1

FIZJOTERAPIA OGÓLNA

SEMINARIUM I

SYSTEMATYKA ĆWICZEŃ

W KINEZYTERAPII

FIZJOTERAPIA

FIZJOTERAPIA

KINEZYTERAPIA

KINEZYTERAPIA

FIZYKOTERAPIA

FIZYKOTERAPIA

MASA

MASA

Ż

Ż

LECZNICZY

LECZNICZY

balneoterapia, klimatoterapia

balneoterapia, klimatoterapia

terapia manualna

terapia manualna

el

el

ektrolecznictwo

ektrolecznictwo

leczenie polem elektromagnetycznym

leczenie polem elektromagnetycznym

ś

ś

wiat

wiat

ł

ł

olecznictwo

olecznictwo

laseroterapia

laseroterapia

krioterapia

krioterapia

termoterapia

termoterapia

hydroterapia

hydroterapia

Foto: www.fotosearch.com

RUCH I ĆWICZENIA JAKO BODŹCE NATURALNE

ODDZIAŁUJĄ NA CAŁY

ORGANIZM CZŁOWIEKA,

A WPŁYWAJĄC KORZYSTNIE NA CZYNNOŚĆ

NARZĄDÓW WEWNĘTRZNYCH MOGĄ

ZWIĘKSZYĆ LUB PRZYWRÓCIĆ CHOREMU PEŁNĄ

SPRAWNOŚĆ FIZYCZNĄ.

2

KINEZYTERAPIA

kinesis – ruch; terapia - leczenie

Całość zagadnień związanych
z leczeniem ruchem.

Podstawą kinezyterapii są ćwiczenia
o charakterze leczniczym,
czyli

GIMNASTYKA LECZNICZA

SYSTEMATYKA ĆWICZEŃ

KINEZYTERAPIA MIEJSCOWA

KINEZYTERAPIA OGÓLNA

METODY KINEZYTERAPEUTYCZNE

Kinezyterapia miejscowa

Prowadzona jest indywidualnie;

Obejmuje wszystkie lecznicze
oddziaływania ruchu i środków
pomocniczych, które dotyczą narządu,
w którym jest umiejscowione schorzenie;

Nie ma wpływu na mechanizmy
ogólnoustrojowej wydolności;

Jest ściśle powiązana z fizykoterapią
i innymi pomocniczymi zabiegami
o charakterze leczniczym.

3

Kinezyterapia miejscowa

Ćwiczenia bierne

Ćwiczenia czynno-bierne

Ćwiczenia samowspomagane

Ćwiczenia czynne w odciążeniu

Ćwiczenia czynne wolne

Ćwiczenia czynne oporowe

Ćwiczenia czynne prowadzone

Kinezyterapia miejscowa

Inne formy oddziaływań:

Ćwiczenia redresyjne

Wyciągi redresyjne

Ćwiczenia synergistyczne

Ćwiczenia oddechowe

Ćwiczenia relaksacyjne

Ćwiczenia czynności samoobsługowych

Pionizacja i nauka chodzenia

Ćwiczenia bierne

Jest to rodzaj takiego
ruchu, który jest
bezpośrednio
wykonywany przez
terapeutę, ewentualnie
przez specjalną
aparaturę CPM czyli
Continuous Passive
Motion

(szyna do ciągłego

ruchu biernego).

Ruch odbywa się bez jakiejkolwiek pracy pacjenta.

4

Ćwiczenia bierne

Ruch należy prowadzić
w pełnym, o ile to
możliwe, zakresie ruchu,
do granicy bólowej.

Ćwiczenia bierne

Stabilizacja
odcinka bliższego,
tak by ruch był
wykonywany tylko
w mobilizowanym
stawie a nie
przenoszony na
inne ogniwa
narządu ruchu.

Obowiązuje zasada
bezpośredniego
oddziaływania
(tzw. krótkich dźwigni).

Mechanizm pompy mi

Mechanizm pompy mi

ęś

ęś

niowej

niowej

fizjologiczny nap

fizjologiczny nap

ó

ó

r mi

r mi

ęś

ęś

ni na

ni na

ż

ż

y

y

ł

ł

y n

y n

ó

ó

g

g

(zaznaczony na rysunku czarnymi strza

(zaznaczony na rysunku czarnymi strza

ł

ł

kami)

kami)

nazywamy

nazywamy

pomp

pomp

ą

ą

mi

mi

ęś

ęś

niowo

niowo

-

-

zastawkow

zastawkow

ą

ą

Zamknięte zastawki i napór mięśni na żyłę - krew tłoczona jest "do góry".

5

Ćwiczenia bierne

Liczba powtórzeń powinna wynosić około 30
(w każdej płaszczyźnie).

Ćwiczenia wykonujemy codziennie, średnio dwa
razy na dzień.

Chwyt powinien być bezpieczny i pewny,
niebolesny, wygodny dla pacjenta i terapeuty.

Ćwiczenia czynno-bierne

Ruch jest prowadzony biernie przez terapeutę,
ale z zastrzeżeniem, że pacjent musi czynnie
rozluźnić mięśnie.

Fizjologicznym uzasadnieniem i celem tych
ćwiczeń jest rozbicie „odruchowego koła bólu”.

Pozycja wyjściowa i stabilizacja takie, jak przy
ćwiczeniach biernych.

Ruch prowadzony jest w niepełnym zakresie,
którego wartości graniczne wyznaczają odczucia
bólowe.

Ćwiczenia czynno-bierne

Ćwiczenia te prowadzi się w tempie bardzo
wolnym.

Liczba powtórzeń: od 10 do 15 w serii.
Zaleca się 3 – 5 serii.

Ćwiczenia czynno-bierne należy prowadzić
przy wspomaganiu środkami fizykoterapii.

6

Ćw. samowspomagane

Ćwiczenia kombinowane -
dla chorych części ciała jest
to działanie o charakterze
biernym przy sile mięśniowej
wg skali Lovetta 0 i 1.

Dla zdrowych kończyn, które
przez system bloczkowo-
ciężarkowy prowadzą ruch
w porażonych częściach ciała
są ćwiczeniami czynnymi,
często oporowymi.

Ćw. samowspomagane

W ćwiczeniach samowspomaganych
używa się zestawu linkowo-bloczkowego,
laski gimnastycznej lub ćwiczenia
wykonywane są w formie autoredresji

.

Ćw. samowspomagane

Pacjent za pomocą siły
mięśniowej kończyny zdrowej
pomaga w wykonaniu ruchu
w kończynie chorej lub też
gdy kończyna górna pomaga
w wykonaniu ruchu przez
kończynę dolną.

Pacjent ćwiczy bez pomocy
terapeuty, bazując tylko na
swojej sile mięśniowej.

7

Ćw. czynne w odciążeniu

Prowadzone są w UGUL-u, podobnie jak niektóre
ćwiczenia samowspomagane

.

Ćw. czynne w odciążeniu

Polegają na

samodzielnym

wykonywaniu ruchów

w stawach przy

odciążeniu ćwiczonego

odcinka ciała.

Ruch prowadzony jest

jednopłaszczyznowo,

równolegle do podłoża

.

Ćw. czynne w odciążeniu

Mają na celu
przeciwdziałanie
zanikom mięśni,
uzyskanie przyrostu ich
siły, utrzymanie
naturalnej elastyczności
mięśni, zapobieganie
przykurczom w stawie,
zwiększenie zakresu
ruchu w stawie.

8

Ćw. czynne w odciążeniu

Odciążenie uzyskuje się
poprzez:

podwieszenie ćwiczonej
kończyny,

zmniejszenie tarcia
o podłoże,

zanurzenie chorego
w wodzie,

podtrzymywanie ćwiczonej
kończyny rękami
kinezyterapeuty.

Ćw. czynne w odciążeniu

z oporem

Ćwiczenia te polegają
na wykonywaniu
ruchów czynnych
w warunkach
odciążenia
ćwiczonego odcinka
ciała, z pokonaniem
dodatkowego
niewielkiego
dawkowanego oporu.

Ćw. czynne wolne

Polegają na pokonaniu siły grawitacji
aktywizowanej części ciała przy wykorzystaniu
przez chorego siły własnych mięśni bez pomocy
terapeuty.

Ruchy wykonywane są jednopłaszczyznowo,
prostopadle do podłoża.

Tempo i czas wykonywania ćwiczeń dostosowane
do funkcjonalnych możliwości chorego.

Wykonywane ruchy powinny być płynne
i rytmiczne

.

9

Ćw. czynne oporowe

Ćwiczenia, podczas
których zespół
mięśniowy pokonuje
masę kończyny
lub części ciała
z dodatkowym
obciążeniem
zewnętrznym.

Ćw. czynne oporowe

Cele:

zmniejszenie zaników mięśniowych,
uzyskanie kompensacyjnych przerostów siły,
poprawa koordynacji nerwowo-mięśniowej,
zwiększenie wytrzymałości ćwiczonych mięśni.

Ćw. czynne oporowe

Dozowanie oporu może odbywać się przez:

- ręce terapeuty,
- obciążenie bezpośrednie,
- obciążenie pośrednie,
- urządzenia typu „Atlas”

10

Ćwiczenia prowadzone

Terapeuta pomaga rozpocząć i zakończyć
ruch, a pacjent wykonuje ruch w środkowym
sektorze.

Ćwiczenia stosuje się w przypadkach słabych
grup mięśniowych lub zaburzeń
proprioceptywnych.

Ćwiczenia wykonuje się w pozycjach
stabilnych i izolowanych.

Inne formy oddziaływań:

Ćwiczenia redresyjne

Odmiana ćwiczeń biernych.

Wykonywane są w celu zniesienia
przykurczów i stawowych ograniczeń ruchu
przy użyciu siły zewnętrznej, którą zawsze
jest ręka terapeuty i uzyskania pełnej
biernej ruchomości w stawie.

Prowadzone są pod osłoną leków
przeciwbólowych, bezpośrednio po
zastosowaniu zabiegów fizykalnych
rozgrzewająco-rozluźniających

.

Ćwiczenia redresyjne

Mogą być prowadzone wyłącznie na za
zgodą i na zlecenie lekarza.

Wyniki redresji należy utrwalać przez
wykorzystanie łusek i szyn ortopedycznych.

Odmianą ćwiczeń redresyjnych są

wyciągi redresyjne.

11

Ćwiczenia synergistyczne

Ćwiczenia wykorzystujące zjawisko synergii,
czyli współdziałania zespołów mięśniowych
oddalonych od siebie.

Wyróżnia się synergizmy bezwzględne
(wrodzone, występujące u każdego
człowieka) oraz względne (osobniczo
zmienne, dlatego efekty terapeutyczne
wykorzystujące synergizmy względne są
nietrwałe).

Ćwiczenia oddechowe

Mogą stanowić odrębny program leczniczy
(np. u pacjentów pulmonologicznych) lub są
wplecione w określony program usprawniania
ruchowego (np. w wadach postawy).

Ćwiczenia oddechowe mają na celu:

- nauczenie prawidłowej czynności oddychania,
- poprawę wydolności układu oddechowego,
- kształtowanie klatki piersiowej.

Ćwiczenia relaksacyjne

Mogą mieć charakter ogólny lub miejscowy.

Podczas wykonywania określonych ruchów
lub odpowiednie ułożenie ciała uzyskuje się
zmniejszenie napięcia mięśniowego.

Rozluźnieniu sprzyja wygodna pozycja
wyjściowa.

Znaczne rozluźnienie ogólne lub miejscowe
osiąga się w środowisku wodnym.

12

SYSTEMATYKA ĆWICZEŃ

KINEZYTERAPIA MIEJSCOWA

KINEZYTERAPIA OGÓLNA

METODY KINEZYTERAPEUTYCZNE

Kinezyterapia ogólna

Opiera się na zdrowych, nieobjętych
procesem patologicznym częściach ciała;

Ma na celu poprawę wszystkich
składowych sprawności ogólnej;

Prowadzona grupowo, w grupach
jednorodnych pod względem jednostki
chorobowej, wydolności ogólnej, wieku,
płci;

Metodycznie zajęcia zbliżone są do lekcji
wychowania fizycznego;

Kinezyterapia ogólna

Ćwiczenia ogólnousprawniające

Ćwiczenia gimnastyki porannej

Ćwiczenia w środowisku wodnym

13

Ćw. ogólnousprawniające

Prowadzone są grupowo, najczęściej na sali
gimnastycznej.

Oparte są na toku lekcyjnym lekcji wf, który
składa się z trzech części: wstępnej, głównej
i końcowej.

Pisemną dokumentacją toku lekcyjnego jest
konspekt.

Kilka konspektów, które mają służyć do realizacji
tego samego celu to osnowa lekcyjna.

Chorzy do grup powinni być dobrani z uwagi na
czynniki funkcjonalne, fizyczne i psychiczne.

Ćw. gimnastyki porannej

Jej celem jest doprowadzenie do dziennej
aktywności czynności narządów i organów
pacjenta zwolnionych zgodnie z fizjologią
przez odpoczynek nocny związany ze snem.

Ćwiczenia powinny być prowadzone przed
poranną toaletą i śniadaniem, w dobrze
przewietrzonych pomieszczeniach lub na
świeżym powietrzu.

Ćw. gimnastyki porannej

Ćwiczenia należy rozpoczynać od ruchów
w małych stawach obwodowych i stopniowo
uruchamiać większe stawy i grupy
mięśniowe.

Tempo ćwiczeń wolne, ruchy obszerne,
prowadzone w pełnym fizjologicznym
zakresie, oparte na ćwiczeniach
kształtujących.

14

Ćwiczenia w wodzie

Ich celem jest podniesienie wydolności
ogólnej ćwiczących.

Dominującymi formy ruchu są gry i zabawy
w wodzie, ćwiczenia oddechowe i elementy
nauki pływania.

Prowadzenie ćwiczeń w wodzie wymaga
przestrzegania wielu warunków
bezpieczeństwa.

SYSTEMATYKA ĆWICZEŃ

KINEZYTERAPIA MIEJSCOWA

KINEZYTERAPIA OGÓLNA

METODY KINEZYTERAPEUTYCZNE

Metody kinezyterapeutyczne

Powtarzalne, skuteczne i ekonomiczne
schematy postępowania terapeutycznego,
opracowane i stosowane dla danych
jednostek chorobowych. Zwracają one
głównie uwagę na przywrócenie ruchu jaki
jest wykorzystywany w życiu codziennym.

Nie ma jednoznacznej systematyki metod
kinezyterapeutycznych

.

15

Metody kinezyterapeutyczne

Metody mechaniczne

Metody neurofizjologiczne

Metody edukacyjne

Dziękuję za uwagę!