STAN ZAPALNY I AUTAKOIDY

oraz leki hamujące ich działanie

Katedra Biochemii
Farmakologii i Toksykologii
Wydział Medycyny
Weterynaryjnej Uniwersytetu
Przyrodniczego we Wrocławiu

opracował prof. dr hab. Marcin Świtała

Materiały ćwiczeniowe z przedmiotu

Farmakologia weterynaryjna (sem II

ćw.7/2012)

Stan zapalny jest złożonym odczynem tkankowym,
powstającym w odpowiedzi na działanie czynników
uszkadzających, łatwo rozpoznawalnym po
charakterystycznych objawach, do których należą:
zaczerwienienie, obrzęk, podniesiona ciepłota,
bolesność oraz uszkodzenie lub utrata funkcji.

Przebieg procesu zapalnego oraz intensywność jego
objawów zależy od natury czynnika uszkadzającego
oraz rodzaju tkanki w której się toczy.

Początkowo tuż po uszkodzeniu tkanek obserwuje się
krótki odruchowy skurcz naczyń.

Sprzyja to krzepnięciu wynaczyniającej się krwi. Istotną
rolę w tej fazie odgrywa agregacja płytek krwi, których
czynniki wpływają na stan napięcia naczyń (tromboksan)
i aktywują czynniki krzepnięcia krwi.

W krótkim okresie dochodzi następnie do rozszerzenia
naczyń i zwiększenia ich przepuszczalności, co
manifestuje się zaczerwienieniem i obrzękiem. Jest to
prawdopodobnie wynikiem działania uwalnianych z
komórek (histamina, serotonina) lub powstających z
osocza (bradykinina, prostaglandyny) autakoidów.

Rozwija się reakcja bólowa.

Pierwszymi komórkami wpełzającymi do ogniska są
neutrofile, które nie tylko biorą udział w fagocytozie
czynników infekcyjnych i ich zabijaniu lecz są także
źródłem mediatorów zapalenia, w tym także
czynników chemotaktycznych.

Procesom bójczym związanym z intensywnym
utlenianiem towarzyszy powstawanie rodników
nadtlenowych, które „atakują” nienasycone wiązania
fosfolipidów w błonach komórkowych doprowadzając
do ich uszkodzenia.

Większość neutrofilów ulega lizie w miejscu zapalenia
stając się istotnym składnikiem powstającej ropy

Nieco później zasiedlają ognisko zapalne monocyty, które
przekształcają się w aktywne makrofagi.

Komórki te mają zdolność fagocytozy inicjującej proces
rozpoznania antygenów, produkują cytokiny, które
mobilizują układ odpornościowy, produkują
prostaglandyny podtrzymujące proces wazodilatacji i
zaostrzające reakcję bólową, a także wydzielają kolagenazy
i elastazy, które rozmiękczają okoliczną tkankę mobilizując
tym samym fibroblasty tkanki łącznej m.in. do produkcji
kolagenu.

W końcowej fazie ulega przebudowie struktura
wyprodukowanego kolagenu, w tkankę wrastają nowe
naczynia krwionośne i normuje się stan utlenowania
tkanki.

W niektórych miejscach organizmu np. w stawach
lub w ścięgnach proces zapalny przybiera często
charakter przewlekły.

W stanie takim reparacja tkanki jest słaba, a
zastosowana farmakoterapia często nie daje do
oczekiwanych efektów.

Uważa się, że przeprowadzenie stanu przewlekłego
w stan ostry przez podanie środków prozapalnych
zwiększa szanse wyleczenia.

W przeciwzapalnym postępowaniu farmakologicznym
preferuje się często stosowanie środków ograniczających
wpływ czynników uszkadzających, stanowiących przyczynę
zapalenia. Są to np. środki odkażające, chemioterapeutyki
przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze przeciwwirusowe
lub leki neutralizujące działanie czynników chemicznych.

Uciążliwość samego odczynu zapalnego jest dla chorego
jednak tak duża, że łagodzenie jego objawów staje się
równoważne z terapeutycznego punktu widzenia, tym
bardziej, że najczęściej sprzyja to przyspieszeniu zejścia
procesu.

Współcześnie używane leki przeciwzapalne działają
głównie poprzez hamowanie produkcji lub działania
powstających w ognisku zapalnym mediatorów.

Mediatory stanu zapalnego to czynniki pochodzące z
komórek biorących udział w odczynie lub z osocza.
Zalicza się do nich:
• autakoidy aminowe takie jak histamina, serotonina,
• pochodne kwasu arachidonowego takie jak:

prostanoidy, leukotrieny, czynnik aktywujący płytki,

• cytokiny zwłaszcza Il-1 i TNFα;
• rodniki tlenowe,
• bradykininę,
• niektóre czynniki peptydowe biorące udział w

aktywacji komplementu,

• fibrynopeptydy powstające z fibrynogenu i fibryny

podczas krzepnięcia lub fibrynolizy, a także szereg
nieswoistych proteaz uwalnianych z rozpadających się
lizosomów.

Leki przeciwzapalne używane współcześnie w terapii

weterynaryjnej pochodzą głównie z 2 grup
farmakologicznych – niesterydowych leków
przeciwzapalnych (NSAIDs) oraz sterydowych leków
przeciwzapalnych.
Na mniejszą skalę wykorzystywane są leki
przeciwhistaminowe.
Wspierająco używa się także tzw. zmiataczy rodników
nadtlenkowych, do których należą:
dimetylosulfotlenek, dysmutaza nadtlenkowa, witaminy
E i C oraz inhibitory oksydazy ksantynowej.
Wymienione wyżej leki stosowane są w terapii
systemowej lub miejscowo.

Systemową terapię przeciwzapalną wspiera się
podaniem środków osłaniających, ściągających lub
pochłaniających.

W przewlekłych stanach zapalnych, które trudno
poddają się leczeniu stosuje się leki podrażniające.

W leczeniu stawów podaje się leki
chondrioprotektywne, które ograniczają procesy
destrukcji chrząstek stawowych.

W tabeli zamieszczonej poniżej zestawiono mediatory stanu
zapalnego, źródła ich pochodzenia oraz efektów ich działania
z lekami skierowanymi przeciwko tym mediatorom.

Mediator

Pochodzenie

Działanie

Leki przeciwzapalne

Prostaglandy
ny

makrofagi i
inne komórki

rozszerzenie na-
czyń i wzrost ich
przepuszczalności
naczyń, ból

Glikokortykoidy

NSAIDs

Leukotrieny

neutrofile

chemotaksja

Glikokortykoidy

Czynnik
aktywujący
płytki

płytki krwi

agregacja płytek,
chemotaksja,
produkcja
rodników
nadtlekowych

Glikokortykoidy

Mediator

Pochodzenie Działanie

Leki przeciwzapalne

Histamina

bazofile,
komórki
tuczne

rozszerzenie naczyń
wzrost
przepuszczal-ności
naczyń ból,

Leki przeciwhista-
minowe anty –H1

Serotonina

płytki krwi

rozszerzenie lub
skurcz oraz wzrost
przepuszczalności
naczyń ból,

-

Kininy

osocze

rozszerzenie naczyń
wzrost
przepuszczal-ności
naczyń ból,

-

Mediator

Pocho-

dzenie

Działanie

Leki przeciwzapalne

Zawartość
lizosomów

fagocyty

wzrost
przepuszczalności
naczyń, uszkadzanie
błon komórkowych,
degra-dacja kolagenu
fibryny, chrząstek,
chemotaksja

Glikokortykoidy

Dimetylosulfotlenek
Organiczne związki
złota

Rodniki
nadtlenkowe

Uszkodzo-
ne tkanki,
leukocyty

uszkadzanie wielu
elementów komórko-
wych szczególnie
lipidów błonowych.

Witaminy E i C

Dysmutaza
nadtlenkowa
Dimetylosulfotlenek

Inhibitory oksydazy
ksantynowej

Mediator

Pocho-

dzenie

Działanie

Leki przeciwzapalne

Składniki
komplement
u

osocze

uwalnianie histaminy,
wzrost przepuszczal-
ności naczyń, rozpad
lizosomów, chemo-
taksja, liza komórek

Glikokortykoidy
Dimetylosulfotlenek

Leki przeciwhistami-
nowe

Fibryno-
peptydy

osocze

Wzrost
przepuszczalno-ści
naczyń i aktywności
kininowej,
chemotaksja

NSAIDs

Histamina i leki przeciwhistaminowe anty-H

1

Histamina jest zasadową aminą, obecną głównie w komórkach
tucznych i bazofilach oraz w mózgu - w neuronach histaminergicz-
nych, w których zgromadzona jest w pęcherzykach w kompleksie z
makroheparyną.

Histamina powstaje z histydyny pod wpływem dekarboksylazy
histydyny a ulega degradacji pod wpływem histaminazy lub N-
metylotransferazy imidazolowej

Z komórek tucznych uwalniana jest podczas reakcji zapalnej lub
alergicznej. Sygnałem do uwolnienia jest reakcja komórki tucznej z
czynnikami komplementu C3a lub C5a lub podczas reakcji
alergenu z umiejscowionym na tej komórce swoistym przeciwciałem
typu IgE.

Efekty działania histaminy związane są z pobudzaniem receptorów
3 typów - H

1

, H

2

lub H

3

Do działań histaminy związanych z pobudzeniem receptora
H1 zalicza się

• rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych
• skurcz mięśni gładkich w większości narządów - w

oskrzelach, jelitach, macicy, z wyjątkiem mięśni
naczyń krwionośnych

• wzrost przepuszczalności naczyń krwionośnych

głównie w obszarze żyłek zawłosowatych

Histamina podana śródskórnie wywołuje rozszerzenie naczyń,
wywołane przez odruch włókienkowy.
Do działań histaminy związanych z pobudzeniem receptora
H2

2

zalicza się

• stymulacja wydzielania kwasu żołądkowego
• pobudzenie pracy serca

Rola receptora H3

w mózgu nie jest jeszcze dobrze

poznana, choć wiadomo, że receptor ten bierze udział w
procesie hamowania przebiegu impulsów w neuronach.

Obecnie trwają badania nad receptorem H4, którego
obecność stwierdzono w grasicy, śledzionie, na leukocytach
oraz na komórkach tkanki łącznej.

Główne fizjopatologiczne stany, w których histamina
odgrywa istotną odgrywa rolę to:

- reakcje nadwrażliwości typu I (uczulenia)

- zaburzenia w wydzielaniu HCl w żołądku

Leki przeciwhistaminowe (Antihistaminica)

Leki przeciwhistaminowe to liczna grupa środków o różnej
budowie chemicznej oraz sile działania. Można je podzielić na:

- leki blokujące receptor H

1

starszej generacji do których należą:

difenhydramina, klemastyna (etery alkiloaminowe)
antazolina, trypelenamina (pochodne etylenodiaminy)
tenalidyna (pochodna piperydyny)
prometazyna, tietyloperazyna (pochodne fenotiazyny)
chlorfenamina, dexbromfeniramina (pochodne alkiloaminy)
hydroksyzyna, meklozyna (pochodne piperazyny)

- leki blokujące receptor H

1

nowej generacji do której należą:

cetyryzyna (pochodna piperazyny), loratadyna, astemizol,

- leki blokujące receptory H

2

cymetydyna, ranitydyna i in.

(używane w leczeniu nadkwasoty żołądkowej i w chorobie
wrzodowej żołądka)

- leki blokujące uwalnianie histaminy:

ketotyfen, kromoglikan dwusodowy

Do leków przeciwhistaminowych blokujących receptor
H

1

używanych najczęściej w medycynie weterynaryjnej

należą: difenhydramina, tripelenamina, prometazyna,
oraz antazolina, mepyramina, chlorfeniramina,

Działanie leków przeciwhistaminowych anty-H1 :

Łagodzenie lub zniesienie efektów histaminowych obserwowanych
w chorobach o podłożu alergicznym lub zapalnym

A także działanie przeciwwymiotne (nie wszystkie) i działanie
uspokajające

Mechanizm działania

Blokowanie receptorów H1 , bez wpływu na proces uwalniania
histaminy.

Działania niepożądane leków p-histaminowych anty-H

1

to:

• silne działanie neurodepresyjne o charakterze
uspokajającym

• działanie antycholinergiczne (atropinopodobne)

•

zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Leki te mogą zniekształcać wyniki diagnostycznych testów
alergicznych (np. próby tuberkulinowej). Podane dożylnie
mogą wywoływać silne pobudzenie. W dużych stężeniach
wywierają działanie miejscowo znieczulające.

Leki przeciwhistaminowe nowej generacji pozbawione są
działania neurodepresyjnego, gdyż nie przechodzą przez
barierę krew-mózg.

Leki blokujące uwalnianie histaminy stosowane są głównie w
medycynie człowieka w profilaktyce astmy.

Ketotifen działa jednak także antagonistycznie w stosunku do
receptorów H

1

i tym samym nasila działanie leków blokujących

te receptory. Jest to niepożądany efekt leżący u podstawy
przeciwskazania do łącznego podawania tych leków.

Ketotifen hamuje także receptory 5-hydroksytryptaminowe
(serotoninowe) 5HT

2.

Kromoglikan sodowy nie działa na receptory H

1

. Jest silnym

stabilizatorem błony komórkowej komórek tucznych i zapobiega
ich degranulacji. Lek ten podaje się drogą inhalacyjną. Jest
stosowany w leczeni alergii u koni.

Zastosowanie

Choroby alergiczne skóry, błon śluzowych (przekrwienia,
obrzęki, wysypki, świąd,) choroba posurowicza, ukąszenia
owadów i inne. Przy narażeniu na działanie czynnika alergicznego
leki te można stosować profilaktycznie.

Skuteczność tej grupy leków jest jednak ograniczona gdyż w
reakcjach alergicznych biorą udział także inne mediatory.
Ograniczona skuteczność dotyczy zwłaszcza gwałtownie
przebiegających stanów o podłożu alergicznym np. podczas ataku
duszności w astmie, podczas reakcji anafilaktoidalnej ze
wstrząsem włącznie.

W stanach tych stosuje się leki przeciwdziałające spastycznemu
działaniu histaminy (adrenalina, izoprenalina, metyloksantyny)
lub środki hamujące reakcję alergiczną (glikokortykosterydy)

Choroby niealergiczne , w których patogenezie podejrzewa
się wpływ histaminy np.
u psów – różnego typu zapalenia skóry -w tym egzemy,
u koni - ochwat, plamica, rozedma płuc, zapalenie gardła,
u przeżuwaczy -pewne typy wzdęć, septyczne zapalenia
gruczołu mlekowego, macicy, zatrzymanie
łożyska, myoglobinuria, azoturia,
u świń - choroba obrzękowa.

- Zapobieganie wymiotom w chorobie lokomocyjnej - u ludzi
stosuje się w tym celu środki przeciwhistaminowe o
dodatkowym działaniu parasympatykolitycznym
(cinnaryzyna, cyklizyna)

- Niektóre leki można użyć jako sedativum np. prometazynę.

Bradykinina

Bradykinina jest nonapeptydem.

Powstaje z kininogenu - alfa-globuliny
osoczowej pod wpływem enzymu
proteolitycznego -kalikreiny.

Kalikreina powstaje z prekalikreiny
pod wpływem czynnika Hagemana
(czynnik XII w kaskadzie krzepnięcia).

Aktywacja czynnika Hagemana nastę-
puje pod wpływem obecności na
powierzchni tkanek czynników
naładowanych ujemnie-( bakteryjny
LPS, kolagen)

Bradykinina jest inaktywowana przez
kininazy

LPS kolagen

czynnik Hagemana

prekalikreina

kininogen BRADYKININA

kalikreina

Działanie bradykininy:

 rozszerza naczynia krwionośne - poprzez działanie na komórki

śródbłonka, które wydzielają pod wpływem bradykininy tlenek
azotu działający rozkurczająco na mięśnie naczyń, a także
uwalniają po aktywacji kaskady przemiany kw. arachidonowego -
prostacyklinę (PGI

2

)

 zwiększa przepuszczalność naczyń krwionośnych (obrzęki)

 pobudza nocyceptory i wyzwala impulsy bólowe

 wywołuje skurczu mięśni gładkich jelit i macicy (skurcz rozwija się

wolniej niż po histaminie lecz trwa dłużej)

 nasila wydzielanie płynów w drogach oddechowych i w przewodzie

pokarmowym poprzez stymulację transportu jonów w
nabłonkach. (Przypuszcza się, że zwiększone wydzielanie
bradykininy może być przyczyną biegunek podczas wielu
zaburzeń pokarmowych, a także nasilonej produkcji wydzielin
podczas alergicznego zapalenia nosa.)

Istnieją dwa podtypy receptorów bradykininowych

B

1 i

B

2

.

Receptor B

2

jest receptorem konstytutywnym obecnym na

błonach komórkowych wielu normalnych tkanek. Jest
pobudzany przez bradykininę i kallidynę

(drugą naturalną kininę,

podobną strukturalnie do bradykininy lecz dłuższą o 1 aminokwas).

Receptor B

1

jest receptorem indukowanym, który pojawia

się na błonach komórkowych w warunkach zapalenia.
Synteza tego receptora jest indukowana przez interleukinę-1.
Jest on odpowiedzialny za efekty prozapalne i bólowe.

Przeciwkininowo działa aprotynina, polipeptyd będący
inhibitorem kallikreiny. Enzym ten znajduje się we krwi
i tkankach. Jest produkowany z płuc bydlęcych.

Przeciwbradykininowo działa także cyproheptadyna
(lek p-serotoninowy)

W terapii przeciwzapalnej nie stosuje się tych
wymienionych wyżej leków.

Serotonina

Znana także powszechnie pod chemiczną nazwą jako
5-hydroksytryptamina (5-HT).

Jest aminowym autakoidem powstającym w
organizmie z tryptofanu.

Serotonina jest obecna :

w układzie nerwowym, gdzie spełnia rolę neuroprzekaźnika
odpowiedzialnego za kontrolę nastroju, snu, a także apetytu i
wymiotów

w ścianach przewodu pokarmowego, gdzie jest istotnym
czynnikiem w regulacji perystaltyki

we krwi, w której zlokalizowana jest głównie w płytkach krwi.
Z płytek uwalniana jest głównie podczas agregacji i działa na
naczynia
-kurcząco (duże naczynia tętnicze i żylne) poprzez receptor 5-
HT

2A

lub

- rozkurczająco (małe naczynia) poprzez :stymulację receptora
5-HT

1

, uwalnianie z komórek śródbłonka tlenku azotu lub

hamowanie wydzielania noradrenaliny

Rola serotoniny w procesie zapalnym:

stymuluje agregację płytek krwi (przez pobudzenie rec. 5-HT

2A

)

rozszerza naczyń krwionośne (przez pobudzenie receptora 5-
HT

1

)

pobudza nocyceptory, a tym samym reakcję bólową (przez
pobudzenie receptora 5-HT

3

)

Obecnie w terapii przeciwzapalnej nie stosuje się leków
przeciwserotoninowych.

Receptory serotoninowe

Jak dotąd poznano 7 typów receptorów serotoninowych
oznakowanych od 5-HT

1

do 5HT

7,

przy czym grupy 1 i 2 dzielą

się na cztery podtypy

A,B,C,D

Inhibitory receptorów serotoninowych stanowią istotną grupę
farmakologiczną i używane są w terapii człowieka jako leki:
- przeciwmigrenowe ,
- leki przeciwwymiotne (anty 5-HT

3

np. ondansetron),

- leki kurczące macicę np. ergometryna.

Z leków pobudzających receptory serotoninowe (5-HT

4

) znany

jest cizaprid służący do pobudzania perystaltyki.

Pochodne kwasu arachidonowego

Kwas arachidonowy jest nienasyconym kwasem tłuszczowym
złożonym z dwudziestu atomów węgla i zawierającym cztery
wiązania nienasycone .

Powstaje on z fosfolipidów błonowych głównie pod wpływem
fosfolipazy A

2

.

Jest on substratem do syntezy niezwykle ważnej grupy związków
zwanych eikozanoidami do których należą prostaglandyny,
tromboksany, prostacyklina i leukotrieny.

Z fosfolipidów pod wpływem fosfolipazy A

2

powstać może

czynnik aktywujący płytki.

Prostanoidy : prostaglandyny, prostacyklina oraz tromboksan

Są produktami przemiany kwasu arachidonowego powstającymi pod
wpływem cyklooksygenazy (COX).
Istnieją dwie dobrze poznane izoformy cyklooksygenazy
- COX-1 tzw cyklooksygenaza konstytutywna, znajdująca się w
większości komórek produkującą prostanoidy w "normalnych"
warunkach (błona śluzowa żołądka, nerki, macica)
- COX-2 tzw. cyklooksygenaza indukowana powstaje w warunkach
procesu zapalnego w komórkach biorących udział w reakcji zapalnej
(makrofagi)
Obecnie trwają badania nad trzecią izoformą COX-3 obecną w
komórkach ośrodka termoregulacji.
Bezpośrednimi produktami cyklooksygenazy są cykliczne nadtlenki
PGG

2

i PGH

2,

z których powstają prostanoidy. Rodzaj powstającego

prostanoidu zależy od typu komórki, w której odbywa się synteza.

Inhibitorami COX są niesterydowe leki przeciwzapalne.

Prostaglandyna E2 (PGE

2

) - mediator stanu gorączkowego pro-

dukowana przez różnego typu komórki m.in. makrofagi, działa na:
receptor EP

1

wywołując skurcz mięśni gładkich oskrzeli i p

pokarmowego
receptor EP

2

wywołując rozkurcz m. gładkich oskrzeli i p.

pokarmowego
receptor EP

3

poprzez który : hamuje wydzielanie kwasu

żołądkowego stymuluje wydzielanie śluzu w p.
pokarmowym,
kurczy m. gładkie ciężarnej macicy i p.
pokarmowego
hamuje lipolizę i wydzielanie neuroprzekaźników
układu autonomicznego.
Prostaglandyna F2α (PGF

2α

) działa na receptor FP obecny w

mięśniach gładkich i ciałku żółtym, efekt: skurcz macicy, luteoliza
Prostaglandyna D2 (PGD

2

- powstaje m. in. w komórkach

tucznych, działa na receptor DP,
efekt: rozszerzenie naczyń, hamowanie agregacji płytek

Prostacyklina – (PGI

2

) - powstaje w śródbłonku naczyniowym

i działa na
receptor IP,
efekt to: rozszerzenie naczyń i hamowanie agregacji płytek

Tromboksan (TXA

2

) - powstaje w płytkach krwi, działa na

receptor TP,
efekt to: agregacja płytek, skurcz naczyń

Leukotrieny

Są produktami przemiany kwasu arachidonowego, które
inicjuje enzym 5-lipooksygenaza.

Można je podzielić na 2 grupy:
- do pierwszej należy leukotrien B4 (LTB

4

)

- drugą stanowią tzw leukotrieny cysteinowe C4, D4, E4 i F4
(LTC

4

LTD

4

LTE

4

LTF

4

),

które mają wbudowaną cysteinę i

inne aminokwasy (jeden lub dwa)

Leukotrien B4 (LTB

4

)

- jest silnym czynnikiem chemotaktycznym dla neutrofilów i
makrofagów, zwiększa ich adhezję do śródbłonków,

- aktywuje neutrofile pobudzając degranulację ich ziarnistości
oraz zwiększa produkcje rodników,

- pobudza proliferację makrofagów i limfocytów.

Jest bardzo ważnym mediatorem we wszystkich typach
zapalenia.

Leukotrieny cysteinowe

(LTC

4

LTD

4

LTE

4

LTF

4

)

Produkowane są głównie w płucach i oskrzelach .

Do efektów wywoływanych przez tę grupę związków należą:
- skurcz mięśni oskrzeli
- rozkurcz mięśni naczyń krwionośnych z wyjątkiem naczyń
wieńcowych, które kurczą

Leukotrieny cysteinowe są związane z patogenezą astmy,

Mogą brać udział w zaburzeniach krążeniach w czasie wstrząsu
anafilaktycznego. Wstrzyknięte dożylnie powodują silny spadek
ciśnienia.

Leukotrieny działają przez swoiste receptory.

Leukotrien B4 działa poprzez receptor BLT, a
leukotrieny cysteinowe poprzez receptor Cys-LT

Do leków hamujących radykalnie syntezę leukotrienów należą
glikokortykoidy (na etapie syntezy kwasu arachidonowego).

Obecnie wprowadzono do leczenia astmy inhibitory receptorów
Cys-LT. Są nimi zarfirlukast i montelukast

Czynnik aktywujący płytki (PAF)

Jest produktem przemiany fosfolipidów pod wpływem
fosfolipazy A

2

.

Jest on produkowany przez wiele typów komórek objętych
stanem zapalnym a także przez płytki krwi po ich aktywacji
trombiną.

Działa poprzez swoiste receptory i jest bardzo aktywnym
mediatorem wielu typów zapaleń.

W stanie zapalnym PAF wywołuje:

• rozkurcz i wzrost przepuszczalności naczyń,
• reakcję bólową,
• chemotakcję w stosunku do neutrofilów i monocytów

oraz eozynofilów,

• stymuluje agregacje płytek i aktywuje w nich uwalnianie

ziarnistości i syntezę tromboksanu,

• aktywuje fosfolipazę A

2

do produkcji eikozanoidów.

PAF prowadzi do skurczu oskrzeli. Bierze udział w późnej
fazie astmy.

Obecnie testowane są leki przeciw PAF w leczeniu ostrych
stanów trzustki.

Przegląd leków antagonizujących działanie autakoidów .

Inhibitory receptorów H

1

: difenhydramina, tripelenamina,

prometazyna, tenalidyna, hydroksyzyna, nowa generacja:
cetyryzyna loratadyna, astemizol,

Leki blokujące uwalnianie histaminy: ketotyfen, kromoglikan
dwusodowy

Leki przeciwkininowe aprotynina, cyproheptadyna

Inhibitory receptorów leukotrienowych Cys-LT.
zarfirlukast i montelukast