Licencjat położnictwa Joanna Kaja
Wydział Nauk O Zdrowiu
CMUJ
21.03.11r
.
POBIERANIE KRWI ŻYLNEJ
Badanie krwi dostarcza
informacji o:
czynności układu krwiotwórczego i wielu innych
narządów
podejrzeniu lub rozpoznaniu zmian patologicznych
umożliwia w stosunkowo prosty sposób dokonanie
oceny równowagi metabolicznej
wewnątrzustrojowej,
rodzaju i zaawansowania chorób narządowych i
układowych,
ostrych i przewlekłych zatruć,
doboru w terapii farmakologicznej właściwych
dawek leków.
W jakim celu pobieramy
krew?
Oznaczenie:
morfologii krwi obwodowej,
stężenia elektrolitów,
białka,
produktów przemiany materii (mocznik,
kreatynina),
określenie grupy krwi, wykonanie próby krzyżowej,
Odczyn Biernackiego.
aktywności enzymów,
układu krzepnięcia,
stężenia hormonów.
Wskazania do
pobierania krwi
ustalenie rozpoznania zaburzeń,
kontrola leczenia,
rokowanie w chorobie ,
profilaktyka niektórych chorób
(badanie okresowe dla oceny
zdrowia pacjenta)
Miejsca POBIERANIA
KRWI
Przygotowanie pacjenta
do zabiegu:
poinformowanie
pacjenta o celowości
zabiegu
zapewnienie wygodnej, bezpiecznej
pozycji w czasie badania
przed pobraniem krwi należy być na
czczo przez 8- 12 godzin
w czasie pobrania krwi należy zgłaszać
niepokojące objawy
po badaniu należy utrzymać opatrunek
uciskowy do czasu całkowitego ustania
krwawienia
Przygotowanie
zestawu:
jałowe igły do iniekcji,
jałowe strzykawki lub probówki próżniowe,
opaska uciskowa (staza),
środek do dezynfekcji miejsca wkłucia ,
materiał opatrunkowy,
rękawiczki niejałowe
plaster,
nożyczki,
naczynie na odpady medyczne.
UWAGA
Gabinet zabiegowy musi być
wyposażony w fotel lub leżankę dla
pacjenta. Krew pobierana jest gdy
pacjent znajduje się w pozycji
siedzącej, a szczególnie wrażliwy- w
pozycji leżącej. Sprzęt porządkuje się
zgodnie z aktualnymi zaleceniami
sanitarno- epidemiologicznymi.
Algorytm pobrania krwi do
badania
metodą tradycyjną
:
1.
Umycie higieniczne i dezynfekcja rąk metodą
Alife.
2.
Przygotowanie zestawu.
3.
Sprawdzenie tożsamości pacjenta.
4.
Ułożenie pacjenta w wygodnej siedzącej
(ewentualnie leżącej) pozycji z ułożoną
wyprostowaną ręką na podpórce fotela lub na
przygotowanej poduszce.
5.
Założenie rękawiczek.
6.
Wybór żyły.
7.
Przygotowanie igły i strzykawki.
8.
Założenie opaski uciskowej na rękę.
9.
Zdezynfekowanie miejsca wkłucia
10.
Polecenie pacjentowi by zacisnął
rękę w pięść, uchwycenie ręki
pacjenta, napinając skórę w okolicy
wybranego miejsca wkłucia.
11.
Wprowadzenie igły do naczynia.
12.
Zwolnienie opaski uciskowej
13.
Zaaspirowanie krwi do strzykawki.
14.
Polecenie pacjentowi by rozluźnił rękę.
15.
Uciśnięcie miejsca wkłucia wacikiem
nasączonym środkiem
dezynfekcyjnym i usunięcie igły z żyły.
16.
Uniesienie przez pacjenta ręki do góry z
przyciśniętym opatrunkiem na miejscu wkłucia.
17.
Przelanie krwi ze strzykawki do
przygotowanych probówek.
18.
Oznaczenie probówek.
19.
Uporządkowanie zestawu.
20.
Udokumentowanie zlecenia
21.
Przekazanie probówek z krwią do laboratorium.
Pobieranie krwi przy użyciu
zamkniętych zestawów
aspiracyjno - próżniowych
Metoda podciśnieniowa,
Metoda aspiracyjna.
Pobieranie krwi
metodą podciśnieniową
Umyj ręce,
Zgromadź odpowiedni sprzęt,
Załóż rękawiczki,
Przygotuj pacjenta,
Wybierz miejsce wkłucia,
Odkaź skórę w miejscu planowanego wkłucia,
Odczekaj około 30s do momentu wyschnięcia
preparatu,
Załóż stazę,
Odpakuj igłę,
Odciągnij maksymalnie tłok i odłam go,
Wkłuj igłę do naczynia,
Podłącz probówkę do igły ,
Poluzuj stazę,
Odczekaj, aż napłynie krew,
Odłącz probówkę, wycofaj igłę z żyły, umieść ją w
pojemniku na odpady medyczne,
Miejsce wkłucia uciśnij jałowym gazikiem,
Probówki z antykoagulantem należy delikatnie
wymieszać,
Uprzątnij zestaw i udokumentuj wykonanie zabiegu,
Umyj i zdezynfekuj ręce.
Pobieranie krwi
metodą aspiracyjną
Bezpośrednio przed pobraniem
krwi nałóż igłę na końcówkę
probówki i umocuj ją przez lekki
obrót w prawo,
Nakłuj żyłę,
Poluzuj stazę.
Powikłania pobrania krwi
wprowadzenie zakażenia w
przypadku nieprzestrzegania zasad
aseptyki i antyseptyki,
uszkodzenie żyły czego
konsekwencją jest powstanie
krwiaka.
krwawienie
Utrudnienia w pobieraniu
krwi
zwłóknienie żył po wielokrotnych
nakłuciach (zrosty),
nadpobudliwość ruchowa,
obfita tkanka tłuszczowa
Pobieranie krwi
włośniczkowej
Wskazania
oznaczenie gazometrii krwi kapilarnej
oznaczenie stężenia glukozy we krwi
pobieranie krwi do badań rutynowych,
które są wykonywane w laboratoriach
dysponujących mikrometodami.
pobieranie krwi do bibułowych testów
przesiewowych (fenyloketonuria,
niedoczynność tarczycy, hipotyreozy)
Zestaw
1.
Rękawiczki jednorazowe
2.
Specjalne ostrze do nakłucia skóry noworodka lub
igły jednorazowe. Wybierając ostrze do nakłucia,
należy pamiętać, aby jego długość nie była
większa niż 2,5 mm, a dla noworodków z małą
urodzeniową masą ciała zaleca się stosowanie
ostrzy o długości 1 mm
3.
Odpowiednio opisany pojemnik na krew.
4.
Środki do dezynfekcji skóry: 70% spirytua
5.
Jałowe gaziki o wymiarach 2 x 2 cm do
zabezpieczenia miejsca nakłucia po zakończeniu
zabiegu.
6.
Ciepły kompres
Wybór miejsca do
pobrania krwi
włośniczkowej
Boczna i przyśrodkowa okolica
podeszwowej strony pięty
Boczne powierzchnie dystalnych
paliczków 2., 3. lub 4. palca.
Należy unikać pobierania krwi z
opuszki palców.
Algorytm pobierania krwi
włośniczkowej
1. Przygotuj się do zabiegu:
2. Wybierz miejsce nakłucia
3. Zdezynfekuj skórę dziecka w miejscu nakłucia, 3-krotnie przemywając 70%
spirytusem.
4. Delikatnie nakłuj jednym ruchem skórę dziecka - ostrze lub igłę wprowadź
pod kątem prostym do nakłuwanej powierzchni, nie głębiej niż podano
powyżej.
5. Zetrzyj pierwszą kroplę wypływającej krwi, a następnie pobierz wymaganą
objętość krwi do przygotowanego pojemnika (najczęściej kapilara) lub na
bibułę.
6. Po pobraniu krwi miejsce nakłucia uciśnij jałowym suchym gazikiem (aby
uzyskać hemostazę).
7. W przypadku pobierania krwi do badania równowagi kwasowo-zasadowej
krew powinna wypełnić całą kapilarę - w kapilarze nie mogą znajdować się
pęcherzyki powietrza. Po napełnieniu kapilary krwią należy umieścić w jej
świetle metalowy sztyft, a następnie kilkakrotnie, używając magnesu,
przesuwać sztyft w kierunku obu końców kapilary
.
Pobieranie krwi do badań
przesiewowych u
noworodków
Celowość badań
przesiewowych
wysoka częstotliwość
występowania choroby
trudna diagnostyka na podstawie
obrazu klinicznego u noworodka
zależność rokowania od wczesnego
zastosowania leczenia
substytucyjnego
Czas pobrania
krwi
Materiał pobierany jest z krwi
włośniczkowej
po ukończeniu 72h życia przez
dziecko.
Hipotyreoza
(wrodzona
niedoczynność tarczycy)
Niedorozwój gruczołu tarczowego
Niedoboru hormonów tyroksyny i
równocześnie zwiększone stężenie
hormonu tyreotropowego
Następstwa :
Nieprawidłowy rozwój mózgu
Upośledzenie umysłowe
FENYLOKETONURIA
Wada metaboliczna związana związana z
przemianą aminokwasów .Choroba
uwarunkowana genetycznie .Niedobór
hydroksylazy fenyloalaninowej.
Skutki niedoboru:
Nieodwracalne zmiany w ośrodkowym
układzie nerwowym
Zapobieganie:
Wczesne wykrycie fenyloketonurii i
rozpoczęcie leczenia w pierwszych 4 tyg
życia.
MUKOWISCYDOZA
Choroba uwarunkowana genetycznie
Wielonarządowa
Zanik komórek gruczołowych i rozrost tkanki
łącznej
Objawy:
Opóźniony pasaż smółki
Wymioty
Powiększenie brzucha
Przedłużająca się żółtaczka noworodków
Objawy ze str układu oddechowego duszność
kaszel
Przed pobraniem krwi należy czytelnie i
dokładnie napisać na bibule dane noworodka
i matki.
Krew pobiera się na bibułę z jednej strony, w
obrębie zaznaczonego okręgu i powinna ona
przesiąknąć na drugą stronę bibuły, tak aby
nieznacznie przekroczyła granicę krążka
Następnie należy wysuszyć bibułę w
temperaturze pokojowej i niezwłocznie
przesłać odpowiednio zabezpieczoną przed
zawilgoceniem do laboratorium.
KOMPETENCJE
Krew do badania może pobrać
położna/pielęgniarka samodzielnie,
pod warunkiem uzyskania tytułu
specjalisty w dziedzinie
położnictwa/pielęgniarstwa.
Dziękuję za
uwagę