ZIELONA KSIĘGA

V

W Polsce żyje około stu kozic. Najlepiej czują się

w Tatrach, na wysokości powyżej 1800 m n.p.m.
Żerują w dzień i wtedy najlepiej ich wypatry-
wać. Z łatwością poruszają się po stromych zbo-
czach - to dzięki racicom, które nie ślizgają się po
skałach. Kozice górskie są pod ochroną od 1869
roku. Wcześniej polowano na nie ze względu na

skórę, mięso i bezoary - czyli włoski i włókna
sklejone żywicą w żołądku kozicy. Takie kulki
wielkości orzecha laskowego wydają piżmowy
zapach. Sądzono, że bezoary mają lecznicze właś-
ciwości. (O bezoarach pisaliśmy w nr 7/2001
„Ekoświata”.)

V

Rekiny najlepiej ze wszystkich zwierząt odczuwa-

ją zmiany temperatury. Jest to możliwe dzięki spec-
jalnemu śluzowi na skórze w okolicach nosa. Śluz
ten pozwala wyczuć różnice temperatury rzędu
0,01 stopnia Celsjusza.

V

W południowej i wschodniej Azji żyje niedźwiedź

o czarnym długim futrze, z wyraźną białą plamą w
kształcie litery V na piersi. To najrzadszy gatunek
niedźwiedzia - niedźwiedź himalajski.

V

Natura wyposażyła rajskie ptaki w najpiękniejsze

pióra w przyrodzie, ale poskąpiła im głosów. Odgło-
sy wydawane przez samce podczas toków przypo-
minają warkot urządzeń mechanicznych, piłowanie
ręczną piłą, syczące dźwięki otwieranej butelki z
napojem gazowanym. Im bliżej końca toków, tym
głośniejsze i napastliwsze są głosy samców. Ich
ochrypłe nawoływania jednak odnoszą skutek, bo
w końcu pojawia się samica, która zajmuje miejsce
obok wybranka.

V

Spośród 650 gatunków pijawek 11 używanych jest

w medycynie. Po wypiciu krwi zwiększają swoją
objętość 10-krotnie i ta ilość pożywienia wystarcza
im na pół roku.

V

Biedronki na zimę zbierają się w grupy. Często

można spotkać je na poddaszach lub w garażach.
Nie należy przenosić ich do cieplejszych miejsc,
bo to byłby na nie wyrok śmierci.

V

Największym motylem świata jest Attacus atlas. Na

jego skrzydłach o rozpiętości 32 cm, widnieją wi-
zerunki dwóch zwróconych ku sobie węży. Nato-
miast motyl najmniejszy to Nepticula septembrella
o rozpiętości skrzydeł 1,5 mm.

V

Wyprawy wojenne agresywnych mrówek, np. połud-

niowoamerykańskich polyergus, są bardzo krwawe.
Owady te walczą tnącymi narządami, które wysta-
ją im z otworów gębowych. Najczęściej obcinają
wrogom odnóża, ale także głowy. Ze zwycięskich
wypraw przynoszą do mrowiska poczwarki napad-
niętego gatunku. Po osiągnięciu dorosłości będą one
niewolnicami-robotnicami. Mrówcze wojny mogą
się kończyć również okupacją cudzych mrowisk. Po
dokonaniu okrutnego zabójstwa panującej dotych-
czas królowej w jej ciele tarza się młoda królowa
napastników. W ten sposób wchłania specyficzny
zapach pokonanych i zyskuje ich wierność.

V

Słonie doceniają swoich seniorów. Stadu zawsze

przewodzi najstarsza, a więc i najbardziej doświad-
czona samica. Ona najlepiej wie, gdzie są naj-
bujniejsze trawy i źródła wody, a więc potrafi
prowadzić stado na nowe pastwiska. Seniorka

umie bez trudu dotrzeć nawet tam,

gdzie nie była od wielu lat. Jej rządy

są dożywotnie, sprawuje je nawet

wtedy, gdy już słabnie

i z trudem się porusza.

FOT. ADAM GŁOWACZ, LO NR 2 OLEŚNICA

KONKURS „MOJA ZIEMIA - MÓJ ŚWIAT” 2002

PAPIER

EKOLOGICZNY

20

WRZESIEŃ 2005

NR 9 (146)