Informatie over het Groene Boekje uit de webpagina van Sdu Uitgevers - de uitgever ervan:

http://www.sdu.nl/catalogus/Taal/9789012105903.jsp

Groene Boekje - uitgave oktober 2005

De nieuwe spelling wordt op 1 augustus officieel!

Het Groene Boekje, de Woordenlijst Nederlandse Taal, neemt alle twijfel weg over de correcte spelling van het

Nederlands. Dit naslagwerk is samengesteld in opdracht van de Nederlandse Taalunie en is geheel in

overeenstemming met de officiële regels.

Het Groene Boekje:

•

bijna 900 verschillen met het Groene Boekje van 1995

•

inclusief toegankelijk overzicht van alle spellingregels

•

vervangt de editie-1995

•

is een rechtstreeks resultaat van de officiële herziening door de Nederlandse Taalunie

•

heeft een woordbestand dat geheel geactualiseerd is

•

geeft een duidelijke uitleg van de spellingregels, met vele voorbeelden, in de vorm van een geheel

nieuwe "Leidraad"

•

is samengesteld door het Instituut voor Nederlandse Lexicologie

Woordenlijst

Het Groene Boekje 2005 bevat een volledig herziene woordenlijst:

•

Er is een nieuwe selectie van woorden gemaakt: incourante

woorden en woorden zonder spellingprobleem zijn komen te

vervallen en nieuwe, meer courante woorden met

spellingproblemen zijn daarvoor in de plaats gekomen. Het

nieuwe Groene Boekje bevat ongeveer 6.000 nieuwe woorden

met spellingproblemen.

•

Het Nederlands ontleend aan andere talen komt ruimschoots

aan bod, zoals woorden uit het Engels en Frans, maar ook uit

het Arabisch, Japans, en Surinaams.

•

De "paardebloemregel" is geschrapt. De regel bleek in de

praktijk moeilijk te volgen.

•

Fouten, tegenstrijdigheden en inconsistenties uit de vorige editie

zijn gecorrigeerd.

Leidraad

In een compleet nieuwe Leidraad worden alle spellingregels duidelijk en

toegankelijk gepresenteerd, met vele voorbeelden. Aangescherpte

richtlijnen voor het correcte gebruik van hoofdletters (Minister?,

ministerie?), de schrijfwijze van afkortingen, aaneen- of losschrijven van

Het Groene Boekje

samenstellingen afkomstig uit het Engels (marketing-manager?), uit het

Engels overgenomen werkwoorden (deleten, gsm'en), verkleinwoorden

van Engelse en Franse leenwoorden (doucheje?) worden daarbij

consequent en duidelijk geformuleerd. De Leidraad is toegankelijk

gemaakt met een index.

Het nieuwe Groene Boekje is gebruiksvriendelijk en neemt alle twijfels

over de correcte, officiële spelling weg. Kortom, onmisbaar voor iedereen

die frequent teksten in het Nederlands schrijft en corrigeert!

Pers

Meer dan een rimpeling op een kalme zee, Ludo Permentier, Onze Taal, nummer 7/8, 2005:

"Toch is het aantal veranderingen in de Woordenlijst aanzienlijk. ... Op basis van deze cijfers verander er dus

tweemaal zoveel als in 1995. De nieuwe spelling sluit inderdaad beter aan bij de regels."

De verschillen 1995-2005

Op de volgende punten is het Groene Boekje gewijzigd:

•

Veranderingen in de spelling: ruim 9.000 wijzigingen

•

Ruim 9.000 wijzigingen in de spelling. De spelling van vele woorden, vooral met hoofdletters en

streepjes, verandert. Voorbeelden:

Tweede-Kamerleden --> Tweede Kamerleden

moederdag --> Moederdag

paddestoel --> paddenstoel

•

Daarnaast is de spellingregel van woorden van het type “paardebloem”/ veranderd: paardebloem -->

paardenbloem

•

Toevoeging van woorden met spellingproblemen

•

Er zijn ca. 5.000 woorden toegevoegd die spellingproblemen opriepen (voorbeelden: e-mailen, gsm,

one-issuepartij)

•

Toevoeging van ruim 10.000 nieuwe woorden en woordvormen

•

Diverse nieuwe categorieën woorden zijn opgenomen (voorbeelden: jihad, tsunami,zwamp).

•

Duidelijkere uitleg van de spelling

De “Leidraad” is geheel vernieuwd

•

Schrapping van irrelevante woorden

Circa 14.000 woorden uit het oude Groene Boekje zijn geschrapt, voorzover ze geen spellingprobleem

opleverden, zoals de vele samenstellingen die beginnen met geld- of milieu-

Kijk voor meer informatie op

www.hetgroeneboekje.nl

Informatie over het Witte Boekje uit de webpagina van Onze Taal:

http://www.onzetaal.nl/advies/wittespelling.php

Op 16 augustus 2006 is de nieuwe spellinggids van Onze Taal verschenen, het Witte Boekje. Onder de noemer

'de witte spelling' scharen zich inmiddels tientallen grote en honderden kleine organisaties achter het Witte

Boekje. Waarom is er nu een spellinggids die het Groene Boekje niet volledig volgt? En wat zijn de verschillen?

Het Witte Boekje

Toelichting op de witte spelling

Taaladviesdienst

Van het Groene Boekje verscheen op 15 oktober 2005 de herziene versie. Die is ten opzichte van het boekje van

tien jaar eerder op veel punten verbeterd: de regels zijn meer uitgewerkt en de woordenlijst bevat minder fouten.

Maar de wijzigingen zijn een stuk ingrijpender gebleken dan alleen maar de 'actualisering van de woordenlijst' die

de Nederlandse Taalunie had aangekondigd. Er veranderen zelfs meer woorden dan in 1995, al zijn dat vooral

woorden die je niet dagelijks tegenkomt. De makers hebben heel wat nieuwe detailregels bedacht voor kwesties

die in 1995 niet omschreven waren. Sommige van die regels zijn verslechteringen en hebben vrij algemeen

verontwaardigde reacties uitgelokt. Desalniettemin is de nieuwe spelling op 1 augustus 2006 toch van kracht

geworden.

Op 17 december kondigden de Volkskrant, Trouw, NRC Handelsblad, de vier opiniebladen, de NOS, Planet

Internet en Tekstnet aan het nieuwe Groene Boekje niet als norm te gaan hanteren. Ze vinden de regels te

technisch en te fijnmazig en sommige woorden onlogisch gespeld, zoals 50 eurobiljetten, would-beschrijver, en

Sovjet-socialisme tegenover Sovjetrepubliek en sovjetsocialisme. Het Genootschap Onze Taal vond deze boycot

begrijpelijk. Wij vonden de herziene regels ook niet altijd werkbaar en daarom hebben we al in oktober

aangekondigd dat we bepaalde zaken anders zouden doen in onze nieuwe spellinggids, het Witte Boekje, die in

de loop van 2006 zou moeten verschijnen.

Het Witte Boekje

Samenwerking

In januari besloten de media en het Genootschap Onze Taal samen te werken bij

het maken van het nieuwe Witte Boekje. Nu het boekje er is, wordt het door

steeds meer mensen en organisaties als spellingstandaard gebruikt. De redactie

van het Witte Boekje heeft de 'witte' spellingregels in verschillende stadia door

veel al dan niet professionele taalgebruikers laten meelezen en

becommentariëren. Bovendien hebben honderden mensen lastig te spellen

woorden aangedragen. In het tijdschrift Onze Taal zijn van april tot en met

juli/augustus 2006 een aantal gevallen besproken waarvan de spelling afwijkt van

die van het Groene Boekje.

Uitgangspunten

De witte spelling betekent geen revolutie, maar wel een nieuwe benadering:

spelling moet voor zo veel mogelijk taalgebruikers toegankelijk en begrijpelijk zijn.

Dat kan grotendeels op basis van de bestaande regels. Maar die beschrijven we

op een andere manier: niet in een doolhof van fijnmazige technische regels, maar

als een houvast in de vorm van een overzichtelijk aantal duidelijke, praktisch

toepasbare regels. Daarbij doen we het volgende:

•

we nemen de spelling van 1995/2005 als uitgangspunt, inclusief de recente verbeteringen;

•

verslechteringen (onlogische, moeilijke regels) worden niet overgenomen;

•

in de regels worden zo min mogelijk vaktermen genoemd, maar wel veel voorbeelden;

•

we maken meer gebruik van de mogelijkheden om koppeltekens te gebruiken en vaste combinaties

aaneen of los te schrijven;

•

we vermelden bij afwijkingen ter vergelijking ook de spelling volgens de regels van het Groene Boekje;

•

we verwijzen in de woordenlijst bij elk woord naar de bijbehorende spellingregel.

Aanvullingen

Anders dan het Groene Boekje, dat maar eens in de tien jaar aangepast kan worden, is de witte spelling flexibel.

Het is de bedoeling om over niet al te lange tijd aanvullingen op het Witte Boekje op deze website te publiceren.

Dat kunnen nieuwe, actuele woorden met een spellingprobleem zijn, maar ook eigennamen.

Meer informatie vindt u op

www.dewittespelling.nl

Bron:

http://www.dewittespelling.nl/waarom.php

Waarom een alternatieve spelling?

Op 17 december 2005 bracht een aantal Nederlandse media gezamenlijk het nieuws naar buiten dat zij de

nieuwe spelling die op 1 augustus 2006 officieel van kracht wordt, van de hand wijzen. Hun voornaamste

overweging was (en is) dat deze nieuwe spelling te veel veranderingen bevat ten opzichte van die van 1995,

terwijl destijds was toegezegd dat er maar weinig zou veranderen.

Bovendien zijn de veranderingen veel ingrijpender van karakter dan van officiële zijde wordt voorgesteld. Mogelijk

is uit puur taalwetenschappelijk oogpunt de spelling van 2005 logischer en consequenter dan die van 1995, zoals

wordt gesteld door de Nederlandse Taalunie (onder wier verantwoordelijkheid de nieuwe spelling tot stand is

gekomen), maar bij de formulering van de regels die leiden tot die logica en die consequentheid moesten, werd

geen rekening gehouden met de toegankelijkheid ervan en met de gevolgen voor de professionele taalgebruikers

(journalisten, leraren, secretaresses, vertalers, tekstschrijvers, etc.).

Aan tal van spellingveranderingen liggen regels ten grondslag die te veel vragen van de taalkundige kennis van

de taalgebruiker om ze te kunnen toepassen. De regels zijn niet leerbaar. Voorbeelden: naast cao-overleg is het

VUT-premie geworden, naast Suikerfeest is het kerstfeest en naast 24-jarige is het 24 uurservice. Het gevolg van

dit soort ingrepen is dat wie volgens de officiële regels wil spellen, voortdurend het Groene Boekje ter hand moet

nemen, wat afleidt van het eigenlijke werk, het schrijven. Voorts zijn genoemde media van mening dat de officiële

spelling van 2005 tal van ongewenste woordbeelden doet ontstaan, die in sommige gevallen ook nog eens tot

begripsverwarring kunnen leiden: een ochtendappel, bijvoorbeeld, kan zowel de eerste appel van de dag zijn als

een ochtendappèl.

Deze overwegingen hebben ertoe geleid dat op 13 januari 2006 het platform de witte spelling is opgericht. De

deelnemende partijen zijn voorlopig drie landelijke dagbladen (NRC Handelsblad, Trouw en de Volkskrant), de

vier opiniebladen (Elsevier, Vrij Nederland, HP/De Tijd en de Groene Amsterdammer), de NOS en Planet

Internet. Zij werken samen met het Genootschap Onze Taal.

Toen al snel bleek dat de Taalunie niet van zins was iets te veranderen aan de nieuwe spelling, besloot het

platform de website www.dewittespelling.nl op te richten, om bondgenoten te werven in het verzet tegen de

nieuwe spelling en om informatie te verschaffen over het verloop van de actie. Vanaf vandaag kunnen

organisaties of verenigingen van beroepsmatige taalgebruikers zich via deze website aansluiten bij de actie.

Daarnaast werd besloten een alternatieve spelling te ontwikkelen, met minder en eenvoudiger regels, die

eenvoudiger te leren is en die beter aansluit bij de intuïtie van de taalgebruiker.

Deze alternatieve spelling, 'de witte spelling', zal onder meer te vinden zijn in Het witte boekje van het

Genootschap Onze Taal. Elders op deze site vindt u meer informatie over de opzet van de witte spelling. De

taaladviseurs van Onze Taal houden rekening met de wensen van de deelnemers aan het platform ten aanzien

van een alternatieve en werkbare spelling en verwerken die in hun nieuwe uitgave.

Het is de bedoeling dat Het witte boekje in augustus het licht ziet, wanneer ook de Woordenlijst Nederlandse Taal

van de Nederlandse Taalunie officieel van kracht wordt.