ESENCJALIZM

Współczesne filozoficzne teorie edukacji - ESENCJALIZM



Esencjalizm- teoria odwołująca się do przekonania,

„że właściwa edukacja powinna obejmować

podstawowe umiejętności oraz nauki

humanistyczne i ścisłe, które okazały się użyteczne

w przeszłości i prawdopodobnie będą także

przydatne w przyszłości.”



(ang. essential – podstawowy, niezbędny)



Esencjalizm = edukacja elementarna



Zob. G. L. Gutek, Filozofia pedagogiki, op. cit., s. 265.

Według esencjalistów:

Istnieją istotne i zasadnicze umiejętności:



czytanie, pisanie, liczenie i cywilizowane

zachowania społeczne, przynoszące człowiekowi

korzyści i które powinny znajdować się w

każdym programie nauczania szkoły

podstawowej;



Historia, matematyka, nauki przyrodnicze, języki

i literatura powinny znajdować się w programie

każdej szkoły średniej;



Przedmioty humanistyczne i ścisłe powinny

znajdować się także w programach kształcenia

uczelni wyższych.

Przedstawiciele:



Wiliam Chandler Bagley



Arthur Bestor



Max Rafferty



Hyman Rickover

Prace Maxa Rafferty:



„Cierpicie, małe dzieci” (Suffer Little Children)



„Co oni wyprawiają z waszymi dziećmi”
(What Tey Are Doing to Your Children)

Esencjalizm –



teoria edukacyjna gdzie, najważniejszą funkcją szkoły jest przechowywanie i

przekazywanie podstawowych elementów kultury.

Teoria ta podkreśla, że:



1) konieczny jest powrót do usystematyzowanego programu nauczania o

układzie przedmiotowym,



2) Uczenie należy rozumieć jako zdobywanie biegłości w zakresie

podstawowych umiejętności i wiedzy,



3) Nauczyciel to dojrzały przedstawiciel kultury, posiadający odpowiednie

kompetencje w dziedzinie wykładanego przedmiotu oraz metod kształcenia,



4) Edukacja to przygotowanie do sumiennego wypełniania obowiązków

zawodowych oraz do uczestnictwa w życiu publicznym,



5) Szkoła powinna zachować funkcję akademicką.



6) programy kształcenia nie powinny być układane pod wpływem

przemijających mód, inaczej szkoła ulega degeneracji.



Zob. G. L. Gutek, Filozofia pedagogiki, op. cit., s. 278

Esencjalizm (jako krytyka oświaty publicznej)
stanowi reakcję na:



- teorię progresywizmu i zawarty w niej:



- nadmierny liberalizm i permisywizm w
wychowowaniu,



- naturalizm, pragmatyzm i egzystencjalizm,



- teorię „przystosowania do życia”

Edukacja elementarna i esencjalizm w USA

.

Esencjalizm w USA w XX w. odradza się na rzecz edukacji elementarnej i

rozwija się w 3 kierunkach:



1) związany z działalnością Rady do spraw Edukacji Elementarnej-

kładzie on nacisk na treści intelektualne w nauczaniu i popiera program

kształcenia oparty na przedmiotach humanistycznych i ścisłych.



2) związany z koalicją zawiązaną przez niektórych rodziców,

przedsiębiorców i polityków – celem jest powrót do kształcenia, w

którym główną rolę odgrywają podstawowe umiejętności, przedmioty i

wartości.



3) wytyczony przez rząd federalny – program nauczania oparty na

treściach przedmiotowych, podwyższeniu wymogów dotyczących

ukończenia państwowych i lokalnych szkół.



Zob. G.L. Gutek, op. cit. s.272.

Związek esencjalizmu z filozofią i ideologią.

Esencjalistyczna teoria edukacji odwołuje się w

swoich uzasadnieniach do filozofii

idealizmu,

realizmu i tomizmu

, których zwolennicy, kładą

nacisk na przekazywanie młodym ludziom

uporządkowanej wizji rzeczywistości.

- Jeżeli chodzi o związki z ideologią, esencjalizm

najbliższy jest

konserwatyzmowi

(neokonserwatyzmowi ) i

klasycznemu

liberalizmowi,

który kładzie nacisk na umiejętności,

wiedzę i wartości ułatwiające sprawne

funkcjonowanie w życiu społecznym i

gospodarczym.

Zob. L. Gutek, op. cit. s.276.

Esencjaliści:



- Kładą nacisk na przekazywanie młodym ludziom

ustrukturyzowanej i uporządkowanej wizji

rzeczywistości,



- Chcą, aby edukacja dawała bezpieczny i stały

punkt odniesienia,



- Krytykują nieprecyzyjnie zdefiniowane czy

zakrojone na zbyt szeroką skalę programy

edukacyjne,



-Uważają, że szkoła powinna pomagać w

zachowaniu ciągłości i trwałości kultury, zapewniać

uczniom stabilne środowisko.

Esencjaliści:



- Odrzucają innowacje w programie nauczania takie jak:

rozwiązywanie problemów (eksperymentalizm i

pragmatyzm) czy metodę projektów (progresywizm) ,

które maja na celu zniesienie granic między

poszczególnymi przedmiotami,



- Podkreślają rolę ludzkiego umysłu jako narzędzia,

które można skutecznie kształtować za pomocą

przedmiotów ogólnych (intelektualizm) i zwalczają

antyintelektualizm.



Zob. Gutek, op. cit. s. 277-278.

Program nauczania:



Opierać należy na umiejętnościach kluczowych oraz na

przedmiotach akademickich.



Według nich

pedagog

powinien



- uważnie konstruować program nauczania, odpowiednio

definiując zakres materiału oraz określać kolejność etapów

nauczania,



- dostarczać uczniom zróżnicowanych i usystematyzowanych

doświadczeń w uczeniu się, zamiast oferować im

homogeniczny system kształcenia, któremu sami muszą nadać

pewną strukturę,



- Każdy przedmiot powinien przebiegać w sposób

usystematyzowany,



- Kształcenie powinno mieć charakter kumulatywny- czyli

wiedza uzyskana w poprzedniej fazie jest poszerzana i staję się

podstawą następnego etapu.

Fundamentem teorii esencjalistycznej jest:



przekonanie, że główną rola szkoły jest
pośredniczenie w transmisji kulturowej, czyli
identyfikowanie i przechowywanie
podstawowych elementów kultury.