Kategoria opieki
to określona dwuaspektowa specyficzna
postać opieki powstająca w wyniku
integralnego powiązania się jej w pełnym
wymiarze, z inną dziedziną życia i
działalności.
Opieka jako kategoria rodzinna
Opieka jako kategoria moralna
Opieka jako kategoria społeczna
Opieka jako kategoria prawna
Opieka jako kategoria wychowawcza
Opieka jako kategoria rodzinna
najbardziej pierwotna począwszy od czasów
prehistorycznych
integralnie powiązana z funkcją seksualną i prokreacyjną
rodziny
wspierana w swojej funkcji przez opiekę społeczną i
spontaniczną
najbardziej korzystna i najlepiej dostosowana do potrzeb
ponadpodmiotowych, zwłaszcza dzieci i młodzieży
stanowi złożony układ opieki pomiędzy poszczególnymi
członkami rodziny
ma naturalny i spontaniczny charakter, zdeterminowany
poprzedzającym ją rodzicielstwem oraz postawami
członków rodziny
jest allocentryczna i cechuje się altruizmem
jest determinowana społeczno-ekonomicznymi warunkami
życia, strukturą rodziny oraz stosunkami między
współmałżonkami.
Potrzeby zaspokajane w rodzinie
akceptacji
bezpieczeństwa
przynależności i miłości
pozytywnego oddźwięku psychicznego
uznania dla wszystkich konstruktywnych poczynań
wyłączności
ekspresji emocjonalnej
pomocy i oparcia w chorobie, szczególnych
trudnościach i niepowodzeniach
intymności i rozluźnienia
stabilizacji
dobrej perspektywy
Opieka jako kategoria moralna
Obejmuje nie tylko sam fakt podejmowania opieki
wobec potrzebujących, ale również pewne reguły i
zasady postępowania.
Opieka jako kategoria społeczna
Jest sprawowana przez społeczeństwo, jego siłami i
środkami, poprzez powoływane do tego celu
instytucje opiekuńcze.
Jeśli się staje faktem jest jednym z
fundamentalnych czynników poczucia
bezpieczeństwa.
Opieka jako kategoria prawna
Stanowi system zabezpieczeń i świadczeń prawnie
zagwarantowanych.
Opieka jako kategoria wychowawcza
Traktowanie podopiecznego równocześnie jako
wychowanka, oraz czynne występowanie opiekuna w
dwóch zintegrowanych rolach
opiekuna i wychowawcy.
Przeciwwskazania i ograniczenia w
stosowaniu normy opiekuńczości
Niezależnie od swego uniwersalizmu i rangi ogólny
postulat opiekuńczości nie ma bezwarunkowego,
bezwyjątkowego charakteru.
1. Ze względów moralnych i innych nie
zasługuje na opiekę bądź nie powinien z niej
korzystać ten, kto:
nie ma w danym zakresie rzeczywistych
potrzeb ponadpodmiotowych, a mimo to
nastawia się na pomoc i opiekę ze strony
innych;
spożytkowuje ją dla celów niezgodnych,
aspołecznych;
gdy pomoc i opieka prowadzi do zaspokajania
potrzeb nałogowych.
2. Ograniczenia opieki ze względów
społeczno-moralnych, prawnych i
humanitarnych:
z uwagi na konstytucyjny rozdział Kościoła i państwa,
neutralność światopoglądową, świecki charakter państwa
i społeczne poczucie sprawiedliwości – wierzącym nie
należy się opieka religijna ze strony państwa, w sensie
łożenia na nią środków materialnych;
z istotą opieki, jej wartościami i rzeczywistymi (nie
ortodoksyjnym, teocentrycznym) humanizmem pozostaje
w sprzeczności sprawowanie opieki nad jednostkami,
będącymi w stanie całkowicie beznadziejnym;
w stosunku do tych, którzy wbrew swym możliwościom i
dobrze pojętemu interesowi życiowemu marnotrawią i
niweczą wysiłek i trud opiekuńczy swych opiekunów.
Moralne aspekty
opieki nad dzieckiem