PROGRAM WARSZTATÓW PLASTYCZNYCH „ WOKÓŁ PAJĄKÓW, KOGUTKÓW I NOWYCH LATEK”

„Nie istnieje nic takiego, czego by sztuka nie mogła wyrazić”
/Oscar Wilde/

Józef Grabowski w książce pt. „Sztuka ludowa” charakteryzuje tę dziedzinę sztuki, jako „stworzoną przez lud rzeczywistość artystyczną budzącą jej tylko właściwe wzruszenia
i odpowiednie przeżycia artystyczne”. W innym miejscu czytamy: „ jest to sztuka prymitywna, o własnym stylu powstałym w kulturze ludowej i z nią zgodnym, sztuka, której w zasadzie lud jest twórcą, a w każdym razie odbiorcą”

Sztuka ludowa oparta jest na wyobraźni twórców. Artysta nie stara się odwzorować rzeczywistości, ale pobudzając wyobraźnię dobiera odpowiednie barwy i kształty swoich dzieł, wywołując wrażenia estetyczne u odbiorców.

Źródłami dla artystów ludowych były np. zwyczaje i obrzędy, obyczaje przekazywane
z pokolenia na pokolenie, wytwory, jakimi otaczały się warstwy wyższe. Artyści ludowi nie byli wysoko cenieni, więc i opłacano ich słabo. Często tworzyli tylko dla siebie i swoich bliskich upiększając domy, naczynia, podwórka. Tylko formy sztuki, takie jak garncarstwo, tkactwo, czy budownictwo stanowiły podstawę zarobku. Sztuka ludowa posiada oczywiście wiele gałęzi. Niektóre z nich, jak np. malarstwo czy garncarstwo występują na obszarze całej Polski, inne jak np. malowane chaty, czy wysypywane piaskiem dekoracje podwórek występują wyspowo.

W czasie warsztatów poruszona zostanie tematyka polskiej plastyki ludowej w oparciu
o „dwa serca Parafiady”, tj. Kraków i Warszawę. Szczegółowo omówiona zostanie zatem sztuka ludowa Małopolski oraz Mazowsza. Każdy warsztat będzie się składał z dwóch części- teoretycznej i praktycznej. Część teoretyczna wzbogacona zostanie prezentacjami multimedialnymi nadesłanymi na konkurs „Moja Mała Ojczyzna.” W części praktycznej uczestnicy wchodząc w role twórców ludowych a także opierając się na zdobytej wiedzy
i własnej wyobraźni wykonywać będą przedmioty inspirowane sztuką ludową. Z oczywistych względów w pracach plastycznych nie będziemy zajmować się budownictwem, hafciarstwem, strojami ludowymi, ale skupimy się na ceramice, malarstwie, zabawkarstwie, rzeźbie
i sposobach dekorowania wnętrz, zwracając uwagę na przedmioty związane z kultem religijnym.

ADRESACI WARSZTATÓW

Dzieci, młodzież i opiekunowie - uczestnicy Finałów XXII Parafiady Dzieci i Młodzieży.

CELE GŁÓWNE

- wspomaganie rozwoju możliwości twórczych uczestników

- kształtowanie postawy twórczej

- pobudzanie do wyrażania siebie poprzez ekspresję twórczą

CELE SZCEGÓŁOWE

- zdobycie nowych wiadomości o polskiej kulturze ludowej

- zachęcenie do pogłębiania wiedzy o swoim środowisku, poznawania jego sztuki, kultury
i historii

- poznanie walorów przyrodniczych i kulturowych Małopolski i Mazowsza

- pobudzenie do zainteresowania plastyką, dzięki stosowaniu różnych technik plastycznych

- wsparcie aktywności plastycznej

- zachęcenie do wyrażania przeżyć poprzez ekspresję plastyczną

- wyzwalanie emocji

- rozwijanie wrażliwości estetycznej

- integracja dzieci i młodzieży z różnych państw i środowisk

PRZEBIEG WARSZTATÓW

DZIEŃ/TEMAT	TREŚCI	PRACA PLASTYCNZA
1. W kręgu szopek i smoka wawelskiego	- zapoznanie z zasadami bhp obowiązującymi w czasie zajęć - przedstawienie walorów Małopolski (Kraków i inne ważne miasta) - prezentacja multimedialna grupy uczniów z Tuchowa - ogólna charakterystyka Grupy Krakowskiej - omówienie prac rzeźbiarzy ludowych, twórców szopek krakowskich, drzeworytów i glinianych figurek- zabawek Inspiracja: Zabawki stryszawskie, konkurs szopek krakowskich, drzeworyty i rzeźby Jędrzeja Wawry	1. Wykonanie fartuchów ochronnych z worków na śmieci 2. „Rzeźba” świątka lub figurki do szopki wykonana z masy drewnianej malowanej farbą akrylową 3. Gliniana zabawka
2. Małopolska farbami malowana	- ukazanie piękna przyrody małopolskiej oraz jej zwyczajów i obrzędów - prezentacja multimedialna uczniów ze Szczawnicy - przedstawienie prac ludowych artystów malarzy i omówienie technik tworzenia ich dzieł - malarstwo na papierze, płótnie, szkle - studium technik zdobienia mieszkań i przedmiotów użytkowych - malowanych skrzyń, kafli, ceramiki, makatek, papierowych „dywanów”, wycinanek Inspiracja: malowanki zalipiańskie, kafle z Rybnej, skrzynie z Tyńca	1. Obraz na szkle z zastosowaniem farb plakatowych wykonywany techniką odwzorowywania postaci i swobodnego wyboru tła ubogaconego elementami kwiatowymi, girlandami, zasłonami itp. 2. Malowanie farbami akrylowymi wcześniej wykonanych misek z masy papierowej
3. „Kwiaty Polskie”	- zapoznanie z kulturą obrzędową Małopolski i Mazowsza (Kurpie) - zdjęcia, albumy - omówienie sposobów przystrajania wnętrz wytworami z bibuły, - pokaz- tworzenie palmy wielkanocnej, - warsztat bibułkarski Inspiracja: konkurs palm w Lipnicy Murowanej, bibułkowe bukiety kurpiowskie	1. Bukiet kwiatów z bibuły (krepiny) 2. Palma wielkanocna
4. Z Syrenką w tle	- Poznanie różnorodności kulturowej i obrzędowej Mazowsza- prezentacja uczniów z Płocka - charakterystyka ogólna grupy mazowieckiej - omówienie prac artystów ludowych grupy łowickiej Inspiracja: folklor łowicki, pisanki kurpiowskie	1. Zaprojektowanie i wykonanie pisanki łowickiej lub kurpiowskiej przy pomocy farb akrylowych, papieru kolorowego, włóczki i wydmuszek z jajek 2. Słoik na przyprawy wykonywany metodą decoupage z elementem wycinanki łowickiej
5. Gwiozdy, kodry i tasiemki	- Wędrówka po Mazowszu- prezentacja ze szkoły podstawowej w Wielgolesie - przedstawienie różnych form wycinanki łowickiej i kurpiowskiej (gwiozdy, kodry, tasiemki, drzewka, leluje, kogutki itp.) oraz sposobów jej wykonania - podsumowanie zdobytych wiadomości dotyczących sztuki ludowej Małopolski i Mazowsza Inspiracja: wycinanki łowickie i kurpiowskie	1. Podkładka pod zastawę stołową, myszkę komputerową itp. z motywem wycinanki wykonanej przy pomocy szablonu 2. Zakładka - kodra łowicka lub kartka pocztowa wg własnego pomysłu inspirowana dziełami twórców ludowych

POTRZEBNE MATERIAŁY

Codziennie - talerzyki plastikowe, ołówki, woda, pędzle, kubki na wodę i do płukania pędzli, podkładki pod prace, obrusy foliowe, worki na śmieci (także do wykonania fartuchów ochronnych), ręczniki papierowe lub chusteczki higieniczne
Pierwszy dzień
Masa drewniana, glina samoschnąca, farby akrylowe, nożyczki
Drugi dzień
antyramy, pisaki, ołówki, farby plakatowe, farby akrylowe, szablony postaci do odwzorowania, biały papier A-3 i A-4, gotowe miski z Papier- Mache
Trzeci dzień
Kolorowa krepina, ostre nożyczki o tępych końcach, klej, wata, cienkie giętkie druciki, patyki bambusowe lub proste gałązki
Czwarty dzień
Wcześniej przygotowane i pomalowane na neutralny kolor w celu utwardzenia wydmuszki, pomalowane białą farbą akrylową do ścian słoiki, artystyczne farby akrylowe, kolorowa włóczka, klej wikol lub magic, szare płótno o rzadkim splocie (worek), papier kolorowy, serwetki papierowe z elementami wycinanek łowickich, lakier bezbarwny wodorozcieńczalny Vidaron, klej do tapet, suszarka do włosów
Piąty dzień
nożyczki, klej w sztyfcie, papier kolorowy, kolorowy blok techniczny, ołówki, urządzenie do laminowania

Zapotrzebowanie na materiały:

100 talerzyków plastikowych, 100 kubeczków, 10 obrusów foliowych, 40 dużych worków na śmieci, 8 ręczników papierowych, płyn do mycia naczyń, 12 paczek masy drewnianej, 6 kg gliny samoschnącej, 15 paczek farb akrylowych (po 12 kolorów), 7 paczek farb plakatowych (po 12 kolorów) , 50- 60 antyram A4 lub A5, 30 czarnych pisaków, 30 cienkich pędzelków, 30 ołówków, 8 szt. różnokolorowej krepiny( zielona, czarna, czerwona, różowa, niebieska, jasnożółta, ciemnożółta, granatowa), 50 - 60 m cienkiego drutu, 60 wydmuszek*, 15 klejów typu wikol, 60 słoików z zakrętkami (pomalowanych z zewnątrz białą farbą akrylową do ścian), 60 misek z Papier- Mache*, 15 serwetek papierowych z motywem wycinanki łowickiej, 1 m szarego płótna, kolorowe włóczki, 40 kijków bambusowych*, 5 kolorowych bloków technicznych, 15 papierów kolorowych, 7 bloków technicznych białych, mydło w płynie, ściereczki do wycierania blatów, 2 suszarki do włosów (potrzebne w czwartym dniu, do oddania po warsztatach)

---