TECHNIKA POBIERANIA KRWI PĘPOWINOWEJ

Czym jest krew pępowinowa?

Krew pępowinowa to krew, która pozostaje w pępowinie i łożysku
po narodzinach i po „odpępnieniu dziecka”.

Jest ona cennym źródłem komórek macierzystych.

Do niedawna była traktowana jako „odpad” i utylizowana razem z łożyskiem
i pępowiną.

Obecnie pobiera się ją w celu wyizolowania komórek macierzystych
do przechowywania i późniejszego wykorzystania w leczeniu.

CEL POBRANIA

• badanie gazometryczne krwi: ocena stanu utlenowania płodu podczas porodu (pobieramy z tętnicy pępowinowej)

• w celu umieszczenia krwi w banku krwi pępowinowej

• w celach leczniczych (wykorzystanie komórek macierzystych)

PĘPOWINA

• długość ok. 30 – 100 cm

• grubość 1 – 1,5 cm

• łączy płód z łożyskiem

• składa się z 2 tętnic i 1 żyły

KREW PĘPOWINOWA – FAKTY

Krew pępowinowa może być przechowywana w banku rodzinnym na cele przeszczepów autologicznych (dawcą jest biorca komórek) lub allogenicznych (przeszczep do innego osobnika).

W Polsce krew pępowinowa ratuje życie u dzieci i dorosłych (ok. 800 – 1000 rocznie).

TECHNIKA POBIERANIA KRWI PĘPOWINOWEJ

Krew powinna zostać pobrana z pępowiny bezpośrednio po porodzie
po obustronnym zaciśnięciu 20 – 30 cm odcinka pępowiny. Zaniechanie zaciśnięcia pępowiny może spowodować znaczący spadek pH oraz wzrost CO₂.

Oznaczenie parametrów równowagi kwasowo – zasadowej powinno nastąpić jak najszybciej, niemniej jednak wykazano, że do 1 h od porodu nie zmieniają się one istotnie w temperaturze pokojowej, w zaciśniętej obustronnie pępowinie.

ZASADY POBIERANIA KRWI PĘPOWINOWEJ

• pobieramy tuż po narodzinach i odpępnieniu dziecka

• pobieramy zgodnie z zasadami aseptyki i antyseptyki

• pobieramy do pojemnika pobraniowego, w którym znajduje się płyn konserwujący (CPD), zapobiegający procesowi krzepnięcia krwi

• unikamy wykonywania kilku nakłóć

• po pobraniu zestaw należy przechowywać w temperaturze pokojowej
  ok. 18 – 24^oC do momentu przybycia kuriera transportującego

ZADANIA POŁOŻNEJ

• przygotowanie zestawu

• pobranie krwi

• udokumentowanie pobrania

• postępowanie ze sprzętem po pobraniu

Zestaw do pobrania krwi pępowinowej położna powinna przygotować tuż przed rozpoczęciem II okresu porodu.

KOMÓRKI MACIERZYSTE

Komórki macierzyste mają zdolność do różnicowania się w inne komórki. W ten sposób mogą się stać jakąkolwiek częścią ludzkiego organizmu (np. komórkami o zróżnicowanej strukturze i funkcjach, jak komórki mózgu, mięśni i serca).

CHOROBY, KTÓRE MOŻNA LECZYĆ KOMÓRKAMI MACIERZYSTYMI

• nowotwory złośliwe

• ostra białaczka limfoblastyczna

• ostra białaczka mieloblastyczna

• przewlekła białaczka szpiowa

• choroba Hodgkina (ziarnica złośliwa)

• szpiczak mnogi

• chłoniaki nieziarniste

• inne choroby

• niedokrwistość aplastyczna

• zespół Wiskotta i Aldricha

• zespół limfoproliferacyjny sprzężony z chromosomem X

• zespół Huntera

• zespół Hurler

• zespół Lescha – Nyhana

PRZEWAGA KOMÓREK MACIERZYSTYCH KRWI PĘPOWINOWEJ NAD SZPIKIEM

• znacznie mniejsze ryzyko wystąpienia reakcji przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVHD)

• duża plastyczność immunologiczna

• bezbolesne, nieinwazyjne i pozbawione ryzyka pozyskiwanie

• nieograniczone zasoby

• prosta metoda pobierania

• natychmiastowa możliwość zastosowania

• ogromna zdolność proliferacyjna (mnożenie się, rozrost)

• znacznie niższy koszt

• mniejsze ryzyko powikłań zakaźnych

• większa tolerancja pod względem antygenów HLA (HLA – antygeny zdolności tkankowej)

BANKI KRWI PĘPOWINOWEJ

• banki rodzinne

• krew przechowywana na zlecenie rodziców

• krew przeznaczona dla członków rodziny

• rodzina ma wyłączny dostęp do krwi

• rodzina sama pokrywa koszty przechowywania krwi w banku
  (500 – 700 rocznie)

• banki publiczne

• krew pochodzi od darczyńców

• krew wykorzystywana dla potrzebujących obywateli

• darczyńcy nie mają dostępu do krwi (zrzekają się praw)

• koszty ponosi państwo