Logistyka
mgr Iryna Manczak
Kontakt:
manczaki@uek.krakow.pl
p.213 paw. A
Konsultacje: śr 11.30 – 13.00, cz 15:00 – 17.00
Warunki zaliczenia przedmiotu:
-obecność
-aktywność na zajęciach
-kolokwium
Literatura:
1. Andrzejczyk P., Zając J., Zapasy i magazynowanie. Przykłady
i ćwiczenia, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2011.
2. Bozarth C., Handfied R.B., Wprowadzenie do zarządzania operacjami i łańcuchem
dostaw, Helion, Gliwice 2007.
3. Coyl J., Bardi E., Langley C.J., Zarządzanie logistyczne, PWE, Warszawa 2002.
4. Logistyka, (red.) Kisperska – Moroń D., Krzyżaniak S., Biblioteka Logistyka, Poznań
2009.
5. Sariusz – Wolski Z., Skowronek C., Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa
2008.
6. Szczepankiewicz W., Funkcjonowanie sektora handlu w łańcuchach dostaw, Difin,
2011.
7. Szczepankiewicz W., Obsługa logistyczna sektora handlu: uwarunkowania i kierunki
zmian, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2002.
I. Organizacja procesu zaopatrzenia
II. Metody oceny dostawców
Zaopatrzenie:
- węższe znaczenie: akt zakupu towarów i usług przez
przedsiębiorstwo,
- szersze znaczenie: proces pozyskiwania dóbr
i usług przez przedsiębiorstwo,
- ma podstawowe znaczenie dla kształtowania powiązań
wewnątrz przedsiębiorstwa
Zaopatrzenie: składa się ze wszystkich działań, które są
niezbędne do nabycia dóbr i usług zgodnych
z wymaganiami użytkownika
[J. Coyle, E. J. Bardi, C. J. Langley Jr 2007]
Logistyka zaopatrzenia:
- lokalizacja źródeł zaopatrzenia,
- harmonogram czasowy zakupów,
- określenie (rozpoznanie, negocjacje) cen,
- utrzymywanie zapasów materiałów,
- kontrola jakościowa dostaw.
[Dr inż. A. Jodejko, http://download.logistyka.pwr.wroc.pl/]
Zarządzanie zaopatrzeniem
:
1. ile kupić: planowanie potrzeb materiałowych,
sterowanie zapasami
2. kiedy kupić: należy uwzględnić pozostałe
procesów realizowanych w przedsiębiorstwie (np.
produkcji czy dystrybucji),
3. od kogo kupić: wybór dostawców oraz określenie
zasad współpracy z nimi.
Decyzje dotyczące pozyskiwania produktów
i usług:
- insourcing: wytwarzanie produktów i świadczenie
usług we własnym zakresie, z wykorzystaniem
posiadanej przez firmę mocy produkcyjnej
- outsourcing: pozyskiwanie produktów i usług od
zewnętrznych partnerów z łańcucha dostaw, czyli
wykorzystywanie ich mocy produkcyjnej
Etapy procesu zaopatrzenia:
1.określenie lub powtórna ocena potrzeb
2. zdefiniowanie i ocena wymagań użytkownika
3. podjęcie decyzji, czy produkować we własnym zakresie, czy dokonać
zakupu
4. określenie typu zakupu
5. przeprowadzenie analizy rynku
6. określenie wszystkich możliwych dostawców
7. wstępna selekcja wszystkich możliwych źródeł zaopatrzenia
8. ocena pozostałych dostawców
9. wybór konkretnego dostawcy
10. przyjęcie dostawy produktu lub usługi
11. ocena wykonania dostawy
[J. Coyle, E. J. Bardi, C. J. Langley Jr 2007]
Koszty logistyczne :
wyrażone w pieniądzu zużycie pracy żywej, środków
i przedmiotów pracy, wydatki finansowe oraz inne ujemne
skutki zdarzeń nadzwyczajnych, które
wywołane są przepływem dóbr materialnych (surowców,
materiałów, wyrobów, towarów)
w przedsiębiorstwie
i między przedsiębiorstwami, a także utrzymanie zapasów
[W. Szczepankiewicz 2002]
[W. Szczepankiewicz 2011]
Całościowe ujęcie kosztów:
- w kosztach logistycznych występuje zjawisko
współzależności, które wyraża powiązania
przyczynowo – skutkowe w procesie przepływu
- korzyści kosztowe w jednej sferze mogą powodować
bardziej niż proporcjonalny wzrost kosztów w innej,
w efekcie może wystąpić wzrost kosztów ogólnych
Analiza kosztu całkowitego: identyfikacja i ocena
wszystkich najważniejszych kosztów związanych
z różnymi opcjami pozyskiwania produktów i usług.
Podział kosztów:
-bezpośrednie: związane z działaniami operacyjnymi lub czynnościami
zrealizowanymi przez łańcuch dostaw, takimi jak produkcja wyrobów,
świadczeń usług czy działalność transportowa
-pośrednie: nie są bezpośrednio związane z działalnością operacyjną ani
czynnościami realizowanymi przez łańcuch dostaw
[Bozarth, Handfield 2007]
Szacowanie kosztów:
- podstawowy składnik kosztów logistycznych: koszty
transportu,
- pozostałe istotne składniki: koszty magazynowania
i zapasów,
- koszty administracyjne (koszty procesów
informacyjnych) stanowią mniej, niż 20% całkowitych
kosztów logistycznych
Metody oceny dostawców
„Dobry dostawca nie rodzi się na kamieniu”
-związki z dostawcą przyczyniając się do budowania przewagi
konkurencyjnej przedsiębiorstwa już na etapie zaopatrzenia,
niezależnie od tego, czy przewaga ta opiera się na niskich
kosztach, zróżnicowaniu czy orientacji przedsiębiorstwa na
obsługę wybranej niszy rynkowej
Obsługa klienta: umiejętność lub zdolność
zaspokajania wymagań i oczekiwań klientów, głównie
co do czasu
i miejsca zamawianych dostaw, przy wykorzystaniu
dostępnych form aktywności logistycznej, w tym
transportu, magazynowania, zarządzania zapasami,
informacją
i opakowaniami.
Logistyczna obsługa klienta: zespół działań
określających bezpośrednie relacje między dostawcą
i odbiorcą w związku z przepływami rzeczy
i informacji.
Obsługa klienta:
- umiejętność lub zdolność zaspakajania wymagań i oczekiwań klientów,
głównie co do czasu i miejsca zamawianych dostaw, przy wykorzystaniu
dostępnych aktywności logistycznej, w tym transportu, magazynowania,
zarządzania zapasami, informacją i opakowaniami.
Elementy obsługi klienta:
- czas dostaw
- dostępność produktu z zapasu
- elastyczność dostaw
- częstotliwość dostaw
- niezawodność dostaw
- kompletność dostaw
- dokładność dostaw
- dogodność składania zamówień
- dogodność dokumentacji wymaganej przy składaniu zamówienia
Wybór źródeł zakupu: zestawienie potencjalnych
dostawców
Kryteria wyboru dostawcy:
- jakość
- niezawodność
- potencjał
- kondycja finansowa
- pożądane cechy
- lokalizacja dostawcy
Znaczenie czynników wpływających na wybór dostawcy zależy od
rodzaju dobra/usługi, które/która będzie przedmiotem zakupu
Ocena potencjalnych dostawców przedsiębiorstwa:
1.wybór kryteriów
2.metoda ekspertów, określenie wag
3.ocena poszczególnych kryteriów – jak ocenić poszczególne
kryteria?
4.ocena dostawców.
Średnia ważona
wskaźnik XY= ocena wyniku dostawcy X *
waga przypisana kryterium Y
warunek: suma wag = 1
Zadanie 1
Przedsiębiorstwo Aero produkuje części dla przemysłu lotniczego. Jest rozważane zlecenie
produkcji komponentów producentowi z sąsiedniego miasta: koszt 25zł/szt jeśli
przedsiębiorstwo kupi w ciągu roku 32 000 szt. Nawiązanie i utrzymanie relacji z dostawcą
wiąże się z pewnymi dodatkowymi kosztami.
Dalsze wytwarzanie we własnym zakresie
Zlecenie produkcji na zewnątrz
Koszty stałe
Cena jednostkowa
Eksploatacja zakładu i koszty ogólnego
zarządu: 800 000zł rocznie
25 zł/szt
Koszty zmienne
Pozostałe koszty
Jednostkowy koszt wynagrodzeń: 8,5zł/szt
Administracyjne: 50 000zł rocznie
Jednostkowy koszt materiałów: 5,00zł/szt
Kontroli: 65 000 zł rocznie
Transportu: 1,50 zł/szt
c.d.
Kierownictwo firmy chce wziąć pod uwagę 2 dodatkowe kryteria: jakość (odsetek
produktów pozbawionych wad) oraz punktualność dostaw. Kosztowi, jakości
i punktualności przypisano wagi wynoszące odpowiednio 0,2, 0,5 i 0,3. Oceniono wyniki
osiągane przez przedsiębiorstwo oraz potencjalnego dostawcę pod względem 3
kryteriów, uzyskując następujące wyniki (1 = niezadowalający, 5 = doskonały):
Oceny wyników
Kryterium
Aero
Potencjalny
dostawca
Koszt
3
5
Jakość
5
4
Punktualność
dostaw
3
3
Oblicz koszt całkowity każdej z opcji oraz ogólne wskaźniki preferencji.
Rozwiązanie
Całkowity koszt produkcji we własnym zakresie:
800 000 + 32 000 szt * (8,50zł + 5,00zł) = 800 000
+ 432 000 = 1 232 000zł
Całkowity koszt produkcji w przypadku producenta
kontraktowego:
50 000 + 65 000 + 32 000 * (25,00zł + 1,50zł) =
115 000 zł + 848 000zł = 963 000zł
Rozwiązanie
Wskaźnik preferencji (produkcja własna) =
wynik (produkcja własna, koszt) * W(koszt) +
wynik (produkcja własna, jakość) * W(jakość) +
wynik (produkcja własna, punktualność dostaw) *
W (punktualność dostaw) = 3 * 0,2 + 5 * 0,5 + 3 *
0,3 = 4
Rozwiązanie
Wskaźnik preferencji (kontrakt) =
wynik (kontrakt, koszt) * W(koszt) + wynik
(kontrakt, jakość) * W(jakość) + wynik (kontrakt,
punktualność dostaw) * W (punktualność dostaw)
= 5* 0,2 + 4 * 0,5 + 3 * 0,3 = 3,9