1

Nazwa ośrodka:

Stowarzyszenie “Wolna Przedsiębiorczość” Oddział Terenowy w
Gdańsku, Centrum EuroInfo przy Podlaskiej Fundacji Rozwoju
Regionalnego

Tytuł pakietu:

Opłata za korzystanie ze środowiska

Grupa:

Ochrona środowiska

Autor:

Joanna Zagórska

Aktualizacja:

Agencja INPRESS PR

Data aktualizacji:

15.11.09 r.

Ogólne zasady dotyczące opłat za korzystanie ze środowiska

Zgodnie z art. 275. Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska,
obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska mają podmioty korzystające ze
środowiska.

Podmioty korzystające ze środowiska, bez uzyskania wymaganego pozwolenia lub innej
decyzji, ponoszą tzw. opłatę podwyższoną za korzystanie ze środowiska. Jeśli podmiot
korzystający ze środowiska naruszy warunki określone w pozwoleniu lub innej decyzji,
ponosi on oprócz opłaty, również administracyjną karę pieniężną.
Zgodnie z art. 273. w/w ustawy opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona za:

wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza;

wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;

pobór wód;

składowanie odpadów.

Wysokość opłat za korzystanie ze środowiska zależy od:

ilości i rodzaju gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza;

ilości i jakości pobranej wody oraz od tego, czy pobrano wodę powierzchniową czy
podziemną, a także od jej przeznaczenia;

części obszaru kraju.

Wysokość opłaty za wprowadzanie ścieków zależy od:

rodzaju substancji zawartych w ściekach i ich ilości;

w wypadku wód chłodniczych - od temperatury tych wód;

w przypadku wód opadowych lub roztopowych, ujętych w otwarte lub zamknięte
systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej
nawierzchni (w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych,
handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów) - od
wielkości, rodzaju i sposobu zagospodarowania terenu, z którego te ścieki są
odprowadzane.

Wysokość opłaty za składowanie odpadów zależy od ilości i rodzaju składowanych
odpadów, a wysokość opłaty podwyższonej także od czasu składowania odpadów.

Podmioty zobowiązane do ponoszenia opłaty za korzystanie ze środowiska

Do wnoszenia opłaty za korzystanie ze środowiska zobowiązane są podmioty, które
prowadząc działalność, korzystają ze środowiska. Dotyczy to więc przedsiębiorców, którzy
przy prowadzeniu działalności wprowadzają gazy lub pyły do powietrza, ścieki do wód lub do
ziemi, pobierają wodę lub składują odpady. Mogą to być między innymi przedsiębiorstwa
transportowe, ale również firmy zajmujące się przetwórstwem rolnym, ogrodnictwem,
warzywnictwem, leśnictwem, rybactwem śródlądowym czy hodowlą zwierząt.

Obowiązek wnoszenia opłaty dotyczy również: jednostek organizacyjnych niebędących
przedsiebiorcą (w rozumieniu Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - O swobodzie działalności
gospodarczej)

oraz osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami (korzystających ze

2

środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia) oraz osób
wykonujących zawód medyczny (w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej
specjalistycznej praktyki).

Kto ponosi opłaty za korzystanie ze środowiska w przypadku posiadania
odpadów i gospodarowania nimi

W przypadku składowania lub magazynowania odpadów za podmiot korzystający ze
środowiska, a więc zobowiązany do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska, uznaje
się posiadacza odpadów.
Jeżeli odpady zostały przekazane na rzecz innego podmiotu, który nie uzyskał wymaganego
zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami, to za podmiot korzystający ze środowiska,
obowiązany do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska, uznaje się podmiot, który
przekazał te odpady.
Jeżeli osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą przekazuje odpady podmiotowi, który nie
uzyskał wymaganego zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami, za podmiot korzystający
ze środowiska, obowiązany do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska, uważa
podmiot, któremu przekazano te odpady.
W przypadku zmieszania składowanych lub magazynowanych odpadów, za podstawę opłaty
za korzystanie ze środowiska lub administracyjnej kary pieniężnej przyjmuje się rodzaj
odpadu, za który jednostkowa stawka opłaty jest najwyższa.

Stawki opłat za korzystanie ze środowiska

Stawki opłat za korzystanie ze środowiska określone są w art. 290 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r.– Prawo ochrony środowiska ze zm. Stawki te podlegają z dniem
1 stycznia każdego roku kalendarzowego podwyższeniu w stopniu odpowiadającym
średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem ogłaszanemu
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w formie komunikatu w “Monitorze
Polskim”- jako maksymalną wysokość stawek opłat na następny rok.
Stawki na rok 2010 ogłoszone zostały w Obwieszczeniu Ministra Środowiska z dnia 18
sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości górnych jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze
środowiska na rok 2010 (Mon. Pol. Nr 57 poz. 780) i przedstawiają się następująco:

Załącznik do obwieszczenia Ministra Środowiska z dnia 18 sierpnia 2009 r. (poz.780)

GÓRNE JEDNOSTKOWE STAWKI OPŁAT ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA NA ROK 2010

Lp.

Przedmiot opłaty

Górna jednostkowa

stawka opłaty

1.

Gazy lub pyły wprowadzane do powietrza

335,36 zł/kg

2.

Substancje wprowadzane ze ściekami do wód lub do ziemi

215,00 zł/kg

3.

Wody chłodnicze wprowadzane do wód lub do ziemi

24,56 zł/dam

3

4.

Umieszczenie odpadów na składowisku

245,67 zł/Mg

5.

Pobór wody podziemnej

3,64 zł/m

3

6.

Pobór wody powierzchniowej śródlądowej

1,89 zł/m

3

7.

Powierzchnia, z której odprowadzane są ścieki, o których mowa
w art. 3 pkt 38 lit. c ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
ochrony środowiska

3,64 zł/m

2

3

8.

Każde rozpoczęte 100 kg przyrostu masy ryb innych niż
łososiowate lub innych organizmów wodnych w ciągu cyklu
produkcyjnego w obiektach chowu lub hodowli tych ryb lub
tych organizmów, o ile zachodzą okoliczności, o których mowa
w art. 3 pkt 38 lit. g ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
ochrony środowiska ze zmianami.

23,51 zł

Przedsiębiorca korzystający ze środowiska ma obowiązek sam ustalić wysokość należnej
opłaty i wnieść ją na rachunek urzędu marszałkowskiego, właściwego ze względu na miejsce
korzystania ze środowiska.

Opłaty ustala się według stawek obowiązujących w okresie,

w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce.

Obowiązek przedkładania informacji marszałkowi województwa

Poza obowiązkiem wniesienia opłaty, przedsiębiorca korzystający ze środowiska ma również
obowiązek sporządzić wykaz informacji i danych, które posłużyły mu do ustalenia wysokości
opłat.

Minister właściwy do spraw środowiska określa, w drodze rozporządzenia, wzory wykazów
zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości
należnych opłat, jak również sposób przedstawiania tych informacji i danych.
Formularz wykazu zawiera w szczególności:

1) zbiorcze zestawienie informacji o zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza,
wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, poboru wód oraz składowania odpadów,
2) pouczenie, że zawarte w wykazie informacje o wysokości należnych opłat stanowią
podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.
W rozporządzeniu, o którym mowa, ustalone są również: forma wykazu, zawartość
wykazu, układ wykazu,wymagane techniki przedkładania wykazu. Wzory wykazów
publikowane są między innymi na stronach internetowych marszałków województwa.
Wykaz ten przedsiębiorca przekazuje marszałkowi województwa, a ponadto wójtowi,
burmistrzowi lub prezydentowi miasta, właściwemu ze względu na miejsce składowania
odpadów oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.

Informacje gromadzone przez przedsiębiorcę korzystającego ze środowiska powinny być
aktualizowane co pół roku i powinny zawierać:

informacje o ilości i jakości pobranej wody powierzchniowej i podziemnej;

informacje o ilości, stanie i składzie ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi;

informacje o wielkości, rodzaju i sposobie zagospodarowania terenu, z którego
odprowadzane są ścieki z wód opadowych lub roztopowych, ujętych w otwarte lub
zamknięte systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej
nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych,
handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów;

informacje o wielkości produkcji ryb innych niż łososiowate oraz innych organizmów
wodnych i powierzchni użytkowej stawów eksploatowanych w celach produkcyjnych, za
okres od dnia 1 maja do dnia 30 kwietnia następnego roku.

Obowiązek ewidencji odpadów określają odrębne przepisy zawarte w Ustawie o odpadach.

Wzory wykazów publikowane są między innymi na stronach internetowych marszałków
województwa.

Gdy przedsiębiorca nie wniesie opłaty lub zaniży jej wysokość

W razie nieprzedstawienia przez podmiot korzystający ze środowiska wykazu zawierającego
informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat, lub

4

też zamieszczenia w tym wykazie informacji lub danych nasuwających zastrzeżenia -
marszałek województwa wymierza opłatę w drodze decyzji, na podstawie własnych ustaleń
lub kontroli oraz wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

Marszałek województwa dokonuje ustaleń własnych na podstawie pomiarów dokonywanych
przez organy administracji lub przez podmiot korzystający ze środowiska obowiązany do
poniesienia opłat oraz innych danych technicznych i technologicznych.

Kiedy stosowane są opłaty podwyższone

W przypadku braku wymaganego pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów lub
pyłów oraz na pobór wód lub wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi korzystający ze
środowiska ponosi opłaty podwyższone o 500%.

W przypadku składowania odpadów bez uzyskania decyzji zatwierdzającej instrukcję
eksploatacji składowiska odpadów przedsiębiorca korzystający ze środowiska ponosi opłaty
podwyższone w wysokości 0,05 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na
składowisku za każdą dobę składowania. Natomiast za składowanie odpadów w miejscu na
ten cel nieprzeznaczonym korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone
w wysokości 0,1 stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę
składowania.

W przypadku pozbycia się odpadów nad brzegami zbiorników wodnych, a zwłaszcza
w strefach ochronnych ujęć wód i na terenach wypływu wód z warstw wodonośnych, na
terenach parków narodowych i rezerwatów przyrody, na terenach leśnych albo
uzdrowiskowych lub na terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe,
przedsiębiorca korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,15
jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę
składowania.
W przypadku pozbycia się odpadów do śródlądowych wód powierzchniowych
i podziemnych, morskich wód wewnętrznych lub wód morza terytorialnego opłata
podwyższona wynosi 100-krotną jednostkową stawkę opłaty za umieszczenie odpadów na
składowisku.

Kto nie płaci za korzystanie ze środowiska

Zgodnie z art. 289 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska ze
zmianami, przedsiębiorca zwolniony jest z obowiązku wnoszenia opłaty za korzystanie ze
środowiska, jeżeli półroczna wysokość opłaty z tytułu korzystania ze środowiska wnoszona
na rachunek urzędu marszałkowskiego nie przekracza 400 zł. Sejmik województwa może,
w drodze aktu prawa miejscowego, uchwalić podwyższenie tej kwoty, ale nie więcej niż do
50%.

Zgodnie z art. 294 Ustawy zwolniony z opłat za korzystanie ze środowiska jest pobór wody:

dokonywany na potrzeby przerzutów wody,

na potrzeby energetyki wodnej, pod warunkiem zwrotu takiej samej ilości wody, co
najmniej nie gorszej jakości,

powierzchniowej na potrzeby związane z wytwarzaniem energii cieplnej lub elektrycznej
w części odpowiadającej ilości tej wody odprowadzanej do odbiornika, pod warunkiem
że pobór ten oraz odprowadzanie wód chłodniczych i wód pochodzących
z obiegów chłodzących są zgodne z pozwoleniem,

na potrzeby funkcjonowania pomp cieplnych oraz geotermii, wykorzystujących energię

wody podziemnej, pod warunkiem zwrotu do wód podziemnych takiej samej ilości wody
co najmniej nie gorszej jakości,

na potrzeby wykonywania odwiertów lub otworów strzałowych do badań sejsmicznych
przy użyciu płuczki wodnej,

5

na potrzeby chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych, pod warunkiem
że pobór ten oraz odprowadzenie wykorzystanej wody jest zgodne z pozwoleniem,

na potrzeby nawadniania wodami powierzchniowymi użytków rolnych i gruntów
leśnych,

pochodzącej z odwodnienia gruntów, obiektów lub wykopów budowlanych
i zakładów górniczych.

Ponadto zgodnie z art. 296 Ustawy zwolnione z opłat jest wprowadzanie:

do ziemi - ścieków w celu rolniczego wykorzystania, w przypadku posiadania

pozwolenia wodno-prawnego na takie ich wykorzystanie;

do wód lub do ziemi - wód chłodniczych i wód pochodzących z obiegów chłodzących,
jeżeli ich temperatura nie przekracza +26 °C albo naturalnej temperatury wody,
w przypadku gdy jest ona wyższa niż +26 °C;

do wód lub do ziemi - wód zasolonych, jeżeli wartość sumy jonów chlorków
i siarczanów w tych wodach nie przekracza 500 mg/l;

do wód lub do ziemi - wód wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb
łososiowatych, pod warunkiem, że ilość i rodzaj substancji w nich zawartych nie
przekroczy wartości określonych w warunkach wprowadzania ścieków do wód;

do wód lub do ziemi - wód wykorzystanych na potrzeby chowu i hodowli ryb innych niż
łososiowate lub innych organizmów wodnych, o ile produkcja rozumiana jako
średnioroczny przyrost masy tych ryb lub tych organizmów w poszczególnych latach
cyklu produkcyjnego nie przekracza 1 500 kg z 1 ha powierzchni użytkowej stawu tego
obiektu w jednym roku danego cyklu.

Wnioski końcowe

Opłaty za korzystanie ze środowiska są jednym z instrumentów finansowych ochrony
środowiska. Zastosowana jest zasada "zanieczyszczający płaci", dlatego też podmioty
korzystające ze środowiska, zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi, zobligowane są do
ponoszenie opłat. Wpływy z opłat za korzystanie ze środowiska, są dochodami funduszy
ochrony środowiska i gospodarki wodnej, z przeznaczeniem na wspieranie inicjatyw
ekologicznych, dotowanie realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych chroniących środowisko
oraz

akcji

informacyjno-edukacyjnych zwiększających

świadomość

ekologiczną

społeczeństwa. Zatem

zanieczyszczając

środowisko

paradoksalnie,

jednocześnie

współfinansujemy budowę np. oczyszczalni ścieków w naszej okolicy.

Bibliografia:

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z

późn. zm.),

Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 18 sierpnia 2009 r.- W sprawie wysokości

górnych jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2010 (Mon. Pol.
z 2009 roku Nr 57 poz. 780).

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. - O swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r.

nr 155, poz. 1095 i nr 180, poz. 1280.