background image

2010-02-28

1

1/ przypomnienie wiadomości z anatomii i 

fizjologia przewodu pokarmowego,

2/przedstawienie:   

definicji stomii, 

historii wyłonienia stomii, 

wskazań do jej wykonania, 

rodzajów stomii w zależności od kryterium,

schematu przygotowania chorego do 
wyłonienia stomii 

zasad wyznaczania miejsca wyłonienia stomii

pielęgnacji chorego po zabiegu operacyjnym 
wyłonienia stomii

możliwych miejscowych powikłań stomii i 

postępowania w powikłaniach

zasad refundacji i zaopatrzenia w sprzęt

zasad żywieniowych 

funkcjonowania POLiLKO

Ma długość  ok. 4-5 m i trzy  
odcinki:

dwunastnica:  dł. ok. 25-30 cm, 
która gromadzi sok trzustkowy i 
magazynuje żółć

jelito czcze: dł. 3m, umieszczone 
w górnej cz jamy brzusznej( 
jejunum)

jelito kręte, dł. 3-4m, w dolnej cz 
jamy brzusznej, uchodzi do jelita 
grubego (ileum)

Jelito grube to końcowa część przewodu pokarmowego,dł. ok. 1.5-
1.8, tu gromadzą się  niewchłonięte składniki pokarmowe, a 
następnie są formowane w kał.

Dzieli się na trzy odcinki:

- jelito ślepe, umieszczone w dolnej, prawej części jamy 

brzusznej, do którego uchodzi jelito cienkie i wyrostek   
robaczkowy

- okrężnica, najszerszy odcinek, przechodzący przez
cała  jamę brzuszną, dzielący się na cztery mniejsze
odcinki:  wstępnica, poprzecznica, zstępnica, esica
- odbytnica, która uchodzi do odbytu zakończonego 
zwieraczem

background image

2010-02-28

2

Trawienie i wchłanianie pokarmu do 
krwioobiegu odbywa się w jelicie cienkim.

Jelito grube kończy wchłanianie substancji 

zawierających  włókna i w nim następuje 
wchłanianie wody.

W Polsce żyje ok. 15-20 tys. pacjentów ze stomią 

Co roku wykonuje się co najmniej 6 tys. operacji 
wykonania stomii

Stomia jelitowa to celowe wykonane 

połączenie światła jelita cienkiego lub 

grubego ze skórą powłok jamy brzusznej

Wykonany jest w czasie zabiegu 

operacyjnego ze wskazań pilnych lub 

podczas operacji planowej 

Pierwsze stomie wykonywane w czasach biblijnych 
( Stary Testament) jako leczenie urazów i 
niedrożności jelitowej

1757 rok Lorenz Heister wykonał zabieg operacyjny 
wyłonienia fragmentu uszkodzonego jelita z 
powodu urazu brzucha w ranie pooperacyjnej 

1783 rok Benjamin Bell wprowadził technikę stomii 
dwulufowej jako metodę zabezpieczającą przed 
zwężeniem stomii 

W tym samym roku Dubois wykonał kolostomię u 
3- dniowego noworodka z zarośnięciem odbytu ( 
zmarło po 10 dniach)

1793 Duret wykonał kolostomię u 3 – dniowego 
noworodka z zarośniętym odbytem ( pacjent żył 45 
lat)

1797 rok prof. Fine wykonał dwulufową 
transwersostomię u 67 letniej kobiety z powodu 
raka odbytnicy

background image

2010-02-28

3

Od początku XIX wieku kolostomia była metodą 
leczenia niedrożności

W tym czasie wykonywano kolostomię:

w okolicy lewego dołu biodrowego oraz
tzw. kolostomię lędźwiową 

W 1841 i 1984 roku opisano wykonanie jednolufowej 
końcowej kolostomii ( Madelung, Schitzinger)

Jan Mikulicz Radecki ( prof. UJ Kraków, Wrocławia i Królewca) w 

1903 roku przedstawił technikę resekcji i zespolenia jelita jako 
metodę dwuetapowego leczenia:

wypreparowanie guza wraz z fragmentem krezki i 

umieszczenie go na powłokach brzusznych i zszycie
powłok

usunięcie guza po 12-48 godzinach

do fragmentów jelit pozostawionymi nad powłokami 

brzusznymi wprowadzano rurki szklane lub gumowe w celu 
odprowadzenia treści kałowej- to rozwiązanie umożliwiło gojenie

się rany przez rychłozrost 

Po 2 tygodniach ( po zagojeniu się rany usuwano rurki i 

zespalano jelito

Korzyści z tej metody:

Odbarczenie jelita i detoksykacja organizmu

Wykonanie zespolenia na „ zdrowym jelicie”

Zmniejszenie ryzyka zapalenia otrzewnej

Hartmann- wykonywał w latach 1909 – 1931 resekcje 
górnej części odbytnicy i esicy z zamknięciem kikuta 
odbytnicy i wyłonienia jednolufowej stomii na zstępnicy 
Mayo ( 1904) i Miles ( 1908) – wykonali jednolufową 
sigmoidostomię jako ważny fragment brzuszko-
kroczowego odjęcia odbytnicy ( od tego czasu 
kolostomia jednolufowa jest związana z leczeniem raka

odbytnicy)

1879 rok Baum wykonała ileostomię z powodu raka

Okrężnicy

Brown ( 1912) – wyłonienie stomii w dolnym biegunie

rany pooperacyjnej po stronie prawej ( śmiertelność w 
tej metodzie wynosiła 32 %)

Brooke ( 1952) – wywinięcie końcowego odcinka jelita

krętego  i przyszycie śluzówki do skóry ( zapobiega stanom 
zapalnym i zwężeniom stomii)

WEDŁUG   POZIOMU  JELITA

ILEOSTOMIA

KOLOSTOMIA

NA JELICIE KRĘTYM

NA JELICIE GRUBYM- -
okrężnica zstępująca lub esica -
po stronie lewej

okrężnicy poprzecznej - pobliżu 
linii pośrodkowej

okrężnicy wstępującej- po 
stronie prawej

WEDŁUG   KRYTERIUM   CZASU

STOMIA  CZASOWA

STOMIA DEFINITYWNA

background image

2010-02-28

4

STOMIA BOCZNA

( DWULUFOWA, PĘTLOWA)

JEDNOLUFOWA

DWULUFOWA

STOMIA  KOŃCOWA

-

ILEOSTOMIA KOŃCOWA

-

KOLOSTOMIA KOŃCOWA

( SIGMOIDEOSTOMIA )

-ILEOSTOMIA DWULUFOWA

( LOOP  ILEOSTOMY )

-KOLOSTOMIA DWULUFOWA

(TRANSWERSOSTOMIA, 

SIGMOIDEOSTOMIA

)

NOWOTWORY JELITA

GRUBEGO

CHOROBY ZAPALNE JELIT

URAZY OKRĘŻNICY

ODBARCZENIE ZESPOLENIA KRĘTNICZO – ODBYTNICZEGO 

KOLEKTOMIA

– Z POWODU

1.COLITIS ULCEROSA

2.MNOGA POLIPOWATOŚĆ RODZINNA

3.RAK WIELOOGNISKOWY

CEL

CIĘCIE 
POPRZECZNE W 
DALSZYM 
RAMIENIU PĘTLI

ZAKŁADANIE 
SZWÓW

WYBÓR 

MIEJSCA

GOTOWA STOMIA 

Z PODPÓRKĄ

PROKTOKOLEKTOMIA Z POWODU:

MNOGA RODZINNA POLIPOWATOŚĆ

WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE JELITA GRUBEGO

RAK WIELOOGNISKOWY

KOLEKTOMIA 

– GDY ZESPOLENIE KRĘTNICZO-

ODBYTNICZE BĘDZIE W DRUGIM ETAPIE

AMPUTACJA BRZUSZNO-KROCZOWA

Z POWODU: RAKA

OPERACJA HARTMANNA

Z POWODU GUZA ZAPALNEGO LUB NOWOTWOROWEGO

SIGMOIDEOSTOMIA

background image

2010-02-28

5

Wysokość stomii                      Zaburzenia 

Esica
Poprzecznica
Ileostomia

Jejunostomia z
pozostwieniem 
< 70 cm jelita 
czczego

Bez zaburzeń,żywienie normalne
Okresowe biegunki
Utrata wody, elektrolitów o składników 
odżywczych 
Konieczne żywienie pozajelitowe i 
dojelitowe

Wysokość stomii                      Zaburzenia 

Esica
Poprzecznica
Ileostomia

Jejunostomia z
pozostwieniem 
< 70 cm jelita 
czczego

Bez zaburzeń,żywienie normalne
Okresowe biegunki
Utrata wody, elektrolitów o składników 
odżywczych 
Konieczne żywienie pozajelitowe i 
dojelitowe

Cele opieki :
1. Udzielenie wsparcia emocjonalnego i 

informacyjnego

2. Wykonanie badań / wyrównanie zaburzeń
3. Wyznaczenie miejsca wyłonienia stomii
4. Oczyszczenie przewodu pokarmowego z mas 

kałowych

ocena wiedzy i doświadczenia,

 poznanie obaw i wątpliwości,
 ustalenie wspólnie z chorym planu opieki,
 wyjaśnienie celu i zasad przygotowania 
przewodu pokarmowego do zabiegu 
operacyjnego,
 przekazanie materiałów informacyjnych na
temat pielęgnacji i zaopatrzenia stomii,
 nauczenie chorego wykonywania ćwiczeń 
izometrycznych i odkasływania

1

. Ocena : 

powłok skórnych brzucha,

możliwości psychofizycznych chorego w 
zakresie pielęgnacji stomii ( dotychczasową 
aktywność, rodzaj wykonywanego zawodu),

2. Wyznaczenie miejsca wyłonienia stomii

ZASADY WYBORU UMIEJSCOWIENIA STOMII

W 3 POZYCJACH: 

STOJĄCEJ, SIEDZĄCEJ, LEŻĄCEJ -

zaznaczając niezmywalnym pisakiem

MIEJSCE STOMII WYZNACZAMY INDYWIDUALNIE PRZED 

ZABIEGIEM OPERACYJNYM

PIELĘGNIARKA STOMIJNA

background image

2010-02-28

6

ZASADY WYBORU UMIEJSCOWIENIA STOMII

PACJENT DOKONUJE PRZYMIARKI SPRZĘTU STOMIJNEGO, 

KTÓRY BĘDZIE STOSOWAŁ PO ZABIEGU CHIRURGICZNYM

Kanał stomijny powinien przebiegać w 

mięśniu prostym brzucha

Miejsce stomii widoczne dla chorego 

Stomia oddalona od głównego cięcia o co 

najmniej 4 cm 

Nie powinna znajdować się w pobliżu kolców 

biodrowych, blizn pooperacyjnych, fałdów 

skórnych zmian popromiennych i 

przeszczepów skóry 

z daleka od pępka, kości łonowej i

biodrowej a także z dala od łuku

żebrowego,

powyżej wypukłego brzucha,

unikać lokalizacji na fałdach skórnych,

powyżej lub poniżej talii

prawidłowa lokalizacja

odpowiedni kanał stomijny w powłokach 
brzusznych

bark napięcia mięśni

przyszycie krezki jelita do ściany jamy 
brzusznej ( z ominięciem naczyń)

wywinięcie śluzówki stomii i przyszycie 
jej do skóry

dobre ukrwienie jelita 

Cel:

zmniejszenie ryzyka zakażenia poprzez 

1/ usunięcie mas kałowych
2/ okołooperacyjna profilaktyka antybiotykowa

płukanie jelita płynem elektrolitowym 

doodbytnicze wlewy przeczyszczające

dieta

doustne leki przeczyszczające 

background image

2010-02-28

7

Podawanie płynu elektrolitowego przez 
zgłębnik żołądkowy lub doustnie

Monitorowanie płukania: pomiar RR, badania 

biochemiczna 

Doustne środki przeczyszczające: X-prep, 
Fortraus  + ok.. 3 litry wody mineralnej 
niegazowanej

w przeddzień operacji- mechaniczne 
oczyszczenie jelit: fizjologiczny roztwór 
NaCL, woda, 

Dieta  - ubogoresztkowa:

3 dni przed zabiegiem- bez jarzyn, owoców, 

mięsa, żółtego sera, mleka

2 dni przed zabiegiem - płynna, bez płynów 
słodzonych i gazowanych

24 godziny przed zabiegiem -na czczo

Erytromycyna
Neomycyna
Metronidazol
Tetracykliny

Cel - redukcja E.Coli
Podawanie dożylne i doustne  
zmniejszenie powikłań z 32 % do 7%

Cele opieki :

wyłonienie stomii,

monitorowanie parametrów 

życiowych,

zaopatrzenie w sprzęt stomijny

Cele opieki:
1. Ocena stanu klinicznego- monitorowanie 
parametrów życiowych, obserwacja 
drenażu, opatrunku,stanu nawodnienia 
(wczesne rozpoznanie możliwych powikłań)
2. Walka z bólem
3. Adaptacja do stomii
4. Przygotowanie do samoopieki

background image

2010-02-28

8

1. Ocena reakcji na stomię
2. Wspieranie i zachęcanie do : patrzenia 
na stomię, dotykania stomii, obserwacji 
przy zaopatrzeniu stomii
3. Ukazywanie i wzmacnianie pozytywnych 
stron chorego i życia ze stomią
4. Pomoc w odreagowaniu 
5. Kontakt z osobą ze stomią

1. Ocena możliwości pacjenta  w zakresie 

sprawowania samoopieki :

wiek,

zainteresowanie  swoim stanem zdrowia,

sprawność zmysłów ( słuch, wzrok),

nastawienie do stomii,

chęć współpracy,

zasób wiedzy i umiejętności,

zaufanie do pielęgniarki,

stan somatyczny

2. Opanowanie umiejętności w zakresie:

pielęgnacji stomii - zmiana sprzętu

samokontroli funkcjonowania przewodu 
pokarmowego

oceny stomii

wykonywania ćwiczeń wzmacniających 
mięśnie brzucha

wykonywania irygacji 

Pacjent: 

podejmuje decyzję o wytworzenie stomii,

zna cel i kolejność przygotowania przewodu 
pokarmowego do zabiegu operacyjnego,

rozumie konieczność wyznaczenia miejsca,

ma zapewniony stały kontakt z pielęgniarką, 

wie jak się zachować w sytuacji pojawienia się 
wymiotów, nudności, bólu,

umie wykonywać ćwiczenia oddechowe i 
izometryczne,

nie odczuwa dolegliwości bólowych przy zakładaniu 
sprzętu,

wykazuje zainteresowania pielęgnacją stomii,

akceptuje ustalony plan opieki i aktywnie w nim 
uczestniczy,

zna zasady pielęgnacji stomii,

umie pielęgnować stomię,

zna i rozumie zasady żywienia,

wie jak postępować w sytuacji pojawienia się 
biegunki, zaparć,

możliwość wykonania zabiegu - zgoda chorego,

przewód pokarmowy czysty co daje większe 
bezpieczeństwo i zmniejszenie ryzyka powikłań 
pooperacyjnych,

wytworzona stomia zapewnia zaopatrzenie w sprzęt i 
umożliwia choremu samopielęgnację,

okres pooperacyjny bez powikłań,

zainteresowanie, gotowość i możliwości psychofizyczne 
chorego pozwalają na podjęcie nauki samoopieki,

jakość świadczonych usług wpływa na satysfakcję chorego 
z opieki

background image

2010-02-28

9

Czerwona , wilgotna

-

zdrowa, normalna

Bladoróżowa

- anemia, niski

poziom hemoglobiny

Obrzęk                       -

typowe dla okresu
pooperacyjnego

Błyszcząca, zbyt napięta-

zaparcia stolca

Wysuszona, purpurowa, czarna-

martwica, niedokrwienie

POWIKŁANIA STOMII

MIEJSCOWE

OGÓLNOUSTROJOWE

CHIRURGICZNE

DERMATOLOGICZNE

PSYCHOSPOŁECZNE

SEKSUALNE

METABOLICZNE

Zapalenie skóry treścią jelitową

Stany zapalne skóry wywołane 

uczuleniem na część przylepną  

Zakażenie powyższych zmian bakteriami i 

grzybami 

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE MIEJSCOWE

WCZESNE

PÓŹNE

Chirurgiczne wczesne:

Obrzęk

Niedokrwienie

Martwica

Wciągnięcie

Krwawienie

Zakażenie rany stomijnej

Przetoka okołostomijna

Brak zrostu śluzówkowo-

skórnego 

Chirurgiczne późne:

Przepuklina okołostomijna

Wypadanie

Zwężenie 

Wciągnięcie 

Wszczepy śluzowe

Przewlekła przetoka 

okłostomijna

przedziurawienie jelita 

podczas irygacji

Skręcenie jelita w pobliżu 

stomii

Wznowa choroby podsatwowej

Niewłaściwe umiejscowienie 

stomii i jej następstwa 

Obrzęk

z powodu wąskiego
kanału stomii w 
powłokach 
brzusznych 

Postępowanie

przymoczki z kwasu 
bornego przez 2-3 dni 

background image

2010-02-28

10

Niedokrwienie

stomii z powodu 
zbyt dużego napięcia
naczyń krezki lub
niezachowanie 
arkady biegnącej 
wzdłuż lewej połowy
okrężnicy

Postępowanie

Obserwacja przez 
zastosowanie 
przeźroczystego 
worka, nakłucie śluzówki 
(punktowe krwawienie 
świadczy o dobrym 
ukrwieniu ew.ocena 
ensoskopowa) 

Martwica stomii 

Postępowanie

Uzależnione od rozległości
Zmian: 1/fragment stomii –
nekrektomię i plastykę 
brzusznego odbytu, 
2/ cała stomia-usunięcie
martwicy i wykonanie stomii 
na nowo

Następstwo:       wpadnięcie stomii do jamy otrzewnej i kałowe 

zapalenie   otrzewnej 

Wciągnięcie stomii

z powodu zbyt dużego
napięcia jelita 
spowodowane 
niedostatecznym jego 
uwolnieniem

Postępowanie

Korekcja 
chirurgiczna

Krwawienie 

ze

stomii z powodu 
urazu lub jako 
powikłanie w czasie
oddzielania się 
martwiczych tkanek i 
niedokrwieniem 
stomii 

Postępowanie

1/ oddzielanie
martwicy 

2/ zaciśnięcie
palcem, balonem 
cewnika Foleya lub
założenie szwu 
hemostatycznego 

Zakażenie rany 

stomijnej

z powodu 

penetracji treści jelitowej w
okolicę zespolenia skórno-
jelitowego (predysponuje 
krwiak lub nieprawidłowe
założenie szwów 
formułujących stomię)
Ropień okołostomijny -

Postępowanie

wymaga nacięcia i
antybiotykoterapii

Przetoka okołostomija

powodu urazu lub 
przewlekły nawracający 
stan zapalny
(w przypadku kolostomii
- nadmierne wycięcie 
tkanki tłuszczowej z 
kanału stomijnego

Postępowanie

korekta operacyjna

polegająca na 
usunięciu przetoki i
prawidłowym 
wykonaniu stomii 

background image

2010-02-28

11

Brak zrostu śluzówkowo-

skórnego 

z powodu

nieodpowiednie 
zbliżenie skóry i
śluzówki i nadmierne
napięcie jelita lub z 
powodu wyniszczenia
chorego lub chorób 
metabolicznych

Postępowanie

niewielkie 
oddzielenie skóry
nie wymaga 
interwencji,  całkowite
oddzielenie wymaga 
założenia szwów

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE 

MIEJSCOWE:

PÓŹNE

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE 
MIEJSCOWE:

PÓŹNE

PRZEPUKLINA 

OKOŁOSTOMIJNA

• WYPADANIE

• ZWĘŻENIE

• WCIĄGNIĘCIE

• WSZCZEP BŁONY ŚLUZOWEJ

PRZEWLEKŁA PRZETOKA 

OKOŁOSTOMIJNA

• SKRĘCENIE JELITA W POBLIŻU 
STOMII

• PZEDZIURAWIENIE JELITA 
PODCZAS IRYGACJI

WZNOWA CHOROBY 
PODSTAWOWEJ

NIEWŁAŚCIWE 
UMIEJSCOWIENIE STOMII

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE MIEJSCOWE

:

PÓŹNE

PRZEPUKLINA OKOŁOSTOMIJNA

Goligher:

POWSTANIE PRZEPUKLINY OKOŁOSTOMIJNEJ JEST 
ZJAWISKIEM NIEUNIKNIONYM

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA 

0-100% W PRZYPADKU KOLOSTOMII  

0,7-2,6% , W PRZYPADKU  ILEOSTOMII

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE 
MIEJSCOWE:

PÓŹNE

PRZEPUKLINA OKOŁOSTOMIJNA

LECZENIE:  

OPERACYJNE ZE WSKAZAŃ BEZWZGLĘDNYCH I 

WZGLĘDNYCH

Przepuklina okołostomijna  z 

powodu 

1/czynników ze strony chorego: 
wieku- wiotki mięsień prosty brzucha, nawykowe
zaparcia- zwiększają otwór w powięzi, otyłość, 
wyniszczenie, sterydoterapia, czynniki 
uruchamiające tłocznię brzucha ( przerost gruczołu 
krokowego, obturacyjne choroby płuc, zaparcia)

background image

2010-02-28

12

2/ czynniki związane z operacją:
stomia na jelicie grubym, zbyt szeroki kanał 
stomijny, stmia w ranie lub blisko rany, 
umiejscowienie stomii poza mięśniem prostym
brzucha, operacja w trybie pilnym, rozdęcie jelita w

czasie zabiegu

3/ czynniki pooperacyjne:
zakażenie tkanek wokół stomii, 
inne powikłania stomii - wypadanie, zwężenie
niedrożność pooperacyjna
radioterapia
wzrost wagi ciała
długi czas życia ze stomią
Ryzyko w pierwszym roku operacji wynosi 35 - 48%

1/ prawdziwa - ok. 90 % Występuje wówczas gdy

worek przepuklinowy przechodzi przez zbyt duży 

otwór w powięzi lub przez otwór w powięzi 
wślizguje się pomiędzy powierzchnie surowicówki 
wywiniętej stomii. Często towarzyszy temu 
wypadanie stomii.
2/ rzekoma- podskórne wypadanie stomii 
występuje wtedy gdy jelito ulegnie przemieszczeniu 
się powyżej powięzi do tkanki podskórnej  

- tzw. klasyczna przepuklina rzekoma 

Nie ma defektu w obrębie powięzi lecz wygórowanie
powłok wokół stomii związane z wiotkością przyczyna jest
umiejscowienie stomii bocznie w stosunku do mięśnia prostego 
brzucha 

Wskazania do zabiegu bezwzględne:

uwięźnięcie, 

skręcenie

niedrożność,

przetoka okołostomijna,

perforacja jelita związana z uszkodzeniem podczas irygacji,

niedokrwienie stomii

Wskazania do zabiegu względne:

epizody uwięznięcia,

trudności w zaopatrzeniu w sprzęt,

stomia poza zasięgiem wzroku pacjenta

trudności techniczne podczas irygacji

dolegliwości bólowe związane z przepukliną

przewlekłe stany zapalne skóry wokół stomii

kosmetyczne 

ze względu na inne powikłania stomii 

( wypadanie)

Przeciwwskazania do zabiegu bezwzględne:

skrajnie zaawansowana choroba nowotworowa,

Przeciwwskazania do zabiegu względne:

zaawansowana choroba nowotworowa

inne choroby poważne współistniejąca 

stomia czasowa 

background image

2010-02-28

13

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE MIEJSCOWE:

PÓŹNE

WYPADANIE  STOMII

-

NIEZBYT CZĘSTE POWIKŁANIE   

-

ZALEŻY OD UMIEJSCOWIENIA: CZĘŚCIEJ ILEOSTOMIA ( 2,6-16%) NIŻ 

KOLOSTOMIA ( 1-13%), 

-

CZĘŚCIEJ DWULUFOWA NIŻ JEDNOLUFOWA                                   

-

CZĘSTO WSPÓŁISTNIEJE Z PRZEPUKLINĄ OKOŁOSTOMIJNĄ

Definicja:  wgłobienie i nadmierne wynicowanie odbytu brzusznego

Wypadanie stomii- przyczyny:

ze strony chirurga:  nieprawidłowe umiejscowienie 
stomii, zbyt szeroki kanał stomii, nieprawidłowe 
ufiksowanie krezki jelita do otrzewnej, zbyt długi 
odcinek jelita pozostawiony w jamie otrzewnej

ze strony pacjenta: otyłość, zbyt długie jelito, 
wiotkie powłoki brzuszne, wzmożone ciśnienie 
wewnątrzbrzuszne ( zaparcia, przerost gruczołu 
krokowego, obturacyjne zapalenie płuc) 

do 5-8 cm zwykle na stanowi problemu

15-20 cm wymaga korekty chirurgicznej z dwóch 
powodów: niebezpieczeństwo zaburzeń 
ukrwienia jelit w skutek nadmiernego napięcia 
krezki, utrudnienia w zaopatrzeniu stomii   

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE 
MIEJSCOWE

:

PÓŹNE

ZWĘŻENIE STOMII

NADMIERNE ZWĘŻENIE UJŚCIA ODBYTU BRZUSZNEGO 
UTRUDNIAJĄCE ODDAWANIE STOLCA.                                                             
POWODY: NIEPRAWIDŁOWE WSZYCIE STOMII (RZADKO W 
STOMII PIERWOTNEJ), PRZEWLEKŁE PROCESY ZAPALNE W 
UJŚCIU, NAWRÓT CHOROBY CROHNA

Jeśli stomia ulega stopniowemu zwężeniu 
należy zastosować mechaniczne rozszerzenie 
wprowadzając piąty palec a następnie drugi

Przy nieskutecznym działaniu - zabieg 
operacyjny( zwężenie ok.0,5 cm wskazaniem do 
zabiegu)

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE 
MIEJSCOWE:

PÓŹNE

WCIĄGNIĘCIE STOMII

STOMIA ZMIENIA SIĘ Z WYPUKŁEJ W PŁASKĄ,    A 
NASTĘPNIE WCIĄGNIĘTĄ
POWODY:

WSZYCIE STOMII PŁASKIEJ ,   POGRUBIENIE 

WARSTWY TKANKI TŁUSZCZOWEJ ZWIĄZANE Z 
REKONWALESCENCJĄ

LECZENIE: OPERACYJNE

TRUDNE, ZWŁASZCZA GDY TOWARZYSZY STAN ZAPALNY 

SKÓRY

background image

2010-02-28

14

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE 
MIEJSCOWE

:

PÓŹNE

PERFORACJA JELITA PRZY IRYGACJI

ŹLE PRZEPROWADZONY ZABIEG – NAJCZĘŚCIEJ 
NIEFACHOWYM SPRZĘTEM
BARDZO RZADKIE WYSTĘPOWANIE

LECZENIE:

CHIRURGICZNE

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE 
MIEJSCOWE:

PÓŹNE

WZNOWA CHOROBY PODSTAWOWEJ

OBJAWY:

KRWAWIENIE, WYDZIELINA ŚLUZOWA, ZAPARCIA, ZMIANA 
WIDOCZNA W CZĘSCI ZEWNĘTRZNEJ STOMII LUB MACALNA 
PRZY BADANIU GŁĘBOKIM PALCEM

LECZENIE:

W ZALEŻNOŚCI OD JEDNOSTKI CHOROBOWEJ

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE 
MIEJSCOWE:

PÓŹNE

WSZCZEPY ŚLUZOWE 

PRZYCZYNY: mechaniczne podrażnienie gdy zaopatrzenie 
stomijne jest zbyt blisko szwów

LECZENIE:

za pomocą elektrokoagulacji lub chirurgiczne 

POWIKŁANIA  CHIRURGICZNE 
MIEJSCOWE:

PÓŹNE

SKRĘCENIE JELITA W POBLIŻU STOMII  

PRZYCZYNA -

BRAK UFIKSOWANIA JELITA ( SKRĘT KREZKI)

WYSTĘPUJE GŁÓWNIE W  ILEOSTOMII PĘTLOWEJ I U KOBIET W 
CIĄŻY GDY DOCHODZI DO PRZEMIESZCZENIA JELITA 
CIENKIEGO

CZĘSTO TOWARZYSZY TEMU NIEDROŻNOŚĆ 

LECZENIE:

chirurgiczne  

Wykonujemy tylko u osób z kolostomią -
po konsultacji z lekarzem 

Zabieg daje szansę wytworzenia odruch
zastępczego

Pierwszy zabieg wykonuje pielęgniarka, 
drugi pacjent w obecności pielęgniarki

wybrać stałą porę dnia, odpowiednią dla siebie i 

domowników,

zgromadzić sprzęt- kanka w kształcie stożka,  

irygator z regulatorem, worek-rękaw, wazelina, 
stoma cap lub gazik,

napełnić irygator letnią wodą o temp.30° do objętości 

1 litra,

zawiesić irygator aby dno było na wysokości ramion,  

background image

2010-02-28

15

zdjąć woreczek zabezpieczający stomię

i założyć długi worek-rękaw otwarty z  

dołu i z góry,

kankę wprowadzić do stomii i zwolnić 

zacisk irygatora.

Szczelność dla stolca i gazów

Biologiczna obojętność

Łatwość w obsłudze

Estetyka wykonania  

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 

10.05.2003 roku ( Dz.U.Nr 85 z dnia 
16.05.2003)

100 % refundacji sprzętu
Ujednolicone miesięczne limity

kolostomia- 300 zł

ileostomia - 400 zł

urostomia - 480 zł  

Karta zaopatrzenia comiesięcznego 
wydana przez NFZ

zlecenie wystawione przez lekarza 

(chirurg, urolog, onkolog)

pierwszy wniosek wydaje lekarz ze 
szpitala

wniosek ważny 1 miesiąc o może być 
jednorazowo wydany zaopatrzenie 3 
miesięczne 

Zlecenie od lekarza osobiście lub przez 

pełnomocnika, opiekuna lub kuratora
( pisemne upoważnienia)
dostarczone do oddziału wojewódzkiego 

NFZ- punkt potwierdzenia zleceń( punkt
ewidencyjny)

NFZ wystawia zlecenie na 12 miesięcy
W karcie lekarz odnotowuje każdorazowe 
wystawienie zlecenia, sklep ( realizator 
potwierdza wydanie sprzętu)

Wydanie sprzętu następuję w punktach

(sklepach), które mają umowę z NFZ ( wykaz
posiada NFZ lub przedstawiciele firm)

firmy mogą wysyłać pod adres domowy po 

dostarczeniu stosownych dokumentów  

background image

2010-02-28

16

1/

Obserwacja funkcjonowania

przewodu pokarmowego

2/Rady żywieniowe:

wprowadzać codziennie nowy pokarm

w niewielkich ilościach,

jeść powoli, dokładnie żując pokarm,

stosować świeże produkty,

przyjmować regularnie nie więcej niż 3

produkty dziennie

unikać produktów, które wzmagają 
fermentację a przez to zwiększają produkcję 
gazów,

unikać potraw zbyt słodkich o zbyt tłustych,

unikać potraw sztucznie barwionych i z 
konserwantami,

zachować umiar w jedzeniu.

1. Zapach i głośne odchodzenie gazów
2. Pojawienie się krwi na stomii
3. Wydzielanie śluzu ze stomii
4. Możliwość powrotu do pracy zawodowej
5. Biegunki lub zaparcia stolca
6. Możliwość podróżowania 
7. Problemy seksualne 
8. Możliwość bycia matką/ojcem

Każdy pacjent przed operacją powinien uzyskać 
informacje, które pozwolą mu podjąć w pełni 
świadomie decyzję o operacji i dadzą wiedzę o 
korzyściach wynikających z leczenia oraz 
zasadniczych aspektach życia ze stomią 

Stomia powinna być wytworzona w optymalnym dla 
pacjenta miejscu, zgodnie z zasadami medycznymi i 
uwzględnieniem wszystkiego, co będzie sprzyjało 
komfortowi chorego. Takie jest podstawowe prawo 
pacjenta

International Ostomy 
Association

Osoba ze stomią ma prawo do informacji o krajowym 
towarzystwie stomijnym oraz do uzyskania wsparcia ze 
strony takiego towarzystwa 

Osoba ze stomią ma prawo do uzyskania wszelkich 
informacji ważnych z punktu widzenia jej życia oraz 
pracy, 
ma prawo oczekiwać takich informacji dla lekarzy 
i przyjaciół, aby wzrastała powszechna świadomość co 
do warunków, jakie są niezbędne do przystosowania  do 
stomii oraz do osiągnięcia przez osoby ze stomią 
zadawalającej jakości   życia po operacji 

1948 rok - USA powstaje nieformalna grupa czterech 
pacjentów ze stomią - początek ruchu stomijnego

1987 rok powstaje Polskie Towarzystwo Opieki nad 
Chorym ze Stomią (POL-ILkO), którego celem jest:

pomoc pacjentom oczekującym na zabieg 
(wolontariusze)

wsparcie informacyjne po zabiegu operacyjnym 

organizowanie wspólnych wyjazdów, itp..

background image

2010-02-28

17

Bezpłatny
Ukazuje się systematycznie co 3 m-ce
Zapraszamy do prenumeraty!

www.convatec.pl ( strona dla pacjentów, lekarzy i 
pielęgniarek)

polilko.w.interia.pl (strona Główna POL-ILKO)

www.stomia.info.pl (prywatna strona)

www.ostomyinternational.org (strona 

anglojęzyczna Międzynarodowego Towarzystwa 
Stomijnego) 

www.ostomy.fsnet.co.uk ( poświęcona kolostomii)