RADY Z EKOSZUFLADY

Karton

Pierwsze opakowanie kartonowe jako

pojemnik na mleko wprowadzono do
użycia w 1943 roku. Wykorzystywane
w nim pokrycie z papieru sprasowane-
go z folią wskazuje prośrodowiskowy
kierunek dzisiejszej produkcji.

Przy tego typu opakowaniach po-

łączone zostały właściwości różnych
materiałów. Karton (celuloza) stanowi
minimalnie 75% opakowania i odpowia-
da za stabilność. Zatrzymuje on światło,
aby nie oddziaływało zgubnie na wita-
miny i smak produktu. Aby zawartość nie
wydostawała się na zewnątrz, papier po-
kryty jest obustronnie polietylenem. Tak
zespolone opakowanie kartonowo-poli-
etylenowe nadaje się do przechowywania
środków żywnościowych, wymagających
przechowywania w stanie schłodzonym
np. mleka. Dla produktów o dłuższej
przydatności do spożycia, jak np. napoje
owocowe, wino lub woda mineralna sto-
suje się materiał opakowaniowy, który
zawiera bardzo cienką powłoczkę z alu-
minium, stanowiącą barierę dla światła
i powietrza. W ten sposób zawartość po-
zostaje sterylna.

W Niemczech ok. 65% zużytych opa-

kowań kartonowych trafia do punktów
recyklingu. Tam są one rozdrabniane,
myte wodą i rozmiękczane. Odzyskuje
się z nich włókna papierowe oraz
fragmenty plastikowej i aluminiowej
powłoczki. Odseparowane włókna wy-
korzystuje się do produkcji papierowych
toreb i tektury falistej. Natomiast materiał
sztuczny i części z aluminium używane
są przy wytwarzaniu cementu budow-
lanego.

W przeciwieństwie do butelek szkla-

nych, opakowania kartonowe są lżejsze,
bardziej odporne na zniszczenie i zaj-
mują mniejszą powierzchnię. Z drugiej
strony, produkcja kartonu w porówna-
niu do szklanych butelek wielokrotnego
użytku wymaga zużycia większej ilości
surowców. Wlicza się w to pozyskiwa-
nie aluminium i tworzywa sztucznego, a
przede wszystkim celulozy, co negatyw-
nie wpływa na środowisko.

Butelki PET

Tak zwany „PET” (Polyethylentereph-

thalat) jest znany od dawna wśród two-
rzyw sztucznych. Już na początku lat 40.
XX wieku podstawowy materiał do pro-
dukcji tego plastiku został wykorzystany
w USA.

Dzisiejszy PET to uszlachetniony polie-

ster. Łączy on zalety lekkości, stabilności,
trwałości na złamanie, przezroczystości
i neutralności smakowej. Natomiast jako
materiał opakowaniowy nadaje się szcze-
gólnie na produkty płynne.

W procesie technicznego ulepszania

PET staje się cały czas lżejszy. Dowo-
dem są butelki na olej, które ważą 17,5 g,
a więc mniej niż standardowy list. Przy
dzisiejszych butelkach PET wielokrotne-
go użytku na napoje orzeźwiające ciężar
opakowania wynosi mniej niż 7% całko-
witej wagi produktu. Stanowi to zaletę
także z punktu widzenia konsumentów,
o czym świadczy zwiększające się wy-
korzystanie tego rodzaju opakowań na
świecie.

Optymistyczny jest także wzrost wy-

korzystania wielorazowych butelek PET
w Niemczech. Są one ponownie napełnia-
ne - do 25 razy. Po zużyciu natomiast mogą
być przeznaczone do recyklingu niemal w
100%. Z tego ok. 75% surowca ponownie
się odzyskuje i przetwarza w produkcji
włókien poliestrowych.

Ekspertyzy dowodzą, że zużycie

prądu od momentu wytworzenia do wy-
rzucenia butelki PET wypada korzystnie.
Niemieckie Ministerstwo Środowiska
idzie jeszcze dalej, stwierdzając, że bu-
telki wielokrotnego użytku będą zakwa-
lifikowane jako opakowania przyjazne
ekologicznie. W tle tych oświadczeń
wciąż stoi niestety fakt, że obecnie je-
dynie połowa zebranych PET-ów wyko-
rzystywana jest ponownie jako materiał
do recyklingu.

Reasumując, można dojść do nastę-

pujących zaleceń sugerowanych przy
zakupie napojów:

ˆ

Należy wybierać regionalne pro-

dukty - transport jest obciążeniem dla
środowiska (ze względu na spaliny).

Powszechnie wiadomo, że im większe
oddalenie transportowe, tym mniejsza
ekologiczna zaleta opakowań wielokrot-
nego użycia. Krytyczna granica odległoś-
ci to ok. 600 km.

ˆ

Sięgajmy po butelki wielokrotnego

użytku. Wśród systemów wielokrotnego
użytku PET w porównaniu do szkła ma
wyraźne zalety.

ˆ

Podobnie jak system wielokrotne-

go użycia, także opakowania kartonowe
i jednorazowe butelki PET są godne pre-
ferowania. Jednak oceny te obowiązują
przy uwzględnieniu podobnych odległości
transportowych.

ˆ

Butelki szklane jednorazowego

użytku oraz puszki (zarówno z aluminium,
jak i z białej blachy) jedynie przy stoso-
waniu kaucji mogą mieć zielone światło
przy ekologicznej ocenie.

Jadwiga i Bożydar

Ziółkowscy

Źródła:

1.Alles Oeko oder was? Getraenke-

verpackungen aus oekologischer Sicht.
Berliner Stadtreinigungsbetriebe Unter-
nehmenskommunikation, Berlin.

2.Dobrowolski D., Gospodarka od-

padami w Polsce i Europie. Dokument
elektroniczny, http://www.ecp.wroc.pl/
edu/00_06_15/mat_konf_1_11.html (stan
na grudzień 2004).

EKOLOGICZNY WYBÓR

RYS. KAROLINA DAWIDOWSKA, PLSP SUPRAŚL

KONKURS „MOJA ZIEMIA - MÓJ ŚWIAT” 2002

NR 2 (139)

LUTY 2005

33