katyń” - wszystkie klasy gimnazjalne. Lekcje wprowadzające w historię Katynia i katecheza po emisji filmu -spotkanie z aktorem Włodzimierzem Wowa - Brodeckim organizującym akcje upamiętniające ważne wydarzenia historii Polski - wyjście na teatrzyk „Wilk i zając” do MOK (kl.I-III SP) - zapoznanie z pracą teatru polskiego na zajęciach Kół Teatralnych - poznanie polskich muzycznych instrumentów drewnianych w czasie wycieczki do Istebnej (szkoła podstawowa, kl. I-III)
MÓJ REGION Cele: nabycie wiedzy o swoim regionie włączanie dzieci i młodzieży w aktywne uczestnictwo w życiu społecznym poszerzanie wiedzy o historii i sztuce regionu
POZNAWANIE HISTORII NAJBLIŻSZEJ OKOLICY
Organizowanie wycieczek krajoznawczych i rajdów połączone z poznawaniem miejsc pamięci i dziedzictwa kulturowego i warsztatami	Wychowawcy klas	Uczniowie Zespołu Szkół	XXI Rajd Pieszy Szlakami Walk Oddziału Hardego połączony z konkursem wiedzy o oddziale (gimnazjum) - wycieczka do Groty Łokietka (gimnazjum) - spacer szlakiem edukacyjnym z Bukowna do Podlesia (kl I gimnazjum, IV i VI SP) (planowana także wycieczka gimnazjalistów) - wycieczka do Planetarium w Chorzowie i zwiedzanie ośrodka TP Katowice (kl.II SP) - XI Górski Rajd PTTK - Bukowno - Bielsko - Brenna - Bukowno (kl. III gimnazjum) - wycieczka do Muzeum Górnictwa Rud w Bukownie (planowane)
Włączanie uczniów w konkursy szkolne dotyczące miejsc pamięci w naszej okolicy	Nauczyciele historii, religii	Uczniowie Zespołu Szkół	(planowane konkursy plenerowe)
ZAPOZNANIE Z PRACĄ RÓŻNYCH INSTYTUCJI W POWIECIE
Poznanie działalności PTTK	Wychowawcy klas	Uczniowie Szkoły Podstawowej	- Wycieczka do PTTK w Olkuszu - zwiedzanie wystaw PTTK(kl. VI SP) - włączanie się w rajdy organizowane przez PTTK
Zapoznanie z pracą OSP	Wychowawcy klas	Uczniowie Zespołu Szkół	- wycieczka do Muzeum Pożarnictwa w Olkuszu. Prelekcja o pracy strażaków.
Poznanie roli NSZZ „Solidarność” w naszym rejonie	Działacze związkowi i wychowawcy klas	Uczniowie Zespołu Szkół	- udział w festynie organizowanym przez „Solidarność”, - uświetnienie występem artystycznym spotkania opłatkowego „Solidarności” regionu olkuskiego z Biskupem A.Śmigielskim - włączenie się w konkurs organizowany przez NSZZ „Solidarność” - „Stan wojenny - represje…”
Włączanie uczniów w rejonowe konkursy historyczne, plastyczne, muzyczne	Nauczyciele historii, wos, sztuki, nauczania zintegrowanego	Uczniowie Zespołu Szkół	- regionalny Konkurs Piosenki Dziecięcej w Sławkowie - konkurs plastyczny na Europejski Dzień Drzewa
MOJE MIASTO Cele: wyrobienie poczucia łączności ze swoim miastem wzbudzenie poczucia odpowiedzialności za miasto zachęcenie do czynnego uczestniczenia w życiu miasta
ZAPOZNANIE Z HISTORIĄ MIASTA
Poszerzanie wiedzy o historii miasta na lekcjach wos, historii, godzinach wychowawczych. Zapoznanie z pracami miejscowych historyków i pisarzy - p.Szyi , Liszki i Dziechciarza	Nauczyciele przedmiotów, wychowawcy	Uczniowie klas gimnazjalnych i klas IV-VI	Lekcje szkolne
Zachęcanie uczniów do wykonania folderów o Bukownie	Nauczyciele ścieżki regionalnej, wos, wychowawcy klas	Uczniowie Zespołu Szkół	Wykonanie folderów przez uczniów gimnazjalistów
Spotkania z ciekawymi mieszkańcami miasta i okolic - pisarzami, poetami	Pracownicy Miejskiego Ośrodka Kultury, Miejskiej Biblioteki Publicznej, Dyrekcja Zespołu Szkół	Uczniowie Zespołu Szkół, mieszkańcy miasta	Spotkanie autorskie z autorem bajek - Grzegorzem Kasdebką i autorem prac o Ziemi Olkuskiej - Olgerdem Dziechciarzem
współorganizowanie z MOK wystaw związanych z Bukownem	Wychowawcy, rodzice, uczniowie	Mieszkańcy miasta i okolic	(planowane)
Konkursy plastyczne i literackie	Nauczyciele sztuki, języka polskiego, nauczania zintegrowanego	Uczniowie gimnazjum	Konkurs na najciekawszy opis zabytków naszej okolicy
Pomoc w zagospodarowaniu Izby Regionalnej w MOK	Dzieci i młodzież MOK	Mieszkańcy Bukowna i okolic	Zgromadzenie przez uczniów eksponatów i przekazanie ich MOK
KSZTAŁTOWANIE POCZUCIA PATRIOTYZMU LOKALNEGO
zapoznanie się z pracą Urzędu Miasta	Wychowawcy klas, pracownicy Urzędu Miasta	Uczniowie szkoły podstawowej	Wyjście do UM. Przedstawienie przez Sekretarza Miasta pracy urzędu
Utworzenie przy UM rady młodzieżowej	Dyrekcja i nauczyciele Zespołu Szkół, Burmistrz Miasta Bukowno	Uczniowie gimnazjum	W trakcie organizowania
Włączanie uczniów w patriotyczne imprezy lokalne	Opiekunowie Rad Uczniowskich, Kół Teatralnych, chóru szkolnego	Uczniowie Zespołu Szkół, mieszkańcy miasta	- Przygotowanie pocztu sztandarowego i przemarsz pod obelisk z okazji 11 listopada - przygotowanie inscenizacji dla mieszkańców - przygotowanie apelu z okazji 3 Maja (planowane)
Włączanie uczniów w działalność drużyny harcerskiej	Harcerze pod opieką drużynowej	Uczniowie Zespołu Szkół	Zachęcanie do przyłączenia się do drużyny, wyjazdów na obozy harcerskie
Współtworzenie prasy lokalnej	Uczniowie pod opieką nauczycieli języka polskiego i wos	Uczniowie gimnazjum i szkoły podstawowej	Stworzenie zespołu redakcyjnego, pisanie i przekazywanie artykułów związanych z życiem szkoły do „Głosu Bukowna”
MOJA RODZINA Cele: integrowanie rodzin poznanie historii rodziny tworzenie „małej ojczyzny” w szkole
POZNAWANIE HISTORII SWOJEJ RODZINY
Organizowanie konkursów związanych z genealogią rodziny	Nauczyciele historii	Uczniowie Zespołu Szkół, rodziny uczniów	- Konkurs na najpiękniejsze drzewo genealogiczne mojej rodziny - konkurs Rejonowy w MOK „W cieniu rodzinnego drzewa”
Włączanie uczniów w przygotowywanie prezentacji i projektów dotyczących rodziny	Nauczyciele języków obcych, wychowawcy klas	Uczniowie Zespołu Szkół i ich rodziny	Lekcje szkolne
INTEGROWANIE RODZIN
Włączanie rodzin we wspólne imprezy rekreacyjne	Pracownicy Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji, nauczyciele W-F i wychowawcy klas	Uczniowie zespołu Szkół i ich rodziny	- Impreza integracyjna „Mamo, tato, baw się z nami” w Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji - udział w Rodzinnym rajdzie Rowerowym o puchar Burmistrza Miasta
Przygotowanie ślubowania klas pierwszych, pasowanie na żaka	Wychowawcy klas pierwszych szkoły podstawowej i gimnazjum, rodzice uczniów, uczniowie	Uczniowie Zespołu Szkół i ich rodziny	Imprezy wewnątrzszkolne z pomocą i udziałem rodziców
KULTYWOWANIE TRADYCJI POLSKICH W SZKOLE
Wspólne wigilie klasowe	Wychowawcy klas, uczniowie, nauczyciele	Wychowawcy klas, uczniowie, nauczyciele	Imprezy wewnątrzklasowe
Przygotowanie spotkania opłatkowego dla obecnych i emerytowanych przedstawicieli UM	Nauczyciele sztuki, religii	Przedstawiciele UM, pracownicy ZS nr 1	Inscenizacja i wieczór kolęd w Zespole Szkół

KONSPEKT WYCIECZKI PATRIOTYCZNEJ DLA KLAS SZÓSTYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ LUB KLAS GIMNAZJALNYCH

Przygotowany konspekt obejmuje wycieczkę przedmiotową, historyczną, pieszo - autokarową. Wcześniej należy zarezerwować godziny wizyt w muzeach.

Trasa: Bukowno - Olkusz - Bukowno

Przed rozpoczęciem wycieczki wybrani uczniowie przygotowują informacje na temat następujących miejsc pamięci i zabytków kultury: STARY CMENTARZ Z GROBEM F. NULLO, CMENTARZ PRAWOSŁAWNY, POMNIK MARSZAŁKA J. PIŁSUDSKIEGO, PŁYTA NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA, POMNIK OFIAR STANU WOJENNEGO, POMNIK KU CZCI POMORDOWANYCH W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ, MURY OBRONNE Z BASZTĄ, BAZYLIKA ŚW. ANDRZEJA APOSTOŁA, KOPIEC KOŚCIUSZKI, CMENTARZ ŻOŁNIERZY I WOJNY ŚWIATOWEJ, KIRKUT

Kierownik wycieczki również przygotowuje materiały na temat historii Olkusza i jego zabytków.

Cele edukacyjne:

• poznanie historii Olkusza na tle dziejów Polski

• budzenie zainteresowania historią i kulturą Olkusza

• poznanie miejsc pamięci narodowej, zabytków architektury, miejsc kultu, olkuskich muzeów

• kształcenie szacunku dla tych, którzy tworzyli historię

• zachęcenie do poznawania historii „naszej małej ojczyzny”

Cele operacyjne:

• wymienienie olkuskich muzeów

• rozpoznanie miejsc pamięci

• wskazanie zabytków kultury

• opowiedzenie krótkiej historii miasta

Metody:

• Słowne - wykład, pogadanka, dyskusja

• Oglądowe - obserwowanie pomników, tablic pamiątkowych, eksponatów

• Praktyczne - „jazda” wozem strażackim, gra na instrumentach afrykańskich

Formy:

• Zbiorowa - wędrówka szlakiem miejsc pamięci

• Grupowa - gra na instrumentach

Czas trwania wycieczki: ok.6 - 7 godzin

Liczba uczestników: ok. 20

Liczba opiekunów: 2

Przebieg wycieczki:

1. Zbiórka o godz. 8.00, sprawdzenie listy obecności, krótkie przypomnienie celu wycieczki i zasad zachowania się w muzeach, w czasie przejścia chodnikami itp.(20 minut).

2. Przejazd w okolice dworca PKP(30 minut). Kierowca autokaru przejeżdża na parking przy ulicy Szpitalnej.

3. Przejście na stary cmentarz prawosławny. Przygotowany uczeń przedstawia pozyskane informacje uczestnikom wycieczki (15 minut).

4. Udanie się na stary cmentarz katolicki. Odczytywanie informacji na tablicach pamiątkowych, przejście pod pomnik ofiar II wojny światowej. Odczytanie przez ucznia zebranych informacji. Przemarsz pod grób F. Nullo. Przedstawienie historii walk powstańczych i roli w nich pułkownika. Uroczyste zapalenie znicza ( 20 minut).

5. Przejście do Muzeum Pożarnictwa (ok.15 minut).

6. Zwiedzanie Muzeum z przewodnikiem (30 minut).

7. Przejście na rynek (2 minuty) i prezentacja przez uczniów informacji o każdym
   z miejsc pamięci i zabytków kultury (pomnik marszałka J. Piłsudskiego, Płyta Nieznanego Żołnierza, Pomnik Ofiar Stanu Wojennego, pomnik ku czci pomordowanych w czasie II wojny światowej, mury obronne z basztą, bazylika św. Andrzeja Apostoła, mury obronne (30 minut).

8. Przejście do muzeum regionalnego PTTK. Zwiedzanie muzeum z przewodnikiem (40 minut).

9. Przerwa na posiłek w pobliskiej kawiarni lub na ławkach na rynku (30 minut).

10. Udanie się do Muzeum Afrykanistycznego (10 min.). Zwiedzanie muzeum
    z przewodnikiem (40 minut).

11. Przejazd autokarem w okolice nowego cmentarza(10 min.).

12. Wejście na cmentarz żołnierzy I wojny światowej. Przypomnienie przez ucznia historii cmentarza, zapalenie znicza. Przejście na cmentarz żydowski. Opowiedzenie historii Żydów olkuskich(30 minut).

13. Przejście pod Kopiec Kościuszki, przedstawienie historii walk powstańczych (10 minut).

14. Udanie się na miejsce pamięci - pomnik 20 Straconych. Przekazanie informacji
    o Krwawej Środzie w Olkuszu ( 20 minut).

15. Powrót autokarem do Bukowna (30 minut) i pożegnanie.

Na najbliższej lekcji historii lub wiedzy o społeczeństwie należy sprawdzić nabyte przez uczniów wiadomości, zachęcić do poznawania historii naszej całej okolicy. Efektem lekcji winno być podjęcie przez uczniów postanowienia zapoznania się z historią własnego miasta
i przygotowanie folderu o Bukownie. Uczniowie mogą także na lekcji sztuki namalować zapamiętane miejsca lub na kółku teatralnym przygotować inscenizację legend o naszych miastach. W naszej szkole wykorzystaliśmy pierwszą i drugą propozycję. Uczniowie gimnazjum po lekcji WOS przygotowali foldery o Bukownie, zaś uczniowie szkoły podstawowej na plastyce malowali poznane miejsca pamięci i opisywali je.

KONSPEKT WYCIECZEK „KU TRADYCJI” DLA KLAS NAUCZANIA ZINTEGROWANEGO I KLAS CZWARTYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Proponowane wycieczki są wycieczkami przedmiotowymi, historycznymi, autokarowymi. Najlepiej odbyć je w czasie jednego roku szkolnego jako cykl wycieczek związanych z tradycją polską.

WYCIECZKA 1

Temat: Wycieczka do Wieliczki - „Kuchnia z solą czy bez...”

Trasa: Bukowno - Wieliczka (żupy krakowskie) - Bukowno

Liczba uczniów - ok. 50

Liczba opiekunów - 4

Czas trwania wycieczki: Ok. 8 godzin

Cele edukacyjne:

• poznanie specyfiki specyfiki regionu - Kraków, Wieliczka

• kształtowanie dumy z przynależności do regionu

• poznanie pracy górników kopalni soli

• zapoznanie się z legendą o św. Kindze

• poznanie sposobów pozyskiwania soli

• nabywanie umiejętności wykorzystywania soli

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Dostrzega piękno Krakowa i Wieliczki - pomników historii narodu polskiego

• zna sposoby pracy górników

• wie, gdzie w Polsce wydobywa się sól

• zna legendę o św. Kindze

• wyjaśnia słowo kierat

• opowiada, do czego wykorzystuje się sól

• rozpoznaje sól po wyglądzie bryłek i smaku

• wie do jakiego regionu przynależy

Metody:

1. słowne - dyskusja z przewodnikami w autokarze i kopalni

2. oglądowe - obserwowanie wnętrza kopalni i eksponatów wystawowych

3. praktyczne - wykonywanie solniczki, kiszenie kapusty.

Formy pracy:

a) indywidualna -lepienie i zdobienie solniczek, kiszenie kapusty

b) grupowa -poszukiwanie „solnego skarbu”

c) zespołowa - wypalanie solniczek

PLAN WYCIECZKI

1. Zbiórka o godz. 8.00

2. Sprawdzenie listy obecności, przypomnienie zasad zachowania w autokarze, kopalni, przypomnienie celu wycieczki

3. Wyjazd (ok. 8.20)

4. Przejazd do Wieliczki (ok. 2 godz.) przez Ojców, Pieskową Skałę, Kraków. Poznawanie z pomocą przewodnika cech charakterystycznych jury krakowsko - częstochowskiej, historii zamku w Pieskowej Skale, mijanych zabytków i miejsc kultury Krakowa, wspólny śpiew

5. Zwiedzanie Muzeum Żup Krakowskich pod opieką przewodnika (1,5 godz.)

6. Wykonywanie solniczek, kiszenie kapusty, szukanie „solnego skarbu”(1,5 godz.)

7. Wyjazd na powierzchnię i spożycie posiłku (0,5 godz)

8. Powrót do Bukowna (1,5 godz.)

Na najbliższych lekcjach uczniowie zrobią książeczki o kopalni soli lub napiszą opowiadanie z dialogami o św. Kindze.

WYCIECZKA 2

Temat: Jak to z chlebem bywało

Trasa: Bukowno - Radzionków - Bukowno

Czas trwania : 8 godzin

Liczba uczestników :50

Liczba opiekunów: 4

Cele edukacyjne:

• Poznanie historii i specyfiki wypieku chleba

• Kształtowanie postawy szacunku do chleba

• Zapoznanie się ze sposobami uczenia się i nauczania w dawnej klasie szkolnej

• Nabywanie umiejętności pieczenia chleba

• Poznanie pracy piekarza

• Zapoznanie się z cechami charakterystycznymi zbóż

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Opowiada, w jaki sposób powstaje chleb

• Umie nazwać naczynia używane do pieczenia chleba

• Rozpoznaje zboża rosnące na mini- poletkach

• Potrafi upiec chleb

• Opowiada, jak wyglądały lekcje w dawnej szkole

• Nazywa dawne przybory piśmiennicze

• Wskazuje różnice między szkołą dawniej a dziś

Metody:

1. Słowne - dyskusja, wykład, pogadanka

2. Oglądowe - obserwacja ekspozycji, filmu

3. Praktyczne - zajęcia w klasie szkolnej, wypiek bułeczek

Formy:

1. Indywidualna - wyrób bułek, pisanie na tabliczkach

2. Grupowa - praca w dawnej klasie szkolnej

3. Zbiorowa - wspólny wypiek bułek

PRZEBIEG WYCIECZKI:

1. Zbiórka o godz. 8.00

2. Sprawy porządkowe: sprawdzenie listy obecności, przypomnienie regulaminu wycieczek szkolnych(20 min.)

3. Przejazd do Radzionkowa (ok. 2 godz.)

4. Projekcja filmu pt."Chleb" - o historii, kulturze i tradycjach związanych z chlebem (25 min)

5. Przygotowanie i własnoręczny wypiek bułeczek ( 20 min)

6. Prelekcja - opowiadanie o chlebie ( 20 min)

7. Zwiedzanie muzeum z przewodnikiem (20 min)

8. Odbiór własnych wypieków(10 min)

9. Prelekcja - jak to kiedyś w szkole bywało, podczas której wszyscy siedzą w dawnych drewnianych ławkach szkolnych (20 min.)

10. Indywidualne pisanie rysikiem na kamiennej tabliczce (10 min.)

11. Konsumpcja wykonanych wypieków lub własnego posiłku w „Bacówce”(15 min)

12. Zabawa na placu zabaw(20 min)

13. Powrót(2 godz.)
    

Na najbliższej lekcji uczniowie przygotowują scenki rodzajowe dotyczące wypieku chleba i pracy piekarzy, lub ilustrują jedno z przysłów o chlebie Np.:

"Biedna to kraina, gdzie się chleb kończy, a kamień zaczyna"

"Chleb i woda - nie ma głoda"

"Chleb jak z ula wyjęty"

"Chleb płacze, gdy go darmo jedzą"

"Chleb pracą nabyty bywa smaczny i syty"

"Chleb w drodze nie ciąży"

"Dałeś komu chleba, wziąłeś serce"

"Jak jest żytko, to będzie wszytko"

"Kto dobrze orze, ma chleb w komorze"

"Kto ma chleb, szuka bułki"

"Kto ma chleb, ten ma wszystko"

"Kto na ciebie kamieniem, ty na niego chlebem"

""Nie z jednego pieca chleb jadł"

"Nie dospać trzeba, kto chce dostać chleba"

"Nie każdy szczęśliwy, co ma dużo chleba"

"Nie ma chleba, nie ma soli - gospodynię głowa boli"

"Nie samym chlebem człowiek żyje"

WYCIECZKA 3

Temat wycieczki : „Czar w bańce zamknięty”

Czas trwania wycieczki - 5 godzin

Liczba opiekunów - 2

Liczba dzieci - 20

Cele edukacyjne:

• Poznanie polskich zwyczajów związanych ze świętami Bożego Narodzenia

• Zapoznanie się z pracą hutników w fabryce produkcji bombek

• Poznanie sposobów ozdabiania bombek

Cele operacyjne:
Uczeń:

• wie, jak powstaja bombki choinkowe

• potrafi ozdobić bombkę

• wymienia polskie tradycje świąteczne

• wie z jakich krajów przybyły do nas takie zwyczaje jak choinka, szopka

Metody:

1. Słowne - opowiadanie , pogadanka

2. Oglądowe - obserwowanie sposobów pracy hutników, ekspozycji bombek

3. Praktyczne - ozdabianie bombek

Formy:

1. Indywidualna - ozdabianie bombek

2. Zbiorowa - zwiedzanie fabryki, słuchanie opowiadań

PRZEBIEG WYCIECZKI

1. Zbiórka o godz. 8.00

2. Sprawy porządkowo - dyscyplinarne ( lista obecności, zasady zachowania na wycieczce i w fabryce)(20 min.)

3. Wyjazd do Jerzmanowic (ok. 1 godz.)

4. Zwiedzanie fabryki pod opieka przewodnika (1 godz.)

5. Oglądanie ekspozycji bombek ( 20 min)

6. Odbiór i własnoręczne ozdabianie bombek( 1 godz.)

7. Wspólny posiłek (20 min.)

8. Powrót (1 godz.)

Na najbliższych lekcjach dzieci wykonują wydzierankę - bombka choinkowa

Wycieczka 4

Temat: Czym drewno piszczy?

Czas trwania: ok. 8 godz.

Liczba uczniów: 50

Liczba opiekunów: 4

Cele edukacyjne:

• Poznanie ukształtowania powierzchni Beskidów

• Zapoznanie się z fauną i florą Beskidu sądeckiego

• Poznanie sprzętów i instrumentów drewnianych

• Wzbudzanie szacunku do ojczystej kultury

• Budzenie postawy miłości do polskiej ziemi

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Lokalizuje Istebną, Wie, że leży w Beskidach

• Opowiada o jej głównych zabytkach

• Wymienia nazwy roślin i zwierząt Beskidu sądeckiego

• Rozpoznaje polskie instrumenty drewniane

Metody:

1. Słowna - opowiadanie, dyskusja

2. Oglądowa - zwiedzanie zabytków, Ośrodka Edukacji Ekologicznej, muzeum regionalnego

Formy:

1. Indywidualna: rozwiązywanie zagadek związanych z florą i fauną Beskidu

2. Grupowa - rozpoznawanie w grupach nazw instrumentów drewnianych

3. Zbiorowa - wspólne zwiedzanie muzeum i Ośrodka Edukacji Ekologicznej

PRZEBIEG WYCIECZKI

1. Zbiórka o godz. 7. 30

2. Sprawdzenie listy obecności, przypomnienie regulaminu wycieczek szkolnych, sprawy porządkowe(15 min)

3. Przejazd do Istebnej pod opieka przewodnika 9 (2,5 godz.)

4. Zwiedzanie miasta z przewodnikiem (1,5godz.)

5. Odwiedziny w Kurnej  Chacie Kawuloków - oglądanie starego pieca bez komina (kurloka, nolepy) oraz unikalnego zbioru pasterskich instrumentów muzycznych, m. in. gajd, trombit czy 
    rogów pasterskich (30 min.)

6. Wspólny posiłek (30 min.)

7. Przejazd do Ośrodka Edukacji Ekologicznej położonego
   przy drodze z centrum wsi do doliny Olzy, na tzw. "Dzielcu"(10 min.)

8. Obejrzenie „Panoramy Beskidzkiej” z wysłuchaniem mini wykładu o florze i faunie Beskidów ze zwróceniem uwagi na lasy świerkowe ze „świerkiem Andersona”(30 min.)

9. Wspólna zabawa - odgadywanie zagadek dotyczących zwierząt i roślin regionu „Zgadnij co to?”, rozpoznawanie nazw instrumentów oglądanych na planszach, zabawa w „dwa ognie”(1 godz.)

10. Powrót do Bukowna (2,5 godz.)

Na najbliższej lekcji muzyki dzieci tworzą „ górska orkiestrę instrumentów drewnianych”

---