Pracownicy cywilni w słu

ż

bach mundurowych

Absolwenci wielu kierunków zastanawiaj

ą

si

ę

cz

ę

sto nad swoj

ą

przyszło

ś

ci

ą

zawodow

ą

. Z po

ś

ród wielu mo

ż

liwo

ś

ci znalezienia zatrudnienia, cz

ęść

z nich wybiera

zawody daj

ą

ce im gwarancj

ę

stałej i bezpiecznej pracy. Nie odstraszaj

ą

ich nawet

ni

ż

sze, ni

ż

w sektorze prywatnym zarobki. Chodzi tu o pracowników administracji.

Oprócz pracy w urz

ę

dach samorz

ą

dowych i pa

ń

stwowych czy administracji

o

ś

wiatowej istnieje mo

ż

liwo

ść

podj

ę

cia pracy w słu

ż

bach mundurowych. Słu

ż

by

mundurowe to bardzo sformalizowane jednostki powoływane przez pa

ń

stwo lub jego

organy , których głównym zadaniem jest zapewnienia ładu i bezpiecze

ń

stwa w kraju

oraz poza jego granicami.

W ich skład wychodz

ą

:

•

wojsko

-

obrona

i

odstraszanie

potencjalnych

przeciwników

zewn

ę

trznych pa

ń

stwa;

•

stra

ż

graniczna - zabezpieczenie granic i kontrola osób ich

przekraczaj

ą

cych;

•

policja, stra

ż

miejska i

ż

andarmeria - ochrona wewn

ę

trznego ładu

publicznego;

•

słu

ż

ba celna - ochrona interesów ekonomicznych pa

ń

stwa zwi

ą

zanych

z importem i eksportem towarów;

•

tajne i jawne słu

ż

by ochrony typu Agencji Wywiadu, Agencji

Bezpiecze

ń

stwa Wewn

ę

trznego - do ochrony przed działalno

ś

ci

ą

wywiadowcz

ą

i przest

ę

pstwami na du

żą

skal

ę

mog

ą

cymi zagrozi

ć

stabilno

ś

ci pa

ń

stwa;

•

stra

ż

po

ż

arna - ochrona i profilaktyka w walce z ogniem i innymi

niebezpiecznymi zjawiskami i substancjami;

•

słu

ż

ba wi

ę

zienna - umundurowana i uzbrojona formacja realizuje

zadania w zakresie wykonywania kar pozbawienia wolno

ś

ci

i tymczasowego aresztowania

Słu

ż

by te zwykle charakteryzuj

ą

si

ę

jednolitym sformalizowanym ubiorem typu

mundur charakterystycznym dla ich przedstawicieli, cz

ę

sto z wieloletni

ą

tradycj

ą

.

Inn

ą

cech

ą

tego typu słu

ż

b jest działanie w oparciu o rozkazy, a nie polecenia

słu

ż

bowe.

Wi

ę

kszo

ść

młodych ludzi my

ś

l

ą

c o karierze w policji, czy te

ż

stra

ż

y po

ż

arnej widzi

siebie, jak w mundurze wykonuj

ą

niebezpieczne zadania. Istniej

ą

jednak inne

stanowiska,

które

pozwalaj

ą

wykorzysta

ć

wiedz

ę

praktyczn

ą

zdobyt

ą

w trakcie studiów. Chodzi tu o pracowników cywilnych.

Jak zosta

ć

pracownikiem cywilnym w słu

ż

bach mundurowych?

W przeszło

ś

ci prace zwi

ą

zane z administracj

ą

wykonywali pracownicy policji, stra

ż

y,

czy te

ż

wojska, którzy za realizacj

ę

dodatkowych zada

ń

otrzymywali pensje

o wiele wy

ż

sze od zarobków pozostałych urz

ę

dników cywilnych. Przedstawiciele

odpowiednich ministerstw oraz eksperci uznali,

ż

e zatrudnianie funkcjonariuszy na

stanowiskach administracyjnych jest niekorzystne, nie tylko z powodu wysokich

kosztów utrzymania tych pracowników ale równie

ż

z faktu ograniczenia ich

dyspozycyjno

ś

ci, która jest wymagana w

ś

ród przedstawicieli słu

ż

b mundurowych.

W celu zapewnienia profesjonalnego i bezstronnego wykonywania zada

ń

administracji pa

ń

stwowej powołana została tzw. słu

ż

ba cywilna. Poniewa

ż

praca

w administracji ma specyficzny charakter, postanowiono stworzy

ć

w sposób

instytucjonalny słu

ż

b

ę

, której celem jest zapewnienie i wykonywanie zada

ń

przy

jednoczesnym zachowaniu bezstronno

ś

ci. Celem administracji jest regulowanie

stosunków pomi

ę

dzy pa

ń

stwem a obywatelami przejawiaj

ą

ce si

ę

w dbaniu o interes

społeczny. W zwi

ą

zku z powy

ż

szym, powołanie słu

ż

by cywilnej ma na celu

zagwarantowanie wypełniania tej roli tak

ż

e w trakcie zmieniania si

ę

ekip rz

ą

dz

ą

cych

oraz w sytuacjach napi

ęć

społeczno - gospodarczo - politycznych.

Słu

ż

ba cywilna w Polsce działa przede wszystkim na podstawie dwóch aktów

normatywnych: Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U.

Nr 78 z 1997 r., poz. 483) oraz Ustawie o słu

ż

bie cywilnej z dnia 21 listopada 2008

roku (Dz. U. Nr 227 z 2008 r., poz. 1505). Głównymi zasadami, o jakie oparta jest

praca w słu

ż

bie s

ą

: rzetelno

ść

, profesjonalizm, bezstronno

ść

i neutralno

ść

polityczna.

Zwłaszcza ta ostatnia zasada sprawie, i

ż

urz

ę

dnikom słu

ż

by cywilnej nie wolno

publicznie manifestowa

ć

własnych pogl

ą

dów politycznych. Dzi

ę

ki prawnym

unormowaniom strona post

ę

powania administracyjnego ma zapewnienie, i

ż

jej

sprawa nie b

ę

dzie rozstrzygana w oparciu o czyje

ś

interesy grupowe b

ą

d

ź

jednostkowe. Zgodnie z obowi

ą

zuj

ą

c

ą

ustaw

ą

pracownicy słu

ż

b cywilnych mog

ą

by

ć

zatrudnione w administracji rz

ą

dowej w nast

ę

puj

ą

cych instytucjach (Ustawa z dnia 21

listopada 2008 r. o słu

ż

bie cywilnej):

•

Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,

•

urz

ę

dach ministrów i przewodnicz

ą

cych komitetów wchodz

ą

cych

w skład Rady Ministrów oraz urz

ę

dach centralnych organów

administracji rz

ą

dowej,

•

urz

ę

dach wojewódzkich oraz innych urz

ę

dach stanowi

ą

cych aparat

pomocniczy terenowych organów administracji rz

ą

dowej podległych

ministrom lub centralnym organom administracji rz

ą

dowej,

•

komendach, inspektoratach i innych jednostkach organizacyjnych

stanowi

ą

cych aparat pomocniczy kierowników zespolonych słu

ż

b,

inspekcji i stra

ż

y wojewódzkich oraz kierowników powiatowych słu

ż

b,

inspekcji i stra

ż

y, chyba

ż

e odr

ę

bne ustawy stanowi

ą

inaczej,

•

Urz

ę

dzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych

i Produktów Biobójczych,

•

Biurze Nasiennictwa Le

ś

nego

Ogłoszenia w sprawie naboru do słu

ż

b cywilnych, który jest organizowany przez

dyrektorów generalnych danych jednostek, czy te

ż

w przypadku słu

ż

b mundurowych

- komendantów, musz

ą

by

ć

przekazane do publicznej wiadomo

ś

ci. Znale

źć

je

mo

ż

na na tablicach ogłoszeniowych danych urz

ę

dów lub te

ż

w internetowym

wydaniu Biuletynu Informacji Publicznej, który jest dost

ę

pny na stronach:

http://www.dsc.kprm.gov.pl/strona.php?id=98

http://bip.kprm.gov.pl/kprm/

Dost

ę

pne s

ą

równie

ż

na stronach poszczególnych jednostek administracyjnych.

Jakie s

ą

wymagania stawiane kandydatom?

Po pierwsze ustawa o pracownikach słu

ż

b cywilnych jasno okre

ś

la, kto mo

ż

e

kandydowa

ć

na stanowiska: Jest to osoba, która:

•

posiada polskie obywatelstwo,

•

korzysta z pełni praw publicznych,

•

nie była karana za przest

ę

pstwo umy

ś

lne,

•

posiada kwalifikacje wymagane w słu

ż

bie cywilnej,

•

cieszy si

ę

nieposzlakowan

ą

opini

ą

.

S

ą

to wymagania, które spełnia wi

ę

kszo

ść

absolwentów szkół wy

ż

szych

zainteresowanych prac

ą

w słu

ż

bach cywilnych. Do najbardziej poszukiwanych

pracowników nale

żą

osoby, które uko

ń

czyły studia na wydziałach prawa

i administracji, informatyki oraz innych kierunkach ze specjalizacj

ą

z zakresu

obronno

ś

ci. Dlatego te

ż

, przedstawiciele słu

ż

b mundurowych zwracaj

ą

si

ę

do uczelni

wy

ż

szych, kształc

ą

cych w najbardziej potrzebnych specjalizacjach z ofert

ą

współpracy. Jest to cz

ęść

akcji promocyjnej zach

ę

caj

ą

cej do podj

ę

cia pracy w policji,

czy te

ż

w wojsku. W ramach tej oferty studenci maj

ą

mo

ż

liwo

ść

odbycia praktyk

studenckich, lub

te

ż

sta

ż

u absolwenckiego w jednostkach pa

ń

stwowych, które

oprócz mo

ż

liwo

ś

ci zdobycia tak niezb

ę

dnego do

ś

wiadczenia daj

ą

szans

ę

na

dynamiczny rozwój ich kariery.

Jak wygl

ą

da rekrutacja?

W zało

ż

eniach ustawy o pracownikach słu

ż

b cywilnych, okre

ś

lono w jaki sposób ma

odbywa

ć

si

ę

rekrutacja kandydatów składaj

ą

cych swoje aplikacje na wymienione

w ogłoszeniu stanowiska. Sam nabór powinien by

ć

otwarty i konkurencyjny, dlatego

rozpatrywane s

ą

wszystkie kandydatury, a elementem weryfikuj

ą

cym jest spełnianie

wymaga

ń

formalnych.

Wyniki przeprowadzonego naboru stanowi

ą

informacj

ę

publiczn

ą

, wi

ę

c po upływie

terminu przewidzianego na zło

ż

enie dokumentów dyrektor generalny urz

ę

du b

ą

d

ź

komendant upowszechnia list

ę

kandydatów, którzy spełniaj

ą

wszystkie wymagania.

List

ę

t

ę

umieszcza w miejscu dost

ę

pnym w siedzibie urz

ę

du i dodatkowo w Biuletynie

Informacji Publicznej.

Kandydat, który pomy

ś

lnie przejdzie proces naboru zostaje zatrudniony na podstawie

umowy na czas okre

ś

lony. Je

ś

li pierwsza umowa nie zostanie przedłu

ż

ona, lub

pracownik z innego powodu zrezygnuje z pracy nie przeprowadza si

ę

kolejnej

rekrutacji na to samo stanowisko. Istnieje wtedy mo

ż

liwo

ść

zatrudnienia kolejnej

osoby spo

ś

ród najlepszych kandydatów wyłonionych w trakcie naboru.

Kariera

Kandydata, który dostanie propozycj

ę

pracy w słu

ż

bach mundurowych, jako

pracownik cywilny, czeka długa kariera zawodowa. Słu

ż

ba cywilna stanowi ciekawe

rozwi

ą

zanie dla młodych i ambitnych ludzi, którzy chc

ą

si

ę

rozwija

ć

. Pierwsza umowa

podpisywana z kandydatem jest terminowa z wyznaczon

ą

górn

ą

granic

ą

do trzech lat.

W praktyce trwa około trzech miesi

ę

cy i jest traktowana jako okres próbny i czas na

wdro

ż

enie si

ę

w zadania zawodowe.

Kolejna umowa, która otrzymuje pracownik jest

bezterminowa. Jednak wcze

ś

niej musi pomy

ś

lnie przej

ść

proces oceny swojej pracy.

Jedn

ą

z form awansu jest mianowanie na urz

ę

dnika słu

ż

by cywilnej. O uzyskanie

mianowania mo

ż

e si

ę

ubiega

ć

osoba, która:

•

jest pracownikiem słu

ż

by cywilnej,

•

ma co najmniej trzyletni sta

ż

pracy w słu

ż

bie cywilnej lub

uzyskał zgod

ę

dyrektora generalnego urz

ę

du na

przyst

ą

pienie do post

ę

powania kwalifikacyjnego przed

upływem tego terminu, jednak nie wcze

ś

niej ni

ż

po dwóch

latach od nawi

ą

zania stosunku pracy w słu

ż

bie cywilnej,

•

ma tytuł magistra lub równorz

ę

dny,

•

zna co najmniej jeden j

ę

zyk obcy spo

ś

ród j

ę

zyków

roboczych Unii Europejskiej,

•

jest

ż

ołnierzem rezerwy lub nie podlega powszechnemu

obowi

ą

zkowi obrony.

Praca w słu

ż

bach mundurowych to nie tylko pełnienie obowi

ą

zków

zwi

ą

zanych z pilnowaniem przestrzegania prawa i zapewnianiem bezpiecze

ń

stwa

obywatelom. Wojsko, policja, stra

ż

oraz słu

ż

by celne stwarzaj

ą

mo

ż

liwo

ść

pracy

w swoich jednostkach równie

ż

innym specjalistom, niekoniecznie zainteresowanym

wykazywaniem si

ę

swoj

ą

sprawno

ś

ci

ą

fizyczn

ą

i odwag

ą

. Znajd

ą

tam zatrudnienie

osoby zajmuj

ą

ce si

ę

prawem, administracj

ą

, informatyk

ą

czy ksi

ę

gowo

ś

ci

ą

. Jedyne

czego si

ę

od nich wymaga to posiadanie odpowiednich kompetencji oraz

obowi

ą

zkowo

ś

ci. Młoda osoba posiadaj

ą

ca takie umiej

ę

tno

ś

ci powinna zastanowi

ć

si

ę

, czy nie jest to interesuj

ą

ca propozycja.

Opracowanie:

Paulina Pluchci

ń

ska

Ź

ródła:

1.

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o słu

ż

bie cywilnej

(Dz. U. Nr 227 z 2008 r., poz. 1505)

2.

http://www.dsc.kprm.gov.pl/ - dost

ę

pna 30.06.2009 r.

3.

http/www.gazetaprawna.pl/tagi/sluzba-cywilna - dost

ę

pna 30.06.2009 r.