TECHNIKA

WETERYNARIA W TERENIE

•

4/2007

•

64

dr med. wet. Aleksander Skoracki

Medivet Sp. z o.o. w Śremie

dzo brutalne i niehumanitarne. Pra-
widłowe pobranie krwi, z dużą dozą
niezawodności, możliwe jest u świń
tylko z wkłucia do żyły jarzmowej
zewnętrznej (v. jugularis externa) lub
żyły czczej przedniej (v. cava cranialis).
Przed przystąpieniem do pobierania
krwi z naczyń szyjnych świnię należy
odpowiednio przytrzymać. U dużych
świń najlepiej służy do tego pętla ry-
jowa lub powróz, które wprowadza się
głęboko do pyska i zaciska za kłami
na górnej szczęce. Kły zapobiegają
zsuwaniu się pętli podczas trzymania.
Założenie pętli zbyt blisko tarczy ryjo-
wej powoduje silną bolesność i znacz-
ny niepokój zwierzęcia. Zwierzę, bro-
niąc się, potrząsa energicznie głową,
co w razie uwolnienia się z pętli może
być szczególnie niebezpieczne dla po-
bierającego krew. Podciągnięcie głowy
nieco do góry powoduje naprężenie
skóry po dobrzusznej stronie szyi,
ułatwiając znalezienie i dokładne wy-
znaczenie miejsca wkłucia. Zatamowa-
nie krwi w żyłach szyjnych u świni nie
jest możliwe, ponieważ naczynia te są
zatopione głęboko w otaczających je

tkankach i z zewnątrz niewidoczne.
Wkłucie i prowadzenie igły wymaga
pewnej orientacji topograficzno-ana-
tomicznej. Punkcję należy wykonać
w miejscu, w którym światło naczynia
jest odpowiednio duże. Z tego wzglę-
du najłatwiej udaje się pobranie z żyły
czczej przedniej (dogłowowej). Wkłu-
cie należy rozpocząć w dole jarzmo-
wym (fossa jugularis), przedniobocznie
od rękojeści mostka i przyśrodkowo od
mięśnia ramienno-głowowego (m. bra-
chiocephalicus). W praktyce pole wkłu-
cia można wyznaczyć palcami ręki. Po
prawej stronie zwierzęcia przykładamy
od dołu środkowy palec prawej ręki na
rękojeści mostka, kciuk na stawie bar-
kowym, a palec wskazujący wyznaczy
nam pole wkłucia. Po stronie lewej wy-
znaczamy pole lewą ręką. Po przebiciu
skóry igłę kieruje się przyśrodkowo-
-dogrzbietowo-doogonowo. W prakty-
ce igłę po wkłuciu kieruje się na gór-
ną krawędź przeciwległej łopatki. Po
wkłuciu, w trakcie dalszego wprowa-
dzania igły, należy w podłączonej do
igły probówkostrzykawkce wytworzyć
podciśnienie. W momencie pojawienia

P

Pobieranie krwi
u świń

Ar

ty

kuł pr

omocy

jn

y

Przy tak dużych ilościach ważne jest,
aby zabieg ten przebiegał sprawnie
i zajmował jak najmniej czasu. Z uwa-
gi na fakt, że wielu lekarzy weteryna-
rii nie miało dotychczas potrzeby lub
możliwości wykonywania tego zabie-
gu, zasadne będzie przedstawienie
kilku praktycznych wskazówek. Brak
wprawy powoduje, że pobieranie krwi
u świń wydaje się zabiegiem trudnym.
Można pobierać krew z żyły brzeżnej
ucha, żyły brzusznej czy żyły ogono-
wej. Pobieranie krwi z tych naczyń jest
bardzo powolne i uciążliwe, a pobra-
na krew, często w bardzo małej ilości,
może ulegać hemolizie lub koagula-
cji. Można też pobierać krew z zato-
ki podoczodołowej, co przez osoby
postronne postrzegane jest jako bar-

Wprowadzenie od przyszłego
roku programu zwalczania cho-
roby Aujeszky’ego na terenie
całego kraju będzie wymagało
zaangażowania wielu lekarzy
weterynarii w celu pobrania
w krótkim czasie ok. 20 milio-
nów prób krwi od świń.

Sprzęt i technika

Fot. 1. Igły jednorazowego użytku – wyboru odpowiedniej wielkości igły dokonuje
pobierający krew

Fot. 2. Próbka krwi gotowa do wysyłki do laboratorium – 7,5 ml

TECHNIKA

WETERYNARIA W TERENIE

•

4/2007

•

65

się krwi w probówkostrzykawce nale-
ży utrzymać tę pozycję aż do pobrania
dostatecznej ilości. Jeżeli krew przesta-
nie napływać, trzeba krótkimi ruchami
igły do przodu i do tyłu starać się po-
nownie znaleźć światło naczynia. Jeże-
li takie postępowanie nie daje efektu,
może to świadczyć o zaczopowaniu
igły. Po pobraniu krwi i wyciągnięciu
igły, szczególnie u młodych zwierząt,
dobrze jest zamknąć kanał wkłucia po-
przez silny ucisk palcem, zapobiegając
w ten sposób krwawieniom.

Jeżeli to tylko możliwe, krew pobie-

ramy z prawej strony zwierzęcia. Po
stronie lewej częściej dochodzi do
uszkodzenia bądź podrażnienia nerwu
błędnego, którego gałązki parasympa-
tyczne, dochodząc do serca, mogą spo-
wodować zatrzymanie jego akcji.

Sprzęt do pobierania krwi u świń
Probówkostrzykawki
Polipropylenowa probówkostrzykawka
służąca do pobierania krwi do badań
serologicznych może mieć pojemność
4,9 ml lub 7,5 ml. Służy ona do pobrania
krwi do badań oraz do wysyłki i dalszej
obróbki próby w laboratorium. Konus
typu Luer pozwala na pobieranie krwi
igłami jednorazowego użytku dowol-
nych rozmiarów. Podciśnienie wytwa-
rza się poprzez pociąganie tłoczka.
Jest to zasadnicza zaleta w porówna-
niu z gotowymi probówkami podciśnie-
niowymi. W przypadku zaciągnięcia
powietrza tłoczek można przesunąć
do pozycji wyjściowej i ponowić pró-
bę. Po pobraniu krwi wystarczy tylko

odłamać prowadnicę tłoczka, zamknąć
konus nasadką i próbka jest gotowa do
wysyłki. Probówkostrzykawka do suro-
wicy zawiera środek przyspieszający
krzepnięcie krwi i plastikowe perełki,
które układają się pomiędzy surowi-
cą a skrzepem, co pozwala na łatwiej-
sze pobranie z niej surowicy. Górna
krawędź probówki zaopatrzona jest
w mechanizm zygzakowo-zaczepowy,
pozwalający na łatwe i szybkie zdję-
cie zakrętki z konusem i uzyskanie
probówki gotowej do dalszej obróbki
w laboratorium. Probówka uzyskana
z przekształcenia probówkostrzykawki
pasuje do większości statywów używa-
nych w laboratoriach. Probówkostrzy-
kawki mogą być również pakowane do
specjalnych kartoników z przegród-
kami, ułatwiających uporządkowane
przesyłanie prób do laboratorium. Pro-
bówkostrzykawki dla ułatwienia ozna-
kowania próby mogą być zaopatrzone
w następujące etykiety:
•papierowe bez kodu paskowego – po-

zwalają na opis próby,

•papierowe z kodem paskowym – po-

zwalają na opis próby i jej elektro-
niczny odczyt,

•foliowe dwuczęściowe, z podwójnym

kodem paskowym – pozwalają na
elektroniczny odczyt próby i jej
przyporządkowanie do pozycji na
liście identyfikacyjnej, jedna część
etykiety (z kodem paskowym) po-
zostaje na probówkostrzykawce,
a drugą, po oderwaniu, nakleja się
na listę identyfikacyjną zwierząt, od
których pobrano krew.

Igły jednorazowego użytku
do pobierania krwi u świń
Igły do pobierania krwi u świń powinny
swym rozmiarem być dopasowane do
wielkości zwierzęcia. Igły o zbyt dużych
wymiarach powodują w miejscu pobra-
nia powstawanie krwiaków, z których
często budują się ropnie. Po takim pro-
cesie okolica, w której pobieramy krew,
ulega deformacji, co znacznie utrudnia
znalezienie żyły i pobranie krwi w póź-
niejszym badaniu.

Preferowane rozmiary (podane w mm)

do pobierania krwi z żyły jarzmowej ze-
wnętrznej lub czczej przedniej u świń to:
•1,2 x 100 – każdej wielkości knury

i lochy (możliwe także 1,5 x 100;
2,0 x 100 lub 2,0 x 120),

•1,2 x 75 – knurki, loszki lub tuczniki

(90-150 kg mc.),

•1,2 x 60 – tuczniki lub warchlaki

(35-90 kg mc.),

•0,9-1,2 x 40 – warchlaki i prosięta

(10-40 kg mc.),

•0,8-0,9 x 25 – prosięta od pierwszego

dnia życia do 10 kg mc.
Powyższe wymiary są tylko wskazów-

ką, natomiast ostateczna decyzja o wy-
borze odpowiedniej igły należy do oso-
by wykonującej zabieg.

‰

Sprzęt do pobierania krwi można na-
być w hurtowniach weterynaryjnych na
terenie całego kraju.

Wyłączny importer:
MEDIVET, 63-100 Śrem, ul. Szkolna 17
tel. [phone]
fax [phone]