by medstudent®

Rafał Józef Czerwiakowski (1743-1816)

UJ

chirurgia polska

•

pierwszy polski profesor chirurgii i ojciec chirurgii polskiej

•

napisał pierwszy polski podręcznik do chirurgii pt. „Narządu opatrzenia chirurgicznego cz. I-IV”

•

nosił tytuł lekarza króla Augusta Poniatowskiego [de facto nim nie był]

•

był pierwszym który wykonał sekcje anatomiczne w Krakowie

•

miał duże zasługi w dziedzinie położnictwa – zorganizował oddział położniczy i szkołę dla akuszerek

•

w 1779

r. został mianowany (dzięki staraniom Hugona Kołłątaja) profesorem anatomii, chirurgii i

położnictwa w Szkole Głównej Koronnej w Krakowie oraz później profesorem chirurgii na UJ

•

inauguracyjny wykład dla profesorów: „Wywód o narzędziach cyrulickich (chirurgicznych)”

•

zajmował się zagadnieniami etyki lekarskiej – autor broszury pt.:”Dyssertacya o szlachetności, potrzebie i

użyciu chirurgii...”

•

gorący patriota, uczestniczył w życiu społecznym i politycznym

Ludwik Bierkowski (1801-1860)

UJ

chirurgia polska

•

6

lutego 1847 wykonał pierwszą operację w Polsce ze znieczuleniem eterowym, 4 miesiące po

Williamie Mortonie w Bostonie

(16 października 1846r.)

•

wprowadził watę do opatrywania ran, zamiast szarpi

•

założył pierwsze w Polsce muzeum anatomopatologiczne

•

wydał pierwsze czasopismo medyczne (chirurgiczne) w Krakowie: „Rocznik obejmujący zdanie

sprawy z czynności Kliniki Chirurgicznej i Położniczej UJ”

•

w 1830

r. został powołany na Katedrę Chirurgii w Krakowie

•

wziął czynny udział w powstaniu listopadowym, za co otrzymał Srebrny Krzyż Virtuti Militari

•

zorganizował nowoczesną klinikę chirurgiczną z archiwum, biblioteką i ambulatorium przykliniczne

•

k

ładł nacisk na praktyczne nauczanie chirurgii

•

wykładał chirurgię, położnictwo, okulistykę i wenerologię

•

jest autorem wielu recept dermatologicznych

•

doceniał znaczenie wychowania fizycznego i higieny

Aleksander Le Brun (1803-1868)

UW

chirurgia polska

•

jako pierwszy w Warszawie przestał operować na salach chorych, wybudował sale operacyjną i
osobne sale pooperacyjne

, wprowadził stroje chirurgiczne i kwas karbolowy do dezynfekcji

•

wprowadził obchody lekarskie, nocne dyżury pielęgniarek, karty obserwacji pacjenta i archiwum

szpitalne i stworzył ambulatorium przykliniczne

•

jako jeden z pierwszych chirurgów w P

olsce zastosował znieczulenie eterowe, a jako pierwszy w

Polsce zastos

ował chloroform 11 grudnia 1847r.

•

od 1829

r. praktykował w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie, zamienił szpital z zakładu

dobroczynnego w lecznicę, który stał się wówczas największym szpitalem w Warszawie

•

stopień doktora medycyny zdobył w Paryżu na podstawie pracy „O kołtunie polskim”

•

leczył złamania stosując bandaże nasączone krochmalem i opatrunki gipsowe

•

w 1860

r. został profesorem chirurgii operacyjnej i desmurgii oraz dyrektorem Kliniki Chirurgicznej c.k.

Akademii Medyko-Chirurgicznej

•

był dziekanem Wydziału Lekarskiego Szkoły Głównej Warszawskiej

by medstudent®

Julian

Kosiński (1833-1914)

UW

chirurgia polska

•

jako jeden z pierwszych

w Polsce na swoim oddziale wprowadził opatrunki antyseptyczne sposobem

Listera (

pierwszym chirurgiem w Polsce, który wprowadził opatrunki Listera był Marian

Wygrzywalski

z Szpitala Św. Trójcy w Piotrkowie Trybunalskim)

•

jest twórcą warszawskiej szkoły chirurgicznej

•

wykonał pierwszą w Polsce całkowitą laryngektomię (1877r.), splenektomię (1896r.),

oesophagostomię górną (1897r.) i pierwszą w Europie nefrektomię (1884r.)

•

przyczynił się do rozpowszechnienia opatrunków antyseptycznych, stworzył aerozol karbolowy

•

w 1869 r. został profesorem i kierownikiem Katedry Chirurgii Operacyjnej w Szkole Głównej, a następnie
na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim

•

jeden z najwybitniejszych

chirurgów swojej epoki, szybko i oszczędnie operował, skracając czas narażenia

pacjentów na narkozę chloroformową i eterową

•

jest autorem tezy aktualnej do dziś, że operacja jest jedyną szansą na wyleczenie choroby nowotworowej

Jan Mikulicz-Radecki (1850-1905)

UJ

chirurgia polska

•

dzięki pracom doświadczalnym w komorach niskiego ciśnienia, pokierował pierwszą na świecie

operacją na otwartej klatce piersiowej (1903r), którą wykonał jego uczeń Ferdinand von Sauerbruch

•

był wybitnym gastroenterologiem – wprowadził pojęcie cardiospasmus i opracował metodę jej

leczenia poprzez rozszerzenie wpustu droga przez żołądek

•

opracował metodę plastyki odźwiernika oraz jako pierwszy w świecie zeszył przedziurawiony wrzód

•

uważany jest za ojca endoskopii – stworzył jej podstawy i skonstruował pierwszy w klinice

gastroskop, wykonał też pierwszy zabieg endoskopowy przy jego użyciu

•

podkreślał ogromne znaczenie endoskopii w wykrywaniu nowotworów przewodu pokarmowego

•

udoskonalił metody antyseptycznego zaopatrywania ran poprzez stosowanie jodoformu oraz

aseptyki wprowadzając jedwabne rękawiczki operacyjne i maski

•

wprowadził do użytku kleszczyki hemostatyczne (Mikulicza)

•

po studiach pracował w Wiedniu u znakomitego chirurga – Theodora Billrotha

•

w 1882

r. otrzymał nominację na profesora chirurgii UJ

•

był światowej sławy chirurgiem, zasłynął z radykalnej operacji raka migdałków i plastyki nosa, opisał
charakterystyczne komórki twardzieli

oraz opisał patogenezę powiększenia ślinianek i gruczołów łzowych

•

wykonywał także zabiegi ginekologiczne - opracował metodę usunięcia macicy drogą pochwową

•

przyczynił się do rozwoju anestezjologii poprzez rozpowszechnienie znieczulenia miejscowego

Ludwik Rydygier (1850-1920)

UJ

chirurgia polska

•

jako drugi na świecie po Peanie dokonał w listopadzie 1880r. resekcję odźwiernika z powodu raka

•

wykonał jako pierwszy w listopadzie 1881r. resekcje odźwiernika u chorego z chorobą wrzodową

•

opracował jedno z dwóch zespoleń jelitowo-żołądkowych – zespolenie modo Rydygier (lub Billroth 2)

•

zbudował całkowicie nowoczesną klinikę chirurgiczną – „białą chirurgię”

•

w 1887

r. przejął po Mikuliczu Katedrę Chirurgii UJ

•

był inicjatorem utworzenia Towarzystwa Chirurgów Polskich

•

w 1897

r. przeniósł się do Lwowa, obejmując Katedrę Chirurgii na Wydziale Lekarskim UL

•

zajmował się chirurgią jamy brzusznej, urologia, chirurgia klatki piersiowej, sutka oraz chirurgia kostno-

stawową

by medstudent®

Alfred Obaliński (1843-1898)

UJ

chirurgia polska

•

pierwszy opracował stosowanie piłki Gigliego do trepanacji czaski

•

jako pierwszy zwrócił uwagę na objaw wzmożonych ruchów robaczkowych w pierwszej fazie

niedrożności mechanicznej jelita

•

jako pierwszy w Polsce w 1896r.)

zastosował rentgenografie do diagnostyki chirurgicznej – na

Katedrze Fizyki UJ

wykonał zdjęcie rentgenowskie zwichniętego stawu łokciowego

•

wybudował II Klinikę Chirurgii Ogólnej – „czerwoną chirurgię”

•

założył pogotowie ratunkowe

•

był kierownikiem oddziału chirurgicznego w szpitalu św. Łazarza w Krakowie, a później jako profesor
zwyczajny w 1897

r. został powołany na kierownika Kliniki Chirurgicznej UJ

•

zajmował się głównie chirurgia plastyczną, ortopedią, chirurgia jamy brzusznej, urologia i chirurgią

tarczycy, opracował także własną metodę przeszczepu skóry oraz leczył operacyjnie wady wrodzone u
dzieci

•

opracował leczenie chirurgiczne przepuklin i niedrożności

Maksymilian Rutkowski (1867-1947)

UJ

chirurgia polska

•

jest autorem oryginalnej

operacji wytwórczej pęcherza moczowego za pomocą fragmentu jelita

krętego biodrowego (1899r.) i operacji uzupełnienia ubytki cewki moczowej za pomocą fragmentu
wyrostka robaczkowego (1913r.)

•

opracował metodę plastyki przełyku przy oparzeniach używając rury utworzonej z krzywizny

większej żołądka (1923r.)

•

po studiach pracował na Oddziale Wewnętrznym Szpitala Św.Łazarza, a potem na Oddziale

Chirurgicznym, kierowanym przez Alfreda Obalińskiego

•

w 1898 r. po śmierci Obalińskiego obejmuje Klinikę Chirurgiina rok, po czym przeniósi się do Szpitala

Dziecięcego Św.Ludwika i został prymariuszem Oddziału Chirurgicznego w Szpitalu Św.Łazarza

•

w 1921 r. prz

ejął Klinikę Chirurgii UJ po Kaderze, który z powodu postępującej choroby musiał

zrezygnować z tej funkcji i kierował Klinika do 1928 r.,kiedy to z Oddziału utworzono II Klinikę Chirurgii
w Krakowie

•

w Polsce był prekursorem wyodrębnienia się z chirurgii takich dziedzin jak urologia i neurochirurgia

Alfred Biesiadecki (1839-1889)

UJ

patomorfologia polska

•

wykazał, że czynnikiem etiopatologicznym w chorobie wrzodowej dwunastnicy jest nie tylko trawiące

działanie kwaśnego soku żołądkowego, ale i niedokrwienie i uszkodzenie śluzówki (1869r.)

•

opisał przestrzeń otrzewnej poniżej powięzi biodrowej – dół Biesiadeckiego (1871r.)

•

był pionierem polskiej histopatologii, a w szczególności światowym pionierem histopatologii skóry –

wydał „Anatomię patologiczną gruczołów skórnych” (1874r.) oraz opisał łojotokowe choroby skórne

•

uczeń znakomitego patologa – Karola von Rokitańskiego

•

w 1868r. objął po L.K. Teichmannie Zakład Anatomii Patologicznej UJ jako profesor zwyczajny

•

wprowadził ćwiczenia z histopatologii na UJ

•

był twórcą Szkoły Weterynaryjnej we Lwowie na UL-u

•

w 1875

r. został dziekanem Wydziału Lekarskiego

by medstudent®

Tadeusz Browicz (1847-1928)

UJ

patomorfologia polska

•

wybudował nowy gmach Collegium Medicum przy ul. Grzegórzeckiej 16

•

odkrył niezależnie od Kupffera komórki gwiaździste naczyń zatokowych wątroby, będącego częścią

układu RES wątroby

•

odkrył i opisał w 1874r. w pracy pt.”Pasożyty roślinne w durze jelitowym” pałeczki duru brzusznego

i wykazanie ich powiązania etioloptologicznego

•

opisał budowę początkowych fragmentów dróg żółciowych (1900r.)

•

przedstawił teorie powstawania żółtaczek

•

wraz z Ciechanowskim,

Domańskim i Kryńskim pracował nad pierwszym nowoczesnym

„Słownikiem lekarskim polskim”, który ukazał się w 1905r.

•

przez lata był asystentem w Zakładzie Anatomii Patologicznej pod kierunkiem prof. Biesiadeckiego

•

habilitował się na podstawie pracy „O zmianach pozimniczych wątroby, śledziony i szpiku kostnego”

Leon Konrad Gliński (1870-1918)

UJ

patomorfologia polska

•

pierwszy w świecie w 1911r. opisał zespół charłactwa przysadkowego (zespół Glińskiego i
Simmondsa) –

zespół niedoczynności przedniego płata przysadki mózgowej (panhypopituitarismus)

•

w 1904r. opisał wyspy nabłonka gruczołowego w śluzówce przełyku (wyspy Schaffera i Glińskiego)

•

pracę w Zakładzie Anatomii Patologicznej rozpoczął jako prywatny asystent w 1897r. jeszcze podczas
studiów

•

od 1899r. był asystentem na Zakładzie Anatomii Patologicznej UJ u Browicza i był jego najzdolniejszym
uczniem

, pomimo iż był niedoceniany przez niego

Stanisław Ciechanowski (1869-1945)

UJ

patomorfologia polska

•

uważany jest za najwszechstronniejszego anatomopatologa polskiego – napisał ponad 90 publikacji

•

praca „O przeroście gruczołu krokowego” z 1896r. zyskała światową sławę – na jej podstawie

udowodnił zależność przerostu od stanu zapalnego w miąższu lub pościelisku

•

jako pierw

szy w Polsce rozpoczął badania doświadczalne nad nowotworami złośliwymi

indukowanymi smołą pogazową

•

współpracował z Browiczem, Domańskim i Kryńskim przy nowoczesnym „Słowniku Lekarskim
polskim” 1905r.

•

uzupełnił też pierwsze wydanie II i III tomu anatomii Bochenka

•

dużo działał społecznie – zorganizował na terenie Krakowa kursy wychowania fizycznego i trzyletnie
studia uniwersyteckie wychowania fizycznego na UJ

•

w latach 1905-

19 pełnił funkcję głównego redaktora „Przeglądu Lekarskiego”

•

t

rzykrotnie był mianowany dziekanem Wydziału Lekarskiego

by medstudent®

Ludwik Paszkiewicz (1878-1967)

UW

patomorfologia polska

•

autor monumentalnego podręcznika „Anatomia patologiczna ogólna i szczegółowa” wydanego w

1932r., umiejętnie łączącego internę z patomorfologią

•

jest

twórcą drugiej obok krakowskiej, wielkiej szkoły patomorfologicznej w Warszawie

•

w 1919r. został adiunktem-posektorem Zakładu Anatomii Patologicznej UW, tam doktoryzował sie w

1921r. i habilitował w 1932r., a w 1935r. otrzymał profesora zwyczajnego anatomii patologicznej UW

•

był dziekanem Wydziału Lekarskiego UW

Maciej Karpiga z Miechowa (1457-1523)

UJ

interna polska

•

w 1508r.

wydał pierwsze drukowane w Polsce pismo lekarskie – „Contra sevam pestem regimen

accuratissimum”, podając wskazówki postępowania podczas epidemii dżumy

•

w 1522r. wydał ostatnie dzieło pt. „Conservatio sanitatis”, dotyczący higieny i dietetyki

•

wydał wiele publikacji m.in. „Tractatus de duabus sarmatiis” i „Chronica Polonorum”

•

w 1500r. podjął wykłady na Akademii Krakowskiej

•

ufundował II Katedrę Medycyny w 1505r.

•

był najważniejszą postacią profesorów UJ minionych wieków

•

rozwinął praktykę lekarską w Polsce

Józef Struś (1510-1568)

-

interna polska

•

w 1529r.

napisał poemat pt. „De medicinae artis excellentia – carmen elegiacum” – poemat medyczny

napisany wierszem

•

zajmował się głównie sfigmologią – nauką o tętnie, wydając jednocześnie dzieło na ten temat w 1540r.
–

„Sphygmicae artis” opisujące rodzaje tętna i jego znaczenie dla celów diagnostycznych

•

był lekarzem nadwornym króla Zygmunta II Augusta

•

zapoczątkował naukę diagnostyki chorób wewnętrznych w medycynie

by medstudent®

Wojciech Oczko (1537-1599)

-

interna polska

•

był ojcem balneologii – uważał wody mineralne za jedne z najskuteczniejszych lekarstw

•

w 1578r. wydał dzieło pt. „Cieplice” poświęcony polskim wodom mineralnym – dokonał ich

klasyfikacji, opisał zastosowania i wyjaśnił działanie lecznicze

•

w 1581r. wydał dzieło poświęcone kile pt. „Przymiot”, przedstawił wiedzę, rozpoznanie i sposób
leczenia choroby

•

był nadwornym lekarzem króla Stefana I Batorego

•

jako pierwszy zastosował polską terminologię medyczną

•

jest patronem Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny

Sebastian Petrycy z Pilzna (1554-1626)

UJ

interna polska

•

w 1591r. wydał pracę „De natura, causis, symptomatis morbi Gallici”, w którym przedstawił
ówczesny stan wiedzy o kile

•

w 1613r.

opublikował „Instrukctia, albo nauka jak sie zachować podczas moru”

•

ze względu na jego zasługi w 500-lecie założenia Akademii Krakowskiej, berło dziekańskie zostało

ozdobione jego postacią – obok Kazimierza Wielkiego, św.Jana Kantego i Mikołaja Kopernika

•

łączył medycynę racjonalistyczną z obserwacją i doświadczeniem

•

był pierwszym filozofem piszącym po polsku

Andrzej Badurski (1740-1789)

UJ

interna polska

•

był pierwszym profesorem chorób wewnętrznych oraz organizator i współtwórca nowoczesnego

Wydziału Lekarskiego

•

przedstawił projekt reformy Wydziału oparty na założeniach starszej szkoły wiedeńskiej

•

doprowadził on do założenia w 1780r. w pojezuickim kolegium św.Barbary na Małym Rynku w

Krakowie pierwszej kliniki chorób wewnętrznych w Polsce

•

członek Komisji Edukacji Narodowej

•

dokonał reorganizacji aptek krakowskich

•

za jego czasów Kraków stał na czele europejskich uniwersytetów jeśli chodzi o nauczanie według

nowożytnych zasad: nauczania klinicznego, systematycznej obserwacji chorego i ćwiczeń praktycznych

•

za jego czasów doszło też do przeniesienia w 1788r. szpitala klinicznego poza mury miasta i utworzenia

Szpitala św.Łazarza

by medstudent®

Maciej Józef Brodowicz (1790-1885)

UJ

interna polska

•

od nowa zorganizował klinikę i zreformował nauczanie – pozostawił po sobie świetnie zorganizowaną

klinikę, która stała się podwaliną dla późniejszego rozkwitu krakowskiej medycyny

•

przenosi

klinikę lekarską ze Szpitala św.Łazarza do budynku loży masońskiej przy ul. Kopernika 7

•

ożywił pracę naukową

•

reformuje sposób nauczania studentów –

wprowadza sekcje zwłok i szczegółowe opisy historii chorób

•

wprowadza osłuchiwanie i opłukiwanie

•

był proaustryjacki dzięki czemu mógł wiele osiągnąć podczas zaborów

Józef Dietl (1804-1878)

UJ

interna polska

•

wprowadził pełen program nowoczesnej medycyny na podstawie młodszej szkoły wiedeńskiej –

uważał szczegółowe poznanie organizmu ludzkiego oraz oparcie się na chemii lekarskiej i fizjologii,

wnikliwych badaniach chorego i dokładną diagnozę jako podstawę postępowania i wzmacnianie sił
chorego jako

główną metodę terapeutyczną

•

reprezentował skrajny racjonalizm, lecz nie hołdował nihilizmowi terapeutycznemu

•

rozszerzył zakres badań analityczno-chemicznych i mikroskopowych

•

rozpowszechnił osłuchiwanie i opukiwanie

•

udo

wodnił szkodliwość upustów krwi i odrzucił istnienie tzw. choroby kołtunowej

•

ojciec nowoczesnej balneologii,

był drugim po Wojciechu Oczce wielkim balneologiem polskim –

podał klasyfikację polskich wód i przyczynił się do rozwoju niektórych uzdrowisk (Krynica,
Szczawnica, Rabka, Busko i Swoszowice :) )

•

zapoczątkował badania z zakresu hematologii

•

I prezydent Krakowa

•

zapoczątkował kanalizację miasta oraz uregulował bieg Wisły

•

jego nazwiskiem nazwano Szpital Dietla (ul.Skarbowa) i ul. Dietla oraz postawiono jego pomnik przed
Magistratem

•

wielki patriota i

społecznik

Tytus Chałubiński (1820-1889)

Warszawa,Podhale

interna polska

•

swoje doświadczenie w zakresie leczenia i terapii w 1874r. przedstawiał w dziele „Metoda

wynajdywania wskazań lekarskich”

•

pracował w Warszawie w Szpitalu Ewangelickim oraz nauczał jako profesor w Akademii Medyko-

Chirurgicznej i w Szkole Głównej Warszawskiej

•

po zamknięciu Szkoły Głównej wyjechał na Podhale, docenił walory Zakopanego i Tatr, resztę życia

poświęcił na badaniu flory i fauny oraz minerałów tej okolicy

•

balneolog

by medstudent®

Edward Korczyński (1844-1905)

UJ

interna polska

•

jako pierwszy na świecie rozpoznał za życia pacjenta zator tętnicy wieńcowej, potwierdzony

następnie badaniem pośmiertnym, obserwacje przedstawił w pracy „Zator tętnicy wieńcowej serca z

życia rozpoznany”

•

wprowadził i rozpowszechnił użycie nitrogliceryny w klinice krakowskiej

•

był twórcą pierwszych szkół internistycznych: kardiologicznej, gastrologicznej i hematologicznej z
których

wywodzą się takie osoby jak W. Jaworski, A. Gluziński, R. Rencki i L. Korczyński

•

doprowadził do rozkwitu klinikę, przeniósł ją z gmachu przy ul. Kopernika 7 do nowego budynku przy ul.

Kopernika 15, zorganizował pracownie i laboratoria przy kliniczne

•

miał też duży wkład w rozwój hematologii polskiej, m.in. opisał rozpoznawcze znaczenie limfocytów w

gruźliczym zapaleniu opłucnej oraz zależność między niedokrwistością a zaburzeniami wchłaniania w
jelitach

•

zorganizował Stowarzyszenie Wydawnictwa Dzieł Lekarskich Polskich

Walery Jaworski (1849-1924)

UJ

interna polska

•

jest uważany za twórcę krakowskiej szkoły chorób żołądka i za ojca gastrologii polskiej

•

wniósł ogromny wkład do rozwoju gastrologii światowej

•

wydał w 1889r. pierwszy podręcznik z zakresu gastrologii – „Zarys patologii i terapii chorób

żołądka”

•

odkrył spiralne bakterie vibrio rugula w treści żołądka (później Heliobacter pylori), badał zawarte w
nim mikroorganizmy

•

opisał wiele stanów chorobowych m.in. kwaśny nieżyt żołądka (choroba Jaworskiego)

•

był inicjatorem założenia Muzeum Historycznego dla Wydziału Lekarskiego UJ

•

opisał czynność żołądka po resekcji i gastroenterostomii wraz z Rydygierem i Obalińskim

•

jako jeden z pierwszych na świecie zastosował diagnostykę rentgenowską w gastrologii

Antoni Gluziński (1856-1935)

UJ,UW,UL

interna polska

•

określił prawidłowe wartości kwasoty żołądkowej i dowiódł, że właściwy fizjologiczny proces
trawienia zachodzi w jelicie cienkim

•

opracował metodę otrzymywania treści żołądkowej – tzw. śniadanie białkowe

•

w 1906r. wraz z Reichensteinem podał pierwszy w literaturze światowej opis kliniczny białaczki
plazmatyczno-komórkowej

•

w 1902r. wydał we Lwowie pracę „O wczesnym rozpoznaniu raka żołądka”, opisując próbę Gluzińskiego

•

powołał do życia w 1907r. Towarzystwo Internistów Polskich

•

w 1908r. powołał pierwszą w kraju poradnie przeciwgruźliczą

•

najwybitniejszy

polski internista okresu międzywojennego i wybitnego gastroenterologa, pulmonologa,

hematologa i nefrologa

by medstudent®

Witold Eugeniusz Orłowski (1874-1966)

UW

interna polska

•

był twórcą największej w Polsce szkoły internistycznej opartej na podstawach patofizjologicznych i
biochemicznych oraz pionierem polskiej fizjologii i biochemii klinicznej

•

opracował pełny, oryginalny i nowoczesny podręcznik chorób wewnętrznych (1933-1938r.)

•

jest auto

rem oryginalnej nowoczesnej teorii patogenezy przewlekłej niewydolności krążenia w której

zasadnicze

miejsce zajmują zaburzenia metaboliczne oraz układu nerwowego i hemodynamiczne

•

na II Klinice Chorób Wewnętrznych UW stworzył pierwsze w Polsce placówki przykliniczne – oddział

przemiany materii i pracownie biochemiczną

Tadeusz Tempka (1885-1974)

UJ

interna polska

•

stworzył w Krakowie najprężniejszy ośrodek hematologiczny, wprowadzając nowoczesne metody
immunohematologiczne, cytochemiczne, koagulologiczne, tromboelastograficzne oraz mikroskopii
fazowo-kontrastowej i fluorescencyjnej

•

wprowadził na stałe do polskich klinik biopsji szpiku kostnego metodą Arinkina

•

jako pierwszy na świecie opisał też pałeczki olbrzymie, pojawiające sie w szpiku przy niedokrwistości

złośliwej

•

dowiódł, że pod wpływem leczenia niedokrwistości złośliwej surową wątrobą zmniejsza sie
patologiczna hemoliza erytrocytów –

pierwszy w Polsce zastosował surową wątrobę do jej leczenia

•

z jego szkoły wyszli znakomici hematolodzy i interniści m.in. Aleksandrowicz, Blicharski, Skotnicki oraz

współpracownicy: Fenczyn, Hanicki, Kirchmayer i Kubiczek

•

interesował się balneologią

Gustaw Piotrkowski (1833-1884)

UJ

fizjologia polska

•

zajmował się fizjologia trawienia i fizjologia krwi (stwierdził zależność procesu krzepnięcia krwi od

zjawisk bioelektrycznych zachodzących w ścianach naczyń krwionośnych)

•

opisał reakcje biuretową (wykrywanie wiązań peptydowych i ilościowego oznaczania białek)

•

był profesorem fizjologii UJ w latach 1860-1884

•

piastował stanowisko Dziekana Wydziału Lekarskiego UJ

•

za jego czasów zorganizowany został nowy budynek fizjologii przy ulicy św.Anny

by medstudent®

Napoleon Nikodem Cybulski (1854-1919)

UJ

fizjologia polska

•

jest twórcą światowej endokrynologii - stwierdził współpracując z Szymonowiczem wyraźną

bradykardię i hipertonię po dożylnym dodaniu wyciągów z rdzenia nadnerczy zwanej nadnerczyną

•

jest twórcą polskiej i krakowskiej szkoły fizjologicznej, jego uczniami są m.in. Adolf Beck, Leon
Wachholz, Aleksa

nder Rosner i Stanisław Maziarski

•

wykonywał pionierskie badania z zakresu neurofizjologii i fizjologii trawienia, wydał prace m.in.
wspólnie z A. Beckiem

(„Badania poczucia smaku u osoby pozbawionej języka”), J. Mikuliczem-

Radeckim

(„O fizjologicznym zachowaniu się przełyku i mechanizmie połykania”) i Tarchanowem

(„Kilka słów w sprawie jadów w jelicie prawidłowym”)

•

jako pierwszy zainteresował się elektrokardiografią

•

jest twórcą licznych aparatów medycznych m.in. mikrokalorymetru (mierzy minimalne ilości ciepła
w m. szkieletowych) i fotohemotachometru

(mierzy prędkość przepływu krwi w naczyniach)

•

w 1884r.

z rekomendacją Tarchanowa został mianowany kierownikiem Katedry Fizjologii UJ

•

był wielkim społecznikiem, wraz z Odonem Bujwidem założył pierwsze żeńskie gimnazjum w 1891r.

•

n

azwano jego imieniem ulicę w Krakowie

Adolf Beck (1863-1942)

UJ, UL

fizjologia polska

•

zajmował się neurofizjologia – badał m.in. wsteczne wahanie potencjałów w korze mózgowej w

następstwie drażnienia nerwów obwodowych

•

jako pierwszy w Polsce i drugi w historii światowej opisał charakter fal elektroencefalograficznych w
1890r.

•

jest uznawany za jednego z najwybitniejszych elektrofizjologów świata

•

studia medyczne

odbył w Krakowie, był uczniem N.N. Cybulskiego

•

w latach 1895-

1934 pełnił funkcję profesora fizjologii UL

•

piastował stanowisko Dziekana Wydziału Lekarskiego i Rektora UL

Leon Popielski (1866-1920)

UL

fizjologia polska

•

twórca lwowskiej szkoły biochemiczno-fizjologiczno-farmakologicznej

•

wykazał, że wydzielanie soku żołądkowego nie zależy wyłącznie od sekretyny, ale także od wyciągu z

innych narządów

•

dowiódł, że bodźce gruczołów trawiennych maja swe źródło w krwi i krwioobiegu, w zmianach

ciśnienia i poziomie krzepliwości krwi

•

wraz z Kazimierzem Pankiem wykrył wazodylatyna wywołująca wstrząs anafilaktyczny, dzięki

czemu stało się możliwe odkrycie sekretonicznych właściwości histaminy

by medstudent®

Włodzimierz Koskowski (1893-1965)

UL

fizjologia polska

•

w 1917r.

udowodnił istnienie pohistaminowych efektów ogólnoustrojowych i wydzielniczych żołądka

u człowieka

•

w 1918r.

wyjaśnił specyficzną interakcję histaminy i katecholamin na naczynia krwionośne z pomocą

oryginalnej tezy wg. której miejscem działania beta-imidazolyletylaminy jest takie same jak

adrenaliny, czyli wykazał istnienie receptorów, choć sam nie użył tego słowa

•

w 1922r.

udowodnił pobudzający wpływ histaminy na wydzielanie soku żołądkowego u człowieka

•

pełnił funkcję dziekana UL

Ludwik Maurycy Hirszfeld (1814-1876)

UW

anatomia polska

•

wydał znakomity podręcznik anatomii układu nerwowego „Neurologie ou description et
iconographie du systeme nerveux et des organes des sens l’homme”

•

jego rysunki do dziś dnia są uważane za klasyczne i reprodukowane często w piśmiennictwie

•

awansował ze stanowiska laboranta na asystenta dzięki prof. Bourgery’emu, później został jego

następcą na Sorbonie

•

w 1859r. powołany został na Katedrę Anatomii na Akademii Medyko-Chirurgicznej, następnie

wykładał w Szkole Głównej w Warszawie (od 1862r.), a po jej zamknięciu na Cesarskim UW (od
1869r.)

•

w latach 1861-

1869r. opracował 4-tomowy podręcznik „Anatomia opisowa człowieka”

•

nie mylić z Ludwikiem Hirszfeldem, odkrywcą grup krwi

Ludwik Karol Teichmann (1823-1894)

UJ

anatomia polska

•

będąc na III roku studiów (1853r.) napisał swoja pierwszą pracę pt. „Ueber die Krystallisation der

organischen Bestandtheile des Bluts” gdzie opisał zamianę Hb pod działaniem kw. octowego w

obecności NaCl zmienia się w chloroheminę, zwaną „heminą Teichmanna” – ze względu na dużą

czułość reakcji heminy z NaCl (powstawały kryształki Teichmanna) miało to ogromne zastosowanie

w medycynie sądowej w ówczesnych czasach

•

w 1861r. wydał epokowe dzieło pt.”Układ chłonny pod względem anatomicznym”, gdzie opisał swoją
m

etodę preparowania naczyń (przy użyciu kitu szklarskiego i barwników drobnoziarnistych) czym

zyskał sobie światową sławę i miano ostatniego klasyka anatomii opisowej

•

uchodzi za najwybitniejszego anatoma polskiego i jednego z najsłynniejszych preparatorów i

badaczy układu chłonnego w historii anatomii

•

w 1870r.

oddał do użytku nowy budynek Anatomii Prawidłowej przy ul. Kopernika 12

•

był uczniem Jakuba Henlego

•

w 1859r. w Getyndze rozpoczął wykładać anatomię i fizjologię i jednocześnie pracował nad anatomią

układu chłonnego

•

w 1861r. objął na krótko Katedrę Anatomii Patologicznej UJ

•

w 1868r. objął profesurę na Katedrze Anatomii Prawidłowej

•

piastował funkcje Dziekana Wydziału Lekarskiego i Rektora UJ

by medstudent®

Kazimierz Kostanecki (1863-1940)

UJ

anatomia polska

•

jest twórcą największej w Polsce, krakowskiej szkoły anatomicznej (Bochenek, Kohman, Rogalski,
Rose, Szantroch) i anatomoporównawczej

•

I okres: pobyt w Berlinie i Giessen, gdzie badał anatomię m. gardła i podniebienia oraz szyi i głowy,

opisał wszystkie mięśnie trąbki słuchowej i ich powięzie oraz badał topografię wrodzonych przetok
szyjnych

•

II okres: badania w Krakowie w latach 1882-

1912r., zainicjował badania eksperymentalne i

obserwacje cytologiczne przebiegu podziałów komórkowych prawidłowych i nieprawidłowych

•

III okres: badania w Krakowie po 1912r., prowadził badania porównawcze nad rozwojem
filogenetycznym jelita

ślepego i wyrostka robaczkowego oraz nad znaczeniem tkanki limfatycznej

•

w 1894r. został powołany na kierownika Katedry Anatomii Porównawczej UJ, jako następca
Teichmanna

•

był najwybitniejszym anatomem polskim XX wieku i należał do grona reformatorów Wydziału
Lekarskiego UJ

•

zapoczątkował naukę embriologii, histologi i cytologii

•

był Dziekanem Wydziału Lekarskiego

Adam Bochenek (1875-1913)

UJ

anatomia polska

•

pracował głównie nad zagadnieniami anatomiczno-histologicznymi systemu nerwowego

•

zapoczątkował pracę nad wielkim podręcznikiem „Anatomia człowieka”, za jego życia wyszedł tylko

I tom, II i III przygotowywał S. Ciechanowski, a IV Loth oraz pozostałe M. Reicher

•

napisał kilkadziesiąt prac dotyczących histologii porównawczej bezkręgowców na podstawie zebranych

materiałów w stacji morskiej w Neapolu

•

był organizatorem oddziału laboratoryjnego, gdzie prowadzono badania nad budową włókien nerwowych

Edward Loth (1884-1944)

UW

anatomia polska

•

stał się pionierem nowej nauki antropomorfologii części miękkich Naczelnych, a także twórcą
nowoczesnych metod statystycznych w technikach antropometrycznych

•

w Zakładzie Anatomii Opisowej zorganizował wspaniałe Muzeum Anatomiczne złożone z 3 tysięcy

eksponatów ludzkich i zwierzęcych preparatów układu chłonnego, serca, naczyń oraz
rentgenogramów

•

w 1931r. wydał światowej rangi dzieło „Anthropologie des parties molles”

•

twórca warszawskiej

szkoły anatomicznej

•

słynął z oryginalnych prezentacji m.in. nagich modeli z ASP

•

posiadał trzecia co do wielkości na świecie kolekcję małp

•

był żołnierzem Legionów Piłsudzkiego, naczelnym lekarzem Polskich Sił Zbrojnych, chirurgiem w
powstaniu warszawskim i

żołnierzem AK na Mokotowie

by medstudent®

Michał Reicher (1888-1973)

UW

anatomia polska

•

główną dziedzina jego nauki była antropologia i anatomia części miękkich, a później neuroanatomia i

anatomia doświadczalna, należał do najwybitniejszych kraniologów polskich

•

jego szczególną zasługą było poprawienie, poszerzenie i unowocześnienie i wydanie podręcznika do
anatomii zainicjowanego przez Bochenka

•

anatom, nie-lekarz

•

od 1915r. pracował w Zakładzie Anatomii Opisowej u Lotha na UW

•

w 1920r. objął Katedrę Anatomii Prawidłowej w Uniwersytecie Wileńskim, gdzie przyczynił sie do
budowy nowego gmachu Collegium Anatomicum

•

po wojnie objął Katedrę Anatomii Prawidłowej w Gdańsku

•

miał duże zasługi przy tworzeniu i organizowaniu Zakładu Anatomii Prawidłowej i Topograficznej
Akademii Lekarskiej w Szczecinie

Zygmunt Szantroch (1894-1939)

UJ

anatomia polska

•

podał nową teorię genezy układu nerwowego współczulnego, rozstrzygając spór o pochodzenie

splotów i zwojów na korzyść podłoża mezodermalnego

•

zainicjował badania nad anatomią topograficzną i etiopatogenezą określonych wad rozwojowych

układu moczowo-płciowego

•

był kontynuatorem tradycji ulepszania metod anatomicznych (parafina i wosk)

•

karierę akademicką rozpoczął w 1919r. jako asystent Katedry Anatomii Opisowej UJ

•

w 1936r.

objął po K. Kostaneckim Katedrę, którą kierował do 1939r.

•

anatomie rozumiał bardzo praktycznie i nowocześnie

Maurycy Madurowicz (1831-1894)

UJ

ginekologia polska

•

powołał do życia Klinikę Ginekologiczno-Położniczą w Krakowie i stworzył krakowską szkołę
ginekologiczno-

położniczą oraz nowoczesną szkołę w Polsce z tego zakresu

•

jego najdonoślejszym osiągnięciem było zastosowanie gumowego balonika napełnionego wodą do

rozszerzenia szyjki w porodzie przy łożysku przodującym

•

wprowadził do położnictwa kleszcze porodowe własnego pomysłu, obok kleszczy Simpsona były one

najczęściej używane w owym czasie

•

do Krakowa powrócił w 1862r. na prośbę ówczesnego rektora Józefa Dietla

•

odbywał liczne podróże m.in. do Paryża, Londynu i Nowego Jorku, przenosząc najnowsze zdobycze w

dziedzinie położnictwa do swej kliniki

•

był Dziekanem Wydziału Lekarskiego i Rektorem UJ

by medstudent®

Henryk Jordan (1842-1907)

UJ

ginekologia polska

•

wprowadził do kliniki postępowanie antyseptyczne i aseptyczne (do których Madurowicz sceptycznie

się odnosił) i interesował się problematyką zakażenia połogowego

•

był współautorem pierwszego nowoczesnego tomu podręcznika położnictwa dla uczniów i lekarzy

•

w 1895r. został profesorem zwyczajnym ginekologii i położnictwa i objął Klinikę po Madurowiczu

•

był twórcą i pionierem nowoczesnego wychowania fizycznego na ziemiach polskich – ośrodkiem

owego systemu stał się park Jordana w Krakowie

•

był wielkim patriotą i dbał o wychowanie patriotyczne młodzieży

Aleksander Rosner (1867-1930)

UJ

ginekologia polska

•

p

rowadził w swojej Klinice pionierskie prace z zakresu histologii, embriologii i fizjologii narządu

rodnego, a zwłaszcza na wpływ czynników genetycznych i neurohormonalnych na czynność i rozwój

narządu

•

w 1928r. otrzymał od Marii Skłodowskiej-Curie 100mg radu, przez co podjęto próby walki z rakiem

narządu rodnego poprzez radioterapię

•

objął Klinikę Ginekologii i Położnictwa po śmierci Henryka Jordana

•

jest autorem dwutomowego podręcznika do ginekologii

Adam Czyżewicz (1877-1962)

UW

ginekologia polska

•

jako pierwszy w Polsce

rozpoczął prace nad mechanizmem porodowym i przedstawił swoje

spostrzeżenia w pracy „Mechanizm porodowy”

•

opracował zagadnienia nieprawidłowych położeń, ustawień i ułożeń płodu

•

był twórczą warszawskiej szkoły ginekologiczno-położniczej

•

zajmował się radioterapią pacjentek w klinice dzięki radowi otrzymanym od Marii Skłodowskiej-Curie

•

utworzył oddział radioterapii i sprowadził aparat rentgenowski do naświetlań raka macicy

by medstudent®

Edward Flatau (1868-1932)

Warszawa

neurologia polska

•

opublikował pierwszy nowoczesny atlas anatomii układu nerwowego, przedstawiające szczegółowo

płaszczyzny, przekroje i stosunki bruzd i zwojów świeżo preparowanego mózgu

•

w 1897r.

opublikował jedną z najwybitniejszych prac neurologicznych przełomu XIX/XX wieku pt.

„Das Gesetz der excentrischen Lagerung der langen Bahnen in Ruckenmark” – zawiera m.in. prawo

Flatau’a o ekscentrycznym ułożeniu długich włókien w rdzeniu kręgowym

•

opisał charakterystyczne objawy oponowe występujące w gruźliczym zapaleniu opon mózgowo-

rdzeniowych, polegające na rozszerzeniu źrenic podczas zginania głowy i na erekcji prącia podczas

kilkukrotnego zginania tułowia ku przodowi oraz podał dokładny przebieg tych odruchów

•

badał migreny i wyróżnił kilka ich rodzajów

•

był uczniem najznakomitszych ówczesnych szkół neurologicznych – rosyjskiej i niemieckiej

•

stworzył on podwaliny dla neurologii polskiej – w 1904r. zorganizował oddział neurologiczny w
warszawskim Szpitalu Starozakonnych na Czystem

Samuel Goldflam (1852-1932)

Warszawa

neurologia polska

•

światową sławę przyniosło mu opisanie w 1900r. pierwotnego kłębuszkowego zapalenia nerek

•

uznanie świata naukowego przyniosły mu prace nad miastenią (odruch Erba-Goldflama)

•

w 1902r. opisał objaw patognomoniczny apokamnozy, czyli wyczerpania siły skurczów mięśniowych

po serii następujących po sobie ruchów

•

opisał w 1930r. łuk odruchowy dla odruchu Rossolimo – słusznie przypuszczał, że łuk ten przebiega

drogami poza piramidowymi oraz wykazał podstawowe znaczenie tego ruchu w rozpoznawaniu
wczesnych okresów stwardnienia rozsianego

•

prowadził wieloletnie badania nad etiopatogenezą chromania przestankowego

•

nie stworzył własnej szkoły neurologiczne, lecz m.in. współpracował z Flatau’em

•

był zasłużonym działaczem społecznym oraz artystą

Józef Brudziński (1874-1917)

UW

neurologia polska

•

w Łodzi w 1903r. zorganizował pierwszy w Polsce (i bodaj w Europie) nowoczesny szpital
pediatryczny – Szpital Anny Marii

•

w 1910r. rozpoczął prace nad budową kolejnego polskiego szpitala pediatrycznego w Warszawie –
Szpital Karola i Marii

•

zasłużył na miano prekursora nowoczesnej polskiej pediatrii

•

w 1909r.

opisał ważny diagnostycznie objaw zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci

badanych w pozycji leżącej na wznak, polegający na przykurczeniu zgiętych w kolanach kończyn do

brzucha podczas biernego zginania głowy i wystąpieniu bólu w karku

•

w 1916r. opisał też odruchy zginania kończyn dolnych jako objaw podrażnienia i zapalenia opon
mózgowo-

rdzeniowych u dzieci przy ucisku na spojenie łonowe i kości jarzmowe

•

w 1899r.

wysunął pogląd o zwalczaniu zakażeń jelitowych niemowląt za pomocą hodowli bakterii

antagonistycznych

•

wyjaśnił teoretyczny mechanizm powstawania podczas opukiwania objawu Grocco, Rauchfussa i

Hamburgera w zapaleniu płuc i opłucnej u dzieci, a także przeprowadził ścisłe zróżnicowanie różyczki i

odry, dowodząc swoistości czynników zakaźnych obu tych chorób

•

uczestniczył w pertraktacjach z Niemcami i Austrią, dotyczących utworzenia Tymczasowej Rady Stanu

by medstudent®

Kazimierz Orzechowski (1878-1942)

UW, UL

neurologia polska

•

był prymariuszem Oddziału Neuropsychiatrycznego we Lwowie, utworzył pracownie badań
anatomiczno-

histologicznych w zakresie ośrodkowego układu nerwowego

•

w 1920r. powołany został na kierownika Katedry i Kliniki Neurologicznej UW

•

w 1935r. wraz z Jerzym Choróbskim utworzył pierwszy w Polsce przykliniczny Oddział
Neurochirurgii

•

stworzył drugą obok grupy lekarzy związanych z Flatau’em, szkołę z Adamem Opalskim na czele

•

jako jeden z pierwszych na świecie w 1929r. wprowadził odmę czaszkową do leczenia pozazapalnych
stanów zrostowych opon mózgowo-rdzeniowych

•

w 1909r. opisał jako pierwszy objaw poraźny miotonii

•

w 1927r. wykazał uwarunkowanie hiperkinez ocznych przez ataksję dysmetryczną i ataksję miokloniczną

Adam Opalski (1897-1963)

UW

neurologia polska

•

odkrył i opisał w 1930r. specyficznie przerośnięte komórki glejowe olbrzymie, charakterystycznych
dla choroby Wilsona i stwardnienia rzekomego –

noszą one teraz nazwę komórek Opalskiego

•

odrzucił pogląd w 1936r. o znamienności komórek Alzheimera dla choroby Wilsona i stwardnienia

rzekomego oraz opisał proces histologicznej przemiany dużych komórek glejowych w komórki
Alzheimera

•

opisał w 1946r. niezwykle trudny diagnostycznie zespół tętnicy kręgowo-rdzeniowej tylnej, objawiającymi

się niedoczulicą na wszystkie rodzaje czucia w zakresie twarzy oraz naprzemienną niedoczulicą na ból i
tem

peraturę na tułowiu i kończynach

Jan Piltz (1870-1930)

UJ

neurologia polska

•

zorganizował w 1901r. w Szpitalu Praskim pierwszy w Polsce osobny oddział neurologiczny z własną

pracownią neurologiczną

•

doprowadził do wybudowania trzech dużych pawilonów i zorganizowania w nich

najnowocześniejszej wówczas w Polsce kliniki neurologicznej, która była prowadzona na wzór kliniki

monachijskiej, posiadając świetnie wyposażone pracownie anatomiczną, biochemiczną,

histopatologiczną, metaboliczną i neurofizjologiczną

•

opisał odruchy źreniczne m.in. odruch źreniczny Westphala i Piltza, paradoksalny odruch Piltza

polegający na rozszerzeniu źrenicy podczas jej oświetlania, charakterystyczny dla kiły III-rzędowej
oraz od

ruch neurotoniczny Piltza polegający na rozszerzeniu zwężonej sztywnej źrenicy przy

naświetlaniu i ruchu zbieżnym również w kile III-rzędowej

•

był świetnym działaczem i społecznikiem, zasłużył się w tworzeniu podstaw służby neurologiczno-
psychiatrycznej w wojsku polskim

•

stworzył własną oryginalną definicję niepoczytalności i wprowadził ją do kodeksu karnego

•

stworzył druga co do wielkości szkołę neurologiczną i psychiatryczną

by medstudent®

Leon Marchlewski (1869-1946)

UJ

chemia lekarska polska

•

intensywnie prowadził badania nad poszukiwaniem dowodów chemicznej jedności świata zwierząt i

roślin oraz nad barwnikiem krwi

•

uważnie śledził doniesienia nad chlorofilem i hemoglobiną – studiując widmo absorbcyjne

filoporfiryny i hematoporfiryny stwierdził że są one niemal identyczne

•

uzyskał wzory strukturalne obu związków, które różniły się tylko zawartościa jednego atomu tlenu i

stąd wysunął wniosek o pokrewieństwie hemoglobiny i chlorofilu (opublikował to wraz z Schunkiem
w 1896r.)

•

przy pomocy Marcelego

Nęckiego dokonał kolejnego odkrycia polegającego na wyodrębninia

wspólnego dla chlorofilu i hemoglobiny pochodnych pirolowych (opublikowali to razem w 1901r.)

•

badał kwasy hematynowe

•

wykazał także,że filoerytryna (związek wyodrębniony z żółci bydlęcej) jest produktem przemian chlorofilu

•

podczas pobytu w Anglii badał naturalne glikozydy

•

w 1906r. obejmuje stanowisko kierownika Zakładu Chemii Lekarskiej Wydziału Lekarskiego UJ

Bolesław Skarżyński (1901-1963)

UJ

chemia lekarska polska

•

wydzielił krystaliczna postać folikuliny, czyli estradiolu z materiału roślinnego, co stało się kolejnym

dowodem na jedność świata roślin i zwierząt

•

badał widma absorbcyjne witamin i hormonów m.in. przemianę karotenu w wit. A, widmo wit. C i

pochodnych układu flawonu

•

prowadził badania nad bakteriami siarkowymi i wit. B12 – jako pierwszy w świecie wyizolował

transkobalaminę i opisał swoje odkrycie w 1955r. w pracy pt. „Połączenie witamin z białkami”

•

wraz z Euler’em wydał monografię pt. „Biochemia nowotowrów” (1944r.)

•

doprowadził do upowszechninia stosowania badań izotopowych w Polsce

•

współtworzył Towarzystwo Historii Medycyny

•

współpracował w Krakowie z Marchlewskim oraz w Szwecji z H. Euler-Chelpin’em, a po wojnie objął

Zakład Chemii Lekarskiej po Marchlewskim

Jakub Parnas (1884-1949)

UW, UL

chemia lekarska polska

•

twórca największej szkoły biochemicznej w Polsce w okresie międzywojennym

•

opisał zjawiska pełnej amoniogenezy we krwi i mięśniach

•

opisał kolejne etapy przenoszenia energii w wyniku glikogenolizy do ATP – tzw. cykl Embdena,
Meyerhoffa i Parnasa

•

jako jeden z pierwszych w 1937r.

opracował metodę zastosowania izotopów promieniotwórczych w

badaniach nad przemianą materii

•

był kierownikiem Zakładu Chemii Fizjologicznej UW oraz Zakładu Chemii Lekarskiej UL oraz był

organziatorem Wszechzwiązkowego Instytutu Medycyny Doświadczalnej w Moskwie

by medstudent®

Stanisław Przyłęcki (1891-1944)

UW

chemia lekarska polska

•

twórca polskiej enzymologii

•

pierwszy na świecie przedstawił klasyfikację sympleksów przyjmując za kryteria klasyfikacji

jednorodność lub wielorodność koloidów, wyjaśnił ich pochodzenie oraz liczbę monokomponentów

•

był twórcą warszawskiej szkoły biochemicznej, zajmując się głównie hydrolazami i esterazami

•

w 1937r. zorganizował pracownię biochemiczną przy II klinice Chorób Wewnętrznych UW

•

przedstawił także koncepcję nieenzymatycznej regulacji procesów biochemicznych w komórce opartej na

teorii działania chemicznych połączeń wieloskładnikowych

•

odkrył m.in. alantoinazę w 1925r.

•

był docentem i profesorem na UW i Uniwersytecie Poznańskim