Sedymentacja w zbiorniku przedkarpackim miocen-baden :

1.Jakie było rozprzestrzenienie zbiornika przedkarpackiego w Badenie ?
Powstanie zbiornika przedkarpackiego oraz charakter tektoniczny zbiornika
przedkarpackiego.

Basen sedymentacyjny w środkowym miocenie stanowiło zapadlisko
przedkarpackie rozwinięte w formie długiego rowu przed nasuwającymi się
Karpatami (flisz karpacki), a wyniesionymi obszarami platform zachodnio i
wschodnio europejskimi. Zagłębienie ma charakter zapadliska przedgórskiego i
powstało na skutek orogenezy alpejskiej.

2. Czy osady facji siarczanowej i chlorkowej osadzały się w całym zbiorniku w
sposób równomierny ? Jeśli nie, jak można opisać ich układ facji ?

Facje te nie są rozmieszczone równomiernie, facje chlorkowe skupiają się
bezpośrednio przy strefie nasunięć karpackich, natomiast facje siarczanowe
rozkładają się w pasach mniej więcej równoległych do czoła nasunięć
karpackich.

3.Jakie strefy facjalne można wyróżnić w osadach siarczanowych zbiornika
przedkarpackiego ? Jaki mają zasięg ?

Wyróżnia się głównie fację chlorkową (strefa Kraków-Bochnia) oraz facje
siarczkowe, których utwory zaznaczają się od mniej więcej granicy Polsko-
Czeskiej i ciągną się pasem o szerokości nawet do 100 km przed czołem Karpat
zewnętrznych aż na obszar Rumunii.

4.Czym charakteryzują się strefy 1-3 facji siarczanowej ?

Charakteryzują się głównie utworami gipsowymi.
Strefa 1 – gips strukturalny w stropie wapienie,
Strefa 2 – gipsy stromatoidalne, selenitowe i szablaste,
Strefa 3 – duże zróżnicowanie facjalne, w spągu gipsy szklicowe, występują
gipsy selenitowe, szablaste, laminowane, brekcje gipsowe, struktury
obciążeniowe, iły

odpowiedź na 5 pytanie: można, ponieważ każdy z tych typów, tych profili
posiada charakterystyczną warstwę przewodnią. warstwa przewodnia 1
kryptokrystalicznego gipsu masywnego o wyraznie drobno krenulowanej
laminacji, zazwyczaj o miazszosci 20–40 cm. Inna charakterystyczna warstwa to
jednostka gipsarenitowa, glównie laminowana, o miazszosci ok. 20 cm. Kolejna
wazna powierzchnia korelacyjna to granica gipsów autochtonicznych i
klastycznych (allochtonicznych), odzwierciedlajaca powazna zmiane w historii
basenu

MEZOZOIK (+ PERM)

1. Nieciągły, brak osadów jury, kajpru, triasu, wczesnej kredy oraz dwóch
cyklotemów
2. Struktura Gór Kaczawskich – karbon (orogeneza waryscyjska)
Transgresja – cechsztyn
Regresja – pstry piaskowiec
Transgresja – wapień muszlowy

3.Dolomity, anhydryty, iłowce, caliche → warunki płytkomorskie, ciepłe morza.
Sedymentacja po zmianie warunków środowiska z głębokomorskiego na
płytkomorskie.

4.Caliche ; wapienie pedogeniczne + czerwone skały klastyczne → perm (późny
sakson)
Piaskowce (tzw. piaskowce kwadrowe) → późna kreda
Skały metamorficzne → karbon, wczesny Stefan
Piaskowce czerwone → karbon

WIEK

SKAŁY

ZDARZENIA

K

2

wapienie, iły, margle,

piaskowce

transgresja póznokredowa (faza laranijska na granicy kredy i

paleogenu oraz faza subhercyńska)

K

1

miejscowe osady

klastyczne

regresja, erozja, warunki lądowe (faza młodo kimeryjska)

J

3

wapienie, siarczany

transgresja

J

2

iły, margle,

piaskowce

częściowa transgresja, kras kopalny (faza środkowo kimeryjska)

J

1

piaskowce

warunki lądowe (faza środkowo kimeryjska)

T

3

regresja – erozja (faza staro kimeryjska)

T

2

wapienie, cyklotemy

solne, siarczany

transgresja

T

1

iłowce, piaskowce

Kras kopalny

→

początek transgresji

P

2

iłowce, mułowce,

wapienie

Kras kopalny

→

erozja, regresja morska

OROGENEZA ALPEJSKA

Na początku mezozoiku istniało wiele małych zbiorników morskich
porozdzielanych mikrokontynentami (z grzbietami górskimi)

Karpaty zewnętrzne : Beskidy
Pomiędzy : Pieniński Pas Skałkowy
Karpaty Wewnętrzne : Tatry

Jednostki (obecnie płaszczowiny, dawniej części grzbietów i basenów)

Od północy :

Jednostka Czorsztyńska

→

grzbiety (wyraźnie zaznaczone) Grzbiet Czorsztyński

Jednostka Czertezicka

→

płytki zbiornik

Jednostka Niedzicka

→

zbiornik głębokomorski (basen pieniński)

Jednostka Brańska

→

zbiornik głębokomorski (basen pieniński)

Jednostka Pienińska

→

płytki zbiornik

Jednostka Haligowiecka

→

grzbiety (niezbyt wyraźnie zaznaczone) Grzbiet

Andrusowa, Grzbiet Egzotyczny

Otwarcie zbiornika : jura środkowa/dolna
Zamknięcie zbiornika : kreda górna

Po Polskiej części Pasa Skałkowego Gór Pienińskich (basen Pieniński) nie było
skorupy oceanicznej (brak ofiolitów i bazaltów – tylko skały osadowe).
Odległość między jednostką Czorsztyńską, a jednostką Haligowiecką mogła
wynosić nawet 300 km (średnio 120 km).

MEZOZOIK I PALEOGEN KARPAN ZEWNĘTRZNYCH

Karpaty zewnętrzne są zbudowane z płaszczowin. Sytuacja podobna jak w
Pieninach, grzbiety i baseny (kreda), które następnie uległy sfałdowaniu
tworząc płaszczowiny. Im dalej na północ zbiorniki wcześniej się otwierały i
zamykały. Nazwy zbiorników pochodzą od nazwy płaszczowin. Zbiorniki i
grzbiety rozciągnięte od NW do SE.

Jednostka Skalska

Wczesna Kreda

Basen Podśląski

Wczesna Kreda

Basen Śląski – grzbiety Bukowiec

Późna Jura

Jednostka Dukielska – grzbiety Śląskie

Wczesna Kreda

Basen Przedmagurski

Późna Kreda

Basen Magurski

Wczesna/Późna Kreda

1. Zbiorniki rozdzielane szczytami górskimi

W jednostce skolskiej i basenie śląskim najstarsze osady nie pozwalają
jednoznacznie określić wieku otwarcia zbiornika, osady starsze zostały
zniszczone przez nasunięcia.

2. Nie wszystkie zbiorniki powstały w tym samym czasie, można korelować

osady z basenu magurskiego i przedmagurskiego.

3. Świadczą o tym grubo klastyczne osady Formacji Jamrota i Proć ( wczesny

oligocen).

4. Zbiornik był najgłębszy na przełomie wczesnej i późnej kredy i wskazują

na to osady bezwapniste (radiolaryty).

5. Główne osady to piaskowce i mułowce, ale także wapienie, margle, łupki,

radiolaryty, rogowce.

6. Zamknięcie zbiornika i powstanie płaszczowin doszło na przełomie

oligocenu i neogenu. Nie nastąpiło to jednocześnie w całym zbiorniku.
Najpierw doszło do zamknięcia basenu magurskiego, a następnie
zamykane były baseny bardziej wysunięte na północ.

7. Zamknięcie zbiorników nastąpiło w dwóch etapach :

I oligocen : basen magurski i przedmagurski, jednostka dukielska i basen śląski,
II miocen : basen przedśląski, jednostka skolska