1

Wykład 1. Leki hipotensyjne

Początkowa farmakoterapia chorego z nadciśnieniem tętniczym (WHO 2009):

leki moczopędne

β-adrenolityki

ACE-I

antagoniści wapnia

antagoniści receptora α1 - adrenergicznego

antagoniści receptora angiotensyny II

antagoniści receptora dla aldosteronu (spironolakton, eplerenon)

koniecznośd politerapii u chorych

mniejsze znaczenie początkowego wyboru

rozpoczęcie leczenia oparte na ocenie łącznego ryzyka

DIURETYKI TIAZYDOWE

Zalety:

wzrost skuteczności hipotensyjnej

ograniczenie powikłao nerkowych

spadek liczby zgonów

spadek koncentrycznego przerostu LK

przeciwdziałanie osteoporozie (wzrost wapnia)

korzystne działanie w niewydolności serca

niska cena

Wady/objawy uboczne:

zaburzenia elektrolitowe: hipokalemia, hipomagnezemia

wzrost ryzyka arytmii

wzrost stężenia cholesterolu i TG

pogorszenie tolerancji glukozy

osłabienie

impotencja

P/wskazania:

dna moczanowa

cukrzyca (z wyjątkiem indapamidu)

dyslipidemia

przerost prostaty

ciąża (?)

Stany przedcukrzycowe:

nieprawidłowa glikemia na czczo

nieprawidłowy metabolizm glukozy

2

Komu zalecad?

osoby starsze (izolowane skurczowe NT)

kobiety – menopauza

NT + niewydolnośd serca

β-BLOKERY

Zalety:

wzrost skuteczności

niewiele powikłao

spadek liczby zgonów

redukcja zaburzeo rytmu

kardioprotekcja

korzyści w niewydolności serca

niska cena

Redukcja zaburzeo rytmu i kardioprotekcja  prewencja wtórna zawału serca

Wady:

depresja

zaburzenia snu

spadek stężenia HDL

wzrost stężenia TG

zaburzenia metabolizmu glukozy

P/wskazania:

astma / POChP

miażdżyca tętnic kooczyn dolnych (chromanie przestankowe)

zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego

bradykardia

Komu zalecad?

NT współistniejące z

 choroba wieocową
 krążeniem hiperkinetycznym
 zaburzeniami rytmu
 nadczynnością tarczycy
 chwiejnością emocjonalną
 jaskrą
 przerostem LK
 niewydolnością serca

Karwedilol i Nebiwolol – naczyniodilatacyjne blokery

3

ANTAGONIŚCI WAPNIA

Zalety:

neutralnośd metaboliczna

nefroprotekcja

efekt antyarytmiczny

efekt przeciwniedokrwienny

regresja przerostu LK

Wady:

niehydropirydynowe (werapamil)

 spadek siły skurczu mięśnia sercowego
 zaparcia
 impotencja
 nadciśnienie z tendencja do obrzęków – należy uważad

dihydropirydynowe (nifedypina, amlodypina)

 obrzęki
 bóle głowy
 zaczerwienienie twarzy

Nifedypina – krótko działająca, stosujemy w przełomie nadciśnieniowym, nie wolno w bólu wieocowym i zawale, bo
powoduje zaostrzenie

Amlodypina – długo działająca, można stosowad w zawale

P/wskazania:

zaburzenia przewodzenia

niewydolnośd serca

ostry zawał

niestabilna choroba wieocowa

Komu zalecid?

NT współistniejące z:

 cukrzycą
 astmą / POChP
 miażdżycą tętnic kooczyn dolnych
 dyslipidemią
 zaburzeniami rytmu
 zespołem metabolicznym X

INHIBITORY ACE

Zalety:

neutralnośd metaboliczna

nefroprotekcja

kardioprotekcja

prewencja choroby wieocowej

regresja przerostu LK

4

Wady:

kaszel

hipotonia

zaburzenia smaku

obrzęk Quinkiego

nefropatia

agranulocytoza

Inhibitor ACE + tiouracyl (tyreostatyk) = leukopenia

ACE – I +NLPZ = unieczynnienie inhibitorów

P/wskazania:

ciąża

obustronne zwężenie tętnic nerkowych

ciężka niewydolnośd nerek

stenoza aortalna / mitralna

Komu zalecad?

NT współistniejące z:

 niewydolnością serca
 chorobą wieocowa (zawał serca)
 cukrzycą
 białkomoczem
 dyslipidemią
 dysfunkcją lewej komory
 nefropatią cukrzycową i niecukrzycową
 przerostem lewej komory
 miażdżycą tętnic szyjnych
 mikroalbuminemią
 migotaniem przedsionków
 zespołem metabolicznym

*przy jawnym dużym białkomoczu możno połączyd Inchibitory ACE i Sartany!

α1 – adrenolityki

Zalety:

korzystny profil metaboliczny

poprawa metabolizmu glukozy

Wady:

hipotonia ortostatyczna

zaostrzenie niewydolności serca

przewlekłe zmęczenie

osłabienie

nieżyt nosogardzieli

5

P/wskazania:

niewydolnośd serca

stenoza aortalna / mitralna

nadwrażliwośd na lek

Komu zalecad?

NT współistniejące z:

 przerostem prostaty
 astmą / POChP
 miażdżyca tętnic kooczy dolnych
 dyslipidemią

ANTAGONIŚCI RECEPTORÓW IMIDAZOLOWYCH (RILMENIDYNA, MOKSONIDYNA)

Zalety:

dobra tolerancja

neutralnośd metaboliczna

regresja przerostu LK

Wady:

zawroty głowy

obrzęki

zmęczenie

zaparcia

impotencja

cena

P/wskazania:

depresja

niewydolnośd nerek

ciąża

Na te leki odpowiadają dobrze Ci pacjenci, którzy nietolerują B-adrenolityków

DIHYDRALAZYNA (stare leki hipotensyjne)

Zalety:

bezpieczeostwo w ciąży i niewydolności nerek

niska cena

Wady:

hipotonia ortostatyczna

tachykardia

bóle głowy

zaostrzenie choroby wrzodowej

6

P/wskazania:

nie wolno w kolagenozach

choroba niedokrwienna serca

stenoza aortalna / mitralna

tętniak rozwarstwiający aorty

Próg ≥140/90 Cel <140/90 - populacja ogólna

Próg ≥130/85 Cel <130/80 - zwiększone ryzyko (CAD/po udarze/cukrzyca/CRF)

Stany przemawiające za stosowaniem określonych grup leków

1. Diuretyki tiazydowe

izolowane NT skurczowe u osób w podeszłym wieku

niewydolnośd serca

dadciśnienie u osób rasy czarnej

2. B-blokery

dławica piersiowa

po zawale mięśnia

tachyarytmie

jaskra

ciąża

3. ACE – I

niewydolnośd krążenia

dysfunkcja LK

stan po zawale

nefropatia

miażdżyca tętnic szyjnych

białkomocz, mikroalbuminuria

migotanie przedsionków

zespół metaboliczny

4. Antagoniści wapniowi (pochodne dihydropirydyny)

izolowane NT skurczowe u osób w wieku podeszłym

przerost LK

miażdżyca

ciąża

NT u osób rasy czarnej

5. Werapamil

dławica piersiowa

miażdżyca tętnic szyjnych

częstoskurcz nadkomorowy

6. Sartany

niewydolnośd serca

po zawale mięśnia sercowego

nefropatia cukrzycowa

białkomocz

mikroalbuminuria

przerost LK

migotanie przedsionków

7

NIE ŁĄCZ !!!!!!!!

Diuretyk z β-blokerem

ACE-I z sartanem

MOŻNA ŁĄCZYĆ:

Diuretyk z ACE – I lub sartanem

Diuretyk z CCB z ACE – I

Diuretyn z CCB z sartanem